Η εισβολή των οπαδών του Τραμπ στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ την Τετάρτη ξεκίνησε τις συζητήσεις για την απομάκρυνσή του από την εξουσία πριν την 20η Ιανουαρίου, ημέρα ορκωμοσίας του επίσημα πλέον 46ου προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν.
Οι χαοτικές σκηνές ξετυλίχτηκαν αφού ο Ρεπουμπλικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος αρνείται πεισματικά να προχωρήσει σε μία ομαλή μετάβαση εξουσίας, κάλεσε χιλιάδες οπαδούς του σε διαδηλώσεις επαναλαμβάνοντας τους αβάσιμους ισχυρισμούς του ότι του έκλεψαν τις εκλογές.
Πώς μπορεί να απομακρυνθεί ο Τραμπ
Υπάρχουν δύο τρόποι για την απομάκρυνση ενός προέδρου από το αξίωμα: η επίκληση της 25ης Τροπολογίας του Συντάγματος των ΗΠΑ και η απαγγελία κατηγορίας ακολουθούμενη από καταδίκη της Γερουσίας. Και στα δύο σενάρια, ο Αντιπρόεδρος Μάικ Πένς θα αναλάμβανε τα καθήκοντά του μέχρι την ορκωμοσία Μπάιντεν.
Στην επίκληση της 25ης Τροπολογίας στράφηκαν μέλη του υπουργικού συμβουλίου του Τραμπ σύμφωνα με τα Αμερικανικά Μέσα χωρίς ωστόσο να γίνει τεθεί επίσημα στον Πενς. Ήδη από χθες, άρχισαν να πληθαίνουν οι φωνές περί επίκλησης της εν λόγω τροπολογίας από Αμερικανούς γερουσιαστές, βουλευτές και ακαδημαϊκούς που ζητούσαν την άμεση αποπομπή Τραμπ.
Ποιος είναι ο σκοπός της 25ης Τροπολογίας;
Η 25η Τροπολογία, που εγκρίθηκε μετά τη δολοφονία του Προέδρου Τζον Κένεντι το 1963 και επικυρώθηκε το 1967, ασχολείται με την προεδρική διαδοχή και την ανικανότητα.
Η Ενότητα 4 πραγματεύεται καταστάσεις όπου ένας πρόεδρος δεν μπορεί να κάνει τη δουλειά του αλλά δεν παραιτείται οικειοθελώς.
Οι συντάκτες της 25ης Τροπολογίας πρότειναν να εφαρμοστεί όταν ένας πρόεδρος είναι ανίκανος από σωματική ή ψυχική ασθένεια να τελέσει τα καθήκοντά του, λένε οι ειδικοί. Ορισμένοι μελετητές υποστήριξαν επίσης ότι θα μπορούσε να ισχύει ευρύτερα για έναν πρόεδρο που είναι επικίνδυνα ακατάλληλος για το αξίωμα.
Για να επικαλεσθεί η 25η Τροπολογία, ο Πενς και η πλειοψηφία του Υπουργικού Συμβουλίου του Τραμπ θα πρέπει να δηλώσουν ότι ο Τραμπ δεν μπορεί να ασκήσει τα καθήκοντα της προεδρίας και να τον απομακρύνει. Σε αυτή την περίπτωση ο Πενς αναλαμβάνει τα καθήκοντα του προέδρου προσωρινά.
Ο Τραμπ θα μπορούσε στη συνέχεια να δηλώσει ότι είναι ικανός να συνεχίσει τη δουλειά του. Εάν ο Πενς και η πλειοψηφία του Υπουργικού Συμβουλίου δεν αμφισβητήσουν την απόφασή του, ο Τραμπ ανακτά την εξουσία.
Εάν την αμφισβητήσουν όμως, τότε την οριστική απόφαση παίρνει το Κογκρέσο, αλλά ο Πενς θα συνεχίσει να εκτελεί χρέη προέδρου μέχρι τότε.
