H τραγωδία στα Τέμπη ως κομβικό γεγονός

H τραγωδία στα Τέμπη ως κομβικό γεγονός Facebook Twitter
Η τραγωδία στα Τέμπη έχει αγγίξει την εκφραστικότητά μας και έχει κινητοποιήσει εσωτερικευμένες ευαισθησίες μας. Εικόνα από το χθεσινό συλλαλητήριο στη Θεσσαλονίκη (SOOC)
0

ΕΙΝΑΙ ΛΙΓΕΣ ΟΙ ΦΟΡΕΣ που η ατομική εσωτερική διάθεση κουμπώνει τόσο πολύ με τη συλλογική, που αυτό το οποίο νιώθει ένας άνθρωπος συμπίπτει με αυτό το οποίο αισθάνονται οι πολλοί. Και είναι ακόμη λιγότερες οι φορές που οι ατομικές διαθέσεις και τα επιμέρους συναισθήματα είναι, σε γενικές γραμμές, κοινά και δεν διαφοροποιούνται –όχι ουσιαστικά τουλάχιστον– ανάλογα με την κοινωνική θέση και τον πολιτικό και ιδεολογικό προσανατολισμό των πολιτών.

Από τη στιγμή που έγινε το πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη κυριαρχεί στην κοινωνία ένα ισχυρό σοκ. Παρότι υπάρχουν και κάποιοι κυνικοί, η στάση τους ούτε επηρεάζει ούτε ‒πολλώ μάλλον‒ αναδιατάσσει τον συναισθηματικό ορίζοντα των πολλών που χαρακτηρίζεται από ειλικρινή ψυχικό συγκλονισμό.

Το γεγονός, πάντως, ότι το τραγικό δυστύχημα συνέβη στο ασφαλέστερο μέσο μεταφοράς στον δυτικό κόσμο και με βάση ποσοτικούς δείκτες‒ κλειδώνει και ακινητοποιεί το βαθύ συναίσθημα της απώλειας που συναισθάνεται η κοινωνία.

Από τα ξημερώματα της 1ης Μαρτίου κυριαρχεί ένα οδυνηρό αίσθημα απώλειας που συνοδεύεται από ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων, όπως είναι η λύπη, η απογοήτευση, η ενοχή, ο θυμός, ο φόβος. Το πένθος για τα 57 άτομα, σε πολύ νεαρή ηλικία τα περισσότερα, που έχασαν τη ζωή τους ταξιδεύοντας με το θεωρούμενο ως το πλέον ασφαλές μέσο μαζικής μεταφοράς είναι σαν να αφορά έναν δικό μας άνθρωπο.

Η αίσθηση της απώλειας παραμένει έντονη, νιώθοντας ότι δεν απέχει και πολύ η πραγματικότητα από την πιθανότητα να ήσουν εσύ ο ίδιος/η ίδια ή ένα δικό σου πρόσωπο μέσα σε αυτό το μοιραίο Intercity, καθώς με το ίδιο ή με ένα παρόμοιο πολλοί από εμάς έχουμε ταξιδέψει τόσες φορές, επιλέγοντάς το κυριολεκτικά με κλειστά μάτια για να κάνουμε ένα ταξίδι οικονομικά προσιτό, οικολογικό και, κυρίως, ένα ταξίδι ασφαλές.

Βέβαια, η ασφάλεια εξαρτάται από πολλούς παράγοντες: ένα ταξίδι με τρένο θεωρείται ασφαλές, όπως ασφαλής θεωρείται η μετακίνηση με όλα τα μέσα σταθερής τροχιάς.

Ωστόσο, το ζήτημα της ασφάλειας της μετακίνησης με μέσα σταθερής τροχιάς βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση όχι μόνο με τα γενικά χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου μέσου μεταφοράς αλλά και με την υποδομή που το φιλοξενεί, η σωστή λειτουργία και συντήρηση της οποίας είναι παράγοντας καταλυτικός στο συγκεκριμένο θέμα.

