Η ιστορία των εραστών του Βαν Γκογκ, του έργου που πουλήθηκε για 12 εκ. ευρώ

Η ιστορία των εραστών του Βαν Γκογκ, του έργου που πουλήθηκε για δέκα εκατομμύρια στερλίνες Facebook Twitter
Van Gogh’s A Pair of Lovers (Eglogue en Provence), Μάρτιος 1888. Φωτο: Sotheby’s
0

Ένας μικρός πίνακας του Βαν Γκογκ με ύψος 33 εκατοστά που απεικονίζει ένα ζευγάρι εραστών πουλήθηκε για δέκα εκατομμύρια στερλίνες σε μια δημοπρασία του οίκου Sotheby's.

Το έργο A Pair of Lovers (Eglogue en Provence) που ο Βαν Γκογκ ζωγράφισε τον Μάρτιο του 1888, είναι το πιο σημαντικό μέρος ενός πολύ μεγαλύτερου έργου που εγκατέλειψε.

Ο Βαν Γκογκ έκανε ένα σκίτσο του αρχικού πίνακα σε μια επιστολή του προς το φίλο του καλλιτέχνη Εμίλ Μπερνάρ στις 18 Μαρτίου 1888. Ο αρχικός πίνακας απεικόνιζε ένα τοπίο του καναλιού που εκτείνεται μεταξύ της Αρλ και της Μεσογείου, με έναν μεγάλο ήλιο να βυθίζεται στον ορίζοντα.

Ο Βαν Γκογκ δεν ήταν ικανοποιημένος με τη σύνθεση του πίνακα και κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος του μια ημέρα αργότερα. Το μόνο που κράτησε από την αρχική σύνθεση ήταν το κομμάτι με τους δυο εραστές που περπατούν κατά μήκος του καναλιού. Ο άντρας φορά ψάθινο καπέλο και είναι ένας τυπικός αγρότης όπως τον έχει εικονογραφήσει και σε άλλες συνθέσεις του ή θα μπορούσε να είναι και ο ίδιος ο Βαν Γκογκ που φορά το ίδιο ψάθινο καπέλο σε έξι αυτοπροσωπογραφίες του και η γυναίκα με τα φλογερά κόκκινα μαλλιά και τα ζωηρόχρωμα ρούχα ακουμπά τρυφερά το χέρι της στους ώμους του καθώς γέρνει με αγάπη προς το μέρος του. Στον πίνακα αυτό -αν πρόκειται για τον Βαν Γκογκ, ο άνδρας είναι ντυμένος παρόμοια με τη φιγούρα του έργου του «The Artist on the Road toTarascon», έναν πίνακα που πιθανώς καταστράφηκε σε αλατωρυχείο στο τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Ζωγράφισε τουλάχιστον τέσσερα τοπία με τη γέφυρα και όταν περιέγραψε το τοπίο στον Μπερνάρ του ανέφερε τα ζητήματα που τον απασχολούσαν στη σύνθεση, η οποία απεικόνιζε ναυτικούς που επιστρέφουν με τους αγαπημένους τους προς την πόλη, ενώ προβάλλει η σιλουέτα της κινητής γέφυρας απέναντι σε έναν τεράστιο κίτρινο ήλιο.

Το πλήρες τοπίο, όπως περιγράφεται στην επιστολή προς τον Μπερνάρ, έδειχνε μια άποψη της κινητής γέφυρας Langlois, που χτίστηκε τη δεκαετία του 1830 στα νότια προάστια της Αρλ και στο βάθος διακρίνονταν οι πύργοι της εκκλησίας και οι καπνοδόχοι της πόλης. Η γέφυρα Langlois ήταν ένα αγαπημένο μοτίβο για τον Βαν Γκογκ, εν μέρει επειδή του θύμιζε τις κινητές γέφυρες της Ολλανδίας. Ζωγράφισε τουλάχιστον τέσσερα τοπία με τη γέφυρα και όταν περιέγραψε το τοπίο στον Μπερνάρ του ανέφερε τα ζητήματα που τον απασχολούσαν στη σύνθεση, η οποία απεικόνιζε ναυτικούς που επιστρέφουν με τους αγαπημένους τους προς την πόλη, ενώ προβάλλει η σιλουέτα της κινητής γέφυρας απέναντι σε έναν τεράστιο κίτρινο ήλιο. Ο καιρός χάλασε και ο Βαν Γκογκ δε μπορούσε να ζωγραφίζει σε εξωτερικούς χώρους.

