Με την Ευαγγελία Ράντου μιλάμε ένα μουντό Σαββατόβραδο, λίγο αφότου έχει επιστρέψει στο σπίτι της στην Κέρκυρα από τη συνηθισμένη της διαδρομή, περνώντας από την πλατεία της πόλης. Απόψε έκανε αφισοκόλληση για το φεστιβάλ ION_on move, έτρεξε για τα banners, ασχολήθηκε με δεκάδες οργανωτικά θέματα, αλλά στη φωνή της ακούω τη δημιουργική ορμή, την αισιοδοξία, την πίστη στην κοινότητα, έναν ενθουσιασμό νεανικό και γνήσιο για μια προσπάθεια που κάθε χρόνο αποκτά όλο και περισσότερους φίλους και ενώνει κάτω από την ομπρέλα του σύγχρονου χορού ανθρώπους όλων των ηλικιών και διαφορετικών προτιμήσεων.
Στην Κέρκυρα θα σου πουν χαμογελώντας για την Ευαγγελία «είναι η δική μας χορεύτρια», και εκείνη ανταποδίδει αυτή την αγάπη, ως γέννημα-θρέμμα του νησιού, με δράσεις και ένα φεστιβάλ που οργανώνει μαζί με την αδελφή της, Μαίρη, επίσης χορεύτρια. Αυτή την προσπάθεια οι Κερκυραίοι την υποστηρίζουν φανατικά, είναι μια γιορτή στην οποία συμμετέχουν όλοι. Όταν τους καλεί στο φεστιβάλ, λέει «ελάτε όλοι να χορέψουμε» γιατί για εκείνη ο χορός είναι ένας τρόπος συνύπαρξης και απελευθέρωσης. Αν τους κάνει να αισθανθούν ότι η διοργάνωση είναι δική τους, κτήμα τους, αυτό θα είναι το μεγαλύτερό της επίτευγμα.
Φέτος, στην τρίτη του διοργάνωση, που θα διαρκέσει μέχρι τις 9 Νοεμβρίου, το ION_on move συνεχίζει να αναπτύσσεται, εστιάζοντας σε καλλιτεχνικές φωνές και έργα που συνομιλούν με τον κόσμο μας μέσα από τον σύγχρονο χορό.
Η τελευταία φορά που είδα την Ευαγγελία στη σκηνή ήταν στον «Μεγάλο Δαμαστή» του Δημήτρη Παπαϊωάννου το 2019. Ήταν η χρονιά που ο μεγάλος κύκλος της συνεργασίας τους έκλεισε, μετά από σχεδόν δεκαπέντε χρόνια. Δούλεψαν μαζί στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, στις τελετές Έναρξης και Λήξης –ήταν μέλος της χορογραφικής ομάδας– και ήταν η Μήδεια στην παράσταση «Μήδεια 2» στο Παλλάς το 2008, σε μια ερμηνεία που διαποτίστηκε από τη σκηνική της παρουσία και την προσωπικότητά της· τη θεωρεί σταθμό στην καριέρα της, ένα κομβικό σημείο που την έκανε να αλλάξει αντίληψη για τον χορό και την τέχνη.
Το σόλο με τις καρέκλες από τη «Μήδεια 2» το χόρεψε στο Watermill Center στη Νέα Υόρκη υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Ρόμπερτ Γουίλσον, ενώ πρωταγωνίστησε στην «Κινέττα» του Γιώργου Λάνθιμου, στις ταινίες «Attenberg», «The Capsule» και στη μικρού μήκους «24 frames per second» της Αθηνάς-Ραχήλ Τσαγγάρη, και δούλεψε με σημαντικούς χορογράφους, όπως η Alexandra Waierstall, στο Tanzhaus NRW στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας.
Η Κέρκυρα, ο γενέθλιος τόπος της, ήταν και είναι η μεγάλη της αγάπη. «Όπως ξέρεις, μεγαλώσαμε εδώ με την αδελφή μου, τη Μαίρη, και μετά λείπαμε για πολλά χρόνια», λέει. «Φύγαμε μαζί, χορέψαμε μαζί, γυρίσαμε τον κόσμο. Επιστρέφαμε πάντα εδώ. Η Κέρκυρα είναι ωραίος τόπος, όμως για εμάς το κενό που υπήρχε σχετικά με τη δουλειά μας ήταν μεγάλο. Βρίσκαμε ένα κομμάτι μας κάθε φορά που επιστρέφαμε, όμως χάναμε ένα άλλο, εξίσου σημαντικό».
Η Ευαγγελία δεν αποκόπηκε ποτέ από την Κέρκυρα. Πολύ πριν πάρει την απόφαση να επιστρέψει οριστικά στο νησί, ίδρυσε εκεί το 2012 το Garage21 Performing Arts Center. «Μια Κυριακή μεσημέρι που βρισκόμασταν στο νησί, καθόμασταν η οικογένεια στο τραπέζι, οι τέσσερίς μας, και γκρινιάζαμε με τη Μαίρη που δεν βρίσκαμε έναν τρόπο να υπάρξουμε στον τόπο μας. Με την απλότητα που τον χαρακτηρίζει, ο πατέρας μας είπε “γιατί δεν χρησιμοποιείτε τον χώρο του παλιού συνεργείου να κάνετε ό,τι θέλετε..;”. Την επόμενη μέρα ήμασταν εκεί και ξηλώναμε γυψοσανίδες και ψευδοροφές.
Έναν χρόνο μετά και έχοντας αποκτήσει εξειδίκευση στο τρίψιμο, στο βάψιμο και στο στοκάρισμα, το Garage21 άνοιξε τις πόρτες του. Συνεχίσαμε να πηγαίνουμε και να ερχόμαστε, να χορεύουμε, να ζούμε μέσα από τα πρότζεκτ και τις συνεργασίες μας, αλλά οι επιστροφές μας στο νησί δεν είχαν πια τη μοναχικότητα του ξεκινήματος. Εκατοντάδες φίλοι, συνεργάτες, συνοδοιπόροι πέρασαν από το Garage21, αφήνοντας το αποτύπωμά τους. Στο παλιό συνεργείο φιλοξενήθηκαν παραστάσεις, καλλιτεχνικά residencies, εργαστήρια, με τον χώρο να μετατρέπεται σε συνεργείο τεχνών και σημείο συνάντησης μιας νέας κοινότητας που αναπτύχθηκε, γνώρισε και αγάπησε τον σύγχρονο χορό».
Ο σπόρος είχε πέσει, το κέντρο για την Ευαγγελία δεν ήταν μόνο η Αθήνα ή κάποια άλλη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα στην οποία είχε περισσότερες επαγγελματικές επιλογές και την ευκαιρία να ζει την καθημερινότητά της μέσω του χορού· κέντρο έγινε και η Κέρκυρα. «Κάποιοι το λένε αποκέντρωση και τονίζουν τη σημασία της. Για εμάς αυτή η αποκέντρωση ήταν η συγκέντρωση της αγάπης μας για τον σύγχρονο χορό και τους χορευτές σε έναν χώρο οικείο, σε ένα περιβάλλον γνώριμο, στο νησί όπου μεγαλώσαμε και μας ενέπνευσε να κάνουμε χορό, στο παλιό συνεργείο των γονιών μας, εκεί όπου παίζαμε όταν ήμασταν παιδιά και ζητούσαμε να μας ανεβάσουν ψηλά με τα ανυψωτικά μηχανήματα. Ό,τι εμπειρία συλλέξαμε, όποια γνώση αποκτήσαμε, ήρθαμε πίσω να τη μοιραστούμε με τους ανθρώπους εδώ, που πολλοί μάς ξέρουν από παιδιά, και μοιάζει σαν να επιστρέψαμε μετά από τόσα χρόνια για να τους εξιστορήσουμε τι ανακαλύψαμε, πόσο μαγικός, δύσκολος και εύκολος είναι ο κόσμος του χορού», λέει. «Φυσικά και η διαδρομή δεν ήταν σε όλη την πορεία της στρωμένη με ροδοπέταλα, όλες οι μεταβάσεις ισορροπούν μεταξύ της ανάγκης για κάποια αλλαγή και του ρίσκου που έχει το άγνωστο, όμως δεν είναι και αυτό η δημιουργία;».
Την περίοδο του κορωνοϊού η Ευαγγελία ήταν στην Κέρκυρα. Τότε γεννήθηκε η ιδέα για ένα φεστιβάλ, που στόχος του ήταν να δώσει χώρο σε διαφορετικές μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης και να φέρει σε διάλογο δημιουργούς και κοινό. Το ονόμασαν «ION_on move» από τη θάλασσα του Ιονίου, την κίνηση και την ενέργεια που μεταφέρει. Το φεστιβάλ άνοιξε τις πόρτες του το 2022 και τις δύο πρώτες χρονιές παρουσίασε ένα πολυδιάστατο πρόγραμμα, δημιουργώντας τις πρώτες συναντήσεις μεταξύ καλλιτεχνών και κοινού και θέτοντας τις βάσεις για μια κοινότητα που συνεχώς εξελίσσεται.
Φέτος, στην τρίτη του διοργάνωση, που διαρκεί μέχρι τις 9 Νοεμβρίου, το ION_on move συνεχίζει να αναπτύσσεται, εστιάζοντας σε καλλιτεχνικές φωνές και έργα που συνομιλούν με τον κόσμο μας μέσα από τον σύγχρονο χορό. Αυτήν τη χρονιά είναι εξ ολοκλήρου αφιερωμένο στο σώμα, που πρωταγωνιστεί. Του δίνει έμφαση ως τόπο έρευνας και καλλιτεχνικής αναζήτησης, ως ένα ζωντανό αρχείο εμπειριών και αναζητήσεων που εκτίθεται επί σκηνής.
Συγκεντρώνει διακεκριμένους διεθνείς και Έλληνες δημιουργούς, παρουσιάζοντας έργα που έχουν ήδη ξεχωρίσει σε μεγάλα φεστιβάλ και διοργανώσεις ανά τον κόσμο και επιβεβαιώνοντας τον διαρκή διάλογο του φεστιβάλ με το διεθνές καλλιτεχνικό πεδίο. Το πρόγραμμα διεξάγεται στο Garage21 Performing Arts Center, στον πολυχώρο Πολύτεχνο, στο Studio του ΔΗΠΕΘΕ Κέρκυρας και στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου στο Παλαιό Φρούριο. Περιλαμβάνει παραστάσεις, συλλογικές δράσεις και εργαστήρια, ανοίγοντας χώρο διαλόγου και ανταλλαγής ανάμεσα σε καλλιτέχνες και κοινό.
Ανάμεσά τους η Αθανασία Κανελλοπούλου, επί χρόνια συνεργάτιδα της Pina Bausch, ο Άρης Παπαδόπουλος, που πρόσφατα απέσπασε το βραβείο χορογραφικής σύνθεσης της Ένωσης Ελλήνων Κριτικών Θεάτρου και Παραστατικών Τεχνών, η Μάρθα Πασακοπούλου, ερμηνεύτρια με σημαντικές διεθνείς συνεργασίες στο ενεργητικό της, η Ερμίρα Γκόρο, με πολυετή συνεργασία με την ομάδα DV8 Physical Theatre, ο Βέλγος Youri De Gussem, ένας από τους πιο ταλαντούχους χορευτές της γενιάς του, ο Χάρης Κούσιος και η Κατερίνα Φώτη, υπότροφος του Onassis AiR Fellow. Στο φεστιβάλ παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα το «Mountains» της ομάδας Garage21, που έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα του στην Μπιενάλε Θεάτρου 2025 της Βενετίας.
«Το “Mountains” είναι ένα έργο που δημιουργήσαμε για την Μπιενάλε Θεάτρου της Βενετίας – έκανε πρεμιέρα τον περασμένο Ιούνιο. Ήταν το πρώτο έργο στην κοινή μας πορεία με τη Μαίρη στο οποίο οι ρόλοι μας ήταν ξέχωροι. Εκείνη ήταν χορογράφος, εγώ ερμηνεύτρια, ακριβώς αυτό που θέλουμε να είμαστε, στο πεδίο που μας εξιτάρει να υπάρχουμε. Ήταν δώρο όλη αυτή η διαδικασία για εμάς, από τη δημιουργία του έργου έως και την παρουσίασή του στη Βενετία. Πήραμε θερμές κριτικές και πολύ ενθαρρυντικά λόγια από όσους την παρακολούθησαν, ανθρώπους της τέχνης και ένα πολυπληθές κοινό. Ακόμα μου αρέσει να χορεύω, βρίσκομαι σε μια διαρκή πάλη με το σώμα μου, που καλά κρατεί ακόμα και δεν με έχει προδώσει. Είναι φοβερό όμως να παρατηρείς αυτό το σώμα, το δικό σου, που δεν έχει την ίδια ρώμη, αλλά η δύναμη της παρουσίας του το κάνει να μοιάζει άφθαρτο. Βρίσκω καταπληκτική αυτή την αντίστιξη, μια αίσθηση μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας».
Μια δεκαετία αφόρου γεννήθηκε η ιδέα ενός χώρου για τον σύγχρονο χορό, η Ευαγγελία περπατά στα καντούνια της πόλης, ενώ πολλοί τη ρωτάνε με ενθουσιασμό για τους δεκαεννιά δημιουργούς που έχουν φτάσει στην Κέρκυρα για τις δράσεις που οργανώνει το Garage21, και πώς πήγε η παράστασή της στην Μπιενάλε της Βενετίας το καλοκαίρι που πέρασε, ή τι κάνει ο τάδε χορευτής και χορογράφος που είχαν γνωρίσει από κοντά όταν είχε έρθει.
«Με συγκινούν αυτές οι μικρές καθημερινές συζητήσεις που περιστρέφονται, συχνά πια, γύρω από έναν κόσμο που αγαπώ και, όπως φαίνεται, έχουν αγαπήσει κι άλλοι. Αυτό το θεωρώ πολύτιμο, γιατί το ΙΟΝ δεν είναι απλώς ένα φεστιβάλ αλλά ένας τρόπος να γνωρίσει η κοινότητα και να αγαπήσει τον σύγχρονο χορό και να δει ίσως τον κόσμο μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα», λέει.
Είναι αργά. Προτού την καληνυχτίσω τη ρωτάω τι κάνει όταν δεν χορεύει, πού και πώς διοχετεύει όλη αυτή την κίνηση, την ενέργεια και την έξαψη που της δημιουργεί ο χορός. «Στα διαλείμματα απ' όλα αυτά θα με βρεις είτε να σκαλίζω τον κήπο μου και να γεμίζω τα χέρια μου με χώμα είτε να χαζεύω τον ορίζοντα από το πατρικό μου σπίτι. Γιατί μάλλον γι’ αυτόν τον ορίζοντα επέστρεψα», λέει αποχαιρετώντας με.
Πληροφορίες:
