Οι τέσσερις εποχές του Νίκου Κούνδουρου

Οι τέσσερις εποχές του Νίκου Κούνδουρου Facebook Twitter
0

 

Στο εξώφυλλο, ο Νίκος Κούνδουρος το 1952, σε ηλικία 26 ετών, δύο χρόνια πριν γυρίσει την πρώτη ταινία του. Ακόμη ένα βιβλίο για τον Πάπα του ελληνικού σινεμά, λοιπόν, αυτή τη φορά δια χειρός του μελετητή του και συναδέλφου του, Λευτέρη Ξανθόπουλου.

 

Μικρό σε έκταση και σε μέγεθος - αποτελείται από 120 σελίδες μαζί με σπάνιο και πλούσιο φωτογραφικό αρχείο -, το βιβλίο προλογίζει ο σκηνοθέτης Λάκης Παπαστάθης, ο οποίος στο παρελθόν είχε σκηνοθετήσει για το Παρασκήνιο και δύο αφιερώματα στον Κούνδουρο και τον Δράκο του.

 

Από το κείμενο του Παπαστάθη μαθαίνουμε πως ο ποιητής Άρης Αλεξάνδρου ήταν εκείνος που πρωτοέφερε σε επαφή τον αστό νεαρό Κούνδουρο με τα χαμώσπιτα των προσφύγων στο Δουργούτι και το πώς η Μαγική Πόλη σηματοδότησε την έναρξη του ερωτισμού στον ελληνικό κινηματογράφο.  Υπάρχουν ακόμη στον πρόλογο του Παπαστάθη εκτενή κείμενα για τη συνεργασία Νίκου Κούνδουρου - Μάνου Χατζιδάκι, για όλους τους ηθοποιούς της Μαγικής Πόλης, καθώς και η πληροφορία ότι η παραγκούπολη γκρεμίστηκε στα 1964, μια δεκαετία μετά την καταγραφή και τη ''διάσωση'' της στο ντεμπούτο φιλμ του Κούνδουρου!  

 

Οι τέσσερις εποχές του Νίκου Κούνδουρου Facebook Twitter

 

Στο κυρίως σώμα, τώρα, του βιβλίου, ο Λευτέρης Ξανθόπουλος ξεκινάει την έρευνα του από μία παλιά συνέντευξη του Κούνδουρου στην προδικτατορική Πανσπουδαστική με θέμα την ελευθερία και την καλλιτεχνική δημιουργία. Έχουν ενδιαφέρον οι απόψεις του νέου τότε σκηνοθέτη, που τον κατατάσσουν δίπλα σε διανοούμενους της εποχής του, σαν τον Αντώνη Σαμαράκη, τον Χρόνη Μίσιο κ.α. Για την ακρίβεια, τον διαβάζεις και δε μπορείς να μη σκεφτείς πως υπάρχει δυστυχώς αναντιστοιχία με νέους σημερινούς σκηνοθέτες σε ότι αφορά τη διατύπωση του δημόσιου λόγου τους. Είναι σαν τον 30χρονο Σαββόπουλο όταν μιλούσε στην κάμερα, πάλι του Παπαστάθη, στο φιλμ Ευχαριστώ πολύ... Σαββόπουλος του 1975.  Πόσο καίριος σ' αυτά που έλεγε! Και πόσο θα θέλαμε νέοι μουσικοί να εκφράζονται δημόσια σήμερα σαν εκείνον τον Σαββόπουλο του ΄75!

 

Οι τέσσερις εποχές του Νίκου Κούνδουρου Facebook Twitter

 

Εν συνεχεία, ο Ξανθόπουλος δίνει στο πόνημα του τη μορφή μιας βιογραφίας του Κούνδουρου μέσω μίας άκρως ποιητικής και υποκειμενικής συγγραφικής ματιάς. Θέτει και αμέσως μετά τοποθετείται απέναντι σε ερωτήματα του τύπου Από που ήρθε ο Κούνδουρος; Ποιες οι αποσκευές του και ποιες οι προθέσεις του; Γιατί υπερασπίστηκε με τέτοιον τρόπο και με τόσο παράφορο πάθος όλες τις ταινίες του; Τι τον στήριξε;, παρεμβάλλοντας ταυτόχρονα δηλώσεις του ίδιου του Κούνδουρου μέσα από 60 χρόνια παρουσίας του στα εγχώρια κινηματογραφικά δρώμενα. Η δουλειά του Ξανθόπουλου ολοκληρώνεται με την κριτική - θεωρητική ανάλυση ολόκληρης της φιλμογραφίας του Κούνδουρου, από τη Μαγική Πόλη του ΄54 μέχρι το Ένα πλοίο για την Παλαιστίνη του 2013, καθώς και με ένα επιλογικό σημείωμα, χωρισμένο ουσιαστικά σε δύο μέρη: στη μάλλον χιουμοριστική συνάντηση του με τον Κούνδουρο κατά τη διάρκεια εκδήλωσης της Κινηματογραφικής Λέσχης Μεσολογγίου και σε μία ποιητική θεώρηση των τεσσάρων εποχών, του φωτός και του σκοταδιού, στο κουνδουρικό έργο. 

