Στον έρωτα και στον θάνατο είμαστε όλοι ίσοι, λένε, ακόμα κι εκεί, όμως, κάποιοι είναι πιο… ίσοι από τους άλλους. Αν οι κινηματογραφικές αφηγήσεις για τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο υστερούν αριθμητικά σε σχέση με αυτές για τον Δεύτερο που ακολούθησε, εκείνες που αφορούν τις διακρίσεις ανάμεσα στους στρατιώτες και, εν προκειμένω, τα αποικιοκρατικά στοιχεία της σύνθεσης των στρατών είναι ακόμα λιγότερες. Ο γαλλικός τίτλος της ταινίας του Ματιέ Βαντεπιέ είναι «tirailleurs» και αναφέρεται στο ομώνυμο σώμα του γαλλικού στρατού. Τα μέλη του ήταν στρατιώτες από τη γαλλική αποικία στη Σενεγάλη και συμμετείχαν, συχνά παρά τη θέλησή τους. Το εν λόγω σώμα συνήθιζε να προπορεύεται, με αποτέλεσμα οι απώλειες να είναι εκ των πραγμάτων μεγαλύτερες. 

 

Κι αν ο τίτλος «Πατέρας και Στρατιώτης», με τον οποίο κυκλοφόρησε η ταινία στη διεθνή αγορά, παραμερίζει αυτή την ευθεία αναφορά στο συγκεκριμένο σώμα, δεν είναι απαραίτητα λιγότερο ταιριαστός στην ταινία, καθώς αναφέρεται στις δυο βασικές ιδιότητες του κεντρικού χαρακτήρα, του Μπακαρί. Όταν ο γιος του επιστρατεύεται για να πολεμήσει στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, o Mπακαρί ακολουθεί εθελοντικά, ώστε να τον προστατεύσει. Το σενάριο φέρνει στο προσκήνιο μια σχέση πατέρα - γιου για να διασφαλίσει τη συναισθηματική εμπλοκή μας, αντί να επιλέξει την οδό του συλλογικού ήρωα ή/και να μοιράσει δημοκρατικά τον χρόνο – ο Ουρανός του Τάκη Κανελλόπουλου, που προβλήθηκε ξανά πριν από λίγες μέρες στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και επανεκτιμάται εσχάτως, είναι ένα καλό παράδειγμα μιας τέτοιας προσέγγισης. Τα καταφέρνει καλά όμως –να μας εμπλέξει συναισθηματικά δηλαδή–, κι ας στηρίζεται στον Ομάρ Σι.

 

Η ενδιάθετη υποκριτική «ελαφρότητα» του τελευταίου δεν τον καθιστά την ιδανικότερη επιλογή για τον ρόλο αλλά μας πείθει τουλάχιστον ως προς το σκέλος της πατρικής αγάπης, που είναι το ειδικό όχημα για να τεθεί και το γενικό πλαίσιο, με στόχο την ευαισθητοποίηση. Αυτόν τον στόχο η ταινία τον πέτυχε: διαβάζουμε ότι μια αναχρονιστική διάταξη που απαιτούσε από επιζήσαντες tirailleures να παραμένουν αποδεδειγμένα για τουλάχιστον έξι μήνες τον χρόνο επί γαλλικού εδάφους, προκειμένου να δικαιούνται τη χορήγηση σύνταξης, αποσύρθηκε, επιτρέποντας σε υπερήλικες βετεράνους να επιστρέψουν στη γενέτειρά τους, αν το επιθυμούν. Και μετά σου λένε ότι το σινεμά δεν μπορεί να αλλάξει τον κόσμο.