Σε ένα φαύλο κύκλο θανάτου και αίματος έχει μπει η δημοκρατία στην Τουρκία με αποκορύφωμα τη φονική επίθεση το βράδυ της Πρωτοχρονιάς στο κλαμπ Reina. Το βράδυ της Παραμονής, ένας μοναχικός εκτελεστής βρήκε τον δρόμο για ένα σημείο γεμάτο ανθρώπους που γλεντούσαν και άνοιξε πυρ σκοτώνοντας 39 ανθρώπους και τραυματίζοντας δεκάδες. Ο εκτελεστής, σύμφωνα με τα όσα μέσω του Διαδικτύου κυρίως έχουν γίνει γνωστά ήταν ένας από τους ορκισμένους στρατιώτες του Ισλαμικού Κράτους. Στη στρεβλωμένη γλώσσα και εν γένει ρητορική του ISIS, το μήνυμα ήταν ότι με χαρά επιτέθηκαν σε ανυποψίαστους ανθρώπους που γλεντούσαν, με μόνη πρόθεση να μετατρέψουν τη δική τους σε χαρά, σε αιματοκύλισμα, σε ποταμό θλίψης. Βάσει του ίδιου μηνύματος ανάληψης της ευθύνης επρόκειτο για καθαρά αντίποινα για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Τουρκίας εναντίον του ISIS στη Συρία.
Αν αυτή η επίθεση ήταν ένα μεμονωμένο γεγονός, ίσως η τουρκική κοινωνία να αντιδρούσε διαφορετικά. Όμως, ήταν ακόμη ένα βίαιο χτύπημα, το πιο πρόσφατο, σε μια σειρά από βίαιες επιθέσεις εναντίον του τουρκικού κράτους. Και φυσικά, και αυτό το μακελειό θα συνοδευτεί από έναν νέο γύρο συλλήψεων και διώξεων.
Ο καταλύτης για την κρίση στην Τουρκία ήταν το πραξικόπημα του Ιουλίου από μία ομάδα κίβδηλων αξιωματικών που επιχείρησαν να ανατρέψουν τη συνταγματικά εκλεγμένη κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Το επιχειρούμενο πραξικόπημα απέτυχε, αλλά τότε ήταν που έχασαν τη ζωή τους περισσότεροι από 2000 άνθρωποι. Όλη αυτή η τραγωδία ως συνέπεια των συνωμοσιών - κατά κάποιους- του Φετουλάχ Γκιουλέν, ο οποίος βρίσκεται αυτοεξόριστος χρόνια τώρα στην Πενσιλβάνια. Βεβαίως, όλο αυτό χρησιμοποιήθηκε ως άλλοθι από τον Ερντογάν -με μαζικές απομακρύνσεις από όλο το φάσμα του Δημοσίου - και προκειμένου να εξαφανίσει και τις τελευταίες δημοκρατικές αντιρρήσεις προς τη διακυβέρνηση του. Όλο αυτό ακολουθήθηκε από ένα νέο κύμα επιθέσεων - από μερικούς Κούρδους αυτονομιστές ή ακόμη κι από πιστούς του Ισλαμικού Στρατού- και φυσικά ενίσχυσε και νομιμοποίησε τη μανία καταστολής από την οποία χαρακτηρίζεται ο Ερντογάν.
Όσο ο Ερντογάν κινείται και κινεί τα νήματα της διακυβέρνησης της χώρας με όρους δικτατορίας, η Τουρκία - μία χώρα μέλος του ΝΑΤΟ και ισχυρό τμήμα του Ισλαμικού κόσμου- απομακρύνεται με ταχείς ρυθμούς από τη Δύση. Ο ίδιος άλλωστε έχει φροντίσει να ενισχύσει την επίδραση του Ισλάμ στη δημόσια ζωή.
