Ανώτατο Δικαστήριο ΗΠΑ: Μια πολύ προβληματική απόφαση

ΠΕΜΠΤΗ Ανώτατο Δικαστήριο ΗΠΑ: Μια πολύ προβληματική απόφαση Facebook Twitter
Το ποσοστό της κοινής γνώμης που δεν θέλει κανέναν απολύτως περιορισμό σε οποιαδήποτε στάδιο της κύησης είναι γύρω στο 25-30%. Φωτ.: George Panagakis/Pacific Press/LightRocket via Getty Images/Ideal Image
0

 

Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΩΝ ΗΠΑ σχετικά με τις αμβλώσεις είναι εξαιρετικά προβληματική. Κυρίως επειδή με την απόφαση αυτή ένα ζήτημα ατομικών δικαιωμάτων μετατρέπεται σε ζήτημα που τίθεται υπό την αίρεση των πολιτικών συσχετισμών. Ένα δικαίωμα του οποίου η άσκησή δεν θα είναι απρόσκοπτη αλλά θα ρυθμίζεται από μια τοπική πολιτική πλειοψηφία που θα μπορεί να αποφανθεί για τη ζωή ενός ανθρώπου.

Αυτό από μόνο του αποτελεί ξεκάθαρη θεσμική υποχώρηση και αμφισβήτηση ενός θέσφατου δεκαετιών σε όλες τις φιλελεύθερες δημοκρατίες ότι ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή βασικών ατομικών βιοτικών επιλογών δεν τίθενται στην κρίση της πλειοψηφίας.

Ας πάρουμε λίγο τα πράγματα από την αρχή. Η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ δεν καταργεί το δικαίωμα στην άμβλωση. Αυτό που επιφέρει η συγκεκριμένη απόφαση είναι ότι αίρει τη συνταγματική ισχύ του δικαιώματος στην άμβλωση, οι προϋποθέσεις του οποίου θα προσδιορίζονται πλέον από κάθε Πολιτεία χωριστά. Ακυρώνει δηλαδή την παλαιότερη νομολογία (Roe v. Wade, 1973) που αναγνώριζε οριζόντια, πανεθνική, συνταγματική ισχύ στο δικαίωμα στην άμβλωση μέχρι την 24η εβδομάδα και το «υποβαθμίζει» σε ζήτημα που εναπόκειται στις αρμοδιότητες κάθε Πολιτείας των ΗΠΑ.

Κι αυτό φυσικά επηρεάζει απόλυτα το υφιστάμενο καθεστώς, καθώς σε πολλές Πολιτείες με πιο συντηρητικά χαρακτηριστικά υπάρχει τάση αυστηροποίησης του πλαισίου των αμβλώσεων ή και πλήρους απαγόρευσής τους ακόμα. Ήδη, αρκετές Πολιτείες των ΗΠΑ, στηριζόμενες σε αυτή την απόφαση, προχωρούν άμεσα σε αυστηροποίηση της νομοθεσίας, σε μια διελκυστίνδα που αναμένεται να διαρκέσει καιρό.

Παρά το γεγονός ότι μέχρι πρόσφατα το ζήτημα δεν θεωρούνταν τόσο κομβικής σημασίας, οι πολιτικές εντάσεις που πυροδότησε είναι μεγάλες και είναι βέβαιο ότι θα μεγαλώσει ακόμα περισσότερο τα ρήγματα σε μια ήδη βαθιά διχασμένη χώρα.

Οι υπερασπιστές της απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου υποστηρίζουν ότι είναι συμβατή με την ομοσπονδιακή (φεντεραλιστική) δομή του κράτους και ότι όπως κάθε Πολιτεία έχει δικό της πολιτειακό Σύνταγμα, δική της οργάνωση, δικό της τρόπο διακυβέρνησης και εκλογής εκπροσώπων, έτσι δικαιούται να ρυθμίζει και το ζήτημα των αμβλώσεων με τρόπο συμβατό με την κυρίαρχη αντίληψη και την κουλτούρα της.

Υποστηρίζουν επίσης ότι επί της ουσίας δεν συνιστάται καμία απαγόρευση, καθώς, αν κάποιος θέλει να προχωρήσει σε άμβλωση, μπορεί να το κάνει σε μια άλλη Πολιτεία, άρα ούτε γάτα ούτε ζημιά.