Η ιστορία των εραστών του Βαν Γκογκ, του έργου που πουλήθηκε για δέκα εκατομμύρια στερλίνες Facebook Twitter
Σκίτσο στην επιστολή του Βαν Γκογκ προς τον Μπερνάρ, 18 Μαρτίου 1888. Πηγή: Συλλογή Thaw (2007, MA 6441.2), Morgan Library & Museum, Νέα Υόρκη

Ξεκίνησε να τελειώσει το έργο στο στούντιό του και έγραψε στον αδερφό του Τεό τον τρόπο με τον οποίο ήθελε να ολοκληρώσει το έργο χρησιμοποιώντας συμπαγή και φωτεινά χρώματα συμπληρωματικά ώστε να δείχνουν ακόμα και αυτά τη σχέση του ζευγαριού το μπλε σακάκι του άντρα δίπλα στο πορτοκαλί σάλι της συντρόφου του και τα κόκκινα ρούχα της γυναίκας δίπλα στο σμαραγδένιο πράσινο του νερού.

Ο Βαν Γκογκ προτιμούσε να δουλεύει στη φύση παρά στο στούντιό του, έτσι δεν κατάφερε να ολοκληρώσει τη σύνθεση με τους εραστές και εγκατέλειψε το τοπίο. Ο καιρός περνούσε και καθώς έμπαινε  χειμώνας είχε αλλάξει το φως, έτσι ξεκίνησε ένα νέο έργο,  σε έναν άλλο καμβά, σε μια γκρίζα παλέτα χρωμάτων και χωρίς φιγούρες.

Η ιστορία των εραστών του Βαν Γκογκ, του έργου που πουλήθηκε για δέκα εκατομμύρια στερλίνες Facebook Twitter
Van Gogh’s A Pair of Lovers (Eglogue en Provence), Μάρτιος 1888. Φωτο: Sotheby’s

Ο Ολλανδός ζωγράφος πέταξε τον προηγούμενο καμβά αλλά έκοψε το κομμάτι με τις δυο αγκαλιασμένες φιγούρες που αντιπροσώπευε το ένα έκτο της αρχικής σύνθεσης. Ο πίνακας που ξεκίνησε αμέσως μετά είναι το The Langlois Bridge, που έχει το ίδιο μέγεθος με την εγκαταλειμμένη εικόνα που κατέστρεψε.

ο θραύσμα της εικόνας που κράτησε είχε σκοπό να το κρατήσει ως μελέτη για φιγούρες που θα έκανε σε άλλη εικόνα.

Αποτελεί μυστήριο το πώς διασώθηκε αυτό το κομμάτι και υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι οι ιδιοκτήτες του Café de la Gare κοντά στο Κίτρινο Σπίτι στην Αρλ, Μαρί και Ζοζέφ Ζινού ήταν αυτοί που το έσωσαν.

Ο πρώτος καταγεγραμμένος ιδιοκτήτης του έργου ήταν ο Παριζιάνος θεατρικός συγγραφέας Ανρί Μπερνστάιν ο οποίος πούλησε το κομμάτι το 1910. Σε αυτό το σημείο ονομάστηκε Eglogue en Provence, με τίτλο εμπνευσμένο από ένα σύντομο ποιμενικό ποίημα.

Από τα τέλη του 20ου αιώνα το κομμάτι έχει ήδη πουληθεί τρεις φορές από τον οίκο Sotheby's. Είναι καταπληκτική η άνοδος της τιμής του. 280.000 στερλίνες  το 1986, 2.9 εκ. στερλίνες το 2001, 4.7 εκ. στερλίνες το 2013.

Η ιστορία των εραστών του Βαν Γκογκ, του έργου που πουλήθηκε για δέκα εκατομμύρια στερλίνες Facebook Twitter
Η εκδοχή του Giovanni Giacometti μετά το χαμένο τοπίο της γέφυρας Langlois του Van Gogh (1906-07). Έργο: Ιδιωτική Συλλογή

Αν και ολόκληρο το τοπίο καταστράφηκε, ήδη από το 1906 ένας Ελβετός καλλιτέχνης εμπνεύστηκε να προσπαθήσει να ανακατασκευάσει τον πλήρη πίνακα από το σκίτσο του Βαν Γκογκ, το οποίο περιλάμβανε τις σημειώσεις του για τα χρώματα που θα χρησιμοποιούσε.

Το όνομα του καλλιτέχνη είναι Τζιοβάνι Τζακομέτι και ήταν  ο πατέρας του διάσημου γλύπτη Αλμπέρτο Τζακομέτι που ξεκίνησε να ανασυνθέσει το χαμένο τοπίο της γέφυρας Langlois από μια αναπαραγωγή του 1906 του γράμματος του σκίτσου σε ένα πρώιμο βιβλίο για τον Βαν Γκογκ από τον Γερμανό ιστορικό τέχνης Julius Meier-Graefe.

