Άρθουρ Κλαρκ: Ο προφητικός grand master της επιστημονικής φαντασίας

Άρθουρ Κλαρκ: Ο προφητικός grand master της επιστημονικής φαντασίας Facebook Twitter
Ο Σερ Άρθουρ Κλαρκ ήθελε να δει αποδεικτικά στοιχεία για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής κατά τη διάρκεια του βίου του.
0



ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΗΣ ΕΠΟΧΗΣ και ένας από τους πλέον αναγνωρισμένους συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας, ο Άρθουρ Τσαρλς Κλαρκ γεννήθηκε το 1917 στο Μάινχεντ του Σόμερσετ, μια παραλιακή πόλη 10 χιλιάδων κατοίκων στη νοτιοδυτική Αγγλία. Μικρός ακόμη εκδήλωσε ενδιαφέρον για την αστρονομία και την επιστημονική φαντασία, ξεφυλλίζοντας παλιά αμερικανικά περιοδικά του είδους. Τα φτωχά οικονομικά της οικογένειάς του δεν του επέτρεψαν να φοιτήσει στο πανεπιστήμιο και βρήκε δουλειά ως ελεγκτής σε τμήμα του υπουργείου Παιδείας.

Στη διάρκεια όμως του Β' Παγκοσμίου Πολέμου πλησιάζει και πάλι τα αγαπημένα του αστέρια υπηρετώντας στη Βασιλική Αεροπορία ως ειδικός στα ραντάρ, ενώ συμμετέχει και στην ανάπτυξη του συστήματος προειδοποίησης που επέτρεψε στη RAF να κερδίσει τη Μάχη της Αγγλίας. Όταν τελείωσε ο πόλεμος κατάφερε να πάρει πτυχίο Μαθηματικών και Φυσικής από το King's College του Λονδίνου και να αναλάβει τη θέση του διευθυντή της Βρετανικής Διαπλανητικής Εταιρείας. Ήταν ο πρώτος που πρότεινε την ιδέα της χρήσης δορυφόρων σε γεωστατική τροχιά ως αναμεταδοτών στις τηλεπικοινωνίες. Οι γεωστατικοί δορυφόροι που κινούνται σε τροχιά 33.000 χλμ. πάνω από τον Ισημερινό προέκυψαν από δική του ιδέα, γι' αυτό άλλωστε και η τροχιά τους ονομάζεται τροχιά Κλαρκ.

Κάποτε ο γκουρού της επιστημονικής φαντασίας είχε αφήσει ανοιχτό ένα συμπαντικό παράθυρο στο υπέρτατο ον, με μία από τις διάσημες φράσεις του: «Κάθε μονοπάτι προς τη γνώση είναι ένα μονοπάτι προς τον Θεό - ή την Πραγματικότητα, ανάλογα με το ποια λέξη προτιμά κανείς».

Γράφει τα πρώτα του σημαντικά διηγήματα, «Loophole» και «Rescue Party», που δημοσιεύτηκαν το 1946 στο περιοδικό «Astounding Science Fiction». Το 1953 γνωρίζει την 22χρονη Μέριλιν Μέιφιλντ και μετά από τρεις εβδομάδες αποφασίζει να την παντρευτεί, αλλά χωρίζει μέσα σε μόλις έξι μήνες. Το διαζύγιο θα αργήσει 8 χρόνια και θα εκδοθεί το 1961, αφού πρώτα ο Κλαρκ είχε αποφασίσει να μεταναστεύσει στη Σρι Λάνκα. «Από την πρώτη ημέρα το πράγμα δεν κυλούσε και αμέσως αντιλήφθηκα ότι δεν ήμουν ο τύπος του ανθρώπου που μπορεί να ζήσει μέσα σε έναν γάμο. Πιστεύω πάντως ότι όλοι πρέπει να δοκιμάσουν το γάμο, έστω και για μία φορά» θα δηλώσει αργότερα.

