H τραγωδία στα Τέμπη ως κομβικό γεγονός

H τραγωδία στα Τέμπη ως κομβικό γεγονός Facebook Twitter
Η τραγωδία στα Τέμπη έχει αγγίξει την εκφραστικότητά μας και έχει κινητοποιήσει εσωτερικευμένες ευαισθησίες μας. Εικόνα από το χθεσινό συλλαλητήριο στη Θεσσαλονίκη (SOOC)
0

ΕΙΝΑΙ ΛΙΓΕΣ ΟΙ ΦΟΡΕΣ που η ατομική εσωτερική διάθεση κουμπώνει τόσο πολύ με τη συλλογική, που αυτό το οποίο νιώθει ένας άνθρωπος συμπίπτει με αυτό το οποίο αισθάνονται οι πολλοί. Και είναι ακόμη λιγότερες οι φορές που οι ατομικές διαθέσεις και τα επιμέρους συναισθήματα είναι, σε γενικές γραμμές, κοινά και δεν διαφοροποιούνται –όχι ουσιαστικά τουλάχιστον– ανάλογα με την κοινωνική θέση και τον πολιτικό και ιδεολογικό προσανατολισμό των πολιτών.

Από τη στιγμή που έγινε το πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη κυριαρχεί στην κοινωνία ένα ισχυρό σοκ. Παρότι υπάρχουν και κάποιοι κυνικοί, η στάση τους ούτε επηρεάζει ούτε ‒πολλώ μάλλον‒ αναδιατάσσει τον συναισθηματικό ορίζοντα των πολλών που χαρακτηρίζεται από ειλικρινή ψυχικό συγκλονισμό.

Το γεγονός, πάντως, ότι το τραγικό δυστύχημα συνέβη στο ασφαλέστερο μέσο μεταφοράς στον δυτικό κόσμο και με βάση ποσοτικούς δείκτες‒ κλειδώνει και ακινητοποιεί το βαθύ συναίσθημα της απώλειας που συναισθάνεται η κοινωνία.

Από τα ξημερώματα της 1ης Μαρτίου κυριαρχεί ένα οδυνηρό αίσθημα απώλειας που συνοδεύεται από ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων, όπως είναι η λύπη, η απογοήτευση, η ενοχή, ο θυμός, ο φόβος. Το πένθος για τα 57 άτομα, σε πολύ νεαρή ηλικία τα περισσότερα, που έχασαν τη ζωή τους ταξιδεύοντας με το θεωρούμενο ως το πλέον ασφαλές μέσο μαζικής μεταφοράς είναι σαν να αφορά έναν δικό μας άνθρωπο.

Η αίσθηση της απώλειας παραμένει έντονη, νιώθοντας ότι δεν απέχει και πολύ η πραγματικότητα από την πιθανότητα να ήσουν εσύ ο ίδιος/η ίδια ή ένα δικό σου πρόσωπο μέσα σε αυτό το μοιραίο Intercity, καθώς με το ίδιο ή με ένα παρόμοιο πολλοί από εμάς έχουμε ταξιδέψει τόσες φορές, επιλέγοντάς το κυριολεκτικά με κλειστά μάτια για να κάνουμε ένα ταξίδι οικονομικά προσιτό, οικολογικό και, κυρίως, ένα ταξίδι ασφαλές.

Βέβαια, η ασφάλεια εξαρτάται από πολλούς παράγοντες: ένα ταξίδι με τρένο θεωρείται ασφαλές, όπως ασφαλής θεωρείται η μετακίνηση με όλα τα μέσα σταθερής τροχιάς.

Ωστόσο, το ζήτημα της ασφάλειας της μετακίνησης με μέσα σταθερής τροχιάς βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση όχι μόνο με τα γενικά χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου μέσου μεταφοράς αλλά και με την υποδομή που το φιλοξενεί, η σωστή λειτουργία και συντήρηση της οποίας είναι παράγοντας καταλυτικός στο συγκεκριμένο θέμα.

Το γεγονός, πάντως, ότι το τραγικό δυστύχημα συνέβη στο ασφαλέστερο μέσο μεταφοράς στον δυτικό κόσμο (στο τρένο αντιστοιχούν 0,43 θάνατοι επιβατών έναντι 7,32 θανάτων στο αυτοκίνητο και 212 σε μηχανές ανά δισεκατομμύριο επιβατομίλια στις ΗΠΑ) ‒και με βάση ποσοτικούς δείκτες‒ κλειδώνει και ακινητοποιεί το βαθύ συναίσθημα της απώλειας που συναισθάνεται η κοινωνία.

Eίχαμε βιώσει ανάλογης έντασης συναισθήματα κυρίως με την πυργαγιά στο Μάτι το 2018, όπως και με τις πλημμύρες στη Μάνδρα το 2017 και τις φωτιές στην Ηλεία το 2007, όλα πολύνεκρα γεγονότα τα οποία συνδέονται με φυσικούς κινδύνους που εξελίσσονται σε καταστροφές μέσα από την αδυναμία της κρατικής μηχανής να τα διαχειριστεί.

Ελλείψεις του κρατικού μηχανισμού που συνδέονται με την προστασία των πολιτών μπροστά από «φυσικούς κινδύνους» και τις επιπτώσεις που αυτοί έχουν έχουν περιοριστεί σημαντικά με την αναδιοργάνωση της Πολιτικής Προστασίας που έγινε το 2020. Ωστόσο εξακολουθούν να συντηρούνται σημαντικές παθογένειες και στρεβλώσεις του ελληνικού κράτους που έχουν να κάνουν με πολλά κενά στα συστήματα ελέγχου και ασφάλειας και στην προστασία των πολιτών.

Είναι ακριβώς η συνειδητοποίηση, που προέκυψε με έναν ιδιαίτερα σκληρό και επώδυνο τρόπο, ότι στο σημείο αυτό δεν έγιναν τα κατάλληλα και αποφασιστικά βήματα, ότι αντιθέτως συντηρήθηκαν αδράνειες, ότι οι θεσμοποιημένες διαδικασίες στη λειτουργία του κράτους εξακολουθούν να είναι ελλειμματικές και χαλαρές στην εφαρμογή τους, ότι οι «ευκολίες» και πιθανόν οι πελατειασμοί εξακολουθούν να διαμορφώνουν κριτήρια επιλογής, όλα αυτά και αρκετά ακόμη κάνουν το συναισθηματικό σοκ και τον ψυχικό συγκλονισμό να βιώνονται με τρόπο έντονο. Δεν θα εκτονωθούν εύκολα αυτά τα συναισθήματα. Ούτε θα επιστρέψουμε σε μια ίδια καθημερινότητα μόνο με τη χρονική απόσταση που θα προκύψει.

Η τραγωδία στα Τέμπη έχει αγγίξει την εκφραστικότητά μας και έχει κινητοποιήσει εσωτερικευμένες ευαισθησίες μας. Επίσης, έβγαλε στην επιφάνεια κρυμμένους φόβους και αποκάλυψε συναισθηματικές ευαλωτότητες. Οι ισορροπίες θα είναι πλέον πιο εύθραυστες. Σε τέτοιες στιγμές η τάση είναι να ξαναδούμε προτεραιότητες και να αναθεωρήσουμε επιλογές. Το πώς νιώθουμε θα παίξει ρόλο σε αυτά που έχουμε μπροστά μας και πρέπει να διευθετήσουμε.

Η τραγωδία στα Τέμπη δεν είναι μια «άνω τελεία» στη ζωή μας, μια «κακή στιγμή», μετά το ξεθώριασμα της οποίας θα ξαναπιάσουμε το νήμα από κει που το είχαμε αφήσει. Είναι ένας σταθμός, κυριολεκτικά και μεταφορικά, και θα πρέπει να δούμε το μετά της δικής μας ζωής, σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, ως κοινωνία και ως χώρα, με τρόπο ουσιαστικό και γενναίο.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Οπτική Γωνία
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το φονικότερο σιδηροδρομικό δίκτυο της Ευρώπης είναι το ελληνικό