Η φανταστική ανακατασκευή του Τζιοβάνι Τζακομέτι μοιάζει ελάχιστα με Βαν Γκογκ, σε πινελιές και χρωματισμούς. Αλλά το 1906 δεν υπήρχαν ουσιαστικά χρωματικές αναπαραγωγές των πινάκων του Βαν Γκογκ και ελάχιστοι είχαν εκτεθεί στην Ελβετία.

Ο βαν Γκογκ ζωγράφισε το ζευγάρι των εραστών στο κανάλι μόλις ένα μήνα μετά την άφιξή του στην Αρλ και δεν είχε γνωριστεί ακόμα με κόσμο και δεν είχε κάνει φιλίες. Κάποιος μπορεί να δει το έργο ως έκφραση μιας ανάγκης του για μια ρομαντική σχέση.

Η ιστορία των εραστών του Βαν Γκογκ, του έργου που πουλήθηκε για δέκα εκατομμύρια στερλίνες Facebook Twitter
Φωτογραφία της γέφυρας από τον E. Barral (1902).
Η ιστορία των εραστών του Βαν Γκογκ, του έργου που πουλήθηκε για δέκα εκατομμύρια στερλίνες Facebook Twitter
Van Gogh’s The Langlois Bridge, Μάρτιος 1888. Credit: Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Foundation)
Η ιστορία των εραστών του Βαν Γκογκ, του έργου που πουλήθηκε για δέκα εκατομμύρια στερλίνες Facebook Twitter
Vincent van Gogh, The Artist on the Road to Tarascon (1888) Credit: Kulturhistorisches Museum, Magdeburg
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Οι ρέγγες του Βαν Γκογκ και το μυστικό τους νόημα, ένα σκάνδαλο και μια σύρραξη καλλιτεχνών

Εικαστικά / Οι ρέγγες του Βαν Γκογκ και το μυστικό τους νόημα, ένα σκάνδαλο και μια σύρραξη καλλιτεχνών

Ο πίνακας «Νεκρή φύση με δυο καπνιστές ρέγγες» δημιουργήθηκε λίγες εβδομάδες αφότου ο Βαν Γκογκ έκοψε το μεγαλύτερο μέρος του αυτιού του και συμβολίζει κάτι απρόσμενο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το πληθωρικό τοπίο του Βαν Γκογκ, με τις αγαπημένες του ελιές και κυπαρίσσια δημοπρατείται για 40 εκ. δολάρια

Πολιτισμός / Το πληθωρικό τοπίο του Βαν Γκογκ, με τις αγαπημένες του ελιές και κυπαρίσσια δημοπρατείται για 40 εκ. δολάρια

Ελαιόδεντρα και κυπαρίσσια στη μέση μιας μέρας γεμάτης φως πρωταγωνιστούν σε ένα γαλήνιο τοπίο που ζωγράφισε ο Βαν Γκογκ τον Οκτώβριο του 1889, όταν ζούσε στο άσυλο λίγο έξω από το Saint-Rémy-de-Provence.
THE LIFO TEAM
Η απίστευτη περιπέτεια ενός πίνακα του Βαν Γκογκ, δυο εβραϊκές οικογένειες και 30 εκ. δολάρια

Πολιτισμός / Η απίστευτη περιπέτεια ενός πίνακα του Βαν Γκογκ, δυο εβραϊκές οικογένειες και 30 εκ. δολάρια

Από την Προβηγκία όπου ζωγραφίστηκε έφτασε στο Άμστερνταμ, στο Παρίσι, στην Αυστρία και τη Νέα Υόρκη. Σε ποιον ανήκει ο πίνακας και οι σκληρές διαπραγματεύσεις για ένα αριστουργηματικό έργο που βλέπουμε πρώτη φορά έγχρωμο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο ζωοπλάστης γλύπτης Ευριπίδης Βαβούρης (1911-1987) 

Εικαστικά / Ευριπίδης Βαβούρης: Πέρα από το «Λαγωνικό» της Φωκίωνος Νέγρη

Ο δημιουργός του γνωστού αγάλματος της Κυψέλης υπήρξε ένας στοχαστικός γλύπτης της Αθήνας με αξιόλογη πορεία, που απέδιδε πειστικά και με μεγάλη ευαισθησία τα κατοικίδια ζώα. Μια επίσκεψη στο ατελιέ του, που έχει διατηρηθεί σε άψογη κατάσταση, αποτέλεσε το ερέθισμα για να τον ανακαλύψουμε και να τον επανεκτιμήσουμε. 
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Εικαστικά / Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Μια σειρά από εκθέσεις σημαντικών καλλιτεχνών χαρακτηρίζουν την έναρξη του καλοκαιριού. Από τα Plásmata 3 της Στεγης έως την αναδρομική έκθεση του Takis κι από τη Marlene Dumas έως την Charline von Heyl.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μαρλέν

