Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, μεταφέρθηκε σε υπόγειο καταφύγιο στην περιοχή Λαβιζάν, στο βορειοανατολικό τμήμα της Τεχεράνης, λίγες ώρες αφότου το Ισραήλ ξεκίνησε τις επιθέσεις του στην ιρανική πρωτεύουσα τα ξημερώματα της περασμένης Παρασκευής, μεταδίδει το Iran International επικαλούμενο δύο καλά πληροφορημένες πηγές εντός της χώρας.
Καθώς βρίσκεται σε εξέλιξη ο απολογισμός από τη νυχτερινή ομοβροντία του Ιράν προς το Ισραήλ, όλα τα μέλη της οικογένειας του Χαμενεΐ, συμπεριλαμβανομένου του γιου του Μοτζταμπά, βρίσκονται μαζί του, αναφέρουν οι ίδιες πηγές του Iran International, ενός καναλιού για ιρανόφωνους με έδρα το Λονδίνο που δημιουργήθηκε πριν από έξι χρόνια. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του μέσου, πρόκειται για το ίδιο καταφύγιο όπου είχαν μεταφερθεί ο θρησκευτικός ηγέτης και η οικογένειά του κατά τις επιχειρήσεις του Ιράν εναντίον του Ισραήλ, «Αληθινή υπόσχεση 1» και «Αληθινή υπόσχεση 2» το 2024. Τότε, ο Μοτζταμπά βρισκόταν στο πλευρό του, όμως οι δύο άλλοι γιοι του, Μασούντ και Μοσταφά, δεν ήταν μαζί του.
Την Κυριακή, το Ισραήλ πραγματοποίησε για πρώτη φορά επίθεση στην ιρανική πόλη Μασχάντ, η οποία απέχει από το καταφύγιο, στο οποίο φέρεται να έχει μεταφερθεί ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, πάνω από 2.300 χιλιόμετρα.
Διπλωματική πηγή στη Μέση Ανατολή δήλωσε στο Iran International ότι η αεροπορική επιδρομή στη Μασχάντ αποτέλεσε προειδοποίηση προς τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν ότι δεν είναι ασφαλής πουθενά στη χώρα. Η ίδια διπλωματική πηγή πρόσθεσε ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να έχει εξοντώσει τον Χαμενεΐ από την πρώτη κιόλας νύχτα της επιχείρησης, αλλά η ισραηλινή κυβέρνηση επέλεξε να τον αφήσει ζωντανό, δίνοντάς του μια τελευταία ευκαιρία να υποχωρήσει και να ανακοινώσει την πλήρη διάλυση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.
Όπως έγινε γνωστό, ο Ντόναλντ Τραμπ απέρριψε σχέδιο δολοφονίας του ανώτατου θρησκευτικού ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Χαμενεΐ. Την ώρα που η Μέση Ανατολή είναι στα πρόθυρα γενικευμένου πολέμου, με το Ιράν και το Ισραήλ να συνεχίζουν ακατάπαυστα τις επιθέσεις μετρώντας παράπλευρες απώλειες, Αμερικανοί αξιωματούχοι μιλώντας στο Reuters αποκάλυψαν το σχέδιο που φέρεται να είχε το Ισραήλ για τον Αγιατολάχ Χαμενεΐ.
«Έχουν σκοτώσει οι Ιρανοί έναν Αμερικανό μέχρι στιγμής; Όχι. Μέχρι να το κάνουν, δεν τίθεται καν συζήτηση να βάλουμε στο στόχαστρο την πολιτική ηγεσία», ανέφερε ανώτερος αξιωματούχος της αμερικανικής κυβέρνησης, εξηγώντας τον λόγο που ο Ντόναλντ Τραμπ απέρριψε ένα τέτοιο σχέδιο.