Το γεγονός, πάντως, ότι το τραγικό δυστύχημα συνέβη στο ασφαλέστερο μέσο μεταφοράς στον δυτικό κόσμο (στο τρένο αντιστοιχούν 0,43 θάνατοι επιβατών έναντι 7,32 θανάτων στο αυτοκίνητο και 212 σε μηχανές ανά δισεκατομμύριο επιβατομίλια στις ΗΠΑ) ‒και με βάση ποσοτικούς δείκτες‒ κλειδώνει και ακινητοποιεί το βαθύ συναίσθημα της απώλειας που συναισθάνεται η κοινωνία.

Eίχαμε βιώσει ανάλογης έντασης συναισθήματα κυρίως με την πυργαγιά στο Μάτι το 2018, όπως και με τις πλημμύρες στη Μάνδρα το 2017 και τις φωτιές στην Ηλεία το 2007, όλα πολύνεκρα γεγονότα τα οποία συνδέονται με φυσικούς κινδύνους που εξελίσσονται σε καταστροφές μέσα από την αδυναμία της κρατικής μηχανής να τα διαχειριστεί.

Ελλείψεις του κρατικού μηχανισμού που συνδέονται με την προστασία των πολιτών μπροστά από «φυσικούς κινδύνους» και τις επιπτώσεις που αυτοί έχουν έχουν περιοριστεί σημαντικά με την αναδιοργάνωση της Πολιτικής Προστασίας που έγινε το 2020. Ωστόσο εξακολουθούν να συντηρούνται σημαντικές παθογένειες και στρεβλώσεις του ελληνικού κράτους που έχουν να κάνουν με πολλά κενά στα συστήματα ελέγχου και ασφάλειας και στην προστασία των πολιτών.

Είναι ακριβώς η συνειδητοποίηση, που προέκυψε με έναν ιδιαίτερα σκληρό και επώδυνο τρόπο, ότι στο σημείο αυτό δεν έγιναν τα κατάλληλα και αποφασιστικά βήματα, ότι αντιθέτως συντηρήθηκαν αδράνειες, ότι οι θεσμοποιημένες διαδικασίες στη λειτουργία του κράτους εξακολουθούν να είναι ελλειμματικές και χαλαρές στην εφαρμογή τους, ότι οι «ευκολίες» και πιθανόν οι πελατειασμοί εξακολουθούν να διαμορφώνουν κριτήρια επιλογής, όλα αυτά και αρκετά ακόμη κάνουν το συναισθηματικό σοκ και τον ψυχικό συγκλονισμό να βιώνονται με τρόπο έντονο. Δεν θα εκτονωθούν εύκολα αυτά τα συναισθήματα. Ούτε θα επιστρέψουμε σε μια ίδια καθημερινότητα μόνο με τη χρονική απόσταση που θα προκύψει.

Η τραγωδία στα Τέμπη έχει αγγίξει την εκφραστικότητά μας και έχει κινητοποιήσει εσωτερικευμένες ευαισθησίες μας. Επίσης, έβγαλε στην επιφάνεια κρυμμένους φόβους και αποκάλυψε συναισθηματικές ευαλωτότητες. Οι ισορροπίες θα είναι πλέον πιο εύθραυστες. Σε τέτοιες στιγμές η τάση είναι να ξαναδούμε προτεραιότητες και να αναθεωρήσουμε επιλογές. Το πώς νιώθουμε θα παίξει ρόλο σε αυτά που έχουμε μπροστά μας και πρέπει να διευθετήσουμε.

