Το φετινό Met Gala έχει -εκ του θέματος- έντονη πολιτική χροιά.
Το μαύρο ανδρικό στυλ είναι στο επίκεντρο του εμβληματικού γκαλά και της νέας έκθεσης γεγονός που εκλαμβάνεται ως πολιτική πράξη, σε μια εποχή εντεινόμενης αντίδρασης κατά της ποικιλομορφίας στις ΗΠΑ, όπως επισημαίνουν σε ανάλυσή τους οι New York Times.
Όταν τον περασμένο Οκτώβριο το Ινστιτούτο Κοστουμιών του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης ανακοίνωσε τη νέα του έκθεση με τίτλο «Superfine: Tailoring Black Style», το πολιτικό τοπίο στις ΗΠΑ ήταν πολύ διαφορετικό. Η Κάμαλα Χάρις, πρώτη γυναίκα και πρώτη μαύρη αντιπρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, βρισκόταν στις τελευταίες εβδομάδες της προεκλογικής εκστρατείας για τον Λευκό Οίκο και η νέα έκθεση του Άντριου Μπόλτον, υπεύθυνου επιμελητή του Ινστιτούτου, φαινόταν σαν φυσική εξέλιξη της προσπάθειας για ένταξη και εκπροσώπηση που είχε ξεκινήσει μετά τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ.
Met Gala: Από την ενσωμάτωση στην αντίσταση
Όμως, όταν το φετινό Met Gala ανοίξει τις πόρτες του το βράδυ της Δευτέρας 5 Μαΐου, θα το κάνει σε έναν τελείως διαφορετικό κόσμο. Έναν κόσμο στον οποίο η αμερικανική κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ έχει ουσιαστικά κηρύξει πόλεμο στην ποικιλομορφία, την ισότητα και την ένταξη, στοχοποιώντας άμεσα προγράμματα που σχετίζονται με τη φυλή, ιδιαίτερα στα πολιτιστικά ιδρύματα.
Τον Φεβρουάριο, ο Τραμπ ανέλαβε τον έλεγχο του Κέντρου Κένεντι, υποσχόμενος να το κάνει λιγότερο «woke». Τον Μάρτιο, υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα που καταδικάζει όσα χαρακτηρίζει «ακατάλληλη, διχαστική ή αντιαμερικανική ιδεολογία» στα μουσεία Smithsonian, απειλώντας με διακοπή χρηματοδότησης για εκθέσεις που «διαιρούν τους Αμερικανούς με βάση τη φυλή».
Η έκθεση και το Met Gala αποκτούν νέο νόημα
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η νέα έκθεση του Met Gala, η πρώτη στην ιστορία του αφιερωμένη εξ ολοκλήρου σε έγχρωμους σχεδιαστές, αποκτά βαρύνουσα πολιτική σημασία. Εστιάζοντας στο πώς οι μαύροι άνδρες έχουν χρησιμοποιήσει τη μόδα ως μέσο προσωπικής έκφρασης, αντίστασης και διεκδίκησης μέσα από την ιστορία της αφροαμερικανικής εμπειρίας και της διασποράς, η έκθεση αντιμετωπίζεται πλέον ως μια μορφή πολιτιστικής αντίστασης.
Όπως επισημαίνει η Brandice Daniel, ιδρύτρια της πλατφόρμας Harlem’s Fashion Row για τη στήριξη έγχρωμων σχεδιαστών, το Met Gala φέτος λειτουργεί ως «επίδειξη συμμαχίας».
Το Met Gala, η Γουίντουρ, ο Τραμπ και οι πολιτικές γραμμές
Η Άννα Γοίντουρ, επικεφαλής περιεχομένου της Condé Nast, παραγωγός του Met Gala και διαχρονικά υποστηρίκτρια των Δημοκρατικών, έχει δηλώσει δημοσίως: «Το μόνο άτομο που δεν θα καλούσα ποτέ ξανά στη γιορτή είναι ο κ. Τραμπ». Η τοποθέτησή της δεν είναι απλώς συμβολική – υπογραμμίζει τη σαφή πολιτική γραμμή που διαπερνά φέτος την εκδήλωση.
