Μια 30χρονη γυναίκα στην Τζόρτζια των ΗΠΑ παραμένει για πάνω από τρεις μήνες σε μηχανική υποστήριξη, παρότι έχει κηρυχθεί εγκεφαλικά νεκρή, προκειμένου να συνεχιστεί η εγκυμοσύνη της.
Όπως υποστηρίζει η οικογένειά της, το νοσοκομείο τους ενημέρωσε ότι η απόφαση σχετίζεται με την πολιτειακή νομοθεσία που απαγορεύει τις αμβλώσεις από τη στιγμή που εντοπίζεται καρδιακή λειτουργία στο έμβρυο.
Η περίπτωση της Αντριάνα Σμιθ έχει φέρει στο προσκήνιο ένα περίπλοκο δίκτυο νομικών, ηθικών και ιατρικών ζητημάτων που προκύπτουν από τους περιοριστικούς νόμους για τις αμβλώσεις, οι οποίοι έχουν υιοθετηθεί σε αρκετές πολιτείες των ΗΠΑ μετά την ανατροπή της απόφασης Roe v. Wade από το Ανώτατο Δικαστήριο.
Η οικογένεια της εγκύου δεν μπορεί να αποφασίσει για την ιατρική της φροντίδα
Παρότι η ημερομηνία τοκετού απέχει ακόμη αρκετούς μήνες, το νοσοκομείο δεν έχει διακόψει τη μηχανική υποστήριξη, θεωρώντας, σύμφωνα με όσα μεταφέρει η οικογένεια, ότι δεσμεύεται από τον νόμο. Η οικογένεια δεν έχει τη δυνατότητα να αποφασίσει για την ιατρική της φροντίδα, γεγονός που προκαλεί οργή και απογοήτευση.
Η Αντριάνα Σμιθ, μητέρα ενός παιδιού και επαγγελματίας νοσηλεύτρια, υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο στα τέλη Φεβρουαρίου και λίγο αργότερα διαγνώστηκε εγκεφαλικά νεκρή, σύμφωνα με τη μητέρα της, Έιπριλ Νιούκερκ, η οποία μίλησε σε τοπικό τηλεοπτικό σταθμό της Ατλάντα.
Όπως περιγράφει η Νιούκερκ, η κόρη της είχε εμφανίσει έντονους πονοκεφάλους και είχε επισκεφθεί το νοσοκομείο Northside, όπου της χορηγήθηκαν φάρμακα και εστάλη σπίτι. Την επόμενη ημέρα, ο σύντροφός της τη βρήκε να δυσκολεύεται να αναπνεύσει στον ύπνο της και κάλεσε τις πρώτες βοήθειες. Στο Emory University Hospital διαπιστώθηκε ότι είχε θρόμβους στον εγκέφαλο και λίγες ώρες αργότερα διαγνώστηκε εγκεφαλικός θάνατος.
Εκείνη τη στιγμή, η Σμιθ ήταν περίπου 9 εβδομάδων έγκυος και σήμερα, το έμβρυο έχει φτάσει στις 21 εβδομάδες κύησης. Η αποσύνδεσή της από τους αναπνευστήρες και τη μηχανική υποστήριξη θα οδηγούσε σχεδόν με βεβαιότητα στον θάνατο του εμβρύου.
Το Northside Hospital δεν έχει προβεί σε δημόσια τοποθέτηση για την υπόθεση. Από την πλευρά του, το Emory Healthcare απέφυγε να σχολιάσει την ατομική περίπτωση επικαλούμενο κανόνες απορρήτου, αλλά εξέδωσε ανακοίνωση τονίζοντας ότι «οι κλινικές αποφάσεις βασίζονται στη συναίνεση ειδικών, επιστημονική βιβλιογραφία και νομική καθοδήγηση», και ότι οι επαγγελματίες υγείας του συστήματος «λειτουργούν σύμφωνα με τη νομοθεσία για τις αμβλώσεις στην Τζόρτζια και κάθε άλλο σχετικό νομικό πλαίσιο». Όπως καταλήγει η ανακοίνωση, βασική προτεραιότητα παραμένει η «ασφάλεια και η ευημερία των ασθενών».
