Σπάνια κεραμικά του Πικάσο βγαίνουν σε δημοπρασία Facebook Twitter
Μέρος της συλλογής της οικογένειας Attenborough. Φωτο: Sotheby’s

Σπάνια κεραμικά του Πικάσο βγαίνουν σε δημοπρασία

1

Σε δημοπρασία αναμένεται να πωληθούν έργα της ωραιότερης, ίσως, συλλογής κεραμικών του Πάμπλο Πικάσο, τα οποία πριν από περίπου 50 χρόνια είχαν βρεθεί στην ιδιωτική συλλογή του ηθοποιού και σκηνοθέτη σερ Richard Attenborough.


Τα κεραμικά, σπάνιο τμήμα της καλλιτεχνικής δουλειάς του Πικάσο, από την εποχή που πειραματιζόταν με διάφορα υλικά και τεχνοτροπίες, τα είχε αγοράσει η οικογένεια Attenborough κατά τη διάρκεια διακοπών στη νότια Γαλλία, όπως χαρακτηριστικά θυμάται ο γιος του ηθοποιού και γνωστός θεατρικός σκηνοθέτης Michael. Όπως λέει, οι γονείς του ήταν άνθρωποι της συνήθειας και στις διακοπές τους εννοούσαν να πηγαίνουν στο ίδιο αγαπημένο τους μέρος, να επισκέπτονται το ίδιο ξενοδοχείο, να κοιμούνται στο ίδιο δωμάτιο, να κάνουν ακριβώς ό,τι εγγυόταν την ευχάριστη ρουτίνα της ανάπαυλάς τους.

H συγκεκριμένη συλλογή κεραμικών είναι η καλύτερη και πληρέστερη που υπήρξε ποτέ σε χέρια ιδιώτη, ένα φίνο δείγμα της μαεστρίας, της αίσθησης του χιούμορ και της καλλιτεχνικής μεγαλοφυῒας του Πικάσο.

Μερικά χιλιόμετρα από το ξενοδοχείο στο οποίο διέμεναν στην παραθαλάσσια πόλη Αντίμπ, μεταξύ Καννών και Νίκαιας, βρισκόταν το διάσημο εργαστήριο κεραμικής Μαντούρα στο Βαλορίς, όπου ήδη από το 1946 δραστηριοποιούνταν ο Πικάσο. Εκεί το 1954 ο ηθοποιός ανακάλυψε αυτή την πτυχή του καλλιτέχνη, αγοράζοντας αρκετά από τα κομμάτια που αργότερα θεωρήθηκε ότι εντάσσονται στην πιο ερωτική περίοδο καλλιτεχνικής δημιουργίας του διάσημου ζωγράφου.

Σπάνια κεραμικά του Πικάσο βγαίνουν σε δημοπρασία Facebook Twitter
O Richard και η Sheila Attenborough αγόρασαν τα πρώτα κεραμικά κομμάτια το 1954 κατά την επίσκεψή τους στο εργαστήριο κεραμικής Μαντούρα στο Βαλορίς όπου δούλευε ο Πικάσο, στη Νότια Γαλλία.

Σύμφωνα με τον Michael Attenborough, για μεγάλο διάστημα ο πατέρας του είχε εμμονή με τα κεραμικά του καλλιτέχνη και ταξίδευε ακούραστα μέχρι το Βαλόρις για να αποκτήσει κάποιο νέο κομμάτι της οργιώδους δημιουργικής παραγωγής εκείνης της περιόδου του Πικάσο. «Όταν ήμουν παιδί, όλο αυτό το ετήσιο ταξίδι για να βρεθούμε μπροστά σε τσαγιέρες και κεραμικά περίεργου σχήματος και συνθέσεων μου φαινόταν γελοίο και συχνά γελούσα με τον πατέρα μου. Τώρα πια ξέρω ότι αγαπούσε την καλλιτεχνική ιδιοφυῒα του Πικάσο, η οποία αποτυπωνόταν σ' αυτά τα κεραμικά».