 

Οι τέσσερις εποχές του Νίκου Κούνδουρου Facebook Twitter

 

Στο επίμετρο του, ο Δημήτρης Φύσσας δίνει με απόλυτη ευστοχία το δομικό στοιχείο του βιβλίου που μόλις διάβασε ο αναγνώστης: Και αν ο Κούνδουρος μας έκανε δώρα τις ταινίες του, ο ίδιος ο Ξανθόπουλος αποδεικνύεται εξαιρετικά απλόχερος και γενναιόδωρος. Χωρίς ίχνος επιτήδευσης, μας χαρίζει ερμηνευτικά κλειδιά για να απολαύσουμε καλύτερα τον Κούνδουρο - ''κλειδιά'' γραμμένα απλά, που δεν προτάσσουν, μα υποτάσσουν τη θεωρία στην ταινία, βοηθώντας τον αναγνώστη να ξαναδεί αργότερα, ως θεατής, το κουνδουρικό σύμπαν με άλλο μάτι.  

 

Οι Τέσσερις Εποχές του Νίκου Κούνδουρου κλείνουν με την αναλυτική φιλμογραφία του, φωτογραφικό υλικό και ευρετήριο ονομάτων - εννοιών. Κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης και κοστίζουν 7 ευρώ.

 

 

* Το βιβλίο του Λευτέρη Ξανθόπουλου θα παρουσιαστεί στο μεγάλο αφιέρωμα που ετοιμάζει η Ταινιοθήκη και το Μουσείο Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης (4 - 8 Οκτωβρίου) με θέμα Ο Νίκος Κούνδουρος σε άσπρο και μαύρο. Θα προβληθούν οι έξι πρώτες ασπρόμαυρες ταινίες του Κούνδουρου και τα ντοκιμαντέρ των Λάκη Παπαστάθη, Γιάννη Σολδάτου και του γράφοντα γι' αυτόν και το έργο του.

** Οι φωτογραφίες του post είναι από τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ Οδύσσειες σωμάτων - Μπαλάντα για τον Νίκο Κούνδουρο (2010).

*** Στο βίντεο του post, το τραγούδι τίτλων τέλους του ίδιου ντοκιμαντέρ με τίτλο Με λένε Νίκο σε μουσική Ηλία Λιούγκου, στίχους Λίνας Νικολακοπούλου και ερμηνεία Παντελή Θεοχαρίδη.

Βιβλίο
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ / Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

Ο Αυτοκράτορας της Χαράς είναι ένα λογοτεχνικό επίτευγμα. Ένα μεγάλο μυθιστόρημα με ιστορίες απλών ανθρώπων που τις σχέσεις τους ορίζουν η καλοσύνη και η αλληλεγγύη. Με αφορμή την κυκλοφορία του, ένας από τους πιο ταλαντούχους συγγραφείς της γενιάς του μιλάει για τη λογοτεχνία, τους ήρωές του, την queer ταυτότητα και την κατάσταση όπως διαμορφώνεται στην Αμερική του Τραμπ σε μια συνέντευξη-ποταμό.
M. HULOT
Η Λυδία Κονιόρδου διαβάζει τον μονόλογο της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο oυρανός κατακόκκινος»

Lifo Videos / «Ιδού εγώ»: Η Λυδία Κονιόρδου ερμηνεύει το «Ουρανός Κατακόκκινος» της Λούλας Αναγνωστάκη στο LIFO.gr

O απολογισμός ζωής μιας γυναίκας που βλέπει γύρω της τον κόσμο να διαλύεται, η προσωπική εμπλοκή στη συλλογική μνήμη, μια ποιητική εκδοχή της δυστυχίας που γεννά η σύγχρονη πραγματικότητα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Βιβλίο / Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Με ένα πλούσιο πρόγραμμα με καλεσμένους από 16 χώρες και τιμώμενο πρόσωπο τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο, το φετινό φεστιβάλ σημείωσε τη μεγαλύτερη προσέλευση στην ιστορία του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

The Review / Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου, με αφορμή τη νέα έκδοση του έργου του Ζαν Ζενέ, εξετάζουν τους λόγους που μπορεί να μας αφορά ακόμα και σήμερα το θρυλικό βιβλίο του 1945. ― ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟΛΜΗΡΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM
Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