Ένα αρχαίο χρυσό νόμισμα αποδεικνύει ότι ένας Ρωμαίος αυτοκράτορας του τρίτου αιώνα, που είχε περάσει στην ιστορία ως φανταστικός χαρακτήρας, υπήρξε πράγματι, σύμφωνα με αρχαιολόγους και ιστουρικούς.
Το νόμισμα που φέρει το όνομα του Σπονσιανού και την εικόνα του βρέθηκε πριν από 300 χρόνια στην Τρανσυλβανία, που κάποτε ήταν ένα μακρινό, προκεχωρημένο φυλάκιο της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Θεωρήθηκε ότι ήταν πλαστό και είχε κλειδωθεί σε ένα ντουλάπι μουσείου. Τώρα οι επιστήμονες λένε ότι σημάδια από γρατσουνιές, που είναι ορατά στο μικροσκόπιο αποδεικνύουν ότι βρισκόταν σε κυκλοφορία πριν από 2.000 χρόνια.
Ο καθηγητής Paul Pearson του University College του Λονδίνου, επικεφαλής της έρευνας, δήλωσε στο BBC News ότι έμεινε έκπληκτος από την ανακάλυψη. «Αυτό που βρήκαμε είναι ένας αυτοκράτορας. Ήταν μια φιγούρα που θεωρούνταν πλαστή και είχε ξεγραφτεί από τους ειδικούς. Πιστεύουμε όμως ότι ήταν αληθινός και ότι είχε ρόλο στην ιστορία».
Το νόμισμα που βρίσκεται στο επίκεντρο της ιστορίας ήταν μεταξύ ενός μικρού θησαυρού που ανακαλύφθηκε το 1713. Θεωρούνταν γνήσιο ρωμαϊκό νόμισμα μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, όταν οι ειδικοί υποπτεύθηκαν ότι μπορεί να είχε «κοπεί» από πλαστογράφους της εποχής.
Το τελειωτικό χτύπημα ήρθε το 1863, όταν ο Henry Cohen, ο κορυφαίος εμπειρογνώμονας νομισμάτων της εποχής στη Bibliothèque Nationale de France, εξέτασε το μεγάλο κατάλογο των ρωμαϊκών νομισμάτων. Είπε ότι δεν ήταν μόνο «σύγχρονες» απομιμήσεις, αλλά κακοφτιαγμένες και «γελοιωδώς φανταστικές». Άλλοι ειδικοί συμφώνησαν και μέχρι σήμερα ο Σπονσιανός είχε απορριφθεί στους επιστημονικούς καταλόγους.
Αλλά ο καθηγητής Pearson υποψιάστηκε το αντίθετο όταν είδε φωτογραφίες του νομίσματος ενώ έκανε έρευνα για ένα βιβλίο σχετικά με την ιστορία της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Μπορούσε να διακρίνει στην επιφάνειά του γρατσουνιές που πίστευε ότι μπορεί να είχαν δημιουργηθεί από την κυκλοφορία του νομίσματος.
Επικοινώνησε με το Μουσείο Hunterian του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης, όπου το νόμισμα φυλασσόταν κλειδωμένο σε ένα ντουλάπι μαζί με άλλα τρία από τον αρχικό θησαυρό, και ζήτησε να συνεργαστεί με τους ερευνητές εκεί.
Εξέτασαν και τα τέσσερα νομίσματα κάτω από ένα ισχυρό μικροσκόπιο και επιβεβαίωσαν στο περιοδικό PLOS 1 ότι όντως υπήρχαν γρατσουνιές και ότι τα μοτίβα συμφωνούσαν με το ενδεχόμενο κυκλοφορίας τους.
Μια χημική ανάλυση έδειξε επίσης ότι τα νομίσματα είχαν θαφτεί στο χώμα για εκατοντάδες χρόνια, σύμφωνα με τον Jesper Ericsson, ο οποίος είναι έφορος νομισμάτων του μουσείου και συνεργάστηκε με τον καθηγητή Pearson στο έργο.
Ποιος ήταν ο Σπονσιανός;
Οι ερευνητές πρέπει τώρα να απαντήσουν στο ερώτημα, ποιος ήταν ο Σπονσιανός. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ήταν ένας στρατιωτικός διοικητής που αναγκάστηκε να στεφθεί αυτοκράτορας της πιο απομακρυσμένης και δύσκολα υπερασπίσιμης επαρχίας της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, που ονομαζόταν Δακία.
Αρχαιολογικές μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η Δακία αποκόπηκε από την υπόλοιπη ρωμαϊκή αυτοκρατορία γύρω στο 260 μ.Χ. Υπήρχε πανδημία, εμφύλιος πόλεμος και η αυτοκρατορία κατακερματιζόταν.
Περιτριγυρισμένος από εχθρούς και αποκομμένος από τη Ρώμη, ο Σπονσιανός πιθανόν ανέλαβε την ανώτατη διοίκηση κατά τη διάρκεια μιας περιόδου χάους και εμφυλίου πολέμου, προστατεύοντας τον στρατιωτικό και τον άμαχο πληθυσμό της Δακίας μέχρι να αποκατασταθεί η τάξη και να εκκενωθεί η επαρχία μεταξύ 271 μ.Χ. και 275 μ.Χ., σύμφωνα με τον Jesper Ericsson. Αυτή η θεωρία θα εξηγούσε γιατί τα νομίσματα δεν μοιάζουν με εκείνα της Ρώμης.
σχόλια