Το νοσοκομείο δηλώνει ότι δεσμεύεται από τον νόμο κατά των αμβλώσεων
Η οικογένεια της Αντριάνα Σμιθ δηλώνει ότι οι γιατροί τους ξεκαθάρισαν πως δεν μπορούν να αποσύρουν τη μηχανική υποστήριξη λόγω του πολιτειακού νόμου που απαγορεύει την άμβλωση από τη στιγμή που ανιχνεύεται καρδιακή δραστηριότητα στο έμβρυο, συνήθως γύρω στην έκτη εβδομάδα κύησης.
Ο λεγόμενος «νόμος του καρδιακού παλμού» (heartbeat law), ο οποίος εγκρίθηκε το 2019 αλλά εφαρμόστηκε πλήρως μόνο μετά την ανατροπή της Roe v. Wade το 2022, εντάσσει την Τζόρτζια στις πολιτείες που έχουν θεσπίσει τους αυστηρότερους περιορισμούς στην άμβλωση. Δώδεκα πολιτείες απαγορεύουν πλέον την άμβλωση σε όλα τα στάδια της εγκυμοσύνης, ενώ άλλες, όπως η Τζόρτζια, εφαρμόζουν περιορισμούς από πολύ νωρίς στην κύηση.
Adriana Smith has been brain dead for over 90 days, but Georgia law requires doctors to keep her body alive because she’s pregnant. Her family says they’ve been stripped of medical decision-making and want people to understand the human toll of laws that ignore grief, choice, and… pic.twitter.com/TkxuiZtowI
— Ben Crump (@AttorneyCrump) May 15, 2025
Όπως συμβαίνει και σε άλλες παρόμοιες νομοθεσίες, προβλέπονται θεωρητικά εξαιρέσεις «για την προστασία της ζωής της εγκύου». Ωστόσο, οι εξαιρέσεις αυτές βρίσκονται στο επίκεντρο πολιτικών και νομικών αμφισβητήσεων, όπως φάνηκε και σε μία περίπτωση στο Τέξας, όταν το Ανώτατο Δικαστήριο της πολιτείας αποφάνθηκε ότι ακόμη και σοβαρές επιπλοκές εγκυμοσύνης δεν δικαιολογούν παρέμβαση.
«Ο γιος της πιστεύει ότι η μαμά του απλώς κοιμάται»
Παρά το γεγονός ότι η Αντριάνα Σμιθ θεωρείται νομικά νεκρή, η οικογένειά της δεν έχει την τελική λέξη για το αν θα συνεχιστεί ή όχι η μηχανική υποστήριξη. Όπως λέει η μητέρα της, η ίδια και ο πεντάχρονος εγγονός της επισκέπτονται ακόμα το δωμάτιο του νοσοκομείου. «Ο γιος της πιστεύει ότι η μαμά του απλώς κοιμάται», λέει η Νιούκερκ.
Η μητέρα της Αντριάνα, Έιπριλ Νιούκερκ, λέει ότι οι γιατροί τους ενημέρωσαν πως το έμβρυο παρουσιάζει υγρό στον εγκέφαλο, μια επιπλοκή που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές νευρολογικές βλάβες ή ακόμη και σε θάνατο μετά τη γέννα.
«Είναι το εγγόνι μου», δηλώνει η Νιούκερκ, «αλλά μπορεί να γεννηθεί τυφλό, να μη μπορεί να περπατήσει ή ακόμη και να μη ζήσει». Η οικογένεια δεν έχει ξεκαθαρίσει αν θέλει να αποσυνδεθεί η Αντριάνα από τη μηχανική υποστήριξη, όμως δηλώνει εξουθενωμένη από την αδυναμία της να πάρει οποιαδήποτε απόφαση.
Η Μόνικα Σίμπσον, διευθύντρια του οργανισμού SisterSong, ο οποίος ηγείται της δικαστικής προσφυγής κατά του νόμου της Τζόρτζια για τις αμβλώσεις, σχολιάζει ότι η υπόθεση αναδεικνύει τις τραγικές συνέπειες της αφαίρεσης του δικαιώματος των οικογενειών να αποφασίζουν για την ιατρική φροντίδα των συγγενών τους.