Η καθηγήτρια Tanisha C. Ford από το Κέντρο Μεταπτυχιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Πόλης της Νέας Υόρκης τόνισε πως το Met Gala έχει μετατραπεί στο «καυτό κέντρο όπου η μόδα συναντά την πολιτική οικονομία».
«Είναι πολύ μεγαλύτερο από την απλή μόδα», δήλωσε ο Louis Pisano, κριτικός πολιτισμού και συγγραφέας του ενημερωτικού δελτίου Discoursted: «Το να βάζουμε το μαύρο στυλ στο προσκήνιο στέλνει ένα πραγματικό μήνυμα».
«Δεν πίστευα ότι θα το έβλεπα στη ζωή μου», δήλωσε η Sandrine Charles, υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων και συνιδρύτρια του Black in Fashion Council.
Η δήλωσή της αντανακλά την ένταση και το πολιτικό βάρος που έχει αποκτήσει το φετινό Met Gala, καθώς οι εταιρείες που χορηγούν την επίδειξη και το γκαλά - μεταξύ των οποίων το Instagram και η Louis Vuitton, θυγατρικές εταιρειών που διατηρούν ανοιχτούς διαύλους με την κυβέρνηση Τραμπ - βρίσκονται σε ένα ιδιόμορφο καθεστώς ισορροπίας. Το διακύβευμα γύρω από το λεγόμενο «πάρτι της χρονιάς» έχει αυξηθεί, με τη διοργάνωση να εξελίσσεται από απλό κοσμικό γεγονός σε πιθανή πολιτική δήλωση.
Met Gala: Ποιοι αναμένεται να παραβρεθούν
Ποιοι θα δώσουν το παρών λοιπόν; Φέτος αναμένεται να φορεθούν δημιουργίες περισσότερων μαύρων σχεδιαστών στο κόκκινο χαλί της έναρξης, να αναλάβουν περισσότεροι μαύροι στυλίστες τη διαμόρφωση της εικόνας των διασημοτήτων και να παρευρεθούν περισσότερες μαύρες προσωπικότητες από ποτέ στην 77χρονη ιστορία του Met Gala. Μαζί με την Άννα Γουίντουρ, συμπρόεδροι της βραδιάς είναι οι ASAP Rocky, Λιούις Χάμιλτον, Κόλμαν Ντομίνγκο και Φάρελ Γουίλιαμς, ενώ επίτιμος πρόεδρος είναι ο Λεμπρόν Τζέιμς.
«Είναι σημαντικό να μην ειμαστε απόντες», δήλωσε ο Louis Pisano. «Όχι όταν η μαύρη μόδα επιτέλους είναι το επίκεντρο σε έναν θεσμό που ιστορικά την έχει αποκλείσει». «Προετοιμάζομαι ήδη για την αντίδραση των συντηρητικών μόλις δώσουν προσοχή σε αυτήν, και γι' αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό να εμφανιστεί ο κόσμος», πρόσθεσε.
Αν και οι λεπτομέρειες για τη λίστα των προσκεκλημένων παραμένουν μυστικές -ελεγχόμενες αυστηρά από την Anna Wintour - έχουν υπάρξει κάποιες διαρροές. Ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ, πρόεδρος της Meta, ο οποίος προσπαθεί να διατηρήσει ανοιχτό δίαυλο με τον Αμερικανό πρόεδρο, δεν θα παρευρεθεί φέτος. Αντίθετα, ο Adam Mosseri, διευθύνων σύμβουλος του Instagram (ιδιοκτησίας Meta), θα παραστεί, όπως και σε προηγούμενα χρόνια.