Η τραγωδία στα Τέμπη δεν είναι μια «άνω τελεία» στη ζωή μας, μια «κακή στιγμή», μετά το ξεθώριασμα της οποίας θα ξαναπιάσουμε το νήμα από κει που το είχαμε αφήσει. Είναι ένας σταθμός, κυριολεκτικά και μεταφορικά, και θα πρέπει να δούμε το μετά της δικής μας ζωής, σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, ως κοινωνία και ως χώρα, με τρόπο ουσιαστικό και γενναίο.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Οπτική Γωνία
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το φονικότερο σιδηροδρομικό δίκτυο της Ευρώπης είναι το ελληνικό

Θέματα / Το φονικότερο σιδηροδρομικό δίκτυο της Ευρώπης είναι το ελληνικό

Εδώ και χρόνια η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση στην Ε.Ε. όσον αφορά τον αριθμό των θανάτων από σιδηροδρομικά ατυχήματα. Παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις για τους κινδύνους που προκαλούν οι τρομακτικές ελλείψεις στα συστήματα σηματοδότησης και αυτόματης προστασίας των συρμών, ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει στον ελληνικό σιδηρόδρομο. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Χρήστος Τόλης (Sub.Urban Images)
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ Στην εποχή του Οφθαλμού

Ιλεκτρίσιτυ / Στην εποχή του Οφθαλμού

Οι κρίσεις ευνοούν την εξουσία, διατηρώντας ένα επίπεδο φόβου μες στην κοινωνία, νομιμοποιώντας μέτρα που ανακουφίζουν τον φόβο αυξάνοντας τον έλεγχο, και δημιουργώντας ευκαιρίες για τη διοχέτευση του κεφαλαίου.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Social Media / Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Kαθορίζει την εικόνα μας, τη διάθεσή μας, τα οικονομικά μας, καθορίζει τον τρόπο που ζούμε. Θα έλεγε κανείς πως, μετά την έλευσή του, μια πετυχημένη selfie, σαν την περίφημη selfie των Oscar του 2014, αλλάζει τον μικρόκοσμο που ζούμε. Ο Χαράλαμπος Τσέκερης, κύριος ερευνητής ΕΚΚΕ και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής & Τεχνοηθικής, αναλύει το φαινόμενο Instagram.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Οπτική Γωνία / Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Το κόστος ζωής, η ανισότητα, η διαφθορά, ο νεποτισμός, η βιαιότητα των δυνάμεων καταστολής: αυτά είναι τα ζητήματα που απασχολούν τα κινήματα της Γενιάς Ζ και όχι τόσο τα memes ή τα καρτούν.
THE LIFO TEAM
Όταν οι αστυνομικοί γίνονται τηλεσχολιαστές, κάτι πάει στραβά στη χώρα

Οπτική Γωνία / Όταν οι αστυνομικοί γίνονται τηλεσχολιαστές, κάτι πάει στραβά στη χώρα

Δεν μιλάμε πια για ειδικούς αναλυτές θεμάτων ασφάλειας, αλλά για έναν νέο τύπο τηλεοπτικού ιεροκήρυκα: ο αστυνομικός που εξηγεί, καθοδηγεί και κρίνει τα πάντα «με τάξη και ασφάλεια».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αναστασία Ντραγκομίροβα: «Στήριξη δεν υπάρχει από πουθενά, αλλά έχω μάθει να μην γκρινιάζω»

Αθλητισμός / Αναστασία Ντραγκομίροβα: «Στήριξη δεν υπάρχει, αλλά έχω μάθει να μην γκρινιάζω»

H ανερχόμενη αθλήτρια του ελληνικού στίβου έχει μάθει να μην αφήνει το παρελθόν να την κρατά πίσω, τροφοδοτείται από το συναίσθημα, έχει στόχο τους Ολυμπιακούς και ζωγραφίζει παντού, ακόμα και στο δέρμα της.
ΜΙΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΑ
Γιατί ανοίγει ξανά η υπόθεση θανάτου της Μαίρης Χρονοπούλου

Ρεπορτάζ / Γιατί ανοίγει ξανά η υπόθεση θανάτου της Μαίρης Χρονοπούλου

Δύο χρόνια μετά τον θάνατο της αγαπητής ηθοποιού, η υπόθεση βρίσκεται στο Τμήμα Ανθρωποκτονιών και ερευνάται εκ νέου. Κοντινοί της άνθρωποι ισχυρίζονται ότι «δεν ήταν ατύχημα, αλλά εγκληματική ενέργεια».
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