Σαν Μαρίνο: Ιστορικό δημοψήφισμα για τη νομιμοποίηση της άμβλωσης

Σαράντα τρία χρόνια μετά τη γειτονική Ιταλία η μικρή δημοκρατία του Σαν Μαρίνο αποφασίζει σήμερα με δημοψήφισμα αν θα νομιμοποιήσει την άμβλωση, ένα ιδιαίτερα αμφιλεγόμενο θέμα σε αυτό το μικρό, βαθιά καθολικό κράτος.

Ο ορεινός αυτός θύλακας στο κέντρο της Ιταλίας, που αποτελεί ανεξάρτητο κράτος, είναι ένα από τα λίγα κράτη στην Ευρώπη, μαζί με τη Μάλτα, την Ανδόρα και το Βατικανόπου, απαγορεύουν εντελώς τις αμβλώσεις, ακόμη και σε περιπτώσεις βιασμού, δυσμορφίας του εμβρύου ή κινδύνου για τη μητέρα. Συνολικά 35.411 ψηφοφόροι καλούνται σήμερα να ψηφίσουν, εκ των οποίων το ένα τρίτο βρίσκεται στο εξωτερικό. Το άλλο προπύργιο κατά των αμβλώσεων, το Γιβραλτάρ, χαλάρωσε τη νομοθεσία του τον Ιούνιο έπειτα από δημοψήφισμα.

Έπειτα από πρωτοβουλία των Γυναικών του Σαν Μαρίνο (UDS), μια φεμινιστική οργάνωση των δεκαετιών 1970-80 που αναβίωσε το 2019, οι κάτοικοι του μικρού κράτους καλούνται να αποφανθούν αν θα επιτρέψουν στις γυναίκες να μπορούν να κάνουν ελεύθερα άμβλωση ως τη 12η εβδομάδα της κύησης. Μετά τις 12 εβδομάδες η άμβλωση θα επιτρέπεται σε περίπτωση που απειλείται η ζωή της μητέρας ή όταν εντοπίζεται δυσμορφία στο έμβρυο «που ενέχει σοβαρό κίνδυνο για τη σωματική ή ψυχική υγεία της γυναίκας». Αβέβαιο αποτέλεσμα Ελλείψει δημοσκοπήσεων κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ποιο θα είναι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος.

«Ελπίζουμε να κερδίσουμε. Η μεγάλη πλειονότητα των νέων είναι στο πλευρό μας διότι πρόκειται για ένα θέμα που αφορά άμεσα τη ζωή τους. Είναι απαράδεκτο να αντιμετωπίζονται σαν εγκληματίες οι γυναίκες που αναγκάζονται να κάνουν άμβλωση», εκτίμησε η 60χρονη Φραντσέσκα Νικολίνι, γιατρός και μέλος του UDS. Η άμβλωση θεωρείται αδίκημα στο Σαν Μαρίνο και επισύρει ποινή φυλάκισης έως και τριών ετών για τη γυναίκα και έξι ετών για τον γιατρό που την κάνει.

Ωστόσο δεν έχουν υπάρξει ποτέ καταδίκες καθώς οι γυναίκες του Σαν Μαρίνο πηγαίνουν στην Ιταλία για να κάνουν άμβλωση. Διχασμένοι πολίτες Το κυβερνών Δημοκρατικό Χριστιανικό Κόμμα (PDCS) –που διαθέτει λίγο περισσότερο από το ένα τρίτο των εδρών στο κοινοβούλιο-- είναι ξεκάθαρα κατά των αμβλώσεων και έχει ζητήσει από τους πολίτες να ψηφίσουν «όχι» στο δημοψήφισμα για να «υπερασπιστούν το δικαίωμα στη ζωή». Ωστόσο το ζήτημα ξεπερνά τους παραδοσιακούς πολιτικούς διαχωρισμούς.

«Οι πολίτες είναι πολύ διχασμένοι στο θέμα. Και ακόμη και μέσα στο κοινοβούλιο υπάρχουν μέλη προοδευτικών κομμάτων που είναι κατά της άμβλωσης και βουλευτές της δεξιάς που τη στηρίζουν, κυρίως σε περίπτωση βιασμού ή δυσμορφίας του εμβρύου», παρατήρησε ο Μανουέλ Σιαβάτα αναπληρωτής γραμματέας του PDCS. «Θα έλεγα ότι περίπου το 50% των 60 βουλευτών είναι υπέρ και το 50% κατά» της άμβλωσης, πρόσθεσε. Όποιο και να είναι το αποτέλεσμα, το κόμμα του «θα σεβαστεί την επιλογή των ψηφοφόρων», διαβεβαίωσε.

Σε περίπτωση νίκης του «ναι» θα πρόκειται για ριζική αλλαγή για το Σαν Μαρίνο, όπου η απαγόρευση των αμβλώσεων χρονολογείται από το 1865 και επιβεβαιώθηκε υπό το φασιστικό καθεστώς (1923- 1943) και τον ποινικό κώδικα του 1974. Η κοινωνική πρόοδος ήταν πάντα αργή στο Σαν Μαρίνο. Οι γυναίκες απέκτησαν δικαίωμα ψήφου το 1960, 14 χρόνια μετά εκείνες στην Ιταλία, και μόλις το 1974 τους επιτράπηκε να πολιτεύονται.Το διαζύγιο νομιμοποιήθηκε το 1986, περίπου 16 χρόνια μετά την Ιταλία.