Η επιχειρηματολογία αυτή είναι αδύναμη. Καταρχάς αξιακά, γιατί υποβιβάζει ένα ζήτημα βασικής ατομικής επιλογής σε ζήτημα που αξιολογείται υπό το πρίσμα (ενδεχομένως συγκυριακών) πολιτικών συσχετισμών.

Αυτό δεν είναι λεπτομέρεια, είναι θεμελιώδες. Και προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι κάποιοι που υποτίθεται πως επιχειρηματολογούν στο όνομα του πλουραλισμού και της ελευθερίας, απέναντι σε οριζόντιες κεντρικές ρυθμίσεις, παραβλέπουν ότι η σχετικοποίηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων μπορεί σε μια άλλη περίπτωση να αποδειχθεί όπλο στα χέρια μιας επικίνδυνης συγκυριακής φανατικής πλειοψηφίας. Είναι μια εξέλιξη που πλήττει τους οικονομικά ασθενέστερους. Τι σημαίνει «ας πάνε αλλού»; Κάποιοι ίσως να μην μπορούν και κάποιοι άλλοι μπορεί να δυσκολεύονται να ζητήσουν βοήθεια για ένα τόσο ευαίσθητο ζήτημα.

Η διαδικασία αυτή για αρκετές γυναίκες είναι ιδιαίτερα επώδυνη ψυχικά, πώς μπορείς να τους πεις να φύγουν από τον τόπο της όχι επειδή το θέλουν αλλά επειδή τους επιβάλλεται;

Δημιουργούνται επιπλέον προϋποθέσεις να αναπτυχθεί σε πολιτειακό επίπεδο μια «μαύρη αγορά», πιθανόν πιο επικίνδυνη για την υγεία των ανθρώπων, όπως κατά κόρον συνέβαινε σε χώρες όπου οι εκτρώσεις απαγορεύονταν, π.χ. στη Ρουμανία του Τσαουσέσκου. Ενώ δεν πρέπει να υποτιμηθεί το γεγονός ότι στις Πολιτείες με πολύ αυστηρή νομοθεσία ή πλήρη απαγόρευση θα ενταθεί ο κοινωνικός στιγματισμός γυναικών που θα κάνουν ανάλογη επιλογή.

Και η κοινή γνώμη τι λέει για αυτά;

Η αμερικανική κοινή γνώμη δεν έχει απολύτως σαφή ή δογματική θέση για το ζήτημα των αμβλώσεων. Η πλειοψηφία είναι σαφώς υπέρ του δικαιώματος επιλογής της γυναίκας (pro-choice) και όχι υπέρ της απαγόρευσης (pro-life), αλλά με προϋποθέσεις. Το ποσοστό που θέλει πλήρη απαγόρευση των αμβλώσεων είναι μικρό, κυμαίνεται μεταξύ 15-20%. Το ποσοστό που δεν θέλει κανέναν απολύτως περιορισμό σε οποιαδήποτε στάδιο της κύησης είναι γύρω στο 25-30%. Και μια πλειοψηφία της τάξεως του 50-60% τάσσεται υπέρ του δικαιώματος στην άμβλωση, αλλά με περιορισμούς σε σχέση με το στάδιο της κύησης.

Θεωρούν δηλαδή ότι μέχρι κάποιες εβδομάδες (τις δεκαπέντε συνήθως) δεν θα πρέπει να υπάρχουν περιορισμοί, αλλά από ένα χρονικό σημείο και μετά θα πρέπει να υπάρχουν απαγορεύσεις. Αυτό, πάνω-κάτω, που ισχύει και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Σε ό,τι αφορά, δε, τη σημασία του ζητήματος των αμβλώσεων, μέχρι την πρόσφατη απόφαση καταγράφονταν σχετικά χαμηλά στις ιεραρχήσεις, με μόλις 4% των Αμερικανών να το θεωρεί βασικό κριτήριο ψήφου. 

Παρά το γεγονός όμως ότι μέχρι πρόσφατα το ζήτημα δεν θεωρούνταν τόσο κομβικής σημασίας, οι πολιτικές εντάσεις που πυροδότησε είναι μεγάλες και είναι βέβαιο ότι θα μεγαλώσει ακόμα περισσότερο τα ρήγματα σε μια ήδη βαθιά διχασμένη χώρα. Είναι, δε, περισσότερο από σίγουρο ότι θα κυριαρχήσει στην πορεία προς τις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου.