Και αυτή ήταν η πραγματικότητα: ο ηθοποιός λάτρευε τα κεραμικά του Πικάσο, θεωρώντας τα απτά δείγματα μιας μεγαλοφυῒας. Λάτρευε τον ίδιο τον Πικάσο, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα, που, όπως δήλωνε αργότερα, όταν τον συνάντησε πρώτη φορά στο Μαντούρα το 1963 έχασε έναν χτύπο από την καρδιά του.


«Η αντίδρασή μου ήταν σαν να είχα βρεθεί πρόσωπο με πρόσωπο με τον Σαίξπηρ ή τον Μπετόβεν. Ήταν εξωφρενικά γοητευτικός», έλεγε τότε ο ηθοποιός, ενθουσιασμένος από τη γνωριμία. Βέβαια, ο γιος του θυμάται αλλιώς αυτή τη συνάντηση: ότι ο Πικάσο ήταν ένας μάγος του φλερτ, ότι δεν σταμάτησε να κοιτάει τη μητέρα του και ότι είχε αρνηθεί να δώσει αυτόγραφο στον άντρα της παρέας. Παρ' όλα αυτά, ήταν ένας άνθρωπος με χιούμορ και δυνατός συνομιλητής και ίσως γι' αυτό ο Attenborough –που την εποχή εκείνη ήταν ήδη χολιγουντιανός αστέρας– εντυπωσιάστηκε από τη γνωριμία.

Σπάνια κεραμικά του Πικάσο βγαίνουν σε δημοπρασία Facebook Twitter
Μερικά κεραμικά από τη συλλογή των Attenborough. Φωτο: Sotheby’s


Πηλός τεράστιας αξίας

Οι αποδείξεις αυτής της γνωριμίας, πάνω από 50 κεραμικά που τότε αγοράστηκαν σχετικά φθηνά, αναμένεται να βγουν σε δημοπρασία τον Νοέμβριο από τον οίκo Sotheby's και υπολογίζεται ότι η αξία τους θα ξεπεράσει το 1,5 εκ. λίρες. Για παράδειγμα, ένα μεγάλο βάζο, δείγμα της ερωτικής τέχνης του Πικάσο, στο οποίο απεικονίζεται μια γυμνή γυναίκα που οι καμπύλες της ακολουθούν το περίγραμμά του, εκτιμάται ότι θα πωληθεί αντί 250.000-350.000 λιρών.


Ομοίως, 8 πήλινα πιάτα, στην επιφάνεια των οποίων απεικονίζονται τα στάδια μιας ταυρομαχίας, εκτιμάται ότι θα πωληθούν από 30.000 έως 50.000 λίρες, ενώ το φθηνότερο έργο από την ιδιωτική συλλογή του ηθοποιού υπολογίζεται ότι θα αγγίξει τις 10.000-15.000 λίρες...


Σύμφωνα με τη Séverine Nackers, κορυφαία εκτιμήτρια και εξπέρ στην τέχνη του Πικάσο, η συγκεκριμένη συλλογή κεραμικών είναι η καλύτερη και πληρέστερη που υπήρξε ποτέ σε χέρια ιδιώτη, ένα φίνο δείγμα της μαεστρίας, της αίσθησης του χιούμορ και της καλλιτεχνικής μεγαλοφυῒας του Πικάσο.

