LIVE!

Η ιστορική πρώτη εμφάνιση του Γρηγόρη Βαλλιανάτου στην τηλεόραση ως εκπροσώπου της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας

Η ιστορική πρώτη εμφάνιση του Γρηγόρη Βαλλιανάτου στην τηλεόραση ως εκπροσώπου της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας Facebook Twitter
Δάνεισα το πρόσωπό μου στο κίνημα κι έτσι άρχισε η τηλεοπτική ιστορία αυτού του κεφαλαίου της κοινωνικής ζωής των νεοελλήνων, με αναφορές στον σεξουαλικό προσδιορισμό και στην ταυτότητα φύλου τους. Κανένας δεν θυμάται τι έλεγα.
0

Τα Χριστούγεννα του 1985 ήταν μια πολύ δύσκολη περίοδος για το ΑΚΟΕ. Μόλις το κίνημα στάθηκε στα πόδια του και άρχισε να κοινοποιεί στους πολίτες της χώρας την ατζέντα του, πλάκωσε η αντάρα του AIDS. Έφταιγαν οι ομοφυλόφιλοι. Οι μαύροι, οι νταλικέρηδες, οι κάτοικοι της Αϊτής, οι αεροσυνοδοί κι εμείς. Κυρίως εμείς. Έφταιγε ο τρόπος που ζούμε. Οι ερωτικοί μας σύντροφοι. Έπρεπε να πάρουμε την τύχη μας στα χέρια μας. Κάθε Τετάρτη στα γραφεία του ΑΚΟΕ γινόταν ψηφοφορία για τον εκπρόσωπο Τύπου του κινήματος.

Κι αυτό για να μην υπάρχουν παράπονα για αυθαιρεσίες στην προς τα έξω φωνή μας. Κανείς και ποτέ δεν είχε βγει στην τηλεόραση μέχρι τότε. Κανείς και για κανέναν λόγο δεν μπορούσε να σκεφτεί πως κάτι τέτοιο θα ήταν δυνατό. Ήδη οι περισσότερες εφημερίδες αναφέρονταν στα θέματά μας και σ' εμάς με τρόπο περιφρονητικό, προσβλητικό, μειωτικό, απαράδεκτο.


Η πρόταση ήρθε από ένα πολύ αμφιλεγόμενο πρόσωπο, τον καθηγητή Ιατρικής Γιώργο Παπαευαγγέλου, γύρω από το όνομα του οποίου είχε δημιουργηθεί μια αχλή λόγω του ενδιαφέροντός του για το δύσκολο, φλέγον θέμα του AIDS. Σημειώστε πως μέχρι τότε δεν είχαμε ιδέα για τον ιό που το προκαλεί και η ενημέρωση ήταν πως η ασθένεια οφειλόταν στο πολύ σεξ, στα poppers, στην ανηθικότητα(!).

«Σας είδα χθες το βράδυ» μου είπε πρώτος. «Αυτά παθαίνετε όταν μένετε να βλέπετε τηλεόραση τόσο αργά» του είπα και τον προσπέρασα. Είχα επιβιώσει.


«Ρεπόρτερς» ήταν το όνομα της πιο δημοφιλούς ενημερωτικής εκπομπής, με τους Χαρδαβέλα, Δημαρά και Λιάνη. Ο καθηγητής Παπαευαγγέλου μου ζήτησε να αναφερθώ στους ομοφυλόφιλους και στο AIDS στο πλαίσιο της ανασκόπησης των γεγονότων της χρονιάς στην επετειακή εκπομπή που η δημόσια τηλεόραση οργάνωνε κάθε χρόνο σε όλες τις χώρες. Μου είπε πως ο δημοσιογράφος δεν θα ήταν παρών – ούτε ο ίδιος θα ήταν. Θα γυρίζαμε έναν μονόλογο, τον πρώτο εκπροσώπου του κινήματός μας στην ελληνική τηλεόραση. Κανένας άλλος δεν ήθελε να το κάνει. Αυτή ήταν δουλειά του εκπροσώπου Τύπου. Δάνεισα το πρόσωπό μου στο κίνημα κι έτσι άρχισε η τηλεοπτική ιστορία αυτού του κεφαλαίου της κοινωνικής ζωής των νεοελλήνων, με αναφορές στον σεξουαλικό προσδιορισμό και στην ταυτότητα φύλου τους. Κανένας δεν θυμάται τι έλεγα.

