«Αν ποτέ το ξανασκάσεις, θα έρθω μαζί σου, να το ξέρεις», λέει η Ρίνι στον άνδρα της, Μπέρναρντ Τζόρνταν, κοιτάζοντάς τον με βλέμμα βαθιάς αγάπης και μαλώνοντάς τον περιπαικτικά, με φόντο το χειμερινό δειλινό στην ακροθαλασσιά. Επτά δεκαετίες μαζί κι αχώριστοι, η σύντροφος ζωής του τού έδωσε τις ευλογίες της όταν ο βετεράνος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αισθάνθηκε την ανάγκη να κάνει μόνος του το μικρό ταξίδι –χωρίς εισιτήριο και επίσημη κράτηση– ως τη Νορμανδία για τη μεγάλη επέτειο των 70 χρόνων από την ιστορική απόβαση.

 

Κανείς από τον οίκο ευγηρίας δεν το γνώριζε, αφού δεν θα ήταν εύκολο να πάρει άδεια σε τόσο προχωρημένη ηλικία, αλλά εκείνος το τόλμησε, για να δώσει το «παρών» στις τιμητικές εκδηλώσεις, και κυρίως για να τιμήσει τη μνήμη του συναδέλφου του στα χαρακώματα, που σκοτώθηκε ίσως εξαιτίας του. Στη διαδρομή συναντά έναν νεαρότερο απόστρατο που έχει χάσει το πόδι του και τον συνοδεύει βοηθώντας τον, αλλά κι έναν συνομήλικο που τον φιλοξενεί και μοιράζεται τις δικές του ανησυχίες, εν μέσω των εορτασμών στη Γαλλία. Κάθε άλλο παρά ηρωική, η τρυφερή ελεγεία του Όλιβερ Πάρκερ εστιάζει στις μικρές στιγμές ανθρώπων που ο κόσμος δεν διακρίνει, από αδιαφορία ή αδυναμία – πώς θα μπορούσε άλλωστε να μπει εύκολα στη νοοτροπία όσων έζησαν τη φρίκη σε άλλους ρυθμούς και δεν είχαν υποστήριξη για τα τραύματα που έφεραν στην κοινωνική τους προσαρμογή.

 

Αν και έχει περάσει πολύς καιρός, ο αξιαγάπητος Μπέρνι βλέπει τον εφιάλτη συχνά πυκνά και οι μνήμες ξυπνάνε στον τόπο του «δοξασμένου» εγκλήματος, με τη δοκιμασμένη τεχνική των flashbacks, όπως αναδρομικά παρακολουθούμε παράλληλα και τις πρώτες στιγμές της γνωριμίας του Τζόρνταν με τη Ρίνι, από τη δική της πλευρά, όσο μένει μόνη και τον περιμένει στο δωμάτιό τους. Η Απόδραση στη Νορμανδία αποπνέει την αίσθηση ενός κύκνειου άσματος: είναι η τελευταία ταινία της Γλέντα Τζάκσον προτού φύγει από τη ζωή – μάλιστα πρόλαβε να την παρακολουθήσει ολοκληρωμένη λίγους μήνες προτού φύγει σε ειδική προβολή, τον Ιούνιο του 2023. Αμέσως μετά, ο Μάικλ Κέιν ανακοίνωσε πως αποσύρεται οριστικά από τα πλατό. Είναι η Χρυσή Λίμνη του, όπως ο αποχαιρετισμός του Χένρι Φόντα σε μια συγκινητική ιστορία αγάπης με μια μινόρε περιπέτεια στην καρδιά της, με παρτενέρ την Κάθριν Χέπμπορν, το 1981. Επίσης, αυτή είναι η τελευταία ταινία της Pathe UK, προτού το καλλιτεχνικό στούντιο στραφεί αποκλειστικά στις τηλεοπτικές παραγωγές.

 

Εν τέλει, ο Μεγάλος Δραπέτης, όπως είναι η ακριβής μετάφραση του πρωτότυπου τίτλου, που ενέπνευσε κι άλλη μια ταινία την ίδια χρονιά, το Last Rifleman με τον Πιρς Μπρόσναν που είδαμε στις αίθουσες, δεν μιλά για τον πόλεμο ή την περίπου ντροπιαστική αντιμετώπιση ενός αφανούς ήρωα που συνέβη στ’ αλήθεια και έλαβε ευρεία δημοσιότητα από τα media, αλλά αντικρίζει με υγρό βλέμμα τα επώδυνα γηρατειά και τον τρόπο που τα διασχίζουν, αργά και μοναχικά, όσοι τα περνάνε, μαζί και μόνοι. Στο λυκόφως τεράστιων καλλιτεχνικών διαδρομών από εντελώς διαφορετικές αφετηρίες, ο Κέιν με την ολοδική του κόκνεϊ προφορά και τις απέριττες κινήσεις και η Τζάκσον με τις σοφές της παρατηρήσεις, γλυκαίνουν σε ποιότητα την εμπειρία της ταινίας, και με τη σωστή τους ηλικία για τους ρόλους, φέρνουν την προβλέψιμη ιστορία πιο κοντά στην πραγματικότητα, αντίθετα με το ελαφρώς λάθος κάστινγκ του Μπρόσναν στον Τελευταίο Στρατιώτη, όπως είχε αποδοθεί στη χώρα μας.