Αμέσως μετά το χωρισμό του, ως δεινός δύτης, αναλαμβάνει υποβρύχιες εξερευνήσεις και φωτογραφίζει το βυθό στους υφάλους της Αυστραλίας και στις ακτές της Σρι Λάνκα η οποία τον γοητεύει. Την ίδια χρονιά σχολιάζει για το τηλεοπτικό δίκτυο CBS τις πτήσεις στη Σελήνη των διαστημοπλοίων Απόλλων 11, 12 και 15. Το 1956 αποφασίζει να μεταναστεύσει στο Κολόμπο της Σρι Λάνκα, όπου και πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του κάνοντας καταδύσεις και παίζοντας πινγκ πονγκ, χωρίς να ξαναπαντρευτεί ή να αποκτήσει παιδιά. Εκεί, εμπνεόμενος από το εντυπωσιακό περιβάλλον, γράφει το βιβλίο του Πηγές του Παραδείσου, στο οποίο περιγράφει τον διαστημικό ανελκυστήρα, ένα μηχανισμό ταχείας μεταφοράς αντικειμένων και ανθρώπων στο Διάστημα. (Προφητικό βιβλίο, αφού ήδη έχουν ξεκινήσει οι προσπάθειες για την κατασκευή αυτού του γιγαντιαίου ανελκυστήρα που θα συνδέσει τη Γη με τον διαστημικό σταθμό.) Ο ίδιος έχει δηλώσει πως θεωρεί τον ανελκυστήρα και όχι τους δορυφόρους ως το απόλυτο κληροδότημά του στην ανθρωπότητα.

Άρθουρ Κλαρκ: Ο προφητικός grand master της επιστημονικής φαντασίας Facebook Twitter
Ο Άρθουρ Κλαρκ με τον Στάνλεϊ Κιούμπρικ στα γυρίσματα του «2001, η Οδύσσεια του διαστήματος».

Η μεγάλη αναγνώριση θα έρθει για τον Άρθουρ Κλαρκ το 1963 όταν λαμβάνει τηλεγράφημα από το big boss της Μέτρο Γκόλντουιν Μάγιερ, που τον ρωτά αν ενδιαφέρεται να συνεργαστεί με το μεγάλο όνομα της εταιρείας Στάνλεϊ Κιούμπρικ σε μία ταινία για εξωγήινους. Ο Κλαρκ απαντά «yes» με μεγάλη ευχαρίστηση και φεύγει για το Χόλιγουντ έχοντας στη βαλίτσα ένα παλιό διήγημά του με τίτλο «The Sentinel» ως βάση για σενάριο. Το είχε γράψει το 1948 για ένα διαγωνισμό του BBC στον οποίο δεν κατάφερε να διακριθεί. Στην ιδέα αυτού του βιβλίου στηρίζεται η δημιουργία του 2001, η Οδύσσεια του διαστήματος, του μεγάλου αυτού κινηματογραφικού αριστουργήματος που θα κάνει παγκόσμια γνωστό τον Κλαρκ. Η τεράστια επιτυχία της ταινίας οδήγησε το συγγραφέα να γράψει τρεις συνέχειες, το 2010, το 2061 και το 3001: Η τελική οδύσσεια.

Γνωστή επίσης είναι και η σειρά βιβλίων Ράμα, που ξεκίνησε το 1973 με το μυθιστόρημα Ραντεβού με τον Ράμα, η οποία περιλαμβάνει τέσσερα βιβλία. Συνολικά έγραψε περισσότερα από 100 βιβλία, όπως Γαιόφως, Οι Επικυρίαρχοι, Η Αυτοκρατορία της Γης. Τα βιβλία του Άρθουρ Κλαρκ έχουν «σαρώσει» όλα τα σημαντικά βραβεία της λογοτεχνίας επιστημονικής φαντασίας. Το 1986 τού απονέμεται ο τίτλος του Grand Master από την Ένωση Αμερικανών Συγγραφέων Επιστημονικής Φαντασίας. Τρία χρόνια αργότερα, η βασίλισσα Ελισάβετ του απονέμει τον τίτλο του Διοικητή της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Το 1995 η ΝΑSΑ τον τιμά με την υψηλότερη διάκριση που απονέμεται σε πολίτη, το Μετάλλιο Εξαιρετικής Προσφοράς στο Κοινωνικό Σύνολο, ενώ το 1996 ο Κλαρκ λαμβάνει την υψηλότερη διάκριση της Διεθνούς Ακαδημίας Αστροναυτικής, το Βραβείο Φον Κάρμαν.