Όλοι καρφώθηκαν στον τίτλο κάτω από την εικόνα: «Εκπρόσωπος Ομοφυλοφίλων». Τίποτα στη ζωή μου δεν ήταν ίδιο από κει και μετά. Τίποτα. Ο κόσμος στον δρόμο, στο λεωφορείο, στο τρένο, στη δουλειά, οι συζητήσεις, οι αναφορές, τα άρθρα, η δημόσια συζήτηση, η πολιτική στο θέμα, η γενικότερη πολιτική στα ΜΜΕ, στα αμφιθέατρα, στις παρέες, στους φίλους, στους συγγενείς, ήταν διαφορετικά. Ήταν με το όνομά τους.

Θυμάμαι πως με περίμενε ο προσωπάρχης στην είσοδο του κτιρίου, πλάι στον φύλακα, το επόμενο πρωί. Σκέφτηκα πως ή θα έβρισκα κάτι για να του πω και να περάσω ή θα κολλούσα και θα έφευγα για τα καλά. «Σας είδα χθες το βράδυ» μου είπε πρώτος. «Αυτά παθαίνετε όταν μένετε να βλέπετε τηλεόραση τόσο αργά» του είπα και τον προσπέρασα. Είχα επιβιώσει.


Την επομένη η δημόσια συζήτηση για το θέμα είχε μπει σε μια άλλη διάσταση. Η παρουσία μας και η συνεργασία με τα υπουργεία διαμόρφωσε αυτό που σήμερα, μετά από τόσες δεκαετίες, ονομάζεται πολιτική αντιμετώπιση των οροθετικών και μιας σεξουαλικά μεταδιδόμενης ασθένειας με τεράστια κοινωνικά παρακλάδια σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής των ανθρώπων, κυρίως σε θέματα ηθικής. Ήταν, βέβαια, και το στίγμα.


Ήμουν καλεσμένος κάθε εβδομάδα στα περισσότερα κανάλια της τηλεόρασης, κάθε ώρα και στιγμή. Η «απολογία» μας γύρισε σε μια στρατηγική διαχείρισης μιας κρίσης παγκόσμιας, με διαστάσεις αγωνίας σε μια κοινωνία όπως η δική μας. Υποκρισία, έλλειψη γνώσης και σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία, παραπληροφόρηση, ρατσισμός, ομοφοβία, συμπλέγματα, θρησκευτικός φανατισμός και μισαλλοδοξία αποτελούσαν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ που κλήθηκα να πιω μέχρι τελευταίας σταγόνας.


Στα χρόνια που ακολούθησαν το θέμα έγινε πρωτεύον, οι συζητήσεις γενικές, και η αντιμετώπιση των κρουσμάτων ακολούθησε τα βήματα της επιστήμης. Οι άνθρωποι έπαψαν να λιώνουν και να πεθαίνουν, τα φάρμακα βρέθηκαν, ο τρόμος όμως παρέμεινε.


Από το 1992 έως το 2013 είχα δική μου εβδομαδιαία ενημερωτική εκπομπή με ευρύτατη γκάμα θεμάτων καθημερινότητας και πολιτικής στα περισσότερα κανάλια της τηλεόρασης, ιδιωτικής και δημόσιας. Εκπομπή που από τον πρώτο χρόνο βραβεύτηκε ως Καλύτερη Ενημερωτική Εκπομπή της Ελληνικής Τηλεόρασης για το 1992. Η παρουσίαση της ΛΟΑΤΚΙ+ ατζέντας ήταν πλέον στην ημερησία διάταξη, μεταξύ πολλών άλλων θεμάτων, και οι συζητήσεις, τα άρθρα, τα έντυπα, τα σεμινάρια, οι οργανώσεις, οι εκδηλώσεις, οι διεθνείς συναντήσεις, οι συνεντεύξεις και η οργανωτική δουλειά ήταν συνεχείς. Η ορατότητα ως στοιχείο της πολιτικής των οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών είναι καθοριστικό στοιχείο της στρατηγικής νίκης των ιδεών της.


Μέσα σε λίγα χρόνια όλα ήταν διαφορετικά. Ορατά.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO

Lgbtqi+
0

LIVE!

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο ευά παπαδάκης φέρνει την ποίηση στα Ζαγοροχώρια

Εικαστικά / Ο ευά παπαδάκης φέρνει την ποίηση στα Ζαγοροχώρια

Το πρώτο διεθνές πολυθεματικό φεστιβάλ ποίησης «Σολοικισμός», έρχεται το Σάββατο 25 και την Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2025 στον Ελαφότοπο, στα Ζαγοροχώρια. Ο εμπνευστής και καλλιτεχνικός διευθυντής του μίλησε στη LifO.
M. HULOT
*Η θαυμάσια απειλή του να υπάρχεις χωρίς να απολογείσαι/ από τον Πάνο Μιχαήλ

ΟΑΣΗ / Η θαυμάσια απειλή τού να υπάρχεις χωρίς να απολογείσαι/ από τον Πάνο Μιχαήλ

Η θεία Σταματίνα είπε intersex και η Ελλάδα σώπασε για ένα δευτερόλεπτο, όσο χρειάζεται για να αλλάξει εποχή. Ο Γιώργος Καπουτζίδης δεν έκανε επανάσταση, έκανε κάτι πιο σπάνιο: έμαθε σ’ ένα έθνος να μιλά με τρυφερότητα. Κι αυτό, σε μια χώρα που ακόμη συγχέει τη φωνή με τη βία, είναι σχεδόν θαύμα.
ΠΑΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ
Marwan Kaabur: «Αγωνιζόμαστε και στον αραβικό κόσμο για δικαιώματα κι ελευθερίες, αλλά προκρίνουμε τον δικό μας τρόπο, στο πλαίσιο της δικής μας κουλτούρας»

Lgbtqi+ / Κι όμως υπάρχουν και «αραβικά καλιαρντά»!

Λίγο πριν από την αθηναϊκή παρουσίαση της αγγλόφωνης έκδοσης του «Queer Arab Glossary» μιλήσαμε με τον συγγραφέα του Marwan Kaabur, για τα «αραβικά καλιαρντά», την ομοφυλοφιλία και την queer συνθήκη στον αραβικό κόσμο, το «pink washing», αλλά και τη συχνά παρεξηγημένη πρόσληψή τους από τη Δύση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Τι σημαίνει να γεννιέσαι ίντερσεξ;

Athens Pride 2022 / Explainer: Τι σημαίνει να γεννιέσαι ίντερσεξ;

Το γράμμα «Ι» στο αρκτικόλεξο ΛΟΑΤΚΙ+ αντιστοιχεί σε υγιή ανθρώπινα σώματα που μέχρι σήμερα συχνά παθολογικοποιούνται και υποβάλλονται σε επεμβάσεις «κανονικοποίησης» φύλου ερήμην τους. Η Intersex Greece εξηγεί τον όρο, τις δυσκολίες και τις διακρίσεις που αντιμετωπίζουν τα ίντερσεξ άτομα στην Ελλάδα.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
*Από τον λαιμό ως την αυγή/ από τον Πάνο Μιχαήλ

ΟΑΣΗ / Από τον λαιμό ως την αυγή/ από τον Πάνο Μιχαήλ

Σε έναν κόσμο που φοβάται τη σιωπή, η ΟΑΣΗ επιμένει να μιλά με ευαισθησία. Δέκα κείμενα–καθρέφτες, από τη Θεία Σταματίνα ως τον Sorour Darabi, για το βλέμμα που δεν ωραιοποιεί, παρατηρεί.Για την ατέλεια που γίνεται φως, και για το queer που επιβιώνει μέσα στην τρυφερότητα.
ΠΑΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ
*Nα μένεις μέσα στο φως/ από τον Πάνο Μιχαήλ

ΟΑΣΗ / Nα μένεις μέσα στο φως/ από τον Πάνο Μιχαήλ

Το νέο πολυποστ του Πάνου Μιχαήλ παρακολουθεί το δάκρυ, την έκθεση και την επιείκεια ως μορφές αισθητικής πίστης. Από τον οίκο Dior μέχρι το Eye Filmmuseum του Άμστερνταμ, κι από τα Instagram ban του Slava Mogutin ως την επιμονή της ομορφιάς στο έργο του Παπαϊωάννου, η ΟΑΣΗ σκιαγραφεί τη νέα ηθική του φωτός: πώς η τέχνη, η μόδα και το queer βλέμμα συναντιούνται στην πιο ανθρώπινη τους στιγμή τη στιγμή που ραγίζουν.
ΠΑΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ
«Στο θέατρο ο κόσμος θέλει να βλέπει άντρες ή, καλύτερα, “άντρακλες”»

Οι Άλλοι / «Στο θέατρο θέλουν να βλέπουν άντρες ή, καλύτερα, “άντρακλες”»

Ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Βασίλης Βηλαράς μιλά για τη σιωπηλή βία των εφηβικών του χρόνων, την αγωνία των γκέι αντρών στη σκηνή, τη φοβική βιομηχανία του θεάτρου και την ανάγκη να μείνουμε άνθρωποι σε μια εποχή που όλα ξεχνιούνται γρήγορα.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Ο ανυπεράσπιστος καημός για ένα ακόμη κράξιμο/από τον Πάνο Μιχαήλ

ΟΑΣΗ / Ο ανυπεράσπιστος καημός για ένα ακόμη κράξιμο/από τον Πάνο Μιχαήλ

Από τον ποταμό της Baarn μέχρι το φιλί στις «Σέρρες», κι από το βλέμμα–countdown του Ren Hang μέχρι τη φάρσα του Μίστερ Μπούτια, η ΟΑΣΗ καταγράφει τα queer ραγίσματα που δεν έγιναν ποτέ ιδιωτικά. Dickpics, cult σώματα, drag spoof βιντεάκια, καμπαρέ φωνές, τηλεοπτικά taboos· όλα στην ίδια καμπύλη: γέλιο, καύλα, πληγή, ανάσα. Το ripology του queer δεν είναι θεωρία· είναι ο ανυπεράσπιστος καημός που μας κρατάει ζωντανούς.
ΠΑΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ
*Κάθε τρελό παιδί/ από τον Πάνο Μιχαήλ

ΟΑΣΗ / *Κάθε τρελό παιδί/ από τον Πάνο Μιχαήλ

Η ελληνική ψυχανάλυση κρύβει ακόμα τα queer σώματα στις σκιές: από τα τηλεοπτικά δικαστήρια της Τατιάνας μέχρι τα hashtags των θεραπευτών–influencers. Σπαράγματα μνήμης, media τραύματος και επιβίωσης συνθέτουν μια ιστορία που ποτέ δεν ειπώθηκε ολόκληρη.
ΠΑΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ
Οι εκδόσεις που απευθύνονται στο LGBTQ+ κοινό αντιμετωπίζουν διακρίσεις από τους διαφημιστές, προειδοποιούν οι εκδότες

Διεθνή / Τα περιοδικά που απευθύνονται στο LGBTQ+ κοινό αντιμετωπίζουν διακρίσεις από τους διαφημιστές, προειδοποιούν οι εκδότες

Η αντι-DEI εκστρατεία στις ΗΠΑ και οι διαφημιστές που αποφεύγουν να συνεργαστούν με τα έντυπα που απευθύνονται στην LGBTQ+ κοινότητα και άλλες μειονότητες
LIFO NEWSROOM
Είσαι Αυτό που Πουλάς: Queer Σώμα, Πόθος και Bareback Ελευθερία/ από τον Πάνο Μιχαήλ

ΟΑΣΗ / Είσαι Αυτό που Πουλάς: Queer Σώμα, Πόθος και Bareback Ελευθερία/ από τον Πάνο Μιχαήλ

Από τον Chris Karakatsanis και τον Tim Kruger ως τους queer OnlyFans performers, αυτό το κείμενο χαρτογραφεί το σώμα που επιμένει να ποθεί, να μιλά, να επιβιώνει. Μια διαδρομή από το τραύμα ως την ηδονή, χωρίς ενοχή
ΠΑΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ
*There Is A Ghost/ από τον Πάνο Μιχαήλ

ΟΑΣΗ / *There Is A Ghost/ από τον Πάνο Μιχαήλ

Τέσσερις queer αφηγήσεις που ξεκινούν από τη μουσική αλλά μιλούν για κάτι πιο βαθύ: το παιδί που χόρευε μπροστά στην τηλεόραση, την επιθυμία που δεν χωράει πουθενά, το τραύμα που παίρνει χρώμα. Η Kylie, η Τζένη Βάνου και η ANOHNI σαν φαντάσματα που μας στοίχειωσαν για να μας σώσουν, και τρεις νέες σπίθες – Cole Escola, Sondiaze, Koplje – που μας θυμίζουν γιατί το queer δεν ήταν ποτέ “ασφαλές”.
ΠΑΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