Ομοσπονδιακό δικαστήριο αποφάνθηκε την Τρίτη ότι η διοικήτρια της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (FED), Λίσα Κουκ, μπορεί να παραμείνει στη θέση της όσο μάχεται τις προσπάθειες του Ντόναλντ Τραμπ να την αποπέμψει.
Η απόφαση, η οποία είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα εφεσιβληθεί, αποτελεί πλήγμα στις προσπάθειες της κυβέρνησης Τραμπ να ασκήσει μεγαλύτερο έλεγχο στη συνήθως ανεξάρτητη Fed, η οποία καθορίζει τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια με στόχο, βάσει εντολής του Κογκρέσου, τη σταθερότητα των τιμών και τη μέγιστη απασχόληση. Το Κογκρέσο έχει επίσης επιδιώξει να θωρακίσει τη Fed από την καθημερινή πολιτική αντιπαράθεση.
Η δικαστής Τζία Κομπ το βράδυ της Τρίτης έκανε δεκτό το αίτημα της Κουκ για προσωρινή διαταγή που μπλοκάρει την απόλυσή της, όσο η διαμάχη εκκρεμεί στα δικαστήρια.
Ο Τραμπ είχε ανακοινώσει στις 25 Αυγούστου ότι την αποπέμπει, επικαλούμενος καταγγελίες ενός διορισμένου από τον ίδιο αξιωματούχου, σύμφωνα με τις οποίες η Κουκ διέπραξε απάτη σε στεγαστικά δάνεια που σχετίζονταν με δύο ακίνητα τα οποία αγόρασε το 2021, πριν ενταχθεί στη FED.
Η Κουκ κατηγορείται ότι δήλωσε και τα δύο ακίνητα ως «κύριες κατοικίες», κάτι που θα μπορούσε να της εξασφαλίσει χαμηλότερη προκαταβολή και χαμηλότερα επιτόκια δανείων σε σύγκριση με το αν τα ακίνητα δηλώνονταν ως δευτερεύουσες κατοικίες ή επενδυτικά ακίνητα.
Η Κομπ αποφάνθηκε ότι οι κατηγορίες πιθανότατα δεν επαρκούν ως νόμιμος λόγος για την αποπομπή της. Βάσει του νόμου που διέπει τη FED, οι διοικητές μπορούν να απομακρυνθούν μόνο «για λόγο», ο οποίος, όπως τόνισε, περιορίζεται σε ενέργειες που τελέστηκαν κατά τη διάρκεια της θητείας τους.
«Η απομάκρυνση ενός διοικητή της Ομοσπονδιακής Τράπεζας εκτείνεται μόνο σε ζητήματα που αφορούν την ικανότητα του μέλους να εκτελεί αποτελεσματικά και με πίστη τα καθήκοντά του, υπό το φως γεγονότων που συνέβησαν όσο κατέχει το αξίωμα», έγραψε η Κομπ, η οποία διορίστηκε από τον πρώην Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν.
«Ο Πρόεδρος Τραμπ δεν έχει δηλώσει έναν νομικά επιτρεπτό λόγο για την απομάκρυνση της Κουκ», προστίθεται στην απόφαση.
Η ανεξαρτησία της FED
Η απόφαση σημαίνει ότι η Κουκ θα μπορέσει να συμμετάσχει στη συνεδρίαση της Fed στις 16–17 Σεπτεμβρίου, όταν αναμένεται να μειώσει το βασικό της βραχυπρόθεσμο επιτόκιο κατά ένα τέταρτο της μονάδας, στο εύρος 4%–4,25%.
Οι διοικητές της FED δεν είναι σαν τους υπουργούς του υπουργικού συμβουλίου και ο νόμος δεν επιτρέπει σε έναν πρόεδρο να τους απομακρύνει για πολιτικές διαφωνίες ή απλώς επειδή θέλει να τους αντικαταστήσει. Το Κογκρέσο θέλησε να προστατεύσει τη Fed από πολιτικές πιέσεις, όπως σημείωσε το δικαστήριο, δίνοντας στους διοικητές μεγάλες και κλιμακωτές θητείες, ώστε να είναι απίθανο ένας πρόεδρος να μπορέσει να διορίσει την πλειοψηφία του διοικητικού συμβουλίου σε μία μόνο θητεία.
«Η παράνομη απομάκρυνση της Κουκ από τον Πρόεδρο, με αβάσιμες και αόριστες κατηγορίες, θα έθετε σε κίνδυνο τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος και θα υπονόμευε το κράτος δικαίου», δήλωσε σε γραπτή ανακοίνωση ο δικηγόρος της, Άμπε Λόουελ. «Η Κουκ θα συνεχίσει να εκτελεί τα καθήκοντά της ως διορισμένη από τη Γερουσία διοικητής του συμβουλίου.»
Το δικαστήριο διέταξε επίσης το Διοικητικό Συμβούλιο της FED και τον πρόεδρό του, Τζερόμ Πάουελ, «να επιτρέψουν στην Κουκ να συνεχίσει να λειτουργεί ως μέλος του Συμβουλίου καθ’ όλη τη διάρκεια της εκκρεμοδικίας».
Ο Λόουελ είχε υποστηρίξει σε δικόγραφα ότι η Κουκ είχε δικαίωμα σε ακρόαση και σε ευκαιρία να απαντήσει στις κατηγορίες πριν αποπεμφθεί, κάτι που δεν της δόθηκε. Το δικαστήριο συμφώνησε ότι η κυβέρνηση δεν της παρείχε τη δέουσα διαδικασία. Η μήνυσή της αρνείται τις κατηγορίες, χωρίς να δίνει περισσότερες λεπτομέρειες.
Η υπόθεση θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο καμπής για την 112χρονη Ομοσπονδιακή Τράπεζα, καθώς κανένας πρόεδρος δεν έχει επιχειρήσει να αποπέμψει στο παρελθόν διοικητή της FED.
Οι οικονομολόγοι προτιμούν τις ανεξάρτητες κεντρικές τράπεζες, επειδή μπορούν να λάβουν αντιδημοφιλή μέτρα, όπως η αύξηση των επιτοκίων για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού, πιο εύκολα απ’ ό,τι οι εκλεγμένοι πολιτικοί.
Πολλοί οικονομολόγοι ανησυχούν ότι αν η FED περάσει στον έλεγχο του Λευκού Οίκου, θα διατηρήσει το βασικό της επιτόκιο χαμηλότερο από ό,τι δικαιολογούν τα οικονομικά δεδομένα, ώστε να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις του Τραμπ για φθηνότερο δανεισμό.
Αυτό θα μπορούσε να επιταχύνει τον πληθωρισμό και να αυξήσει τα μακροπρόθεσμα επιτόκια, όπως αυτά για τα στεγαστικά δάνεια και τα δάνεια αυτοκινήτου. Οι επενδυτές ενδέχεται να απαιτήσουν υψηλότερες αποδόσεις για να κατέχουν ομόλογα, ώστε να αντισταθμίσουν τον μεγαλύτερο μελλοντικό πληθωρισμό, αυξάνοντας το κόστος δανεισμού για την αμερικανική κυβέρνηση και συνολικά για την οικονομία.
Με πληροφορίες από euronews.com