Για να παραμείνει ο Τραμπ χρειάζεται η πλειοψηφία των δύο τρίτων και των δύο σωμάτων του Κογκρέσου. Αλλά το Σώμα που ελέγχεται από τους Δημοκρατικούς θα μπορούσε απλώς να καθυστερήσει την ψηφοφορία επί της ουσιαστικής διαφωνίας έως ότου λήξει η θητεία του Τραμπ, δήλωσε ο Πολ Κάμπος, καθηγητής συνταγματικού δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο.
Ο Κάμπος είπε ότι η 25η Τροπολογία θα ήταν ο κατάλληλος τρόπος για να απομακρυνθεί ο Τραμπ από το αξίωμα.
«Ο Πενς θα μπορούσε να γίνει αμέσως πρόεδρος, ενώ οι διαδικασίες της κατηγορίας κατά του Τραμπ θα μπορούσαν να διαρκέσουν τουλάχιστον λίγες μέρες», δήλωσε ο Κάμπος.
Μπορεί ο Τραμπ να κατηγορηθεί και να απομακρυνθεί;
Η απάντηση είναι ναι. Μια λανθασμένη αντίληψη σχετικά με την «αποπομπή» είναι ότι αναφέρεται στην απομάκρυνση ενός προέδρου από το αξίωμα.
Στην πραγματικότητα, το πρόσωπο προς αποπομπή αναφέρεται μόνο στη Βουλή των Αντιπροσώπων, το κατώτερο δηλαδή Σώμα του Κογκρέσου, με την κατηγορία ότι ως πρόεδρος ενεπλάκη σε υπόθεση «σοβαρού εγκλήματος ή παράνομης συμπεριφοράς» - παρόμοιο με κατηγορητήριο σε ποινική υπόθεση.
Εάν μια απλή πλειοψηφία των 435 μελών του Σώματος εγκρίνει την άσκηση αγωγών, γνωστών ως «άρθρα αδικοπραξίας», η διαδικασία μεταφέρεται στη Γερουσία, στην άνω βουλή, η οποία διεξάγει δίκη για τον προσδιορισμό της ενοχής του προέδρου.
Το Σύνταγμα απαιτεί την ψήφο των δύο τρίτων της Γερουσίας για την καταδίκη και την απομάκρυνση ενός προέδρου.
Ο Τραμπ είχε προηγουμένως κατηγορηθεί από το Σώμα των ΗΠΑ υπό την ηγεσία των Δημοκρατικών τον Δεκέμβριο του 2019 με κατηγορίες για κατάχρηση εξουσίας και παρεμπόδιση του Κογκρέσου, που προέκυψε από τις προσπάθειές του να πιέσει την Ουκρανία να ερευνήσει τον Μπάιντεν και τον γιο του.
Ο Τραμπ αθωώθηκε από τη Γερουσία υπό την ηγεσία των Ρεπουμπλικάνων τον Φεβρουάριο του 2020.
Θα μπορούσε να κατηγορηθεί ο Τραμ για «σοβαρό έγκλημα ή παράνομη συμπεριφορά»;
Ο Φράνκ Μπόουμαν, καθηγητής συνταγματικού δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Μιζούρι, δήλωσε ότι ο Τραμπ «προκάλεσε υποκίνηση» ή απόπειρα ανατροπής της κυβέρνησης των ΗΠΑ.
Ωστόσο, ο Μπόουμαν είπε ότι ο Τραμπ θα μπορούσε επίσης να κατηγορηθεί για ένα γενικότερο αδίκημα: την απιστία προς το Σύνταγμα των ΗΠΑ και την αδυναμία τήρησης του όρκου του.
Το Κογκρέσο έχει την διακριτική ευχέρεια για τον ορισμό ενός σοβαρού εγκλήματος και της παράνομης συμπεριφοράς και δεν περιορίζεται σε κατηγορείς πραγματικού εγκληματος.
«Το βασικό αδίκημα θα ήταν εναντίον του Συντάγματος - αυτό δηλαδή που θα συστήνει την προσπάθεια υπονόμευσης των νόμιμων αποτελεσμάτων μιας νόμιμης εκλογικής διαδικασίας», εξήγησε ο Μπόουμαν.
Με πληροφορίες του Reuters