Πλέον είναι σχεδόν αδύνατο να υπάρξει ακριβής αριθμός των χιλιάδων πολιτών που έχουν συλληφθεί -ειδικά από τον Ιούλιο και μετά- πολλές φορές και χωρίς να έχει αποδειχθεί η παραμικρή διασύνδεση τους με τον Γκιουλέν ή τον Ισλαμικό Στρατό ή τους Κούρδους αυτονομιστές. Χιλιάδες άλλοι απομακρύνθηκαν προσωρινά από τα πόστα τους ή έχασαν δια παντός τη δουλειά τους, στην υποψία και μόνο ότι θα μπορούσαν να συνεργάζονται με τον εξόριστο ιμάμη. Μεταξύ αυτών εκατοντάδες χιλιάδες καθηγητών πανεπιστημίων, δημοσίων υπαλλήλων, ηγετών δημοκρατικών συνασπισμών και ενώσεων, καθώς και δημοσιογράφοι και συγγραφείς. Σύμφωνα μάλιστα με την Επιτροπή Προστασίας των Δημοσιογράφων, τουλάχιστον 81 δημοσιογράφοι έχουν οδηγηθεί στις τουρκικές φυλακές και περισσότερα από 100 μέσα έχουν κλείσει. Την προηγούμενη εβδομάδα συνελήφθη ένας από τους πιο ατρόμητους εκπροσώπους της ερευνητικής δημοσιογραφίας, ο Ahmet Sik, και η κατηγορία που τον βαρύνει πλέον αναμενόμενη για τα δεδομένα της Τουρκίας: διασπορά τρομοκρατικών μηνυμάτων και μάλιστα μέσω των social media. Μία σειρά από tweets αυτή τη φορά ήταν αρκετά για κάποιον που έχει ήδη περάσει στη φυλακή έναν χρόνο από τη ζωή του.
Την προηγούμενη φορά είχε συλληφθεί σε μία απόπειρα να παρεμποδιστεί η δημοσιογραφική έρευνά του για τις μυστικές δραστηριότητες του Γκιουλέν, που εκείνη την εποχή ήταν ένας από τους στενότερους φίλους και πολιτικούς συμμάχους του Ερντογάν. Ο ίδιος ο δημοσιογράφος εμφανιζόταν απολύτως βέβαιος, ήδη από πέρσι τον Αύγουστο, ότι θα συλληφθεί ξανά...
Όσο ο Ερντογάν κινείται και κινεί τα νήματα της διακυβέρνησης της χώρας με όρους δικτατορίας, η Τουρκία - μία χώρα μέλος του ΝΑΤΟ και ισχυρό τμήμα του Ισλαμικού κόσμου- απομακρύνεται με ταχείς ρυθμούς από τη Δύση. Ο ίδιος άλλωστε έχει φροντίσει να ενισχύσει την επίδραση του Ισλάμ στη δημόσια ζωή. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι από την προηγούμενη Παρασκευή οι ιμάμηδες φρόντιζαν να επισημαίνουν στους πιστούς μουσουλμάνους ότι η Παραμονή της Πρωτοχρονιάς και οι εορτασμοί της δεν ανήκουν -ως έθιμα- στο Ισλάμ, αλλά σε «άλλες κουλτούρες και διαφορετικούς κόσμους».
Εξίσου καταστροφική ήταν η πολιτική της Τουρκίας απέναντι στον ISIS. Όταν φάνηκαν τα πρώτα ανησυχητικά σημάδια της δικτατορίας της Συρίας το 2011, ο Ερντογάν εμφανιζόταν αποφασισμένος να συναντηθεί με τον Πρόεδρο της Συρίας, Μπασάρ Αλ Άσαντ: αποτέλεσμα αυτής απόφασης ήταν από τα ανοιχτά σύνορα της Τουρκίας να περάσουν χιλιάδες τζιχαντιστές στη Συρία. Μόνο το 2015 πια η Τουρκία αποφάσισε -και ύστερα από τη θερμή προτροπή του προέδρου Ομπάμα- να προσχωρήσει στον συνασπισμό των χωρών εναντίον του ISIS. Και πάλι, όμως, η ευθύνη των Τούρκων ηγετών για την άνθιση και την εδραίωση τόσο του ISIS όσο και του ΡΚΚ στο εσωτερικό της χώρας, όλα τα προηγούμενα χρόνια, είναι τεράστια.
«Θα διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας ως έθνος, θα μείνουμε ο ένας κοντά στον άλλο και δεν θα υποκύψουμε ούτε θα αφήσουμε περιθώριο σε τέτοια βρώμικα παιχνίδια», είχε δηλώσει ο Ερντογάν αμέσως μετά το μακελειό της Πρωτοχρονιάς. Τώρα εκείνο που πραγματικά χρειάζεται η χώρα είναι ο Ερντογάν να ακολουθήσει την ίδια του τη συμβουλή.
Με στοιχεία από το The New Yorker
