«Ιφιγένεια η εν Αυλίδι» στην Επίδαυρο: Η πρώτη συνάντηση του Τιμοφέι Κουλιάμπιν με τους ηθοποιούς Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO

«Ιφιγένεια η εν Αυλίδι» στην Επίδαυρο: Η πρώτη συνάντηση του Τιμοφέι Κουλιάμπιν με τους ηθοποιούς

0

Γνωρίσαμε πρώτη φορά τη δουλειά του βραβευμένου με Χρυσή Μάσκα –το Εθνικό Βραβείο Θεάτρου της Ρωσίας– Ρώσου σκηνοθέτη Τιμοφέι Κουλιάμπιν το 2018 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών χάρη στην παράσταση Τρεις αδελφές του Τσέχοφ που παίχτηκαν στη νοηματική γλώσσα. Μόλις πριν από έναν χρόνο επέστρεψε στην Αθήνα για να παρουσιάσει στη Στέγη το έργο του Μπερνάρ Μαρί Κολτές, Στη μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι, με πρωταγωνιστή τον Τζον Μάλκοβιτς.

Φέτος δέχτηκε την πρόταση του Φεστιβάλ να σκηνοθετήσει αρχαία τραγωδία στην Επίδαυρο. Επέλεξε την Ιφιγένεια εν Αυλίδι του Ευριπίδη και βρίσκεται ήδη εδώ, έχοντας ξεκινήσει τις πρόβες για ένα ιδιαίτερα τολμηρό εγχείρημα, μια εντελώς πολιτική Ιφιγένεια.

Συναντήσαμε τον Κουλιάμπιν και τους συνεργάτες του κατά τη διάρκεια της πρώτης ανάγνωσης με τους Έλληνες ηθοποιούς, ανάμεσα στους οποίους η Μαρία Ναυπλιώτου (Κλυταιμνήστρα), ο Νίκος Ψαρράς (Αγαμέμνων), ο Νικόλας Παπαγιάννης (Μενέλαος), ο Θάνος Τοκάκης (Αχιλλέας), ο Δημήτρης Παπανικολάου (Πρεσβύτης) και η Ανθή Ευστρατιάδου στον ρόλο της Ιφιγένειας – τους υπόλοιπους ρόλους έχουν αναλάβει νεότεροι ηθοποιοί. 

«Ήταν δική μου επιλογή το συγκεκριμένο έργο γιατί μιλάει για τον πόλεμο, για τα θύματα, για την "τακτική" του πολέμου».

«Ήταν δική μου επιλογή το συγκεκριμένο έργο γιατί πιστεύω ότι συνδέεται πάρα πολύ με τη σύγχρονη εποχή. Μιλάει για τον πόλεμο, για τα θύματα, για την “τακτική” του πολέμου, η οποία περιλαμβάνει πολιτική, ήθη, υποκρισία, ψευδοπατριωτισμό, θέματα που δυστυχώς παραμένουν επίκαιρα μέχρι σήμερα. Θεωρώ την Ιφιγένεια εν Αυλίδι ένα από τα αριστουργήματα του αρχαίου δράματος. Δεν είναι μόνο η πλοκή και το δράμα αλλά και το ότι θέτει ερωτήσεις σχετικά με το ποια είναι τα θύματα του πολέμου».

«Ιφιγένεια η εν Αυλίδι» στην Επίδαυρο: Η πρώτη συνάντηση του Τιμοφέι Κουλιάμπιν με τους ηθοποιούς Facebook Twitter
Η παράσταση που ετοιμάζει το «τρομερό» παιδί του ρωσικού θεάτρου προτείνει μια προσέγγιση που δεν έχουμε ξαναδεί, υπογραμμίζοντας την πολιτική διάσταση του έργου. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO

Αναρωτιέμαι αν αυτό σημαίνει ότι κάνει ευθεία αναφορά στην πατρίδα του, την οποία έχει εγκαταλείψει τα τελευταία χρόνια αντιδρώντας στον πόλεμο που βρίσκεται σε εξέλιξη. Μου απαντάει: «Δεν έχει να κάνει μόνο με όσα συμβαίνουν στην πατρίδα μου, καθώς δεν είναι το μόνο μέρος όπου διεξάγεται πόλεμος αυτήν τη στιγμή, και δεν ξέρουμε τι θα γίνει μελλοντικά. Αλλά, ναι, είναι μια αναφορά».

Βλέποντας μακέτες σκηνικών και κοστουμιών αναρτημένες στον χώρο της πρόβας, επιβεβαιώνω ότι πρόκειται για μια εντελώς σύγχρονη εκδοχή, καταρχάς αισθητικά, αν και εκείνος ισχυρίζεται ότι δεν παραπέμπουν απολύτως στο σήμερα.

«Είναι ξεκάθαρο ότι μιλάμε για το σήμερα, όλα το κάνουν αναγνωρίσιμο, αλλά όχι πολύ επιθετικά. Νομίζω ότι υιοθετούμε μια ουδέτερη αισθητική που μιλάει για το σήμερα. Δυστυχώς, τα προβλήματα που θέτει το έργο παραμένουν επίκαιρα». Η διανομή των ρόλων έγινε μετά από ακρόαση και μπορεί να μην ξέρει ελληνικά, αλλά έχει στη διάθεσή του τρεις βοηθούς που του μεταφράζουν κάθε λέξη και στίχο του έργου, το οποίο ήδη γνωρίζει παρά πολύ καλά. Μου εξηγεί: «Ξέρω το κείμενο και ό,τι λένε οι χαρακτήρες και θα έλεγα ότι ήδη το “ακούω” στη γλώσσα μου. Δεν είναι μαγεία, είναι εργασία».

Η παράσταση που ετοιμάζει το «τρομερό» παιδί του ρωσικού θεάτρου (αν και πλησιάζει τα 40, εξακολουθούν να του αποδίδουν τον χαρακτηρισμό, καθώς αποτέλεσε σκηνοθετικό φαινόμενο από τα 22 του και μετά με μια σειρά πρωτοποριακών και ανατρεπτικών παραστάσεων τόσο στο θέατρο Red Torch του Νοβοσιμπίρσκ, του οποίου έχει υπάρξει καλλιτεχνικός διευθυντής, όσο και στην όπερα και στο Μπαλσόι) προτείνει μια προσέγγιση που δεν έχουμε ξαναδεί, υπογραμμίζοντας την πολιτική διάσταση του έργου. Καταργεί τις συμβάσεις του αρχαίου δράματος, π.χ. τα χορικά, και τις αντικαθιστά από μια ανώτατη κρατική αρχή που παραπέμπει στη θεά Άρτεμη, ουσιαστικά μια μυστική εξουσία που κατευθύνει δόλια τη μοίρα των ανθρώπων.

«Ιφιγένεια η εν Αυλίδι» στην Επίδαυρο: Η πρώτη συνάντηση του Τιμοφέι Κουλιάμπιν με τους ηθοποιούς Facebook Twitter
«Θεωρώ την Ιφιγένεια εν Αυλίδι ένα από τα αριστουργήματα του αρχαίου δράματος. Δεν είναι μόνο η πλοκή και το δράμα αλλά και το ότι θέτει ερωτήσεις σχετικά με το ποια είναι τα θύματα του πολέμου». Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO
«Ιφιγένεια η εν Αυλίδι» στην Επίδαυρο: Η πρώτη συνάντηση του Τιμοφέι Κουλιάμπιν με τους ηθοποιούς Facebook Twitter
Η διανομή των ρόλων έγινε μετά από ακρόαση και μπορεί να μην ξέρει ελληνικά, αλλά έχει στη διάθεσή του τρεις βοηθούς που του μεταφράζουν κάθε λέξη και στίχο του έργου, το οποίο ήδη γνωρίζει παρά πολύ καλά. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO

Η σκηνοθέτιδα Ιώ Βουλγαράκη, που τελεί χρέη συμβούλου δραματουργίας δίπλα στον συνεργάτη του Κουλιάμπιν, Roman Dolzhansky, ο οποίος απουσίαζε από την πρόβα, εξηγεί: «Φέρνει τη δράση στο σήμερα, οι άνθρωποι που βλέπουμε στη σκηνή είναι σύγχρονοι. Ωστόσο δεν πρόκειται για διασκευή του έργου. Δεν είναι ένα νέο κείμενο, παραμένει το έργο του Ευριπίδη (μτφρ. Παντελή Μπουκάλα), αλλά μέσα από μια διαδικασία και δραματουργική επεξεργασία έχει πυκνώσει. Το θέμα είναι πώς θα παιχτεί και πώς νοηματοδοτηθεί αυτό το υλικό. Νομίζω ότι εδώ είναι το ενδιαφέρον του εγχειρήματος, ότι φέρνει στο σήμερα το κείμενο, αφήνοντάς το να λειτουργήσει και νοηματοδοτώντας αλλιώς τα πράγματα. Τα χορικά μέρη δεν υπάρχουν. Ο Χορός εδώ είναι μέρος της ανώτατης πολιτειακής αρχής και όσοι τον απαρτίζουν δρουν διαφορετικά σε κάθε περίσταση, εξυπηρετώντας κάθε φορά κάτι άλλο, που μένει να αποκαλυφθεί. Βρίσκονται διαρκώς εκεί και παρακολουθούν τα πάντα. Ο Κουλιάμπιν, νομίζω, κάνει μια παράσταση γι’ αυτό που τον καίει».

815
Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Η μόνιμη συνεργάτιδα του Κουλιάμπιν στην οργάνωση της παραγωγής Ekaterina Yakimova, μια νέα, χαμογελαστή γυναίκα, η οποία έχει εργαστεί σε όλες του τις δουλειές τα τελευταία σχεδόν δεκαπέντε χρόνια, μου λέει: «Είναι μεγάλη τιμή για εμάς, τόσο για τον Τιμοφέι όσο και για τη δημιουργική του ομάδα, που εργαζόμαστε στην Επίδαυρο. Είμαστε όλοι μας άνθρωποι του θεάτρου, στις σχολές μας έχουμε μελετήσει τις ελληνικές τραγωδίες, οπότε αποτελεί πολύ ξεχωριστή στιγμή για εμάς και ειδικά για τον ίδιο, που ενώ έχει σκηνοθετήσει παραστάσεις μεγάλης φόρμας, π.χ. στο θέατρο Μπαλσόι, είναι η πρώτη φορά που σκηνοθετεί σε ανοιχτό θέατρο. Παράλληλα, αποτελεί μεγάλη πρόκληση για εμάς το να κατανοήσουμε το υπέροχο κείμενο και για τους ηθοποιούς να το παρουσιάσουν μπροστά σε χιλιάδες θεατές. Αλλά μεγάλη πρόκληση είναι και για τον σχεδιαστή φωτισμού, τον σχεδιαστή ήχου, τον συνθέτη, τον δημιουργό video».

Η Ιφιγένεια εν Αυλίδι γράφτηκε από τον Ευριπίδη το 407 π.Χ., κατά την παραμονή του στην αυλή του βασιλιά Αρχελάου της Μακεδονίας, και διδάχθηκε έναν χρόνο μετά τον θάνατό του το 405 π.Χ., πιθανόν από το γιο ή τον εγγονό του. Ο Τιμοφέι Κουλιάμπιν, εμπνευσμένος από μια σειρά ανατριχιαστικών γεγονότων που όλοι γνωρίζουμε και έχουν συμβεί στην πατρίδα του, βρίσκει αντιστοιχίες με τον αρχαίο μύθο της θυσίας της Ιφιγένειας από τον Αγαμέμνονα και ετοιμάζει μια ιδιαίτερα αποκαλυπτική και καταγγελτική παράσταση, αποδεικνύοντας ότι τα μεγάλα κλασικά έργα δεν παύουν να μας απασχολούν και να επιβεβαιώνουν ότι ο άνθρωπος παραμένει ίδιος όσοι αιώνες και αν έχουν περάσει απ’ όταν γράφτηκαν.

Δείτε περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση «Ιφιγένεια η εν Αυλίδι» εδώ.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Θέατρο
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Διαβάζοντας Ευριπίδη καταλαβαίνεις πού πάτησε η ακροδεξιά»

Θέατρο / «Διαβάζοντας Ευριπίδη καταλαβαίνεις πού πάτησε η ακροδεξιά»

Η Μαρία Πρωτόπαππα σκηνοθετεί την «Ανδρομάχη» στην Επίδαυρο, με άντρες ηθοποιούς στους γυναικείους ρόλους, εξερευνώντας τις πολιτικές και ηθικές διαστάσεις του έργου του Ευριπίδη. Η δημοκρατία, η ελευθερία, η ηθική και η ευθύνη ηγετών και πολιτών έρχονται σε πρώτο πλάνο σε μια πολιτική και κοινωνική τραγωδία με πολυδιάστατη δομή.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η «Χρυσή Εποχή»

Αποστολή στο Νόβι Σαντ / Κωνσταντίνος Ρήγος: «Ήθελα ένα υπέροχο πάρτι όπου όλοι είναι ευτυχισμένοι»

Στη νέα παράσταση του Κωνσταντίνου Ρήγου «Χρυσή Εποχή», μια συμπαραγωγή της ΕΛΣ με το Φεστιβάλ Χορού Βελιγραδίου, εικόνες από μια καριέρα 35 ετών μεταμορφώνονται ‒μεταδίδοντας τον ηλεκτρισμό και την ενέργειά τους‒ σε ένα ολόχρυσο ξέφρενο πάρτι.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
CHECK Απόπειρες για τη ζωή της: Ψάχνοντας την αλήθεια για τις υπέροχες, βασανισμένες γυναίκες και τις τραγικές εμπειρίες τους

Θέατρο / Η βάρβαρη εποχή που ζούμε σε μια παράσταση

Ο Μάρτιν Κριμπ στο «Απόπειρες για της ζωή της» που ανεβαίνει στο Θέατρο Θησείον σκιαγραφεί έναν κόσμο όπου κυριαρχεί ο πόλεμος, ο θάνατος, η καταπίεση, η τρομοκρατία, η φτώχεια, ο φασισμός, αλλά και ο έρωτας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
To νόημα τού να ανεβάζεις Πλάτωνα στην εποχή του ΤikTok

Άννα Κοκκίνου / To νόημα τού να ανεβάζεις το Συμπόσιο του Πλάτωνα στην εποχή του tinder

Η Άννα Κοκκίνου στη νέα της παράσταση αναμετριέται με το «Συμπόσιο» του Πλάτωνα και τις πολλαπλές όψεις του Έρωτα. Εξηγεί στη LiFO για ποιον λόγο επέλεξε να ανεβάσει το αρχαίο φιλοσοφικό κείμενο, πώς το προσέγγισε δραματουργικά και κατά πόσο παραμένουν διαχρονικά τα νοήματά του.
M. HULOT
«Άμα σε λένε “αδελφή”, πώς να δεχτείς την προσβολή ως ταυτότητά σου;»

Θέατρο / «Άμα σε λένε “αδελφή”, πώς να δεχτείς την προσβολή ως ταυτότητά σου;»

Η παράσταση TERAΣ διερευνά τις queer ταυτότητες και τα οικογενειακά τραύματα, μέσω της εμπειρίας της αναγκαστικής μετανάστευσης. Μπορεί τελικά ένα μέλος της ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητας να ζήσει ελεύθερα σε ένα μικρό νησί;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Αντώνης Αντωνόπουλος από μικρός είχε μια έλξη για τα νεκροταφεία ή Όλα είναι θέατρο αρκεί να στρέψεις το βλέμμα σου πάνω τους ή Η παράσταση «Τελευταία επιθυμία» είναι ένα τηλεφώνημα από τον άλλο κόσμο

Θέατρο / «Ας απολαύσουμε τη ζωή, γιατί μας περιμένει το σκοτάδι»

Ο Αντώνης Αντωνόπουλος, στη νέα του παράσταση «Τελευταία Επιθυμία», δημιουργεί έναν χώρο όπου ο χρόνος για λίγο παγώνει, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να συναντήσουμε τους νεκρούς αγαπημένους μας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Όσα (δε) βλέπουν τα μέντιουμ

Θέατρο / Όσα (δε) βλέπουν τα μέντιουμ

«Δεν πηγαίνουμε ποτέ στη Μόσχα, όμως η επιθυμία γι’ αυτήν κυλάει διαρκώς μέσα μας» - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για τη sold-out παράσταση «Τρεις Αδελφές» του Τσέχοφ, σε σκηνοθεσία Μαρίας Μαγκανάρη στο Εθνικό Θέατρο.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Θέμελης Γλυνάτσης: Ας ξεκινήσουμε με το να είμαστε πολύ πιο τολμηροί με τους ρόλους που δίνουμε στους νέους καλλιτέχνες, κι ας μην είναι τέλειοι

Θέατρο / Μια όπερα με πρωταγωνιστές παιδιά για πρώτη φορά στην Ελλάδα

Μεταξύ χειροποίητων σκηνικών και σκέψεων γύρω από τη θρησκεία και την εξουσία, «Ο Κατακλυσμός του Νώε» δεν είναι άλλη μια παιδική παράσταση, αλλά ανοίγει χώρο σε κάτι μεγαλύτερο: στη δυνατότητα τα παιδιά να γίνουν οι αυριανοί δημιουργοί, όχι απλώς οι θεατές.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ηow to resuscitate a dinosaur/ Έι, Romeo, πώς δίνεις το φιλί της ζωής σε έναν δεινόσαυρο;

Guest Editors / «Ο Καστελούτσι σκηνοθετεί μια υπόσχεση· και κάνει τέχνη εκκλησιαστική»

«Πέρασαν μέρες από την πρώτη μου επαφή με τη Βερενίκη. Μάντρωσα ένα κοπάδι σκέψεις» – ο Κυριάκος Χαρίτος γράφει για μια από τις πολυσυζητημένες παραστάσεις της σεζόν, που ανέβηκε στη Στέγη.
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΧΑΡΙΤΟΣ
Onassis Dance Days 2025: Ένας ύμνος στα αδάμαστα σώματα

Θέατρο / Onassis Dance Days 2025: Ένας ύμνος στα αδάμαστα σώματα

Ένα νέο, αλλιώτικο σύμπαν για τον «χορό» ξεδιπλώνεται από τις 3 έως τις 6 Απριλίου στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, μέσα από τα πρωτοποριακά έργα τεσσάρων κορυφαίων Ελλήνων χορογράφων και του διεθνούς φήμης Damien Jalet.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κώστας Νικούλι

Θέατρο / «Μπορώ να καταλάβω το πώς είναι να νιώθεις παρείσακτος»

Ο 30χρονος Κώστας Νικούλι μιλά για την πορεία του μετά το «Ξενία» που του χάρισε το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου ηθοποιού όταν ήταν ακόμα έφηβος, για το πόσο Έλληνας νιώθει, για την πρόκληση του να παίζει τρεις γκέι ρόλους και για το πόσο τον έχει αλλάξει το παιδί του.
M. HULOT
Μέσα στον θησαυρό με τις εμβληματικές φορεσιές της Δόρας Στράτου

Θέατρο / «Κάποτε έδιναν τις φορεσιές για έναν πλαστικό κουβά, που ήταν ό,τι πιο μοντέρνο»

Μια γνωριμία με τη μεγάλη κληρονομιά της Δόρας Στράτου μέσα από τον πλούτο αυθεντικών ενδυμάτων που δεν μπορούν να ξαναραφτούν σήμερα και συντηρούνται με μεγάλο κόπο, χάρη στην αφοσίωση και την εθελοντική προσφορά μιας ομάδας ανθρώπων που πιστεύουν και συνεχίζουν το όραμά της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Βασιλική Δρίβα: «Με προσβάλλει να με χρησιμοποιούν σαν καθρέφτη για την ανωτερότητά τους»

Οι Αθηναίοι / Βασιλική Δρίβα: «Με προσβάλλει να με χρησιμοποιούν σαν καθρέφτη για την ανωτερότητά τους»

Ανατρέποντας πολλά από τα στερεότυπα που συνοδεύουν τους ανθρώπους με αναπηρία, η Βασιλική Δρίβα περιγράφει τις δυσκολίες που αντιμετώπισε αλλά και τις χαρές, και μπορεί πλέον να δηλώνει, έστω δειλά, πως είναι ηθοποιός. Είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ξαναγράφοντας τον Ίψεν

Θέατρο / Ο Ίψεν στον Πειραιά, στο μουράγιο

«Δεν είναι εύκολο να είσαι ασυμβίβαστη. Όπως δεν είναι εύκολο να ξαναγράφεις τον Ίψεν» – Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για την παράσταση «Εχθρός του λαού» σε διασκευή και σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Βασιλακόπουλου.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
«Δυσκολεύτηκα να διαχειριστώ τις αρνητικές κριτικές και αποσύρθηκα για έναν χρόνο»

Lifo Videos / «Δυσκολεύτηκα να διαχειριστώ τις αρνητικές κριτικές και αποσύρθηκα για έναν χρόνο»

Η ηθοποιός Παρασκευή Δουρουκλάκη μιλά για την εμπειρία της με τον Πέτερ Στάιν, τις προσωπικές της μάχες με το άγχος και την κατάθλιψη, καθώς και για το θέατρο ως διέξοδο από αυτές.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Μαρία Σκουλά: «Πιστεύω πολύ στο χάος μέσα μου»

Θέατρο / Μαρία Σκουλά: «Πιστεύω πολύ στο χάος μέσα μου»

Από τον ρόλο της Μάσα στην πραγματική ζωή, από το Ηράκλειο όπου μεγάλωσε μέχρι τη ζωή με τους ανθρώπους του θεάτρου, από τον φόβο στην ελευθερία, η ζωή της Μαρίας Σκουλά είναι ένας δρόμος μακρύς και δύσκολος που όμως την οδήγησε σε κάτι δυνατό και φωτεινό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