Ο Αttenborough, που πέθανε το 2014, είχε δωρίσει περίπου 100 κεραμικά στο Μουσείο Leicester's της Νέας Υόρκης, στη μνήμη της κόρης του Jane και της 15χρονης εγγονής του, Lucy, που παρασύρθηκαν από το φονικό τσουνάμι της Ταϊλάνδης το 2004. Εκτός από Πικάσο, στην ιδιωτική συλλογή του Αttenborough υπήρχαν έργα των Graham Sutherland, Christopher Wood, Barbara Hepworth and Ben Nicholson, πολλά από τα οποία επίσης είχαν βγει σε δημοπρασία στο Sotheby's το 2009.
«Ποτέ δεν αγόραζε έναν πίνακα ή ένα έργο τέχνης επειδή θεωρούσε ότι είναι καλή επένδυση», εξηγεί ο γιος του με αφορμή τη δημοπρασία του Νοεμβρίου. «Αγόραζε κάτι γιατί το ερωτευόταν και ποτέ κάτι με το οποίο δεν ήταν παθιασμένος. Παράλληλα, είχε αλάνθαστο ένστικτο όσον αφορά την αισθητική και επέλεγε πάντα πίνακες που το πέρασμα του χρόνου θα απογείωνε την αξία τους».


Η δημοπρασία θα λάβει χώρα στις 22 Νοεμβρίου και παρά το ότι ο ίδιος ο Michael Attenborough δεν θα βρίσκεται στην αίθουσα για να την παρακολουθήσει, ωστόσο εκτιμά ότι τα κεραμικά θα αλλάξουν και θα φωτίσουν τη ζωή εκείνου που θα καταφέρει να τα αποκτήσει...

Σπάνια κεραμικά του Πικάσο βγαίνουν σε δημοπρασία Facebook Twitter
Κεφάλι κατσίκας σε προφίλ του Picasso’s Tête de Chèvre de Profil. Φωτο: Sotheby’s
Σπάνια κεραμικά του Πικάσο βγαίνουν σε δημοπρασία Facebook Twitter
Έργα του Πικάσο που ανήκουν στην οικογένεια Attenborough. Φωτο: Sotheby’s
Σπάνια κεραμικά του Πικάσο βγαίνουν σε δημοπρασία Facebook Twitter
Ο διάσημος καλλιτέχνης ζωγραφίζει ένα βάζο στο εργαστήριο κεραμικής που εργαζόταν στη Νότια Γαλλία. Φωτο: Getty Images
Σπάνια κεραμικά του Πικάσο βγαίνουν σε δημοπρασία Facebook Twitter
Μέρος της συλλογής της οικογένειας Attenborough. Φωτο: Sotheby’s
1

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Χάρις Επαμεινώνδα: Η γλώσσα μου δεν είναι οι λέξεις

Εικαστικά / Χάρις Επαμεινώνδα: «Η γλώσσα μου δεν είναι οι λέξεις»

Η βραβευμένη με Αργυρό Λέοντα Κύπρια εικαστικός συνθέτει έναν κόσμο θραυσμάτων, αποκομμάτων της εσωτερικότητας, με ελλειπτικές εικόνες, τον οποίο μας προκαλεί να ανακατασκευάσουμε μέσα από τη σταδιακή του αποκάλυψη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
 Μαρία Λοϊζίδου και Πέτρος Μώρης στη 13η Μπιενάλε του Λίβερπουλ

Εικαστικά / Μαρία Λοϊζίδου και Πέτρος Μώρης στη 13η Μπιενάλε του Λίβερπουλ

Οι δύο καλλιτέχνες με καταγωγή από Κύπρο και Ελλάδα αντίστοιχα, παρουσιάζουν νέα έργα τους σε μια από τις σημαντικότερες εικαστικές διοργανώσεις της Βρετανίας που φιλοξενεί 30 καλλιτέχνες και συλλογικότητες, με αναθέσεις και θεματικές που έχουν να κάνουν με τη γεωγραφία και τις αξίες που διαπερνούν την πόλη αυτή: καταγωγή και μνήμη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μια έκθεση για την πολύχρωμη, πολύπλοκη Αθήνα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Εικαστικά / Μια έκθεση για την πολύχρωμη και πολύπλοκη Αθήνα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Ο Τόνι Μιλάκης καταγράφει μια πόλη που η πραγματικότητα προσφέρει τις καλύτερες ζωγραφικές λύσεις, που ακόμη και το πιο ευφάνταστο μυαλό ενός καλλιτέχνη δεν μπορεί να τις επινοήσει.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
CHECK Ο Ζαν Φρανσουά Μιλέ και η ατέρμονη γοητεία της φύσης και των εργατών της γης

Εικαστικά / Ζαν Φρανσουά Μιλέ: ο ζωγράφος που ο Βαν Γκογκ αποκαλούσε «πρωτοπόρο»

«Όσο το σκέφτομαι, τόσο περισσότερο νομίζω ότι ο Μιλέ πίστευε σε κάτι ανώτερο» έγραφε ο Βαν Γκογκ για τον «ζωγράφο των χωρικών» αλλά και έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του γαλλικού ρεαλισμού. Η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου τον τιμά με μια μεγάλη έκθεση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το Μοναστήρι του Καρόλου: Το μουσείο του «κομμωτή των σταρ»

Εικαστικά / Κάρολος: O «κομμωτής των σταρ» έχει πλέον δικό του μουσείο στα Χανιά

Το «Μοναστήρι του Καρόλου», ένα ενετικό κτίσμα του 1583 και κατοικία του αυτοδίδακτου δημιουργού από το 1991, έχει μετατραπεί σε ένα μοναδικό καταφύγιο όπου συνυπάρχουν η ιστορία της κομμωτικής, έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών μαζί με μνήμες της Μαρίας Κάλλας, της Μπριζίτ Μπαρντό αλλά και της Μαντάμ Ορτάνς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιγάντιοι φαλλοί, το σεξ ως ζωτική δύναμη: Τα «ερωτικά» του Takis αναστατώνουν ακόμα

Εικαστικά / Γιγάντιοι φαλλοί, το σεξ ως ζωτική δύναμη: Τα «ερωτικά» του Takis αναστατώνουν ακόμα

«Τα έργα του αποθεώνουν την ικανότητα του έρωτα να μας αποσπά από την ιδέα του θανάτου». Και έχουμε την ευκαιρία να τα δούμε στην αναδρομική έκθεση του Ιδρύματος Γουλανδρή στην Άνδρο, και στην Αθήνα. Όλα σχεδόν, εκτός από το πιο γνωστό του, το οποίο οι επιμελητές απέρριψαν ως «κραυγαλέο»...
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το Fondation Louis Vuitton υποδέχεται 270 έργα του Gerhard Richter σε μια μεγάλη αναδρομική έκθεση

Εικαστικά / Gerhard Richter: «Τώρα που δεν απέμειναν ιερείς ή φιλόσοφοι, οι καλλιτέχνες είναι οι σημαντικότεροι άνθρωποι στον κόσμο»

270 έργα ενός από τους σημαντικότερους εν ζωή ζωγράφους θα εκτεθούν το φθινόπωρο στο Fondation Louis Vuitton σε μια μεγάλη αναδρομική έκθεση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια αθέατη ως τώρα πλευρά της Φρίντα Κάλο στη Θεσσαλονίκη

Εικαστικά / Μια αθέατη ως τώρα πλευρά της Φρίντα Κάλο στη Θεσσαλονίκη

Μια διεθνής έκθεση με 241 φωτογραφίες, που μέχρι πρόσφατα δεν είχαν δει το φως δημοσιότητας και αποκαλύπτουν άγνωστες πτυχές της ζωής της πιο διάσημης ζωγράφου του 20ού αιώνα, κάνει στάση το φθινόπωρο στη συμπρωτεύουσα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Έκθεση αφισών στην Ύδρα μιας Ελλάδας ανόθευτης και ταπεινής

Εικαστικά / Πώς διαφήμιζε η Ελλάδα τον εαυτό της στο εξωτερικό από το ’30 έως το ’60;

Μια σειρά αφισών του ΕΟΤ, σε μια έκθεση που φιλοξενείται στην οικία Λαζάρου Κουντουριώτη, αποκαλύπτει τις πρώτες απόπειρες και τα αρχικά βήματα του ελληνικού τουρισμού, με την υπογραφή σημαντικών Ελλήνων καλλιτεχνών.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Νίκος Τρανός: «Η τέχνη είναι ένα πολύ αποτελεσματικό αντικαταθλιπτικό» 

Εικαστικά / Νίκος Τρανός: «Η τέχνη είναι ένα πολύ αποτελεσματικό αντικαταθλιπτικό» 

Έχει βοσκήσει πρόβατα, έχει πουλήσει κουλούρια και έχει δουλέψει στην οικοδομή, μέχρι που αποφάσισε ότι το μόνο που ήθελε να γίνει είναι καλλιτέχνης. Τελικά, εξελίχθηκε σε έναν από τους κορυφαίους και διεθνώς αναγνωρισμένους Έλληνες δημιουργούς. Ο πρώην πρύτανης της ΑΣΚΤ είναι άνθρωπος από σπάνια πάστα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Οι πρώτοι ομοφυλόφιλοι» και η γέννηση μιας νέας ταυτότητας

Εικαστικά / «Οι πρώτοι ομοφυλόφιλοι» και η γέννηση μιας νέας ταυτότητας

Μια μεγάλη έκθεση στο Σικάγο εξετάζει την γκέι ταυτότητα ως ιστορικό φαινόμενο μέσα από 300 έργα που δημιουργήθηκαν κυρίως στην περίοδο μεταξύ του 1869, όταν δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά η λέξη «ομοφυλόφιλος», και του 1939
THE LIFO TEAM
Η Χίλμα αφ Κλιντ έβρισκε γαλήνη ζωγραφίζοντας λουλούδια

Εικαστικά / Η Χίλμα αφ Κλιντ έβρισκε γαλήνη ζωγραφίζοντας λουλούδια

Σε μια σειρά έργων που παρουσιάζει το θαύμα της ανθοφορίας των λουλουδιών και των φυτών, μια από τις πιο αξιοσέβαστες καλλιτέχνιδες της Σουηδίας στρέφεται σε έναν κόσμο ομορφιάς, γαλήνης και ισορροπίας για να αποκαλύψει αλήθειες για την ανθρώπινη κατάσταση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το «Πλέγμα των Κυκλάδων» και μια έκθεση που μας ταξιδεύει στις διαχρονικές του συνδέσεις

Εικαστικά / Το «Πλέγμα των Κυκλάδων» και μια έκθεση για τις διαχρονικές του συνδέσεις

Μπορεί η σύγχρονη τέχνη να συνομιλήσει δημιουργικά με την αρχαία πολιτιστική κληρονομιά; Στην ΕΦΑ Κυκλάδων πίστεψαν στο «στοίχημα» και έτσι προέκυψε μια έκθεση με ξεχωριστό ενδιαφέρον στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ίου.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Από τον Περικλή Βυζάντιο και τον Jean Tinguely μέχρι τον Robert McCabe

Εικαστικά / «Νήματα επιλογής»: Μια αθηναϊκή έκθεση δένει φωνές και γενιές

Μια ομαδική έκθεση στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, με έργα των Περικλή Βυζάντιου, Robert McCabe και Jean Tinguely, μεταξύ άλλων, φέρνει σε διάλογο Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες διαφορετικών αναφορών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο «Ένοικος» του Παντελή Μάκκα: Μια γιορταστική βιντεοεγκατάσταση

Εικαστικά / Ο «Ένοικος» του Παντελή Μάκκα: Μια γιορταστική βιντεοεγκατάσταση

Μια ρετροσπεκτίβα δεκαπέντε χρόνων η οποία αποτελείται από έναν καταιγισμό εικόνων που δημιούργησε με την κάμερά του ο γνωστός video artist για μια σειρά σημαντικών παραστάσεων, οι οποίες παρουσιάζονται αποδεσμευμένες από τη θεατρική τους υπόσταση.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