Η επιλογή της Mitsubishi Heavy Industries (MHI) ως προτιμώμενου προμηθευτή φρεγατών από την Αυστραλία σηματοδοτεί μια σημαντική πρόοδο για την Ιαπωνία, η οποία επιδιώκει να γίνει βασικός παίκτης στις διεθνείς εξαγωγές όπλων, σε μια περίοδο αυξανόμενων περιφερειακών εντάσεων και πιεσμένων αλυσίδων εφοδιασμού στην άμυνα.
Η συμφωνία ύψους 6,5 δισ. δολαρίων, που ανακοινώθηκε από Τόκιο και Καμπέρα αυτή την εβδομάδα και αναμένεται να κλείσει στις αρχές του 2026, αποτελεί την πρώτη διεθνή πώληση ολοκληρωμένου ιαπωνικού αμυντικού οπλικού συστήματος με θανατηφόρες δυνατότητες μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ανοίγει τον δρόμο για μελλοντικές εξαγωγές πολεμικών πλοίων, πυραύλων και ραντάρ.
Ο Hirohito Ogi, ανώτερος ερευνητής στο Ινστιτούτο Γεωοικονομίας, τονίζει πως «η συμφωνία αυτή είναι μια μεγάλη επιτυχία για την Ιαπωνία» και αναμένεται να ενθαρρύνει περαιτέρω τις ιαπωνικές αμυντικές εταιρείες να διευρύνουν τη διεθνή παρουσία τους.
Η επιτυχία της MHI έρχεται σε μια περίοδο όπου οι παγκόσμιες αμυντικές δαπάνες αυξάνονται λόγω συγκρούσεων στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, ενώ σύμμαχοι των ΗΠΑ στον Ινδο-Ειρηνικό ενισχύουν τις στρατιωτικές τους δυνατότητες για να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη ισχύ της Κίνας.
Η Ιαπωνία είχε άρει το 2014 την αυτοεπιβαλλόμενη απαγόρευση σχεδόν όλων των εξαγωγών όπλων, που ίσχυε από τα τέλη της δεκαετίας του 1960. Ωστόσο, η μεγάλη διεθνής επιτυχία είχε καθυστερήσει, με σημαντική ήττα το 2016 στην προσπάθεια να κερδίσει συμβόλαιο 35 δισ. δολαρίων για υποβρύχια από την Αυστραλία, που κατέληξε στη Γαλλία.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι η ιαπωνική αμυντική βιομηχανία έμαθε από το παρελθόν και προσαρμόστηκε στις ανάγκες της Αυστραλίας. Η MHI πρότεινε την αναβαθμισμένη φρεγάτα κλάσης Mogami, που απαιτεί 90 μέλη πληρώματος, λιγότερα από τα 120 της γερμανικής πρότασης, ενώ είναι μεγαλύτερη με μεγαλύτερη εμβέλεια και οπλισμό.
Η Ιαπωνία δεσμεύτηκε επίσης να παραδώσει το πρώτο πλοίο το 2029, καλύπτοντας το κενό που θα αφήσουν τα παλιά φρεγάτα κλάσης Anzac της Αυστραλίας, προσφέροντας παράλληλα συμβατότητα με το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ.
Παρά την υψηλότερη αρχική τιμή, η αυστραλιανή κυβέρνηση θεωρεί ότι το συνολικό κόστος λειτουργίας των ιαπωνικών πλοίων θα είναι χαμηλότερο λόγω μικρότερων εξόδων προσωπικού και όπλων, καθώς και μεγαλύτερης διάρκειας ζωής του σκάφους.
Η Ιαπωνία εξετάζεται επίσης για συνεργασία στην ανάπτυξη αυτόνομων υποθαλάσσιων τεχνολογιών, στο πλαίσιο του τριμερούς αμυντικού συμφώνου Aukus μεταξύ Αυστραλίας, Ηνωμένου Βασιλείου και ΗΠΑ.
Ωστόσο, το Τόκιο αντιμετωπίζει περιορισμούς στην παραγωγική ικανότητα και έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού, καθώς η εγχώρια ζήτηση αυξάνεται λόγω του σχεδιαζόμενου αυξημένου προϋπολογισμού άμυνας.
Ειδικοί προειδοποιούν πως ενδεχόμενα προβλήματα στην παράδοση των φρεγατών μπορεί να επηρεάσουν τις αναπτυσσόμενες σχέσεις Ιαπωνίας-Αυστραλίας. Αν όμως η MHI τα καταφέρει, η Ιαπωνία θα αποκτήσει ισχυρό ρόλο στη διεθνή αγορά όπλων, προσφέροντας λύσεις σε χώρες που δεν μπορούν να προμηθευτούν αμερικανικό εξοπλισμό.
Με πληροφορίες από Financial Times