Η μαύρη στιγμή στη γεμάτη αστρόσκονη ζωή του μεγάλου συγγραφέα έρχεται στις αρχές του 1998, όταν, λίγο προτού ο πρίγκιπας Κάρολος τον στέψει ιππότη στη διάρκεια επίσκεψής του στη Σρι Λάνκα, η βρετανική σκανδαλοθηρική εφημερίδα «Sunday Mirror» τον κατηγορεί για παιδοφιλία. Ο ίδιος διαψεύδει κατηγορηματικά το δημοσίευμα, ζητά να αναβληθεί η στέψη και αργότερα το ίδιο έτος κρίνεται αθώος από τις αρχές της Σρι Λάνκα. Η εφημερίδα αποσύρει τους ισχυρισμούς της και ο Άρθουρ Κλαρκ στέφεται τελικά ιππότης το 2000. Ήδη από το 1998 έχει εμφανίσει το σύνδρομο που εκδηλώνεται σε ορισμένους επιζώντες της πολιομυελίτιδας, δεκαετίες μετά την εμφάνιση της νόσου, και καθηλώνεται σε αναπηρική πολυθρόνα.

Το Σεπτέμβριο του 2007 δηλώνει ότι δεν θα εγκαταλείψει ποτέ ξανά το σπίτι του στο Κολόμπο της Σρι Λάνκα. Το Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου, διαισθανόμενος το τέλος που πλησιάζει, βιντεοσκοπεί ένα μήνυμα με το οποίο λέει «αντίο» σε φίλους και αναγνώστες.

 

Στο μήνυμα αυτό ο πάντα προφητικός Σερ Άρθουρ Κλαρκ προβλέπει ότι η χρυσή εποχή του διαστήματος μόλις ξεκινά, ενώ εξομολογείται ότι θα ήθελε να δει αποδεικτικά στοιχεία για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής κατά τη διάρκεια του βίου του. Φεύγει από τη ζωή στις 19 Μαρτίου του 2008. «Υπέκυψε στην αναπνευστική ανεπάρκεια από την οποία έπασχε» δηλώνει ο προσωπικός γραμματέας του Ροάν ντε Σίλβα. Στη διαθήκη του άφησε σαφείς εντολές η κηδεία του να είναι κοσμική και όχι θρησκευτική. «Απολύτως καμία θρησκευτική τελετουργία που να σχετίζεται με οποιοδήποτε δόγμα δεν πρέπει να συνοδεύσει την κηδεία μου» ήταν η γραπτή εντολή του.

Κάποτε πάντως ο γκουρού της επιστημονικής φαντασίας είχε αφήσει ανοιχτό ένα συμπαντικό παράθυρο στο υπέρτατο ον, με μία από τις διάσημες φράσεις του: «Κάθε μονοπάτι προς τη γνώση είναι ένα μονοπάτι προς τον Θεό - ή την Πραγματικότητα, ανάλογα με το ποια λέξη προτιμά κανείς».

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος»: η αποκατάσταση ενός αριστουργήματος

Οθόνες / «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος»: η αποκατάσταση ενός αριστουργήματος

50 χρόνια μετά την πρεμιέρα της και μερικούς μήνες μετά την προβολή της νέας 4K αποκατεστημένης κόπιας στις Κάννες, η «Οδύσσεια του Διαστήματος» επιστρέφει στους ελληνικούς κινηματογράφους αυτή την εβδομάδα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Μανώλης Πιμπλής και η Σταυρούλα Παπασπύρου μιλούν για την αγαπημένη εκπομπή των booklovers

