Ολλανδικές και γερμανικές υπηρεσίες πληροφοριών έχουν συγκεντρώσει στοιχεία που τεκμηριώνουν την ευρεία χρήση απαγορευμένων χημικών όπλων από τη Ρωσία στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, περιλαμβάνεται και η ρίψη πνιγτικών ουσιών από drones, με στόχο την εκδίωξη στρατιωτών από χαρακώματα ώστε να καταστούν ευάλωτοι σε πυρά. Τα ευρήματα ανακοινώθηκαν την Παρασκευή, με τον Ολλανδό υπουργό Άμυνας Ρούμπεν Μπρέκελμανς να ζητά αυστηρότερες κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
«Το κύριο συμπέρασμα είναι ότι μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι η Ρωσία εντείνει τη χρήση χημικών όπλων», δήλωσε ο Μπρέκελμανς στο Reuters. «Αυτή η εντατικοποίηση είναι ανησυχητική επειδή αποτελεί μέρος μιας τάσης που παρατηρούμε εδώ και αρκετά χρόνια, όπου η χρήση χημικών όπλων από τη Ρωσία σε αυτόν τον πόλεμο γίνεται πιο κανονικοποιημένη, τυποποιημένη και εκτεταμένη».
Η γερμανική υπηρεσία εξωτερικών πληροφοριών (BND) επιβεβαίωσε τα ευρήματα, υπογραμμίζοντας σε ανακοίνωσή της ότι τα στοιχεία συγκεντρώθηκαν σε συνεργασία με τις ολλανδικές αρχές. Το Reuters ήταν το πρώτο διεθνές μέσο που δημοσίευσε την πληροφορία.
Ο επικεφαλής της Ολλανδικής Υπηρεσίας Στρατιωτικών Πληροφοριών (MIVD), Πίτερ Ρίσινκ, ανέφερε ότι τα συμπεράσματα βασίστηκαν και σε «ανεξάρτητες πηγές» των ολλανδικών υπηρεσιών: «Τα έχουμε παρατηρήσει οι ίδιοι με βάση τις δικές μας έρευνες».
Το Reuters διευκρίνισε ότι δεν ήταν σε θέση να επαληθεύσει ανεξάρτητα τη χρήση χημικών όπλων από καμία από τις δύο εμπλεκόμενες πλευρές.
Ρωσία - Ουκρανία: Καταγγελίες για χλωροπικρίνη
Οι Ηνωμένες Πολιτείες κατηγόρησαν για πρώτη φορά τη Ρωσία για χρήση χλωροπικρίνης τον Μάιο του 2023. Πρόκειται για μια άκρως τοξική ουσία, περισσότερο επιβλαβή από τα κοινά μέσα καταστολής πλήθους, που χρησιμοποιήθηκε αρχικά από τη Γερμανία στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η Ουκρανία έχει καταγγείλει χιλιάδες περιστατικά χρήσης χημικών όπλων από τις ρωσικές δυνάμεις. Αντίθετα, η Μόσχα αρνείται οποιαδήποτε παραβίαση και κατηγορεί την Ουκρανία για χρήση παράνομων πυρομαχικών.
Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, δήλωσε την Τετάρτη ότι η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας (FSB) εντόπισε στην ανατολική Ουκρανία αποθήκη εκρηκτικών που φέρεται να περιείχε χλωροπικρίνη. Η Ουκρανία, από την πλευρά της, έχει διαψεύσει κατηγορηματικά κάθε τέτοιο ισχυρισμό.
Ο Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (OPCW), με έδρα τη Χάγη και 193 κράτη-μέλη, είχε ανακοινώσει πέρυσι ότι οι κατηγορίες που αντάλλαξαν τα δύο κράτη ήταν «ανεπαρκώς τεκμηριωμένες». Ο OPCW δεν έχει κληθεί επισήμως να διεξαγάγει πλήρη έρευνα – διαδικασία που ενεργοποιείται μόνο ύστερα από αίτημα κράτους-μέλους.
