Όταν οι κάτοικοι της πολιτείας Ντουράνγκο ψηφίσουν στις πρώτες δικαστικές εκλογές του Μεξικού το επόμενο Σαββατοκύριακο, ο Λεοπόλδο Τσάβες θα είναι στο ψηφοδέλτιο για ομοσπονδιακός δικαστής - παρά τα σχεδόν έξι χρόνια που εξέτισε σε αμερικανική φυλακή.
Ο Τσάβες καταδικάστηκε για αδικήματα που αφορούν τα ναρκωτικά και συγκεκριμένα για λαθρεμπόριο πάνω από τέσεερα κιλά μεθαμφεταμινών το 2015. Το Ντουράνγκο είναι μέρος του Χρυσού Τριγώνου του Μεξικού, μιας περιοχής που ελέγχεται από τα καρτέλ και καλλιεργεί μαριχουάνα και οπιούχες παπαρούνες.
«Ποτέ δεν πούλησα τον εαυτό μου ως τον τέλειο υποψήφιο», δήλωσε ο Τσάβες σε ένα βίντεο που μοιράστηκε στο Facebook. Είπε ότι δεν έχει τίποτα να κρύψει και ότι έχει εκτίσει την ποινή του. Αρνήθηκε να σχολιάσει στο Reuters.
Στην κοντινή πολιτεία Χαλίσκο, στην ακτή του Ειρηνικού, ο Φρανσίσκο Ερνάντες θέτει υποψηφιότητα για ποινικός δικαστής, παρόλο που την τελευταία φορά που υπηρέτησε ως δικαστής απολύθηκε από το Ομοσπονδιακό Δικαστικό Συμβούλιο μετά από έρευνα για καταγγελίες σεξουαλικής κακοποίησης και διαφθοράς. Ο ίδιος δήλωσε στο Reuters ότι οι κατηγορίες ήταν «συκοφαντίες και δυσφήμιση». «Ας με κρίνει ο λαός», είπε.
Και στο Νουέβο Λεόν, ο Φερνάντο Εσκαμίγια ελπίζει να γίνει ομοσπονδιακός ποινικός δικαστής και λέει ότι το νομικό έργο που έκανε συμβουλεύοντας δικηγόρους για μέλη του εξαιρετικά βίαιου καρτέλ Los Zetas δεν θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί εναντίον του. Οι γνώσεις του σχετικά με το δίκαιο της έκδοσης, στο οποίο συμβούλευε τους capos, τον καθιστούσαν πλεονέκτημα, δήλωσε στο Reuters σε συνέντευξή του.
«Το να είστε σύμβουλος σε θέματα διεθνούς δικαίου ή έκδοσης σας δίνει κακή δημόσια φήμη; Δεν νομίζω, αφού αυτό είναι το μόνο πράγμα που αποδεικνύει ότι έχετε την ικανότητα και τις γνώσεις να χειρίζεστε τέτοιου είδους καταστάσεις», δήλωσε ο Εσκαμίγια.
Μεξικό: Κίνδυνος επιρροής της δικαιοσύνης από το οργανωμένο έγκλημα
Ενόψει των εκλογών της 1ης Ιουνίου, οργανώσεις πολιτών, ενώσεις δικαστών και ορισμένοι Μεξικανοί νομοθέτες εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες για μια ψηφοφορία που οι επικριτές προειδοποιούν ότι θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο το κράτος δικαίου της χώρας.
Η αμφιλεγόμενη δικαστική αναμόρφωση προτάθηκε από τον αριστερό πρώην πρόεδρο Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ και υποστηρίχθηκε από την προστατευόμενή του, την πρόεδρο Κλαούντια Σεϊνμπάουμ. Και οι δύο δήλωσαν ότι θα ξεριζώσει τη διαφθορά στο ελαττωματικό δικαστικό σύστημα του Μεξικού και θα επιτρέψει στο λαό να αποφασίσει ποιος θα πρέπει να είναι δικαστής.
Περίπου 5.000 υποψήφιοι διεκδικούν περισσότερες από 840 ομοσπονδιακές θέσεις, συμπεριλαμβανομένων όλων των δικαστών του Ανώτατου Δικαστηρίου.
Αλλά με την ψηφοφορία να απέχει μόλις μία εβδομάδα, η μεξικανική ομάδα δικαιωμάτων Defensorxs λέει ότι έχει εντοπίσει περίπου 20 άτομα που διεκδικούν θέσεις και έχουν ποινικά αδικήματα, κατηγορίες για διαφθορά εναντίον τους ή δεσμούς στο παρελθόν με καρτέλ, συμπεριλαμβανομένου ενός δικηγόρου υπεράσπισης που εκπροσωπούσε τον βαρόνο των ναρκωτικών Χοακίν «Ελ Τσάπο» Γκουζμάν.
Μια ανάλυση του Παρατηρητηρίου Δικαστικών Εκλογών (OEJ), που αποτελείται από μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, επισήμανε επίσης περισσότερους από 130 υποψηφίους με μεγάλη πιθανότητα νίκης ελλείψει αντίπαλων υποψηφίων και επέκρινε προβλήματα στον σχεδιασμό των περίπλοκων ψηφοδελτίων που περιλαμβάνουν εκατοντάδες ονόματα και ενδέχεται να προκαλέσουν σύγχυση στους ψηφοφόρους.
Η μεταρρύθμιση, η οποία ψηφίστηκε τον Σεπτέμβριο του 2024, επικρίθηκε από τον τότε πρεσβευτή των ΗΠΑ Κεν Σάλαζαρ, ο οποίος υπηρέτησε κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης του προέδρου Τζο Μπάιντεν, ως απειλή για τη δημοκρατία του Μεξικού. Οι επικριτές λένε ότι η μεταρρύθμιση, μια από τις πιο ευρείες που επιχειρούνται τα τελευταία χρόνια από οποιαδήποτε χώρα του δυτικού ημισφαιρίου, ενέχει τον κίνδυνο να καταργήσει τους ελέγχους και τις ισορροπίες στο κυβερνών κόμμα Morena και να επιτρέψει στις ομάδες του οργανωμένου εγκλήματος να έχουν μεγαλύτερη επιρροή στο δικαστικό σύστημα.
Η μεταρρύθμιση μειώνει τον αριθμό των δικαστών του Ανώτατου Δικαστηρίου του Μεξικού σε εννέα από 11, μειώνει τη διάρκεια της θητείας τους σε 12 χρόνια, καταργεί την ελάχιστη ηλικία των 35 ετών και μειώνει στο μισό την απαραίτητη νομική πρακτική σε πέντε χρόνια. Καταργεί επίσης ορισμένα επιδόματα για τους δικαστικούς υπαλλήλους και δημιουργεί ένα πενταμελές πειθαρχικό δικαστήριο, το οποίο, σύμφωνα με τους επικριτές, δεν επαρκεί για την εποπτεία ενός δικαστικού σώματος 50.000 μελών.
Με πληροφορίες από Reuters