Οθόνες / «Βιβλιοβούλιο»: Μια διόλου σοβαροφανής τηλεοπτική εκπομπή για το βιβλίο

Ο Μανώλης Πιμπλής και η Σταυρούλα Παπασπύρου ήταν κάποτε «ανταγωνιστές». Και πια κάνουν μαζί την αγαπημένη εκπομπή των βιβλιόφιλων, τη μοναδική που υπάρχει για το βιβλίο στην ελληνική τηλεόραση, που επικεντρώνεται στη σύγχρονη εκδοτική παραγωγή και έχει καταφέρει να είναι ευχάριστη και ενημερωτική.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Θανάσης Καστανιώτης: «Αν έκανα ένα δείπνο για συγγραφείς, δίπλα στον Χέμινγουεϊ θα έβαζα τη Ζυράννα Ζατέλη»

The Book Lovers / Θανάσης Καστανιώτης: «Αν έκανα ένα δείπνο για συγγραφείς, δίπλα στον Χέμινγουεϊ θα έβαζα τη Ζυράννα Ζατέλη»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με τον εκδότη Θανάση Καστανιώτη για την μεγάλη διαδρομή των εκδόσεών του και τη δική του, προσωπική και ιδιοσυγκρασιακή σχέση με τα βιβλία και την ανάγνωση.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Τελικά, είναι ο Τομ Ρίπλεϊ γκέι; 

Βιβλίο / Τελικά, είναι γκέι ο Τομ Ρίπλεϊ;

Το ερώτημα έχει τη σημασία του. Η δολοφονία του Ντίκι Γκρίνλιφ από τον Ρίπλεϊ, η πιο συγκλονιστική από τις πολλές δολοφονίες που διαπράττει σε βάθος χρόνου ο χαρακτήρας, είναι και η πιο περίπλοκη επειδή είναι συνυφασμένη με τη σεξουαλικότητά του.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Ο Δον Κιχώτης» του Θερβάντες: Ο θρίαμβος της λογοτεχνίας και της ανιδιοτελούς φιλίας

Σαν Σήμερα / «Ο Δον Κιχώτης» του Θερβάντες: Ο θρίαμβος της λογοτεχνίας και της ανιδιοτελούς φιλίας

Η ιστορία ενός αλλοπαρμένου αγρότη που υπερασπίζεται υψηλά ιδανικά είναι το πιο γνωστό έργο του σπουδαιότερου Ισπανού συγγραφέα, που πέθανε σαν σήμερα το 1616.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Γουσταύος Κλάους στη χώρα του κρασιού: Μια γοητευτική βιογραφία του Βαυαρού εμπόρου

Βιβλίο / Γουσταύος Κλάους: Το γοητευτικό στόρι του ανθρώπου που έβαλε την Ελλάδα στον παγκόσμιο οινικό χάρτη

Το βιβλίο «Γκούτλαντ, ο Γουσταύος Κλάους και η χώρα του κρασιού» του Νίκου Μπακουνάκη είναι μια θαυμάσια μυθιστορηματική αφήγηση της ιστορίας του Βαυαρού εμπόρου που ήρθε στην Πάτρα στα μέσα του 19ου αιώνα και δημιούργησε την Οινοποιία Αχαΐα.
M. HULOT
Η (μεγάλη) επιστροφή στην Ιαπωνική λογοτεχνία

Βιβλίο / Η (μεγάλη) επιστροφή στην ιαπωνική λογοτεχνία

Πληθαίνουν οι κυκλοφορίες των ιαπωνικών έργων στα ελληνικά, με μεγάλο μέρος της πρόσφατης σχετικής βιβλιοπαραγωγής, π.χ. των εκδόσεων Άγρα, να καλύπτεται από ξεχωριστούς τίτλους μιας γραφής που διακρίνεται για την απλότητα, τη φαντασία και την εμμονική πίστη στην ομορφιά.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Κλαούδια Πινιέιρο: «Είμαι γυναίκα, συγγραφέας, μητέρα, ειλικρινής, κουρελιασμένη»