Ειδικά οι Δημοκρατικοί, οι οποίοι πιέζονται εκλογικά λόγω της πληθωριστικής κρίσης, είναι βέβαιο ότι θα σηκώσουν το θέμα ψηλά στην ατζέντα τους, αξιοποιώντας την πλειοψηφική αποδοχή του δικαιώματος στην άμβλωση (με προϋποθέσεις), αναζητώντας έτσι κάποιου είδους διαφυγή από το μη-προνομιακό γι’ αυτούς πεδίο της οικονομίας και ελπίζοντας ότι η νομική ήττα στο Ανώτατο Δικαστήριο ίσως μετριάσει τις πιθανότητες για μια εκλογική ήττα που σήμερα μοιάζει εξαιρετικά πιθανή.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Δημήτρης Παρασκευής: «Φέτος, έπειτα από καιρό, ο κορωνοϊός παρουσιάζει έξαρση»

Οπτική Γωνία / «Φέτος, έπειτα από καιρό, ο κορωνοϊός παρουσιάζει έξαρση»

Ο καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ, Δημήτρης Παρασκευής, εξηγεί γιατί κάθε φθινόπωρο αυξάνονται οι ιώσεις του αναπνευστικού, ποια είναι η εικόνα του Covid-19 στην Ελλάδα και ποια μέτρα πρέπει να πάρουμε εν όψει του χειμώνα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Στέλιος Νέστωρ: «Ό,τι έκανα, δεν το έκανα για να ρίξω τη δικτατορία αλλά γιατί ντρεπόμουνα» 

Θεσσαλονίκη / Στέλιος Νέστωρ: «Δεν ήμουν από αυτούς που κάθονται σπίτι τους, βγάζουν λεφτά, τρώνε και πίνουνε» 

Μια πολιτική φυσιογνωμία που έδινε πάντα ηχηρό «παρών» στα πολιτικά και πολιτιστικά πράγματα της Θεσσαλονίκης. Μιλώντας στη LiFO, ζωντανεύει ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας της πόλης, από την Κατοχή και τη χούντα μέχρι την ίδρυση του Μεγάρου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Κοινωνική κατοικία: Μπορεί το παράδειγμα της La Borda να εφαρμοστεί στην Αθήνα;

Συνεταιριστική κατοικία / Μπορούμε να αντιγράψουμε τη Βαρκελώνη και να λύσουμε το στεγαστικό;

Ενώ στην Ευρώπη παρατηρείται αναζωπύρωση των συνεταιριστικών στεγαστικών κινημάτων, στην Ελλάδα, ειδικά στην Αθήνα, η στεγαστική κρίση οξύνεται. Το παράδειγμα της La Borda στη Βαρκελώνη θα μπορούσε να δώσει τη λύση, χρειάζεται όμως πολιτική βούληση.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας»

Βασιλική Σιούτη / Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας

Η κυβέρνηση αξιοποίησε τη ρύθμιση για τη φύλαξη του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη για να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και να ενισχύσει την απήχησή της στο συντηρητικό κοινό, παρά τις διαφοροποιήσεις ακόμη και μέσα στην κυβερνητική παράταξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

Οπτική Γωνία / Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

«Ό,τι όμως και αν υπήρξε ο Διονύσης Σαββόπουλος, είχε τη δόνηση, τον λοξό τόνο, μια διάθεση μεταμόρφωσης και γιορτής. Επέστρεφε σε μια πάμφωτη αυλή, περιμένοντας τους φίλους, το νόημα της συνάθροισης».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
ΕΠΕΞ Στην εποχή του Οφθαλμού

Ιλεκτρίσιτυ / Στην εποχή του Οφθαλμού

Οι κρίσεις ευνοούν την εξουσία, διατηρώντας ένα επίπεδο φόβου μες στην κοινωνία, νομιμοποιώντας μέτρα που ανακουφίζουν τον φόβο αυξάνοντας τον έλεγχο, και δημιουργώντας ευκαιρίες για τη διοχέτευση του κεφαλαίου.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