«Η οικογένεια της Αντριάνα έπρεπε να έχει τη δυνατότητα να πάρει αποφάσεις για τη φροντίδα της», δήλωσε. «Αντί γι’ αυτό, έχουν υποστεί πάνω από 90 μέρες ψυχολογικής φθοράς, τεράστιο οικονομικό κόστος και την αδυσώπητη εμπειρία του να μην μπορούν να θρηνήσουν και να προχωρήσουν».
Ο ειδικός στη βιοηθική και νομικός Τάντεους Πόουπ, από τη Νομική Σχολή Mitchell Hamline της Μινεσότα, σημειώνει ότι ενώ κάποιες πολιτείες έχουν συγκεκριμένες διατάξεις που περιορίζουν τη διακοπή υποστήριξης ζωής από εγκύους σε παρόμοιες περιπτώσεις, η Τζόρτζια δεν είναι μία από αυτές. «Η διακοπή της μηχανικής υποστήριξης δεν θεωρείται άμβλωση», εξηγεί. «Και σε νομικό επίπεδο, δεν είναι υποχρεωτική η συνέχιση της θεραπείας».
Η Λόις Σέπαρντ, καθηγήτρια νομικής και ειδική στη βιοηθική στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια, συμφωνεί πως δεν υπάρχει σαφής νομική υποχρέωση να διατηρείται η μηχανική υποστήριξη. Ωστόσο, προσθέτει ότι από τη στιγμή που καταργήθηκε η απόφαση Roe v. Wade, τα όρια ανάμεσα στα δικαιώματα του εμβρύου και τα δικαιώματα των συγγενών έχουν γίνει θολά: «Πριν την απόφαση Dobbs, το έμβρυο δεν αναγνωριζόταν ως νομικό πρόσωπο. Το κράτος μπορούσε να έχει ενδιαφέρον για την εμβρυϊκή ζωή, αλλά αυτό δεν υπερίσχυε άλλων δικαιωμάτων. Πλέον, δεν είναι ξεκάθαρο τι ισχύει».
Η πρόγνωση του εμβρύου και το ιατρικό προηγούμενο
Η περίπτωση της Αντριάνα Σμιθ θυμίζει ένα περιστατικό στο Τέξας πριν από περισσότερα από δέκα χρόνια, όταν εγκυμονούσα γυναίκα που είχε διαγνωστεί με εγκεφαλικό θάνατο κρατήθηκε στη ζωή με μηχανική υποστήριξη για περίπου δύο μήνες. Τελικά, δικαστής έκρινε ότι το νοσοκομείο είχε ερμηνεύσει εσφαλμένα τον νόμο και διέταξε την αποσύνδεση των μηχανημάτων.
Περιπτώσεις εγκεφαλικού θανάτου κατά την εγκυμοσύνη είναι σπάνιες. Ακόμη πιο σπάνια είναι τα περιστατικά όπου οι γιατροί επιχειρούν να παρατείνουν την κύηση αφότου η μητέρα έχει κηρυχθεί νεκρή.
«Πρόκειται για καταστάσεις εξαιρετικά σύνθετες, όχι μόνο από ηθικής άποψης αλλά και από ιατρικής», λέει ο δρ Βιντσέντσο Μπεργκέλα, επικεφαλής του τμήματος εμβρυομητρικής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Thomas Jefferson της Φιλαδέλφειας.
Ο Μπεργκέλα ήταν συν-συγγραφέας μιας μελέτης του 2021 που κατέγραψε όλες τις γνωστές περιπτώσεις παγκοσμίως στις οποίες γυναίκες διαγνώστηκαν με εγκεφαλικό θάνατο ενώ ήταν έγκυες, και οι γιατροί προσπάθησαν να διατηρήσουν την κύηση. Η μελέτη εντόπισε 35 τέτοια περιστατικά.