Εικαστικά / Marlene Dumas: «Η τέχνη είναι πάντοτε μια πράξη εναντίον της βίας»

Η κορυφαία Νοτιοαφρικανή ζωγράφος παρουσιάζει την πρώτη ατομική της έκθεση στην Ελλάδα, στην οποία τα έργα της διαλέγονται με αρχαιότητες από τις μόνιμες συλλογές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πρόδρομος Τσιαβός: «Στην παρουσία μας στον δημόσιο χώρο ο στόχος μας δεν είναι απλά να κάνουμε μια έκθεση αλλά να ακούσουμε, να συζητήσουμε, να αφήσουμε κάτι πίσω μας»

Plāsmata 3 / Πρόδρομος Τσιαβός: «Στόχος μας δεν είναι απλά να κάνουμε μια έκθεση, αλλά να αφήσουμε κάτι πίσω μας»

Ο επικεφαλής Ψηφιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας του Ιδρύματος Ωνάση μιλά με υπόκρουση τα ασταμάτητα τιτιβίσματα των πουλιών που έρχονται από τα σκιερά δέντρα του Πεδίου του Άρεως.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Ραλλού Μάνου, ο Γρηγόρης Σεμιτέκολο και η Ναυσικά Πάστρα σε μια συνάντηση με τη σύγχρονη τέχνη σε ένα εργοστάσιο στον Πειραιά

Εικαστικά / Η Ραλλού Μάνου, ο Γρηγόρης Σεμιτέκολο και η Ναυσικά Πάστρα «συνομιλούν» με τη σύγχρονη τέχνη

Οι τρεις Έλληνες πρωτοπόροι καλλιτέχνες που στιγμάτισαν την ελληνική δημιουργία, σε μια απρόσμενη διαγενεακή συνάντηση με τη Sagg Napoli και τον Mungo Thomson, σε ένα εργοστάσιο στον Πειραιά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
PLASMATA 3 TOPIC

Plāsmata 3 / Plāsmata 3: «Ο πιο σύντομος δρόμος είναι πάντα ο λιγότερο ενδιαφέρων»

Η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, καλλιτεχνική διευθύντρια του Ιδρύματος Ωνάση, επιμελείται μαζί με την ομάδα της Στέγης μια έντυπη «ξενάγηση» στην έκθεση «Plāsmata 3: We’ve met before, haven’t we?», που παρουσιάζεται στο Πεδίον του Άρεως.
THE LIFO TEAM
O Jean Tinguely σατίριζε την εξάρτησή μας από την τεχνολογία πολύ πριν το AI

Εικαστικά / O Jean Tinguely σατίριζε την εξάρτησή μας από την τεχνολογία πολύ πριν το AI

Τα παράξενα μηχανικά γλυπτά του πρωτοποριακού καλλιτέχνη –του οποίου φέτος γιορτάζονται τα 100 χρόνια από τη γέννησή του με εκθέσεις σε όλο τον κόσμο– αποτελούν ένα σαρδόνιο σχόλιο και για τη σύγχρονη κοινωνία.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
2ο κομμάτι Αφροδίτη

Onassis Stegi / Ξενάγηση στα Plāsmata: Κεφάλαιο 2

«Μας αρέσει η παρέκκλιση και η απόκλιση. Στη ζωή, γενικά. Στους ανθρώπους. Και στην τέχνη. Και εδώ. Από τον Ροδώνα στη Γαρδένια, από τις Αριές στο θέατρο Αλίκη. Οι σπείρες έχουν φτιαχτεί για να τις περπατήσεις και τα παρτέρια για να σταθείς».
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΥ
Αφροδίτη 5.

Onassis Stegi / Ξενάγηση στα Plāsmata: Κεφάλαιο 5

«Και έχεις τόσα να πεις με τα έργα που θα συναντήσεις. Σαν τα ταξίδια. Τα αληθινά ταξίδια, όχι αυτά που κάνεις για δουλειά. Τα άλλα. Εκείνα που κάνεις με παρέα και πιάνετε κουβέντα με αγνώστους χωρίς βιασύνη. Εκείνα που παίρνεις τον χρόνο σου για να χορτάσεις τις λεπτομέρειες».
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΥ