H τραγωδία στα Τέμπη ως κομβικό γεγονός

H τραγωδία στα Τέμπη ως κομβικό γεγονός Facebook Twitter
Η τραγωδία στα Τέμπη έχει αγγίξει την εκφραστικότητά μας και έχει κινητοποιήσει εσωτερικευμένες ευαισθησίες μας. Εικόνα από το χθεσινό συλλαλητήριο στη Θεσσαλονίκη (SOOC)
0

ΕΙΝΑΙ ΛΙΓΕΣ ΟΙ ΦΟΡΕΣ που η ατομική εσωτερική διάθεση κουμπώνει τόσο πολύ με τη συλλογική, που αυτό το οποίο νιώθει ένας άνθρωπος συμπίπτει με αυτό το οποίο αισθάνονται οι πολλοί. Και είναι ακόμη λιγότερες οι φορές που οι ατομικές διαθέσεις και τα επιμέρους συναισθήματα είναι, σε γενικές γραμμές, κοινά και δεν διαφοροποιούνται –όχι ουσιαστικά τουλάχιστον– ανάλογα με την κοινωνική θέση και τον πολιτικό και ιδεολογικό προσανατολισμό των πολιτών.

Από τη στιγμή που έγινε το πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη κυριαρχεί στην κοινωνία ένα ισχυρό σοκ. Παρότι υπάρχουν και κάποιοι κυνικοί, η στάση τους ούτε επηρεάζει ούτε ‒πολλώ μάλλον‒ αναδιατάσσει τον συναισθηματικό ορίζοντα των πολλών που χαρακτηρίζεται από ειλικρινή ψυχικό συγκλονισμό.

Το γεγονός, πάντως, ότι το τραγικό δυστύχημα συνέβη στο ασφαλέστερο μέσο μεταφοράς στον δυτικό κόσμο και με βάση ποσοτικούς δείκτες‒ κλειδώνει και ακινητοποιεί το βαθύ συναίσθημα της απώλειας που συναισθάνεται η κοινωνία.

Από τα ξημερώματα της 1ης Μαρτίου κυριαρχεί ένα οδυνηρό αίσθημα απώλειας που συνοδεύεται από ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων, όπως είναι η λύπη, η απογοήτευση, η ενοχή, ο θυμός, ο φόβος. Το πένθος για τα 57 άτομα, σε πολύ νεαρή ηλικία τα περισσότερα, που έχασαν τη ζωή τους ταξιδεύοντας με το θεωρούμενο ως το πλέον ασφαλές μέσο μαζικής μεταφοράς είναι σαν να αφορά έναν δικό μας άνθρωπο.

Η αίσθηση της απώλειας παραμένει έντονη, νιώθοντας ότι δεν απέχει και πολύ η πραγματικότητα από την πιθανότητα να ήσουν εσύ ο ίδιος/η ίδια ή ένα δικό σου πρόσωπο μέσα σε αυτό το μοιραίο Intercity, καθώς με το ίδιο ή με ένα παρόμοιο πολλοί από εμάς έχουμε ταξιδέψει τόσες φορές, επιλέγοντάς το κυριολεκτικά με κλειστά μάτια για να κάνουμε ένα ταξίδι οικονομικά προσιτό, οικολογικό και, κυρίως, ένα ταξίδι ασφαλές.

Βέβαια, η ασφάλεια εξαρτάται από πολλούς παράγοντες: ένα ταξίδι με τρένο θεωρείται ασφαλές, όπως ασφαλής θεωρείται η μετακίνηση με όλα τα μέσα σταθερής τροχιάς.

Ωστόσο, το ζήτημα της ασφάλειας της μετακίνησης με μέσα σταθερής τροχιάς βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση όχι μόνο με τα γενικά χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου μέσου μεταφοράς αλλά και με την υποδομή που το φιλοξενεί, η σωστή λειτουργία και συντήρηση της οποίας είναι παράγοντας καταλυτικός στο συγκεκριμένο θέμα.

Το γεγονός, πάντως, ότι το τραγικό δυστύχημα συνέβη στο ασφαλέστερο μέσο μεταφοράς στον δυτικό κόσμο (στο τρένο αντιστοιχούν 0,43 θάνατοι επιβατών έναντι 7,32 θανάτων στο αυτοκίνητο και 212 σε μηχανές ανά δισεκατομμύριο επιβατομίλια στις ΗΠΑ) ‒και με βάση ποσοτικούς δείκτες‒ κλειδώνει και ακινητοποιεί το βαθύ συναίσθημα της απώλειας που συναισθάνεται η κοινωνία.

Eίχαμε βιώσει ανάλογης έντασης συναισθήματα κυρίως με την πυργαγιά στο Μάτι το 2018, όπως και με τις πλημμύρες στη Μάνδρα το 2017 και τις φωτιές στην Ηλεία το 2007, όλα πολύνεκρα γεγονότα τα οποία συνδέονται με φυσικούς κινδύνους που εξελίσσονται σε καταστροφές μέσα από την αδυναμία της κρατικής μηχανής να τα διαχειριστεί.

Ελλείψεις του κρατικού μηχανισμού που συνδέονται με την προστασία των πολιτών μπροστά από «φυσικούς κινδύνους» και τις επιπτώσεις που αυτοί έχουν έχουν περιοριστεί σημαντικά με την αναδιοργάνωση της Πολιτικής Προστασίας που έγινε το 2020. Ωστόσο εξακολουθούν να συντηρούνται σημαντικές παθογένειες και στρεβλώσεις του ελληνικού κράτους που έχουν να κάνουν με πολλά κενά στα συστήματα ελέγχου και ασφάλειας και στην προστασία των πολιτών.

Είναι ακριβώς η συνειδητοποίηση, που προέκυψε με έναν ιδιαίτερα σκληρό και επώδυνο τρόπο, ότι στο σημείο αυτό δεν έγιναν τα κατάλληλα και αποφασιστικά βήματα, ότι αντιθέτως συντηρήθηκαν αδράνειες, ότι οι θεσμοποιημένες διαδικασίες στη λειτουργία του κράτους εξακολουθούν να είναι ελλειμματικές και χαλαρές στην εφαρμογή τους, ότι οι «ευκολίες» και πιθανόν οι πελατειασμοί εξακολουθούν να διαμορφώνουν κριτήρια επιλογής, όλα αυτά και αρκετά ακόμη κάνουν το συναισθηματικό σοκ και τον ψυχικό συγκλονισμό να βιώνονται με τρόπο έντονο. Δεν θα εκτονωθούν εύκολα αυτά τα συναισθήματα. Ούτε θα επιστρέψουμε σε μια ίδια καθημερινότητα μόνο με τη χρονική απόσταση που θα προκύψει.

Η τραγωδία στα Τέμπη έχει αγγίξει την εκφραστικότητά μας και έχει κινητοποιήσει εσωτερικευμένες ευαισθησίες μας. Επίσης, έβγαλε στην επιφάνεια κρυμμένους φόβους και αποκάλυψε συναισθηματικές ευαλωτότητες. Οι ισορροπίες θα είναι πλέον πιο εύθραυστες. Σε τέτοιες στιγμές η τάση είναι να ξαναδούμε προτεραιότητες και να αναθεωρήσουμε επιλογές. Το πώς νιώθουμε θα παίξει ρόλο σε αυτά που έχουμε μπροστά μας και πρέπει να διευθετήσουμε.

Η τραγωδία στα Τέμπη δεν είναι μια «άνω τελεία» στη ζωή μας, μια «κακή στιγμή», μετά το ξεθώριασμα της οποίας θα ξαναπιάσουμε το νήμα από κει που το είχαμε αφήσει. Είναι ένας σταθμός, κυριολεκτικά και μεταφορικά, και θα πρέπει να δούμε το μετά της δικής μας ζωής, σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, ως κοινωνία και ως χώρα, με τρόπο ουσιαστικό και γενναίο.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Οπτική Γωνία
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το φονικότερο σιδηροδρομικό δίκτυο της Ευρώπης είναι το ελληνικό

Θέματα / Το φονικότερο σιδηροδρομικό δίκτυο της Ευρώπης είναι το ελληνικό

Εδώ και χρόνια η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση στην Ε.Ε. όσον αφορά τον αριθμό των θανάτων από σιδηροδρομικά ατυχήματα. Παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις για τους κινδύνους που προκαλούν οι τρομακτικές ελλείψεις στα συστήματα σηματοδότησης και αυτόματης προστασίας των συρμών, ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει στον ελληνικό σιδηρόδρομο. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Χρήστος Τόλης (Sub.Urban Images)
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Empty the Tanks»: Σώστε τα δελφίνια!

Ρεπορτάζ / «Empty the Tanks»: Πότε θα σταματήσει η αιχμαλωσία των δελφινιών;

Η παγκόσμια καμπάνια «Empty the Tanks» εναντιώνεται στην αιχμαλωσία και την εκμετάλλευση των δελφινιών. Πώς εκφράζεται η κινητοποίηση στην Ελλάδα και ποια η τύχη των δελφινιών του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου; Μιλούν στη LIFO εκπρόσωποι οργανώσεων, αλλά και ο ιδρυτής του Αττικού Πάρκου.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Οπτική Γωνία / Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Τα Τέμπη συνεχίζουν να πυροδοτούν εντάσεις μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, αντιθέτως στα ελληνοτουρκικά και στο θέμα της πώλησης των Eurofighter στην Τουρκία που απασχόλησε την επικαιρότητα, η κριτική για τη στάση της κυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ είναι σε χαμηλούς τόνους.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Aθήνα / Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Τα πεζοδρόμια στην καρδιά της πόλης έχουν παραδοθεί στα τουριστικά καταστήματα, αποκλείοντας τους πιο ευάλωτους πολίτες, ενώ η Αθήνα χάνει τον βασικό λόγο ύπαρξής της: να είναι μια πόλη για ανθρώπους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Έχετε «επιστροφή φόρου»: Οι συχνότερες περιπτώσεις phishing

Οπτική Γωνία / «Έχετε επιστροφή φόρου, πατήστε εδώ»: Πώς να γλιτώσεις από το phishing

Παραπλανητικά μηνύματα, αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων, χακάρισμα τραπεζικών λογαριασμών. Το phishing είναι πιο συχνό και πολύ πιο επικίνδυνο πιο επικίνδυνο απ' ό,τι νομίζουμε. Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Κυβερνοασφάλειας στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς και επικεφαλής της Εθνικής Ομάδας Κυβερνοασφάλειας, Χρήστος Ξενάκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Οπτική Γωνία / Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Η υπόθεση των χαμένων βίντεο των Τεμπών αναδεικνύει, για ακόμη μία φορά, λανθασμένους χειρισμούς που έγιναν σε κρίσιμες φάσεις της ανακριτικής διαδικασίας, αφήνοντας πλήθος αναπάντητων ερωτημάτων.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
ΕΠΕΞ Ιλιρίντα Μουσαράι: «Ο πατέρας μου κατάφερε φέτος για πρώτη φορά να ψηφίσει και να αισθανθεί πολίτης όχι στην Ελλάδα, όπου ζει εδώ και τριάντα χρόνια, αλλά στην Αλβανία»

Πολιτική /  Ιλιρίντα Μουσαράι: «Η Αλβανία δεν είναι η “Κολομβία της Ευρώπης”»

Με αφορμή τις αλβανικές κοινοβουλευτικές εκλογές της 11ης Μαΐου, μία επίκαιρη συζήτηση με την Ιλιρίντα Μουσαράι, την αλβανικής καταγωγής πολιτική επιστήμονα και υποψήφια διδάκτορα στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Πόσο κοστίζει σήμερα το μεγάλωμα ενός παιδιού στην Ελλάδα;

Ρεπορτάζ / Είσαι γονιός στην Ελλάδα; Θα γονατίσεις οικονομικά

Πόσο κοστίζει το μεγάλωμα ενός παιδιού στην Ελλάδα και πώς σχετίζεται με το δημογραφικό προβλημα; Τα έξοδα ξεκινούν από τη βρεφική ηλικία και αυξάνονται σταδιακά. Τι αναφέρουν οι ίδιοι οι γονείς, τι συμβουλεύουν οι ειδικοί επιστήμονες και τι μέτρα έχει λάβει η κυβέρνηση;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Φυλακές Κορυδαλλού: Πότε θα πάνε στον Ασπρόπυργο και ποιο είναι το σχέδιο για την τύχη των παλιών κτιρίων

Ρεπορτάζ / Πότε θα φύγουν τελικά οι φυλακές από τον Κορυδαλλό;

Η απομάκρυνση των φυλακών Κορυδαλλού και η μεταφορά τους στον Ασπρόπυργο αποτελεί πάγιο αίτημα της τοπικής κοινωνίας και είναι ένα έργο βαρύνουσας σημασίας. Πότε θα γίνει η μετεγκατάστασή τους και πώς θα αξιοποιηθούν τα παλιά κτίρια;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