Βασισμένο σε μια νουβέλα μαγικού ρεαλισμού της Σαρνούς Παρσιπούρ, το Γυναίκες χωρίς άντρες αφηγείται τις ιστορίες τεσσάρων γυναικών στη διάρκεια του καλοκαιριού του 1953, όταν το πραξικόπημα που οργάνωσε η CIA, με την υποστήριξη των Βρετανών, ανατρέποντας τον πρωθυπουργό Μοχάμαντ Μοσαντέγκ για να ξαναφέρει στην εξουσία τον σάχη, προκάλεσε κατακλυσμό στην ιστορία του Ιράν. Σε κλίμα πολιτικής αναταραχής, οι τέσσερις ηρωίδες της ταινίας βρίσκονται μαζί, αποκλεισμένες σ' έναν ολάνθιστο κήπο, που η σκηνοθέτις Σιρίν Νεσάτ έστησε στο Μαρόκο, αντί για την Τεχεράνη, η οποία, ούτως ή άλλως, δεν την καλοδέχεται, ούτε εκείνη ούτε και το μυθιστόρημα, απαγορευμένο από τη στιγμή που κυκλοφόρησε.

Η Νεσάτ, γνωστή και τιμημένη video artist, κυρίως υπαινίσσεται και άλλοτε φωνάζει με θέμα τη θέση και τη σημασία της γυναίκας στην κρίσιμη καμπή της ιστορίας της χώρας της. Ως εμιγκρέ που ζει και εργάζεται χρόνια στο εξωτερικό, δεν μπορεί παρά να έχει μια φορτισμένη ιδέα για το Ιράκ. Μέσα από την ταινία της δείχνει την απέχθειά της προς τη μουσουλμανική θεοκρατία, συμπαθώντας περισσότερο μια δυτικοποιημένη εκδοχή που εισήγαγε ο σάχης, χωρίς να είναι ξεκάθαρα υπέρ του - άλλωστε ο Μοσαντέγκ, ένας δημοφιλής πολιτικός που διετέλεσε πρωθυπουργός επί βασιλείας Παχλεβί, ανατράπηκε για να δώσει τη θέση του σε μια φιλικότατη προς τους Αμερικανούς, διεφθαρμένη αυτοκρατορία, με διάσπαρτα καλά μεταρρυθμιστικά στοιχεία και τη βασιλική σύζυγο να ξοδεύει εκατομμύρια για να αγοράσει τέχνη και να κάνει φαντασμαγορικές φιέστες για τα 2.500 χρόνια της Περσέπολης.

Περισσότερο όμως από την πολιτική διάσταση, η Νεσάτ εστιάζει το ενδιαφέρον της στην έννοια της γυναίκας, όπως τη φέρουν οι 4 ηρωίδες. Η Φαχρί είναι μια μεσήλικη σύζυγος στρατιωτικού, παγιδευμένη σε έναν γάμο χωρίς έρωτα, αφυπνισμένη από την παρουσία ενός παλιού της εραστή που μόλις επέστρεψε από τις ΗΠΑ. Η Ζαρίν είναι μια νέα πόρνη, αποστεωμένη και δυστυχής, που δραπετεύει από τον οίκο ανοχής όπου δουλεύει όταν συνειδητοποιεί πως δεν αναγνωρίζει τα πρόσωπα των ανδρών που κάνουν σεξ μαζί της. Η Μουνίς είναι πολιτικά ενήμερη, αλλά ο παραδοσιακός αδελφός της την εμποδίζει, καταδυναστεύοντας την. Η φίλη της, η Φαζέ, δεν έχει ιδέα για τον κοινωνικό αναβρασμό γύρω της και το μόνο που θέλει είναι να παντρευτεί τον αδελφό της Μουνίς και να γίνει μια από τις συζύγους του.

Το εξοχικό της Φαχρί, ένας παράδεισος χαμένος στον χρόνο, είναι το καταφύγιό τους. Η ιδέα του κήπου βρίσκεται στην καρδιά της μυστικής περσικής λογοτεχνίας, συμβολίζοντας έναν τόπο πνευματικής μεταρσίωσης, ενώ αναφέρεται ταυτόχρονα στην εξορία και την ανεξαρτησία. Μόνο η Μουνίς περνάει τον χρόνο της στους δρόμους, έχοντας βιώσει έναν πρώτο θάνατο, ενδεχομένως μεταφορικό, σπόρο του μαγικού ρεαλισμού του βιβλίου που συχνά επιχειρεί να μεταγράψει κινηματογραφικά η Νεσάτ. Και το κάνει με επιτυχία. Οι εικαστικές της επιλογές είναι σωστές και υποβλητικές. Δεν πειραματίζεται, δείχνει σίγουρη και αφήνει το έργο να ανασάνει στην πόλη και την εξοχή, μοιράζοντας τις αναζητήσεις των γυναικών στη δράση και την αντίδρασή τους προς αυτά που τους συμβαίνουν. Αντί για τη διχοτόμηση που προκαλεί το ασπρόμαυρο ή τη ζωντανή παρέμβαση του έγχρωμου, προτίμησε ένα απαλό σέπια, κλίνοντας προς τη νοσταλγική ανάκληση της Τεχεράνης του '50, σαν μια καρτ ποστάλ που πάλλεται από το χάσμα ανάμεσα στον παλιό κόσμο και τη διχαστική πολιτική.

Το πρόβλημα της Νεσάτ είναι στην ένταξη των 4 γυναικών σε μια ενιαία ιστορία. Τις γνωρίζει καλά, ξέρει το παρελθόν, τις επιθυμίες και τη λεπτή ισορροπία ανάμεσα στη συναισθηματική τους καταπίεση και την αντίληψη της θέσης τους, αλλά τις μεταχειρίζεται περισσότερο ως χαρακτήρες/νησιά, παρά ως ένα οργανικό κουαρτέτο που μεταβολίζει το DNA της πλοκής. Ωστόσο, η ταινία σού παίρνει την ανάσα με τον συνδυασμό μυστικισμού και ρεαλισμού και η Νεσάτ φανερώνει την ικανότητά της να συνθέσει δυνατές σκηνές και να αποδώσει διαλόγους με νόημα και κατεύθυνση. Αντίθετα με δημιουργούς που προέρχονται από συγγενείς μορφές σύγχρονης τέχνης και αντιλαμβάνονται το σινεμά ως προέκταση του κόμικ ή του βιντεοκλίπ, η Νεσάτ πρωτίστως θέλησε να πει μια ιστορία ως υποσύνολο της μεγάλης ιστορίας της χώρας της, χρησιμοποιώντας τα δικά της εργαλεία για καλλιτεχνική πυξίδα.