Ο Bernard Arnault, πρόεδρος της LVMH και παρών στην ορκωμοσία του Trump, δεν αναμένεται να παραστεί — δεν έχει παραβρεθεί στο Met Gala από το 1996. Αντίθετα, ο Pietro Beccari, διευθύνων σύμβουλος της Louis Vuitton, θα δώσει το «παρών». Ο Τζεφ Μπέζος και η αρραβωνιαστικιά του, Λόρεν Σάντσες, που είχαν παραστεί πέρυσι, δεν θα παρευρεθούν φέτος, ενώ το ίδιο ισχύει και για τον Έλον Μασκ, ο οποίος έχει συμμετάσχει τρεις φορές στο παρελθόν, πιο πρόσφατα το 2022. Ο Μάικλ Ρ. Μπλούμπεργκ, που πρόσφερε 50 εκατομμύρια δολάρια για την προεκλογική εκστρατεία της Κάμαλα Χάρις, θα παρευρεθεί — και οι φήμες θέλουν και την ίδια την Κάμαλα Χάρις, που αυτή τη στιγμή επανεξετάζει το πολιτικό της μέλλον, να παρίσταται επίσης.
Met Gala: Το θέμα, η σύλληψη και η σημασία του
Η Άννα Γουίντουρ δήλωσε πως «η επίδειξη δεν αφορούσε ποτέ την πολιτική, ούτε στη σύλληψη, ούτε τώρα». Όπως πρόσθεσε, στο επίκεντρο είναι «η αυτοδιάθεση, η ομορφιά, η δημιουργικότητα και το να κρατάς ένα πρίσμα στην ιστορία». Ωστόσο, αναγνώρισε ότι «η αναγνώριση από το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης της συμβολής των μαύρων σχεδιαστών και της μαύρης κοινότητας στη μόδα έχει μεγαλύτερη σημασία το 2025».
Το 2021, όταν ο Άντριου Μπόλτον άρχισε να διαμορφώνει την ιδέα για την έκθεση —βασισμένη στο ακαδημαϊκό έργο του 2009 «Σκλάβοι της Μόδας» της καθηγήτριας του Barnard, Monica L. Miller, την οποία όρισε και συν-επιμελήτρια— υπήρχαν άλλου τύπου ανησυχίες. Συγκεκριμένα, το κατά πόσο το Ινστιτούτο Κοστουμιών, ένα τμήμα χωρίς προηγούμενη παρουσία μαύρου επιμελητή και ενταγμένο σε ένα μουσείο με δική του ιστορία φυλετικών αποκλεισμών, θα κατάφερνε να αποδώσει πειστικά μια έκθεση για τη μόδα ως εργαλείο απελευθέρωσης και αποκατάστασης του μαύρου ανδρικού σώματος.
Το έργο έγινε πιο σύνθετο από το γεγονός ότι η ίδια η Anna Wintour —μεγάλη δωρήτρια και υποστηρίκτρια του τμήματος, που φέρει πλέον το όνομά της ως Κέντρο Κοστουμιών Anna Wintour— είχε δεχθεί επικρίσεις στο παρελθόν για τη δημιουργία ενός εργασιακού περιβάλλοντος χωρίς επαρκή φυλετική ευαισθησία στη Vogue. Παρά τις πολλές δεσμεύσεις για D.E.I. (Diversity, Equity, Inclusion) μετά το 2020, η βιομηχανία της μόδας εξακολουθεί να αποτυγχάνει στην εφαρμογή τους: από περισσότερους από 15 πρόσφατους διορισμούς επικεφαλής μεγάλων οίκων μόδας, κανένας δεν αφορούσε έγχρωμο σχεδιαστή.
Η Gabriella Karefa-Johnson, στυλίστρια και πρώην διεθνής συνεργάτιδα της Vogue (πέθανε το 2023), δήλωσε πως ο κ. Μπόλτον και η κα Wintour ήταν «αρκετά συνειδητοποιημένοι ώστε να γνωρίζουν ότι δεν θα μπορούσαν να το πετύχουν αυτό χωρίς τη βαθιά συμμετοχή και τις συμβουλές της εμπλεκόμενης κοινότητας».
Γι’ αυτό, όπως σημειώνει, ενέταξαν όχι μόνο την καθηγήτρια Miller, αλλά και τον Ικέ Ούντε, σύγχρονο δανδή, ως σύμβουλο. Συνεργάστηκαν επίσης με εξέχοντες μαύρους δημιουργούς: τον Torkwase Dyson στην επιμέλεια του χώρου, την Thanda Francis στα μανεκέν, τον Tyler Mitchell στον κατάλογο και τον Kwame Onwuachi στο μενού. Στήθηκε η πρώτη επιτροπή υποδοχής από το 2019, ενώ πραγματοποιήθηκαν και ειδικές συζητήσεις σε πάνελ στο θέατρο Apollo στο Χάρλεμ και στο Billie Holiday Theater στο Bed-Stuy.