Θέματα / Το φονικότερο σιδηροδρομικό δίκτυο της Ευρώπης είναι το ελληνικό

Εδώ και χρόνια η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση στην Ε.Ε. όσον αφορά τον αριθμό των θανάτων από σιδηροδρομικά ατυχήματα. Παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις για τους κινδύνους που προκαλούν οι τρομακτικές ελλείψεις στα συστήματα σηματοδότησης και αυτόματης προστασίας των συρμών, ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει στον ελληνικό σιδηρόδρομο. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Χρήστος Τόλης (Sub.Urban Images)
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«To TikTok πέτυχε γιατί σε διασκεδάζει»

Enrico Bellini / «To TikTok πέτυχε γιατί σε διασκεδάζει»

Ο επικεφαλής Κυβερνητικών Σχέσεων και Δημόσιας Πολιτικής του TikTok στη Νότια Ευρώπη, Enrico Bellini, περιγράφει το μυστικό της επιτυχίας της δημοφιλούς πλατφόρμας και εξηγεί γιατί η προστασία των δεδομένων των Ευρωπαίων χρηστών είναι υψίστης σημασίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσο απέχει ένα βιντεοπαιχνίδι για βιασμούς από την incel πραγματικότητα που ζούμε;

Οπτική Γωνία / Πόσο απέχει ένα βιντεοπαιχνίδι για βιασμούς από την incel πραγματικότητα που ζούμε;

Ορθώς μας σοκάρει το «No Mercy» που «παίζει» με τον βιασμό και την αιμομιξία, όμως την ίδια στιγμή ζούμε σε μια κοινωνία όπου η γυναικεία υποταγή πλασάρεται ως κανονικότητα.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Τα νέα στοιχεία για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή τον επαναφέρουν στο προσκήνιο 

Πολιτική / Nέα στοιχεία για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή τον επαναφέρουν στο προσκήνιο 

Η υπόθεση των Τεμπών επιστρέφει στη Βουλή μέσω της δικογραφίας για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή, αλλά στελέχη της κυβέρνησης υποστηρίζουν ότι αυτήν τη φορά είναι καλά προετοιμασμένοι. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
κωνσταντοπουλου

Βασιλική Σιούτη / Ποιος είναι, τελικά, αξιωματική αντιπολίτευση;

Οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν πλέον στη δεύτερη θέση το κόμμα της Πλεύσης Ελευθερίας. Θα διατηρήσει η Ζωή Κωνσταντοπούλου τη δυναμική που απέκτησε; Θα αλλάξει σύντομα πάλι η σειρά των κομμάτων; Το σίγουρο είναι πως η ρευστότητα είναι η νέα πολιτική συνθήκη. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Tίτλος: Explainer: Το κίνημα "Cute Winter Boots" και το κριντζ της ψηφιακής πολιτικοποίησης

Explainer / «Cute Winter Boots»: Όσο κι αν το υποτιμάτε, το TikTok παράγει πολιτική

Το hashtag #CuteWinterBoots συγκεντρώνει τους προβληματισμούς των χρηστών για την άνοδο της παγκόσμιας ακροδεξιάς και για τον τρόπο που εφαρμόζεται η δημοκρατία σήμερα. Έχουμε αφήσει πίσω μας για πάντα το «για να συμμετέχω στην πολιτική πάω σε συνελεύσεις και γράφομαι σε κόμμα».
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Τι μας δείχνουν τα πρώτα ίχνη ζωής εκτός της Γης;

Διάστημα / Βρέθηκαν όντως ίχνη εξωγήινης ζωής;

Τι ανακάλυψε ακριβώς το τηλεσκόπιο James Webb; Θα υπάρξει σύντομα κατοικήσιμος πλανήτης; Πόσο κοντά είμαστε στην κατάκτηση του Διαστήματος; Ο αστρονόμος και καθηγητής Φυσικής του Διαστήματος Ξενοφών Μουσάς εξηγεί τι σηματοδοτεί η ανακάλυψη του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει τρίτη θητεία και τα δίνει όλα για να αλλάξει το κλίμα

