NEO VIDCAST

«Γράμμα στη Ντ.»: Το κύκνειο άσμα του Αντρέ Γκορζ

«Γράμμα στη Ντ.»: Το κύκνειο άσμα του Αντρέ Γκορζ Facebook Twitter
Ενωμένοι μ’ έναν αόρατο σύνδεσμο, στηριγμένο στην εμπειρία της οικογενειακής και οικονομικής τους ανασφάλειας, όπως και στην αδιαφορία τους για τα υλικά αγαθά, οι δυο νέοι ανέλαβαν εξαρχής την «ευθύνη της αυτονομίας» τους.
0

«ΜOΛΙΣ ΕΓΙΝΕΣ ΟΓΔΟΝΤΑ ΔΥΟ ΧΡΟΝΩΝ. Είσαι ακόμα όμορφη, γοητευτική κι επιθυμητή. Πάνε πια πενήντα οχτώ χρόνια που ζούμε μαζί και σε αγαπώ περισσότερο από ποτέ. Τελευταία σε ξαναερωτεύτηκα άλλη μια φορά και έχω πάλι μέσα μου ένα σπαρακτικό κενό που το γεμίζει μονάχα το σώμα σου αγκαλιασμένο σφιχτά με το δικό μου (…) Αφουγκράζομαι την αναπνοή σου, το χέρι μου σε αγγίζει. Και οι δυο θα θέλαμε να μην χρειαστεί να ζήσουμε μετά το θάνατο του άλλου. Έχουμε πει πολλές φορές πως στην απίθανη περίπτωση που θα είχαμε μια δεύτερη ζωή, θα θέλαμε να την περάσουμε μαζί».

Οι παραπάνω φράσεις είναι οι τελευταίες μιας ανοιχτής επιστολής του Αντρέ Γκορζ προς τη βαριά άρρωστη σύζυγό του Ντορίν, μιας επιστολής που έμελλε να διαβαστεί όσο κανένα από τα δοκιμιακά έργα του ανήσυχου αυτού φιλοσόφου.

Κύκνειο άσμα του Γκορζ, το «Γράμμα στην Ντ.» δημοσιεύτηκε στη Γαλλία το φθινόπωρο του 2006, κι έναν χρόνο αργότερα η είδηση της αυτοκτονίας του ζευγαριού έκανε τον γύρο του κόσμου.

Ευγνώμων για όσα του είχε προσφέρει η Ντορίν, το μόνο που ήθελε ήταν να της τα ανταποδώσει: «Δεν θέλω να παραλάβω ένα δοχείο με τις στάχτες σου», έγραψε. Και το εννοούσε.

Ο αυστριακής καταγωγής Ζεράρ Χιρς, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, ο πρωτοπόρος στοχαστής της πολιτικής οικολογίας, από τους εμπνευστές του Μάη του ΄68 και συνιδρυτής του «Nouvel Observateur», αυτόν τον διπλό θάνατο τον είχε προαναγγείλει. Κι όσοι αναρωτιούνται τι μπορεί να κρατήσει ένα ζευγάρι ενωμένο για πάντα, ας διαβάσουν την ερωτική του εξομολόγηση (μετ. Σ. Βρέττα, Ποταμός 2008, επίμ. Μ. Μητσός).

γράμμα στη ντ
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ: Αντρέ Γκορζ, Γράμμα στη Ντ., μετ. Σ. Βρέττα, Ποταμός 2008, επίμ. Μ. Μητσός

«Σου γράφω για να καταλάβω τι έζησα, τι ζήσαμε», ομολογεί ο Γκορζ στην Ντορίν, κι ανακαλεί τη μακρινή μέρα του '47, που είχε πρωτοσυναντήσει στη Λοζάνη αυτήν τη νεαρή Βρετανίδα με την αλαβάστρινη επιδερμίδα και την κοριτσίστικη –αλά Τζέιν Μπίρκιν– φωνή, σίγουρος πως με τ’ αδέξια αγγλικά του και τις άδειες του τσέπες δεν είχε καμιά πιθανότητα να την κατακτήσει.

