Το Συμβούλιο της Ευρώπης, ο κορυφαίος ευρωπαϊκός θεσμός ανθρωπίνων δικαιωμάτων, επέκρινε εννέα κυβερνήσεις που κάλεσαν σε επανεξέταση της ερμηνείας της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) αναφορικά με ζητήματα μετανάστευσης.
Ο Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης, Αλαίν Μπερσέ, εξέφρασε την αντίθεσή του στην «πολιτικοποίηση» του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), μετά από επιστολή που υπέγραψαν εννέα Ευρωπαίοι ηγέτες -με πρωτοβουλία της ακροδεξιάς Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι και της Δανής ομολόγου της Μέτε Φρεντέρικσεν- ζητώντας «μια ανοιχτόμυαλη συζήτηση» για την ερμηνεία της Σύμβασης.
Οι υπόλοιποι υπογράφοντες ηγέτες ήταν από την Αυστρία, το Βέλγιο, την Τσεχία, την Εσθονία, τη Λετονία, τη Λιθουανία και την Πολωνία. Υποστήριξαν ότι οι κυβερνήσεις χρειάζονται μεγαλύτερη ευχέρεια στο να αποφασίζουν για την απέλαση αλλοδαπών εγκληματιών και την παρακολούθησή τους όταν δεν είναι δυνατή η απομάκρυνσή τους, καθώς και για την αντιμετώπιση προσπαθειών αποσταθεροποίησης από ξένες χώρες μέσω μαζικών μεταναστευτικών ροών. «Αυτό που κάποτε ήταν σωστό, μπορεί να μην είναι η απάντηση του αύριο», αναφέρεται στην επιστολή.
Μιλώντας στη Ρώμη δίπλα στη Φρεντέρικσεν την περασμένη εβδομάδα, η Μελόνι δήλωσε ότι το κύριο πρόβλημα είναι πως οι χώρες δεν μπορούν να απελάσουν «μετανάστες που έχουν διαπράξει σοβαρά εγκλήματα».
Σε απάντησή του το Σάββατο, ο Μπερσέ – πρώην υπουργός της ελβετικής κυβέρνησης – αμφισβήτησε την προσέγγιση των κυβερνήσεων που έθεσαν υπό αμφισβήτηση την εφαρμογή της Σύμβασης. «Ο διάλογος είναι υγιής, αλλά η πολιτικοποίηση του δικαστηρίου δεν είναι», ανέφερε σε δήλωσή του. «Σε μια κοινωνία που διέπεται από το κράτος δικαίου, καμία δικαστική αρχή δεν πρέπει να υφίσταται πολιτικές πιέσεις. Οι θεσμοί που προστατεύουν τα θεμελιώδη δικαιώματα δεν μπορούν να προσαρμόζονται στους πολιτικούς κύκλους. Αν το κάνουν, διακυβεύεται η ίδια η σταθερότητα που έχουν σκοπό να διασφαλίσουν.»
Ο Μπερσέ επισήμανε ότι το ΕΔΔΑ είναι το μοναδικό διεθνές δικαστήριο που εκδικάζει παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον πόλεμο επιθετικότητας της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. «Αυτό δεν πρέπει ποτέ να υπονομευθεί», δήλωσε.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης, το οποίο ιδρύθηκε το 1949 στο πλαίσιο της μεταπολεμικής συμφιλίωσης και είναι ανεξάρτητο από την ΕΕ, αριθμεί 46 κράτη-μέλη που έχουν επικυρώσει την ΕΣΔΑ. Το ΕΔΔΑ, με έδρα το Στρασβούργο, εξετάζει κατά πόσο τα κράτη τηρούν τις υποχρεώσεις τους βάσει της Σύμβασης.
Το δικαστήριο έχει εκδώσει καταδικαστικές αποφάσεις κατά της Ιταλίας σε ορισμένες υποθέσεις που σχετίζονται με τη μετανάστευση, συμπεριλαμβανομένης μιας το 2016, όταν Τυνήσιοι που διέφευγαν της αναταραχής της Αραβικής Άνοιξης κρατήθηκαν σε κέντρο κράτησης στη Λαμπεντούζα πριν απελαθούν.
Αντίστοιχα, το ΕΔΔΑ έχει καταδικάσει τη Δανία για υποθέσεις οικογενειακής επανένωσης, όπως το 2021 όταν κρίθηκε ότι οι δανικές αρχές παραβίασαν το δικαίωμα ενός Σύρου πρόσφυγα στην οικογενειακή ζωή, μη επιτρέποντας στη σύζυγό του να μεταβεί στη χώρα.
Περισσότερες από 30 υποθέσεις εκκρεμούν κατά της Λετονίας, της Λιθουανίας και της Πολωνίας για καταγγελλόμενες επαναπροωθήσεις μεταναστών στη Λευκορωσία, χωρίς να εξεταστούν τα αιτήματα ασύλου τους. Για παράδειγμα, 26 Ιρακινοί κουρδικής καταγωγής υποστηρίζουν ότι οι λετονικές αρχές τούς επαναπροώθησαν χωρίς ακρόαση, και ότι έμειναν αποκλεισμένοι στα δάση στα σύνορα χωρίς πρόσβαση σε τροφή, νερό ή κατάλυμα.
Οι Βαλτικές χώρες και η Πολωνία κατηγορούν τη Λευκορωσία ότι χρησιμοποιεί μετανάστες ως «όπλο», παρακινώντας ανθρώπους από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική να φτάσουν στα σύνορα για να αποσταθεροποιηθεί η ΕΕ. Υποστηρίζουν ότι βρίσκονται αντιμέτωπες με «υβριδικό πόλεμο» και ότι η σταθερότητα των κοινωνιών τους πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα.
Με πληροφορίες από Guardian
