Η Νάξος υπήρξε ένα νησί όπου η τέχνη, η τεχνολογία και οι καθημερινές πρακτικές διαμόρφωναν μια κοινωνία υπό συνεχή μεταμόρφωση. Από τη Μητρόπολη και τη Γρόττα ως τα Ύρια και το Τσικαλαριό, οι αρχαιολογικοί χώροι αποκαλύπτουν πώς οι τεχνίτες, τα λιμάνια και οι εμπορικές επαφές συνέδεσαν το νησί με το Αιγαίο και πιθανόν με μέρη πέρα από αυτό.
Η αρχαιολόγος Ξένια Χαραλαμπίδου «διαβάζει» τα υλικά ίχνη που εξηγούν πώς διαμορφώθηκε η ταυτότητα της αρχαίας Νάξου μέσα από πίθους, αγγεία, χώρους συμποσίων και ταφές, ξεδιπλώνοντας την πορεία μιας κοινότητας μέσα από τη λατρεία, την καθημερινότητα και τις σχέσεις της με τον υπόλοιπο κόσμο.
Η Ξένια Χαραλαμπίδου είναι απόφοιτος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και διδακτορικό στο ΕΚΠΑ. Έχει πραγματοποιήσει μεταδιδακτορική έρευνα στο ΕΚΠΑ, στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, στη Βαρσοβία και στο Vrije Universiteit Amsterdam. Έχει συνεργαστεί με το Εργαστήριο Fitch της Βρετανικής Σχολής Αθηνών και με το Ινστιτούτο Νανοεπιστήμης και Νανοτεχνολογίας του «Δημόκριτου». Σήμερα είναι ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας και υποψήφια υφηγεσίας στο Université Paris 1 Panthéon-Sorbonne.
Συνδυάζει τη μακροσκοπική και την αρχαιομετρική έρευνα, εστιάζοντας στις σχέσεις ελληνικών μητροπόλεων, αποικιών και αυτόχθονων πληθυσμών στην Κάτω Ιταλία και Σικελία (8ος-6ος αι. π.Χ.) και στην τεχνολογία, παραγωγή και χρήση της κεραμικής. Διευθύνει την ανασκαφή στο Τσικαλαριό Νάξου και συνδιευθύνει το πρόγραμμα στη Μητρόπολη-Γρόττα, ενώ συμμετέχει σε διεπιστημονικά έργα σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας.
Έχει διδάξει στα Πανεπιστήμια της Θεσσαλίας, της Βαρσοβίας και της Κύπρου και στο Vrije Universiteit Amsterdam. Το 2026 θα διδάξει ως επισκέπτρια καθηγήτρια στο Université Paris 1. Στις δημοσιεύσεις της περιλαμβάνονται τρεις συλλογικοί τόμοι και ένας υπό έκδοση, καθώς και πλήθος επιστημονικών άρθρων.