Διαψεύστηκε. Πριν γνωριστούν, δεν είχε περάσει ποτέ πάνω από δυο ώρες με μια κοπέλα χωρίς να βαρεθεί και να της το δείξει. Κι όμως, με την Ντορίν βάλθηκε να οικοδομήσει «έναν κόσμο προστατευμένο και προστατευτικό», στον αντίποδα εκείνου που τον ωθούσε ν’ αλλάζει διαρκώς ταυτότητες (Χιρς, Χορστ, Γκορζ, Μποσκέ) χωρίς να νιώθει καμία δική του.

Ενωμένοι μ’ έναν αόρατο σύνδεσμο, στηριγμένο στην εμπειρία της οικογενειακής και οικονομικής τους ανασφάλειας, όπως και στην αδιαφορία τους για τα υλικά αγαθά, οι δυο νέοι ανέλαβαν εξαρχής την «ευθύνη της αυτονομίας» τους.

Η δημιουργία του ζευγαριού, έλεγε η Ντορίν, είναι το κοινό σχέδιο και των δυο, και χρειάζεται πάντα να το επικυρώνουν, να το προσαρμόζουν, να το επαναπροσδιορίζουν ανάλογα με τις καταστάσεις που μεταβάλλονται.

Απ’ τη μεριά της, ήταν απολύτως συμφιλιωμένη με την ιδέα ότι θα συμπορευόταν, και μάλιστα χωρίς να τεκνοποιήσει, μ’ έναν άντρα που δεν μπορούσε να ζήσει χωρίς να γράφει, με κάποιον που έπρεπε ν’ απομονώνεται και να κρατάει σημειώσεις ανά πάσα στιγμή. Έτσι, στάθηκε πλάι του σαν βράχος.

Αντρέ Γκορζ: «Γράμμα στη Ντ.» Facebook Twitter
Πριν γνωριστούν, δεν είχε περάσει ποτέ πάνω από δυο ώρες με μια κοπέλα χωρίς να βαρεθεί και να της το δείξει.

Στο Παρίσι, όπου εγκαταστάθηκαν το '49, η Ντορίν ήταν ο φύλακας άγγελός του, όσο εκείνος πάσχιζε να ολοκληρώσει τα γραπτά του. Η γραμματέας και αρχειοθέτης του σ’ όλα τα δημοσιογραφικά του πόστα, η παρέα του στα ρεπορτάζ στο εξωτερικό. Το φίλτρο μέσα από το οποίο περνούσε η σχέση του με την πραγματικότητα.

Με μεγαλύτερη πολιτική αντίληψη, όπως ο ίδιος παραδέχεται, πιο γειωμένη απ’ αυτόν, τον μεγάλο θεωρητικό, ωριμότερη και πιο κοινωνική, η Ντορίν δεν είχε καμιά σχέση με την εικόνα του αξιολύπητου πλάσματος που είχε περάσει ο Γκορζ μ’ ένα είδος «ανέμελης συγκατάβασης» στον «Προδότη», το παρθενικό του βιβλίο.

Ένας, άλλωστε, από τους λόγους που τον ώθησαν να γράψει το «Γράμμα….» ήταν αυτός: για να επανορθώσει δημόσια το σφάλμα του, για να την τιμήσει όπως της άξιζε.

Χτυπημένη από μια σπάνια αρρώστια στον νωτιαίο μυελό, κι έπειτα από καρκίνο του ενδομήτριου, η πάντα στωική Ντορίν είδε τον Γκορζ να υπογράφει τον «Αποχαιρετισμό στο προλεταριάτο» και να συνταξιοδοτείται πρόωρα απ’ τον τύπο, στις αρχές της δεκαετίας του ΄80, για να την ακολουθήσει στην εξοχή και ν’ ανιχνεύσει μαζί της το πεδίο της οικολογίας, αλλά και της εξουσίας που είχε αρχίσει ν’ ασκεί η τεχνολογία στην ιατρική.

«Γράμμα στη Ντ.»: Το κύκνειο άσμα του Αντρέ Γκορζ Facebook Twitter
Η δημιουργία του ζευγαριού, έλεγε η Ντορίν, είναι το κοινό σχέδιο και των δυο, και χρειάζεται πάντα να το επικυρώνουν, να το προσαρμόζουν, να το επαναπροσδιορίζουν ανάλογα με τις καταστάσεις που μεταβάλλονται.

Στα εικοσιτρία χρόνια που ακολούθησαν δεν σταμάτησε να τον παροτρύνει να γράφει. Όταν όμως ο Γκορζ ξεκίνησε το «Γράμμα στη Ντ.» δεν είχε τίποτε άλλο σημαντικό στα σκαριά. Ευγνώμων για όσα του είχε προσφέρει η Ντορίν, το μόνο που ήθελε ήταν να της τα ανταποδώσει: «Δεν θέλω να παραλάβω ένα δοχείο με τις στάχτες σου», έγραψε. Και το εννοούσε.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ

Βιβλίο
0

NEO VIDCAST

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ανί Ερνό: «Όπως η σεξουαλική επιθυμία, έτσι και η μνήμη δεν σταματά ποτέ»

Βιβλίο / Ανί Ερνό: «Όπως η σεξουαλική επιθυμία, έτσι και η μνήμη δεν σταματά ποτέ»

Η Γαλλίδα συγγραφέας που τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας γεφυρώνει, με τη μυθιστορηματοποίηση της μνήμης, τη μεγάλη λογοτεχνία, από τον Μαρσέλ Προυστ μέχρι τον σύγχρονό μας Εντουάρ Λουί. Γεννήθηκε σαν σήμερα το 1940.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
ΕΠΕΞΕΡΓ. Παύλος Μεθενίτης «Αμανίτα μουσκάρια»

Το πίσω ράφι / Όταν μια ολόκληρη διμοιρία ανταρτών ξεκληρίστηκε από παραισθησιογόνα μανιτάρια

Στηριγμένο σε πραγματικά γεγονότα, το μυθιστόρημα «Αμανίτα μουσκάρια» του Παύλου Μεθενίτη εξερευνά το ζήτημα των ουσιών ως καταφύγιο αλλά και ως καταστροφή, και μας παρασύρει σ’ ένα ταξίδι ποτισμένο από την ελληνική πραγματικότητα, παραμονές της οικονομικής κρίσης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Arsenale: Το πιο απρόσμενο βιβλιοπωλείο των Κυκλάδων φτιάχτηκε στην Ανάφη

Βιβλίο / Arsenale: Το πιο απρόσμενο βιβλιοπωλείο των Κυκλάδων φτιάχτηκε στην Ανάφη

Σε ένα νησί που μετρά λιγότερους από 300 μόνιμους κατοίκους, ένα παλιό καραβόσπιτο μεταμορφώθηκε σε ένα καταφύγιο πολιτισμού γεμάτο βιβλία, μουσικές και μικρούς θησαυρούς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μαρκ Τουέιν, «Οι περιπέτειες του Χακ Φιν»

Το πίσω ράφι / Το μυθιστόρημα του Μαρκ Τουέιν που έθαψαν οι κριτικοί και το αποθέωσε ο Χέμινγουεϊ

Στις «Περιπέτειες του Χακ Φιν» ο Μαρκ Τουέιν έπλασε τον πιο ελεύθερο ήρωα της αμερικανικής λογοτεχνίας, που αρνήθηκε τους κανόνες της κοινωνίας του και ένωσε την τύχη του με έναν σκλάβο δραπέτη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ο Σάχης του Ιράν και η Αμερική που δεν μπορούσε να φανταστεί την ζωή χωρίς αυτόν

Βιβλίο / Ο Σάχης του Ιράν και η Αμερική που δεν μπορούσε να φανταστεί τη ζωή χωρίς αυτόν