Βιβλίο / Κλαούδια Πινιέιρο: «Είμαι γυναίκα, συγγραφέας, μητέρα, ειλικρινής, κουρελιασμένη»

Παρόλο που οι κριτικοί και οι βιβλιοπώλες κατατάσσουν τα βιβλία της στην αστυνομική λογοτεχνία, η συγγραφέας που τα τελευταία χρόνια έχουν λατρέψει οι Έλληνες αναγνώστες, μια σπουδαία φωνή της λατινοαμερικανικής λογοτεχνίας και του φεμινισμού, μοιάζει να ασφυκτιά σε τέτοια στενά πλαίσια.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΟΥΛΟΣ
Κωστής Γκιμοσούλης: «Δυο μήνες στην αποθήκη»

Το πίσω ράφι / «Δυο μήνες στην αποθήκη»: Οι ατέλειωτες νύχτες στο νοσοκομείο που άλλαξαν έναν συγγραφέα

Ο Κωστής Γκιμοσούλης έφυγε πρόωρα από τη ζωή. Με τους όρους της ιατρικής, ο εκπρόσωπος της «γενιάς του '80» είχε χτυπηθεί από μηνιγγίτιδα. Με τους δικούς του όρους, όμως, εκείνο που τον καθήλωσε και πήγε να τον τρελάνει ήταν ο διχασμός του ανάμεσα σε δύο αγάπες.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Έτσι μας πέταξαν μέσα στην Ιστορία

Βιβλίο / Το φιλόδοξο λογοτεχνικό ντεμπούτο του Κώστα Καλτσά είναι μια οικογενειακή σάγκα με απρόβλεπτες διαδρομές

«Νικήτρια Σκόνη»: Μια αξιοδιάβαστη αφήγηση της μεγάλης Ιστορίας του 20ού και του 21ου αιώνα στην Ελλάδα, από τα Δεκεμβριανά του 1944 έως το 2015.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Γκρέγκορ φον Ρετσόρι: Αποχαιρετώντας μια Ευρώπη που χάνεται

Βιβλίο / Γκρέγκορ φον Ρετσόρι: Αποχαιρετώντας μια Ευρώπη που χάνεται

Ένας από τους τελευταίους κοσμοπολίτες καλλιτέχνες και συγγραφείς αυτοβιογραφείται στο αριστουργηματικό, σύμφωνα με κριτικούς και συγγραφείς όπως ο Τζον Μπάνβιλ, βιβλίο του «Τα περσινά χιόνια», θέτοντας ερωτήματα για τον παλιό, σχεδόν μυθικό κόσμο της Ευρώπης που έχει χαθεί για πάντα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
CARRIE

Βιβλίο / H Carrie στα 50: Το φοβερό λογοτεχνικό ντεμπούτο του Στίβεν Κινγκ που παραλίγο να καταλήξει στα σκουπίδια

Πάνω από 60 μυθιστορήματα που έχουν πουλήσει περισσότερα από 350 εκατομμύρια αντίτυπα μετράει σήμερα ο «βασιλιάς του τρόμου», όλα όμως ξεκίνησαν πριν από μισό αιώνα με την πρώτη περίοδο μιας ντροπαλής και περιθωριοποιημένης μαθήτριας γυμνασίου.
THE LIFO TEAM
Οι «Αρχάριοι» του Ρέιμοντ Κάρβερ, ήρωες τσακισμένοι από το κυνήγι του αμερικανικού ονείρου

Το πίσω ράφι / Οι «Αρχάριοι» του Ρέιμοντ Κάρβερ, ήρωες τσακισμένοι από το κυνήγι του αμερικανικού ονείρου

Γεννημένος στο Όρεγκον τα χρόνια που ακολούθησαν την οικονομική κρίση του '29, γιος μιας σερβιτόρας κι ενός εργάτη σε εργοστάσιο ξυλείας, ο κορυφαίος εκπρόσωπος του «βρόμικου ρεαλισμού» βίωσε στο πετσί του την αθλιότητα, τις δυσκολίες και την αποξένωση που αποτύπωσε στο έργο του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