Στη συνέχεια, εξήγησαν ότι υψηλόβαθμοι Αμερικανοί αξιωματούχοι βρίσκονται σε διαρκή επαφή με Ισραηλινούς αξιωματούχους, από την ημέρα που το Ισραήλ εξαπέλυσε μαζική σφοδρή επίθεση κατά του Ιράν, στα πλαίσια της στρατιωτικής επιχείρησης «Rising Lion».
Παρότι δεν ξεκαθάρισαν αν ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ είπε το «όχι», ανέφεραν ότι ο Αμερικανός πρόεδρος βρίσκεται σε συχνή επικοινωνία με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Σημειώνεται πως ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, όταν ρωτήθηκε για το ρεπορτάζ του Reuters σε συνέντευξή του σε εκπομπή του Fox News Channel, έκανε λόγο για «ψευδείς αναφορές».
Στο Χ διακινείται ήδη η πληροφορία ότι ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ είναι νεκρός χωρίς κάτι τέτοιο να έχει επιβεβαιωθεί.
BREAKING NEWS:
— AmericanPapaBear (@AmericaPapaBear) June 16, 2025
Iranian journalists are claiming trust the Iranian supreme leader Ali Khamenei has been killed.
This is huge news if true! pic.twitter.com/7w5k8RnwaF
🚨BREAKING: Reports claiming Iran’s Supreme Leader Ayatollah Ali Khamenei has been k_lled.
— Walter Curt (@WCdispatch_) June 16, 2025
Multiple sources reporting this information.
Looking for official confirmation now. 🇺🇸 pic.twitter.com/RT59hixDS9
Ποιος είναι ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ
Όταν εμφανίστηκε δημόσια για πρώτη φορά εδώ και πέντε χρόνια τον Οκτώβριο, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χοσεϊνί Χαμενεΐ, είχε ένα αδιαπραγμάτευτο μήνυμα: το Ισραήλ «δεν θα αντέξει για πολύ», είπε σε δεκάδες χιλιάδες υποστηρικτές σε τζαμί στην Τεχεράνη, κατά το κήρυγμα της Παρασκευής.
«Πρέπει να σταθούμε απέναντι στον εχθρό, ενισχύοντας την ακλόνητη πίστη μας», είπε ο 84χρονος Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ του Ιράν στους συγκεντρωμένους.
Λίγες ημέρες νωρίτερα, το Ισραήλ είχε σκοτώσει τον Χασάν Νασράλα, βετεράνο γενικό γραμματέα της Χεζμπολάχ, με ισχυρή βόμβα στο αρχηγείο της οργάνωσης στη Βηρυτό. Η δολοφονία ήταν προσωπικό πλήγμα για τον Ιρανό Χαμενεΐ, ο οποίος γνώριζε τον Νασράλα επί δεκαετίες.
Η ισραηλινή αεροπορική επίθεση εναντίον του Ιράν, που ξεκίνησε την Παρασκευή, αποτελεί άλλο ένα τέτοιο πλήγμα. Προκάλεσε νέα πρόκληση από την Τεχεράνη και εκτόξευση πυραύλου και drone προς το Τελ Αβίβ, χωρίς όμως να φαίνεται ότι αυτά μπορούν να σταματήσουν τις ισραηλινές επιθέσεις. Η ιρανική αντιαεροπορική άμυνα φαίνεται αναποτελεσματική και ο συνασπισμός ισλαμιστικής πολιτοφυλακής που είχε συγκροτήσει ο Χαμενεΐ για να αποτρέψει το Ισραήλ έχει πρακτικά διαλυθεί.
Ο Χαμενεΐ έχει πλέον ελάχιστες καλές επιλογές — μια κατάσταση που αυτός ο προσεκτικός, πραγματιστής, συντηρητικός και αμείλικτος επαναστάτης πάντοτε προσπαθούσε να αποφύγει.