Βασιλική Σιούτη / Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει τρίτη θητεία και τα δίνει όλα για να αλλάξει το κλίμα

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκαθάρισε ότι θα διεκδικήσει και τρίτη πρωθυπουργική θητεία και τα δίνει όλα με στόχο την άμεση αντιστροφή του αρνητικού πολιτικού κλίματος.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χριστόφορος Πισσαρίδης: «Με ενοχλεί που η Ελλάδα, σε όλες τις λίστες, βρίσκεται στην τελευταία θέση»

Χριστόφορος Πισσαρίδης / «Με ενοχλεί που η Ελλάδα βρίσκεται παντού στην τελευταία θέση»

Από τον Τραμπ και την AI μέχρι την ελληνική γραφειοκρατία και την παγκόσμια ύφεση, ο νομπελίστας καθηγητής Οικονομικών Σερ Χριστόφορος Πισσαρίδης μιλά στη LIFO για το μέλλον της εργασίας και την απειλή του λαϊκισμού, εξηγώντας γιατί η Ελλάδα χρειάζεται λιγότερο Δημόσιο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τζέφρι Σακς: «Η κατάληψη των πανεπιστημίων από τον Τραμπ δεν θα πετύχει»

Οπτική Γωνία / Τζέφρι Σακς: «Η κατάληψη των πανεπιστημίων από τον Τραμπ δεν θα πετύχει»

Ο καθηγητής Οικονομικών και διευθυντής του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια σχολιάζει στη LiFO τη σύγκρουση που έχει ξεσπάσει μεταξύ της κυβέρνησης Τραμπ και των αμερικανικών πανεπιστημίων και πώς βλέπει την επόμενη μέρα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αθήνα: Τα ηλεκτρικά πατίνια και το χάος της μικροκινητικότητας/ Πώς θα μπει τάξη στο χάος με τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα;/ «Δεν γίνεται να μην έχουμε πατίνια γιατί είναι επικίνδυνο να κυκλοφορήσουν»

Ρεπορτάζ / Τι θα γίνει επιτέλους με τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα;

Τα ηλεκτρικά πατίνια είναι η νέα τάση μετακίνησης στην πόλη αλλά προς το παρόν δημιουργούν αρκετά προβλήματα και προκαλούν αντιδράσεις. Πώς θα μπουν όρια στην άναρχη κυκλοφορία τους και τη στάθμευσή τους και ποιες υποδομές χρειάζονται;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Ρεπορτάζ / Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Νέοι αυτοκινητόδρομοι, νέες γραμμές μετρό, νοσοκομεία, σιδηρόδρομοι, αεροδρόμια. Στις μακέτες όλα φαίνονται φανταστικά. Πότε όμως στ' αλήθεια παραδίδονται, πόσο κοντά στις μακέτες θα είναι η πραγματικότητα; Και ποια οφέλη μπορεί να προσφέρουν στην κοινωνία και την οικονομία;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Απειλείται η οικονομία από νέο κραχ;

Οπτική Γωνία / Έρχεται νέο παγκόσμιο κραχ;

Εμπορικοί πόλεμοι, γεωπολιτικές απειλές και ο κίνδυνος παγκόσμιας ύφεσης. Πόσο θα επηρεαστεί η Ελλάδα από τη νέα εποχή Τραμπ; Ο καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, Κώστας Μήλας, μιλά στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Οπτική Γωνία / Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Υπάρχει τελικά ασυμβίβαστο μεταξύ χριστιανισμού και φεμινισμού; Μπορούν οι δύο ταυτότητες να συνυπάρξουν ή πρόκειται για έναν αδύνατο συνδυασμό; Δύο γυναίκες παραθέτουν τα επιχειρήματα κάθε πλευράς.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Ρεπορτάζ / Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Το πράσινο της πόλης μπορεί να είναι περιορισμένο, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις είναι αξιόλογο - και η άνοιξη το φέρνει ξανά στο προσκήνιο, μαζί με τα προβλήματά του. Λύσεις υπάρχουν· το ζητούμενο είναι να εισακουστούν.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