Κλιμακώνεται η ένταση μεταξύ της Λιβύης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετά την απόφαση του στρατηγού Χαλίφα Χαφτάρ να κηρύξει ανεπιθύμητη την ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία που επισκέφθηκε τη Βεγγάζη, προκαλώντας έντονη διπλωματική δυσφορία στις Βρυξέλλες και αντιδράσεις σε Αθήνα, Ρώμη και Βαλέτα.
Η αποστολή, στην οποία συμμετείχαν ο επίτροπος Μετανάστευσης της Κομισιόν, Μάγκνους Μπρούνερ, ευρωπαίοι υπουργοί Εσωτερικών, καθώς και ο Έλληνας υπουργός Μετανάστευσης Θάνος Πλεύρης, είχε προηγουμένως συναντηθεί με την κυβέρνηση της Τρίπολης. Η συνάντηση με τον πρωθυπουργό Αμπντουλχαμίντ Ντμπεϊμπά είχε θετικό κλίμα, με τον Θάνο Πλεύρη να δηλώνει μετά το πέρασς της:
«Θέλουμε να δώσουμε ένα σαφές μήνυμα, ότι θα βοηθήσουμε τη Λιβύη να κρατήσει τους παράνομους μετανάστες, να αποτρέψει τις αναχωρήσεις προς την ΕΕ και παράλληλα να επιστρέψουν οι παράνομοι μετανάστες πίσω στην πατρίδα τους. Σε αυτή την κατεύθυνση θα συνεργαστούμε. Η Κρήτη δέχεται τεράστια πίεση από την Ανατολική Ακτή κι αυτό θέλουμε να το αποτρέψουμε».
Λιβύη: Η «σπίθα» που πυροδότησε το διπλωματικό επεισόδιο
Ωστόσο, το σκηνικό άλλαξε δραματικά στη Βεγγάζη, όταν κατά την άφιξη της ευρωπαϊκής αποστολής στο αεροδρόμιο, εκπρόσωποι της μη διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης απαίτησαν να συμμετάσχουν στη συνάντηση με τον Χαφτάρ.
Η απαίτηση αυτή ερμηνεύθηκε ως προσπάθεια εξαναγκασμού των Ευρωπαίων σε έμμεση αναγνώριση της ανατολικής κυβέρνησης, που εδρεύει στη Βεγγάζη και υποστηρίζεται από το κοινοβούλιο της χώρας. Η ευρωπαϊκή πλευρά, που δεν είχε εντολή για τέτοια συνάντηση, αρνήθηκε. Λίγη ώρα αργότερα, ο εναλλακτικός πρωθυπουργός Οσάμα Χαμάντ εξέδωσε ανακοίνωση κηρύσσοντας την αποστολή persona non grata και ζητώντας την άμεση αποχώρησή της από τη Λιβύη. Η αποχώρηση πράγματι έγινε άμεσα.
The Libyan government led by Osama #Hamad has canceled the visit of the interior ministers of #Italy, #Greece, #Malta, and the #EU migration commissioner. The delegation was told at #Benghazi #Benina Airport to leave immediately and was declared unwelcome.
— The Libya Update (@TheLibyaUpdate) July 8, 2025
The #Libya Update pic.twitter.com/vOQNkIGtp3
Όπως αναφέρει η ΕΡΤ, ο στρατηγός Χαφτάρ φέρεται να εργαλειοποιεί την υπόθεση, αξιοποιώντας τη γεωγραφική του κυριαρχία στην ανατολική Λιβύη, μία βασική πύλη μεταναστευτικών ροών, για να ενισχύσει το διαπραγματευτικό του χαρτί απέναντι στην Ευρώπη. Η πίεση που ασκείται από λιμάνια όπως το Τομπρούκ έχειμ ήδη προκαλέσει σοβαρή αύξηση αφίξεων σε περιοχές όπως η Κρήτη, με τον Θάνο Πλεύρη να τονίζει ότι «η Ελλάδα και η Ευρώπη δεν μπορούν να αγνοήσουν το μέγεθος της πρόκλησης».
Η προειδοποίηση Χατζηδάκη προ τη Λιβύη
Σε δηλώσεις του μέσω της ΕΡΤ, ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος Κωστής Χατζηδάκης έστειλε αυστηρό μήνυμα προς τη λιβυκή πλευρά: «Η Λιβύη πρέπει να κατανοήσει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι αμελητέα. Η οικονομική στήριξη προς τη χώρα περνά και από την Αθήνα».
Αρκετές ώρες μετά την ακύρωση της επίσκεψης, ο επίτροπος Μετανάστευσης της Κομισιόν, Μάγκνους Μπρούνερ, ο οποίος συμμετείχε στην αποστολή, εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία αναφέρεται στην συνάντηση της ευρωπαϊκής αντιπροσωπείας στην Τρίπη, ενώ για το επεισόδιο στη Βεγγάζη γίνεται λόγος μόνο για το γεγονός ότι οι «οι συναντήσεις που είχαν προγραμματιστεί στη Βεγγάζη τελικά δεν μπόρεσαν να πραγματοποιηθούν».
We just concluded our mission to Libya together with the Ministers responsible for migration from Greece, Italy and Malta.
— Magnus Brunner (@magnusbrunner) July 8, 2025
In Tripoli, we held in-depth discussions with Prime Minister Dbeibeh, Foreign Minister Al-Baour, Interior Minister Trabelsi, and Labour Minister Al-Abed. We… pic.twitter.com/NxYowK6tLt
Στην τελευταία επιστολή της προς τους ηγέτες των κρατών-μελών, η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε την ανάγκη ανάληψης πρωτοβουλιών στο μεταναστευτικό και άφησε να εννοηθεί ότι η Λιβύη θα πρέπει να δείξει πολιτική βούληση για έλεγχο των ροών.
Περίπου τέσσερα εκατομμύρια μετανάστες βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη Λιβύη, πολλοί εκ των οποίων επιχειρούν να φτάσουν στην Ευρώπη μέσω της ανατολικής ακτής. Η στρατηγική σημασία της περιοχής δίνει στον Χαφτάρ επιπλέον επιρροή στην προσπάθειά του να ενισχύσει το διεθνές του προφίλ.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να έχει συνάντηση με τον Θάνο Πλεύρη την Τετάρτη, προκειμένου να αξιολογηθεί η κατάσταση και να εξεταστούν τα επόμενα βήματα σε διπλωματικό και επιχειρησιακό επίπεδο.
Με πληροφορίες από ΕΡΤ