Γεννημένος ως γιος φτωχού κληρικού στην ιερή πόλη Μασχάντ, στα ανατολικά του Ιράν, ο Χαμενεΐ έκανε τα πρώτα του βήματα ως ριζοσπάστης στις τεταμένες αρχές της δεκαετίας του 1960. Ο τότε σάχης Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί είχε ξεκινήσει ένα μεγάλο σχέδιο μεταρρυθμίσεων που απορρίφθηκε από μεγάλο μέρος του συντηρητικού κλήρου.
Ως νεαρός θρησκευτικός σπουδαστής στην Κομ, ο Χαμενεΐ εμποτίστηκε με τις παραδόσεις του σιιτικού Ισλάμ και τις ριζοσπαστικές ιδέες του ανερχόμενου ηγέτη της συντηρητικής αντιπολίτευσης, Αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960, ο Χαμενεΐ πραγματοποιούσε μυστικές αποστολές για τον εξόριστο Χομεϊνί και οργάνωνε δίκτυα ισλαμιστικής δράσης.
Επηρεάστηκε επίσης και από άλλα ρεύματα. Αν και λάτρης της δυτικής λογοτεχνίας — ειδικά του Τολστόι, του Ουγκό και του Στάινμπεκ — ήταν βουτηγμένος στις αντικαπιταλιστικές και αντιδυτικές ιδεολογίες της εποχής. Μετέφρασε έργα του Σαγίντ Κούτμπ, Αιγύπτιου θεωρητικού που ενέπνευσε γενιές ισλαμιστών εξτρεμιστών, και διάβαζε κείμενα για τη «δυτικοποίηση» της πατρίδας του.
Αγιατολάχ Χαμενεΐ: Πώς ανήλθε στην ιεραρχία
Παρά τις επανειλημμένες φυλακίσεις από τις διαβόητες ιρανικές μυστικές υπηρεσίες, συμμετείχε στις μαζικές διαδηλώσεις του 1978 που έριξαν τον σάχη και έφεραν την επιστροφή του Χομεϊνί. Ως προστατευόμενος του άτεγκτου κληρικού, ανήλθε γρήγορα στην ιεραρχία του νέου καθεστώτος και το 1981 εξελέγη πρόεδρος, αν και ο ρόλος ήταν κατά κύριο λόγο συμβολικός. Την ίδια χρονιά επέζησε από απόπειρα δολοφονίας, που τον άφησε με παράλυτο χέρι.
Μετά τον θάνατο του Χομεϊνί το 1989, ο Χαμενεΐ επιλέχθηκε διάδοχος του, αφού προηγήθηκε τροποποίηση του συντάγματος ώστε να μπορεί να αναλάβει πρόσωπο με μικρότερο θρησκευτικό κύρος, αλλά με περισσότερες εξουσίες. Εκμεταλλευόμενος αυτές, εδραίωσε γρήγορα την κυριαρχία του στον πολύπλοκο μηχανισμό του μετα-επαναστατικού Ιράν. Κομβικό του στήριγμα αποτέλεσε το Σώμα Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC), ισχυρή στρατιωτική και κοινωνικοοικονομική δύναμη. Αλλά όπως πάντα, ο Χαμενεΐ φρόντισε να εξασφαλίσει συμμαχίες και με άλλες ισχυρές ομάδες. Τη δεκαετία του 1990 ενίσχυσε περαιτέρω τον έλεγχό του, εξουδετερώνοντας αντιπάλους και επιβραβεύοντας τους πιστούς. Ακόμα και ποιητές που είχε δηλώσει ότι θαύμαζε στο παρελθόν, βρέθηκαν στο στόχαστρο των μυστικών υπηρεσιών. Αντιφρονούντες στο εξωτερικό δολοφονήθηκαν και η σχέση με τη Χεζμπολάχ — την οποία είχε βοηθήσει να ιδρυθεί το IRGC — ενισχύθηκε.
Πάντα ακολουθούσε στρατηγική πραγματιστικής προώθησης των άκαμπτων αρχών της επανάστασης του Χομεϊνί.