Ρωσία - Ουκρανία: Τραυματισμοί, θάνατοι και πολιτικές συνέπειες
Σύμφωνα με τον Μπρέκελμανς, τουλάχιστον τρεις Ουκρανοί στρατιώτες έχουν χάσει τη ζωή τους λόγω χρήσης χημικών όπλων, ενώ πάνω από 2.500 τραυματίες στο πεδίο της μάχης έχουν παρουσιάσει συμπτώματα έκθεσης σε τοξικά αέρια, σύμφωνα με τις ουκρανικές υγειονομικές αρχές.
Ο ίδιος προειδοποίησε πως η εντεινόμενη χρήση χημικών από τη Ρωσία συνιστά απειλή όχι μόνο για την Ουκρανία, αλλά και για τη διεθνή ασφάλεια. «Πρέπει να αυξήσουμε περαιτέρω την πίεση. Αυτό σημαίνει ότι θα εξετάσουμε περισσότερες κυρώσεις και συγκεκριμένα ότι δεν θα τους επιτρέψουμε [τη Ρωσία] να συμμετάσχουν σε διεθνείς οργανισμούς όπως το Εκτελεστικό Συμβούλιο του OPCW», ανέφερε.
Ο Ρίσινκ έκανε λόγο για «χιλιάδες περιπτώσεις» χρήσης χημικών όπλων, σημειώνοντας πως η Ουκρανία αναφέρει συνολικά πάνω από 9.000.
Οι έδρες του Εκτελεστικού Συμβουλίου του OPCW ανανεώνονται ανά διετία και το ζήτημα θα τεθεί σε διαπραγμάτευση τους προσεχείς μήνες.
Τα πορίσματα των ολλανδικών και γερμανικών υπηρεσιών κατατέθηκαν την Παρασκευή σε επιστολή προς το ολλανδικό κοινοβούλιο.
Ρωσία - Ουκρανία: «Πρόγραμμα μεγάλης κλίμακας»
Η Ρωσία είναι επίσημο μέλος του OPCW και, όπως και οι ΗΠΑ, έχει καταστρέψει τα δηλωμένα αποθέματα χημικών όπλων της. Ωστόσο, οι ολλανδικές μυστικές υπηρεσίες, σε συνεργασία με ξένους εταίρους, ισχυρίζονται ότι έχουν αποκαλύψει ενδείξεις επανεκκίνησης της παραγωγής.
«Έχουμε στοιχεία για αύξηση των ερευνητικών δυνατοτήτων, καθώς και για στρατολόγηση επιστημόνων με στόχο την ανάπτυξη νέων χημικών όπλων», δήλωσε ο Ρίσινκ. Σύμφωνα με τον ίδιο, Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν εκπαιδεύσει στρατιώτες στη χρήση τοξικών ουσιών στο πεδίο.
«Δεν πρόκειται απλώς για κάποιες ad hoc μικροπαραβιάσεις στην πρώτη γραμμή. Είναι πραγματικά μέρος ενός προγράμματος μεγάλης κλίμακας. Και αυτό είναι, φυσικά, επίσης ανησυχητικό, επειδή αν δεν διευκρινίσουμε και δεν δημοσιοποιήσουμε τι κάνει η Ρωσία, είναι πολύ πιθανό αυτές οι τάσεις να συνεχιστούν», πρόσθεσε.
Ο Ρίσινκ περιέγραψε τη χρήση χημικών από τη Ρωσία ως «σχεδόν μόνιμη επιχειρησιακή διαδικασία». Όπως εξήγησε, οι υπηρεσίες του έχουν καταγράψει χρήση χλωροπικρίνης σε αυτοσχέδια πυρομαχικά, όπως γεμισμένες λάμπες και άδεια μπουκάλια που κρέμονται από drones.
«Όσον αφορά τα δακρυγόνα, παρατηρούμε ότι γίνεται κακή χρήση και μετατροπή των υπαρχόντων πυρομαχικών ώστε να λειτουργούν ως φορείς αερίων», πρόσθεσε.
Η χλωροπικρίνη έχει καταχωριστεί από τον OPCW ως απαγορευμένος παράγοντας πνιγμού. Σύμφωνα με τον Οργανισμό, η έκθεσή της μπορεί να προκαλέσει σοβαρό ερεθισμό στο δέρμα, στα μάτια και στο αναπνευστικό σύστημα. Η κατάποση ενδέχεται να προκαλέσει εγκαύματα στο στόμα και στο στομάχι, ναυτία, εμετό και σοβαρές αναπνευστικές δυσκολίες.