Παράλληλα, υπήρχε προβληματισμός για το αν «το Χόλιγουντ θα καταλάβαινε την ανάθεση», όπως σχολίασε η καθηγήτρια Tanisha Ford, αναφερόμενη σε ενδεχόμενες παρανοήσεις στον ενδυματολογικό κώδικα της γκαλά. «Θα υπήρχαν άνθρωποι που ίσως παρουσίαζαν λανθασμένα τη μαύρη κουλτούρα και τη μαύρη ενδυμασία;», διερωτήθηκε. Η Gabriella Karefa-Johnson το έθεσε πιο αυστηρά: «Απλώς δεν θέλω να δω ντουράγκ μέχρι το πάτωμα ή μπαστούνια μαστροπού», είπε.
Ωστόσο, χαρακτήρισε «ποιητικό» το γεγονός ότι αυτή η έκθεση πραγματοποιείται σε αυτή τη συγκυρία. Ο σχεδιαστής Jeffrey Banks, του οποίου το έργο περιλαμβάνεται στην έκθεση, την χαρακτήρισε «επαναστατική». «Έχω τεράστιο σεβασμό για το γεγονός ότι αποφάσισαν να κάνουν αυτή τη συζήτηση και να σταθούν δυνατοί απέναντι σε αυτόν τον κίνδυνο», δήλωσε η Téla D’Amore, από τον οίκο Who Decides War, που συμμετέχει επίσης στην έκθεση.
Το Met Gala και η -ελάχιστη- χρηματοδότηση από την Κυβέρνηση Τραμπ
Σε αντίθεση με το Smithsonian, το Met είναι ιδιωτικός οργανισμός και εξαρτάται ελάχιστα από κρατική χρηματοδότηση. Δεν υπόκειται στις κυβερνητικές πολιτικές κατά της D.E.I., ενώ η δημόσια δήλωσή του υπέρ της ποικιλομορφίας παραμένει αναρτημένη στον ιστότοπό του. Το 13-σημείων «σχέδιο κατά του ρατσισμού και της ποικιλομορφίας» που δημοσιεύθηκε το 2020 έχει πλέον ενσωματωθεί στο στρατηγικό πλάνο του μουσείου (από το 2022) και δεν είναι πλέον ξεχωριστά διαθέσιμο.
Η κύρια σχέση του μουσείου με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση αφορά το Πρόγραμμα Ομοσπονδιακής Αποζημίωσης Τέχνης και Τεχνουργημάτων, το οποίο διαχειρίζεται το Εθνικό Ίδρυμα Τεχνών. Το πρόγραμμα ασφαλίζει τα έργα που ταξιδεύουν προς και από αμερικανικά μουσεία, προσφέροντας εγγυήσεις στους δανειστές και καλύπτοντας σημαντικό μέρος του κόστους. Αν και το Met Gala διαθέτει δική του ασφαλιστική κάλυψη, υποβάλλει αιτήσεις για ομοσπονδιακή αποζημίωση για τις μεγαλύτερες και ακριβότερες εκθέσεις, επιτρέποντας έτσι κάποια μορφή κρατικής επιρροής.
Αυτός είναι και ο λόγος που πολλοί από όσους εμπλέκονται στο Superfine δεν περιορίζονται στη φετινή βραδιά ή την απήχηση της έκθεσης, αλλά στρέφουν το βλέμμα στο μέλλον.
«Θα πάμε πίσω το επόμενο έτος;» αναρωτήθηκε ο Μάξγουελ Όσμπορν, σχεδιαστής της μάρκας anOnlyChild. «Όπως, ξέρετε, είχαμε τον Ομπάμα για δύο θητείες και μετά πάμε πίσω στο παρελθόν».
Με πληροφορίες από New York Times