Όταν το 1997 εξελέγη πρόεδρος ο μεταρρυθμιστής Μοχάμεντ Χαταμί, του επέτρεψε σχετική ελευθερία κινήσεων αλλά προστάτεψε με κάθε τρόπο τον πυρήνα του καθεστώτος. Δεν εμπόδισε ωστόσο την προσπάθεια προσέγγισης με τις ΗΠΑ μετά την 11η Σεπτεμβρίου, και όπως και ο προκάτοχός του, απαρνήθηκε όπλα μαζικής καταστροφής.
Ταυτόχρονα, στήριξε τις προσπάθειες του IRGC να προκαλέσει απώλειες στις αμερικανικές δυνάμεις στο Ιράκ μετά το 2003 και να επεκτείνει την ιρανική επιρροή στην περιοχή. Ήταν η επέκταση της στρατηγικής των «πληρεξουσίων», για προβολή ισχύος και απειλή κατά του Ισραήλ — το οποίο οι επαναστάτες αποκαλούσαν Μικρό Σατανά, σε αντίθεση με τον Μεγάλο Σατανά των ΗΠΑ.
Ο Χαμενεΐ ήταν επιφυλακτικός ως προς τη συμφωνία για τα πυρηνικά του 2015, αλλά δεν εμπόδισε την εφαρμογή της. Οι αναλυτές διαφωνούν για το αν προσπάθησε να συγκρατήσει ή να ενθαρρύνει τους σκληροπυρηνικούς του IRGC που ήθελαν πυρηνικό οπλοστάσιο.
Τα επαναλαμβανόμενα κύματα κοινωνικής αναταραχής και μεταρρυθμιστικών προσπαθειών συνάντησαν βίαιη καταστολή. Το ίδιο συνέβη με τις γυναίκες, τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα και τις θρησκευτικές μειονότητες. Μαζί με την οικονομική κατάρρευση, αυτά έχουν αποξενώσει μεγάλο μέρος του πληθυσμού και έχουν διευρύνει τη δυσαρέσκεια.
Στο εξωτερικό, ο Χαμενεΐ επένδυσε μαζικά στον λεγόμενο άξονα αντίστασης — τη Χαμάς στη Γάζα, τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, το κίνημα Χούθι στην Υεμένη και ισλαμιστική πολιτοφυλακή στη Συρία και το Ιράκ. Αν και φαινομενικά έξυπνη τακτική, έχει πλέον καταρρεύσει υπό το βάρος των ισραηλινών επιθέσεων, ενώ η ιστορική συμμαχία με τη Δαμασκό τερματίστηκε μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ τον Δεκέμβριο.
Ζώντας με τη σύζυγο και τα παιδιά του σε συγκρότημα κατοικιών στην οδό Παλαιστίνης στην Τεχεράνη, προβάλλει μια εικόνα λιτής ζωής. Κάποιοι αμφισβητούν την αυθεντικότητα αυτής της ασκητικότητας, αλλά η φήμη του για μετριοπάθεια έχει περιορίσει τη λαϊκή οργή — σε αντίθεση με τον πλούτο άλλων αξιωματούχων.
Για πάνω από τρεις δεκαετίες, ο Χαμενεΐ προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα σε αντίρροπες δυνάμεις εντός του Ιράν, να αποφύγει ανοιχτό πόλεμο και να διατηρήσει την κληρονομιά του Χομεϊνί — αλλά και τη δική του εξουσία, μαζί με αυτή των πιο πιστών του.
Πλέον, η υγεία του φθίνει. Η φημολογία για τον διάδοχό του εντείνεται. Μια μακρά πορεία πλησιάζει στο τέλος της — με τη μεγαλύτερη πρόκληση να βρίσκεται μπροστά του. Η δύσκολη προσπάθεια εξισορρόπησης ίσως φτάνει στο τέλος της
Με πληροφορίες από Iran International, Reuters