Από αυτά, τα 27 κατέληξαν σε γέννηση ζώντων βρεφών, με τα περισσότερα να παρουσιάζουν φυσιολογική ανάπτυξη στη συνέχεια. Ωστόσο, ο ίδιος σημειώνει ότι η υπόθεση της Σμιθ είναι πολύ πιο περίπλοκη, καθώς η διάγνωση έγινε σε ιδιαίτερα πρώιμο στάδιο της εγκυμοσύνης. Στις περιπτώσεις που κατέγραψε, το μέσο διάστημα που οι γιατροί κατάφεραν να παρατείνουν την κύηση ήταν μόλις επτά εβδομάδες, πριν εμφανιστούν επιπλοκές.
«Είναι εξαιρετικά δύσκολο να διατηρηθεί το σώμα της μητέρας σταθερό, χωρίς λοιμώξεις ή καρδιακή ανεπάρκεια», σχολιάζει.
Η μελέτη περιλάμβανε και μια περίπτωση στη Γερμανία, όπου η μητέρα διαγνώστηκε εγκεφαλικά νεκρή στις εννέα εβδομάδες κύησης (περίπου στο ίδιο στάδιο με τη Σμιθ) και τελικά το βρέφος γεννήθηκε ζωντανό.
Όταν το έμβρυο αποκτά νομική υπόσταση: στο μικροσκόπιο ο νόμος της Τζόρτζια
Η υπόθεση της Αντριάνα Σμιθ έχει αναδείξει το πώς η νομοθεσία της Τζόρτζια αντιμετωπίζει το έμβρυο ως νομικό πρόσωπο με δικαιώματα. Βάσει του νόμου που θεσπίστηκε το 2019, η λεγόμενη «προσωπικότητα του εμβρύου» σημαίνει ότι ακόμη και ένα γονιμοποιημένο ωάριο θεωρείται νομικά άτομο, με όλες τις συνέπειες που αυτό συνεπάγεται για τις ιατρικές αποφάσεις που αφορούν την κύηση.
Ο Ρεπουμπλικανός πολιτειακός γερουσιαστής Εντ Σέτσλερ, ο οποίος ήταν βασικός εισηγητής της νομοθεσίας, υποστήριξε δημόσια την απόφαση του Emory να κρατήσει τη Σμιθ στη ζωή με μηχανική υποστήριξη. «Πιστεύω ότι είναι απολύτως σωστό το νοσοκομείο να προσπαθεί να σώσει το παιδί», δήλωσε. «Είναι μια ασυνήθιστη περίπτωση, αλλά αναδεικνύει τη σημασία της ανθρώπινης ζωής. Το νοσοκομείο ενεργεί όπως πρέπει».
Ο Σέτσλερ αναγνώρισε πως σε κάποιες περιπτώσεις ο εγκεφαλικός θάνατος δικαιολογεί την απόσυρση μηχανικής υποστήριξης, αλλά θεωρεί ότι στην περίπτωση εγκύου γυναίκας, ο νόμος λειτουργεί ως «απαραίτητο όριο». Πρόσθεσε ότι η οικογένεια έχει «καλές επιλογές», όπως να κρατήσει το παιδί ή να το δώσει για υιοθεσία.
Η αυστηρή νομοθεσία της Τζόρτζια για τις αμβλώσεις έχει απασχολήσει ξανά τη δημόσια συζήτηση. Πέρυσι, δημοσίευμα του ProPublica ανέδειξε τον θάνατο δύο γυναικών στην πολιτεία, της Άμπερ Θέρμαν και της Κάντι Μίλερ, που δεν έλαβαν την απαραίτητη ιατρική φροντίδα έπειτα από επιπλοκές κατά τη χρήση χαπιών άμβλωσης. Η υπόθεση πήρε εθνική διάσταση, με την αντιπρόεδρο Καμάλα Χάρις να κατηγορεί ανοιχτά τους περιοριστικούς νόμους για τις αμβλώσεις που ισχύουν σε Τζόρτζια και άλλες πολιτείες μετά την απόφαση Dobbs.
Με πληροφορίες από Associated Press