Ένα νέο βιβλίο με τίτλο «Βασιλεύς των Βασιλέων», όπως αποκαλούσε τον εαυτό του ο Ρεζά Παχλαβί, εστιάζει στις διαδοχικές κυβερνήσεις των ΗΠΑ που «αποδέχτηκαν πρόθυμα τις φαντασιώσεις του, τόσο για τον εαυτό του όσο και για τη χώρα του».
THE LIFO TEAM
Γωγώ Ατζολετάκη: «Οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας δεν είναι “ληγμένα προϊόντα”»

Βιβλίο / Γωγώ Ατζολετάκη: «Οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας δεν είναι “ληγμένα προϊόντα”»

Σταρ Ελλάς στα νιάτα της, διακρίθηκε ως ηθοποιός, θιασάρχης, ραδιοφωνική παραγωγός, δοκιμάστηκε επίσης στη συγγραφή έχοντας κυκλοφορήσει μέχρι τώρα επτά βιβλία μαζί με το πρόσφατο «Η τρίτη άνοιξη» (εκδ. Επίμετρο), που έδωσε και το έναυσμα γι’ αυτήν τη συνέντευξη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
O Δημήτρης Γκιώνης, οι ένδοξες μέρες της «Ελευθεροτυπίας» και το σημερινό μιντιακό σούπερ μάρκετ

Οι Αθηναίοι / O Δημήτρης Γκιώνης, οι ένδοξες μέρες της «Ελευθεροτυπίας» και το σημερινό μιντιακό σούπερ μάρκετ

Ο 81χρονος δημοσιογράφος και συγγραφέας που για δεκαετίες διηύθηνε τις πολιτιστικές σελίδες της Ελευθεροτυπίας, αφηγείται τη συναρπαστική καριέρα του στη LiFO
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Κλαίρη Μιτσοτάκη: «Η αξιοπρέπεια και η φιλία είναι τα θεμέλια της ζωής μας»

Βιβλίο / Κλαίρη Μιτσοτάκη: «Η αξιοπρέπεια και η φιλία είναι τα θεμέλια της ζωής μας»

Η σπουδαία μεταφράστρια, που έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της δουλειάς της στον Μαρσέλ Προυστ, μας ξεναγεί στον πολύπλοκο κόσμο του και εκφράζει τον θυμό της για την πανταχού παρούσα απάτη της εποχής μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η αλήθεια για τον «Συνταγματάρχη» Πάρκερ, τον διαβόητο μάνατζερ του Έλβις Πρίσλεϊ

Βιβλίο / Η αλήθεια για τον «Συνταγματάρχη» Πάρκερ, τον διαβόητο μάνατζερ του Έλβις Πρίσλεϊ

Ένα νέο βιβλίο με τίτλο «Ο Συνταγματάρχης και ο Βασιλιάς» εξερευνά τη συναρπαστική ζωή ενός ακούραστου κομπιναδόρου που προσπαθούσε απεγνωσμένα να ανακαλύψει εκ νέου τον εαυτό του.
THE LIFO TEAM
Γνώριζαν ή όχι οι Γερμανοί για τα εγκλήματα του Χίτλερ;

Βιβλίο / Γνώριζαν ή όχι οι Γερμανοί για τα εγκλήματα του Χίτλερ;

Πότε ακριβώς χάθηκε ο πόλεμος για τον Άξονα; Ποια ήταν η πιο σημαντική μάχη του πολέμου; Πόσο «συμμέτοχος» ήταν ο Γερμανικός λαός στο ολοκαύτωμα; Σ’ αυτά τα ερωτήματα επιχειρεί να απαντήσει μια νέα ογκώδης έκδοση με τίτλο «Η συνολική ιστορία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου».
THE LIFO TEAM
Αudiobooks: Αντί να διαβάσεις το νέο βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ, το ακούς

Βιβλίο / Αudiobooks: Αντί να διαβάσεις το νέο βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ, το ακούς

Είναι νωρίς να πούμε πως αυτά τα ηχητικά λογοτεχνικά αρχεία μπορούν να αντικαταστήσουν το βιβλίο. Είναι όμως μια υπέροχη λύση για όσους θέλουν να διαβάσουν αλλά δεν έχουν χρόνο ή έχουν μπλοκάρει με το κανονικό διάβασμα.
ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