Οι ρωσικές αρχές έχουν συστηματικά εντάξει ανήλικους στον σχεδιασμό και τις δοκιμές μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones) που χρησιμοποιούνται στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας, μέσω πανεθνικών διαγωνισμών που ξεκινούν με φαινομενικά αθώα βιντεοπαιχνίδια και καταλήγουν στην προσέλκυση των πιο ταλαντούχων μαθητών από εταιρείες του αμυντικού τομέα, σύμφωνα με νέα δημοσιογραφική έρευνα.
Οι αποκαλύψεις, που προέρχονται από το εξόριστο ρωσικό μέσο The Insider, προστίθενται σε έναν αυξανόμενο όγκο τεκμηρίων που δείχνουν τον βαθμό στον οποίο οι ρωσικές αρχές κινητοποιούν τη νεολαία της χώρας στην πολεμική προσπάθεια, με την «πατριωτική» και στρατιωτικοποιημένη εκπαίδευση να οδηγεί συχνά σε άμεση εμπλοκή.
Παιδιά συμμετέχουν ενεργά στον σχεδιασμό drones
«Τα παιδιά συμμετέχουν ενεργά στη μοντελοποίηση εξαρτημάτων για διάφορα drones», ανέφερε ένας από τους εφήβους που πήραν μέρος, σε συνέντευξη με δημοσιογράφο που προσποιήθηκε ότι εργάζεται για κρατικό μέσο ενημέρωσης, προκειμένου να κερδίσει την εμπιστοσύνη των ερωτώμενων. «Ξέρω αρκετούς που κατασκεύαζαν εξαρτήματα για UAVs (μη επανδρωμένα αεροσκάφη) για μεγάλες επιχειρήσεις», πρόσθεσε.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν έχει ζητήσει την επιτάχυνση της παραγωγής drones, τα οποία έχουν εξελιχθεί σε βασικό στοιχείο της πολεμικής σύγκρουσης. Το τεχνολογικό πεδίο, ωστόσο, αλλάζει διαρκώς, καθώς Ρωσία και Ουκρανία ανταγωνίζονται στην ανάπτυξη νέων μεθόδων για μεγαλύτερη εμβέλεια και αποφυγή ηλεκτρονικών παρεμβολών. Η Μόσχα αναζητά τα πιο έξυπνα μυαλά της νέας γενιάς για να ενισχύσει αυτήν την προσπάθεια.
Η διαδρομή αρχίζει με ένα βιντεοπαιχνίδι με τίτλο Berloga, που κυκλοφόρησε το 2022, στο οποίο «έξυπνες αρκούδες» αμύνονται από σμήνη μελισσών, κάνοντας ενίοτε χρήση drones. Το παιχνίδι έχει προσελκύσει εκατοντάδες χιλιάδες νέους και η επιτυχία σε αυτό προσφέρει επιπλέον μόρια στις τελικές εξετάσεις του λυκείου.

Πώς γίνεται η στρατολόγηση ανηλίκων
Οι πιο επιτυχημένοι παίκτες προχωρούν σε πιο σύνθετους διαγωνισμούς, όπως ο Big Challenges, μέσω του οποίου εντοπίζονται υποψήφιοι για ένταξη σε ρωσικές επιχειρήσεις, αρκετές εκ των οποίων τελούν υπό διεθνείς κυρώσεις για τον ρόλο τους στη ρωσική πολεμική βιομηχανία.
Το The Insider μίλησε με τρεις εφήβους, φιναλίστ του διαγωνισμού, που εργάζονται σε τεχνολογίες για drone. Περιέγραψαν πώς λειτουργεί το σύστημα και ανέφεραν ότι γνώριζαν καλά τον στρατιωτικό χαρακτήρα πολλών έργων, αλλά τους ενθάρρυναν να τον αποκρύψουν.
«Μας απαγορευόταν να πούμε ότι πρόκειται για πολεμική χρήση, και επινοούσαμε πολιτικές εφαρμογές. Είναι παιδικό πρόγραμμα… Κάθε πρότζεκτ πρέπει να έχει διπλό σκοπό, ειδικά αν είσαι μαθητής. Είναι ένας άγραφος κανόνας που ισχύει σε κάθε διαγωνισμό», δήλωσε ένας από αυτούς.
Παρότι τα μικρά drones τύπου FPV (πρώτου προσώπου) είναι από τα φονικότερα όπλα στις πρώτες γραμμές, Ρωσία και Ουκρανία κάνουν επίσης χρήση μακράς εμβέλειας drones για πλήγματα σε βάθος. Η Ρωσία εξαπολύει σχεδόν κάθε βράδυ σμήνη καμικάζι drones κατά ουκρανικών πόλεων, με το Κίεβο και άλλες μεγάλες πόλεις να βρίσκονται συχνά στο στόχαστρο.
🇷🇺 #Russia has released footage showing the interior of its Alabuga plant, which produces Geran drones.
— MOCez🇷🇺🇮🇶🇾🇪🇨🇳🇵🇰🇵🇸🇱🇧🇮🇷🇰🇵☀️ (@Mousacisse1) July 20, 2025
It is reportedly the world’s largest facility for assembling long-range attack drones. pic.twitter.com/edLabrUG8g
Παιδιά συμμετέχουν και στην παραγωγή drones
Στην παραγωγή αυτών των drones εμπλέκονται επίσης παιδιά. Ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε το Σαββατοκύριακο από το τηλεοπτικό δίκτυο του ρωσικού στρατού παρουσίασε εφήβους να συμμετέχουν στην κατασκευή καμικάζι drones σε εργοστάσιο που περιγράφεται ως «το μεγαλύτερο στον κόσμο» σε αυτόν τον τομέα.
Η απασχόληση ανηλίκων σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις, οι οποίες συνιστούν νόμιμους στόχους σε καιρό πολέμου, παραβιάζει πλήθος διεθνών συμβάσεων.
Το οπτικό υλικό που προβλήθηκε την Κυριακή παρουσίαζε εκατοντάδες έτοιμα drones τύπου Geran-2 σε ευθυγραμμισμένες σειρές. Η εγκατάσταση, που βρίσκεται στην Αλαμπούγκα της Δημοκρατίας του Ταταρστάν, έχει ενταχθεί στη λίστα κυρώσεων της ΕΕ και έχει δεχθεί επίθεση από ουκρανικά drones.

Το Geran-2, που διαθέτει εμβέλεια σχεδόν 1.600 χιλιομέτρων, είναι παραλλαγή ενός ιρανικού καμικάζι drone, με την παραγωγή του πλέον να γίνεται εντός Ρωσίας. Η Μόσχα υποστηρίζει ότι τα χρησιμοποιεί μόνο για πλήγματα σε στρατιωτικές και ενεργειακές υποδομές, αλλά υπάρχουν επανειλημμένα περιστατικά πλήγματος σε αστικά ή κατοικημένα σημεία.
Το κρατικό κανάλι Zvezda ανέφερε ότι το εργοστάσιο της Αλαμπούγκα προσκάλεσε μαθητές 14 και 15 ετών να φοιτήσουν σε παρακείμενο κολέγιο κατασκευής drones, με σκοπό την εν συνεχεία εργασία στην εγκατάσταση. Στο σχετικό υλικό εμφανίζονται νέοι εργαζόμενοι με καλυμμένα πρόσωπα, να εργάζονται σε υπολογιστές ή να συναρμολογούν drones.
Ενδεικτικά, μαθητές που επικοινώνησαν με το The Insider περιέγραψαν τις εμπειρίες τους εντός στρατιωτικών εγκαταστάσεων. Μάλιστα, ένας από αυτούς δήλωσε ότι το 2022, σε ηλικία 13 ετών, εκπαιδεύτηκε σε κρατική μονάδα για να εκπαιδεύει στρατιώτες στη χρήση drones.
Με πληροφορίοες από Guardian