Όταν το σχέδιο για τo νέα Air Force One καθυστερούσε επικίνδυνα, ο Ντόναλντ Τραμπ στράφηκε στο Κατάρ και σε ένα παραμυθένιο Boeing 747 που μέχρι τότε κανείς δεν ήθελε, εκτός από τον ίδιο.
Οι ΗΠΑ υπέγραψαν σύμβαση ύψους 3,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων με την Boeing το 2018 για δύο αεροσκάφη που θα χρησιμοποιούνταν ως Air Force One, αλλά μια σειρά καθυστερήσεων είχε επιβραδύνει τις εργασίες πολύ πέρα από την προθεσμία παράδοσης του 2024, ενδεχομένως και μετά τη δεύτερη θητεία του Τραμπ. Τώρα, ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος έπρεπε να πετάξει με τα ίδια παλιά αεροπλάνα που μετέφεραν τον Τζορτζ Μπους πριν από 35 χρόνια.
Ένα νέο Air Force One δεν είναι μόνο ζήτημα ματαιοδοξίας του Τραμπ. Αυτά τα αεροπλάνα, τα οποία δεν παράγονται πλέον, απαιτούν εκτεταμένη συντήρηση και συχνές επισκευές και αξιωματούχοι και από τα δύο κόμματα, που φθάνουν πίσω μια δεκαετία ή και περισσότερο, πίεζαν για αντικατάσταση. Ο Ντόναλντ Τραμπ, όμως, ήθελε ένα νέο αεροπλάνο όσο ήταν ακόμη στο αξίωμά του. Αλλά πώς; «Είμαστε οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Πιστεύω ότι πρέπει να έχουμε το πιο εντυπωσιακό αεροπλάνο» δήλωσε νωρίτερα αυτόν τον μήνα.
Μυστικές επαφές, μεσάζοντες και η στροφή προς το Κατάρ
Η ιστορία του τρόπου με τον οποίο η κυβέρνηση Τραμπ αποφάσισε ότι θα δεχόταν ένα πολυτελές Boeing 747-8 από το Κατάρ για να χρησιμεύσει ως Air Force One περιελάμβανε εβδομάδες μυστικού συντονισμού μεταξύ της Ουάσινγκτον και της Ντόχα. Το Πεντάγωνο και το στρατιωτικό γραφείο του Λευκού Οίκου ανέλαβαν δράση και ο απεσταλμένος του Τραμπ για τη Μέση Ανατολή, ο Στίβεν Γουίτκοφ, έπαιξε καθοριστικό ρόλο.
Αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του Τραμπ, στρατιωτικοί αξιωματούχοι άρχισαν να συζητούν για το πώς οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αγοράσουν ένα προσωρινό αεροπλάνο ενώ το έργο της Boeing καθυστερεί, διαπίστωσε έρευνα των New York Times. Αλλά στις 11 Μαΐου, όταν ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι το Κατάρ θα παράσχει το αεροπλάνο στις ΗΠΑ, το χαρακτήρισε ως «ΔΩΡΟ, ΔΩΡΕΑΝ».
Υπάρχουν παρατεταμένα ερωτήματα σχετικά με το πόσο οικονομικό νόημα θα είχε η συμφωνία που δεν έχει ακόμη υπογραφεί, δεδομένου του κόστους της μετασκευής του αεροπλάνου για προεδρική χρήση και της λειτουργίας του μακροπρόθεσμα - ή ακόμη και αν το αεροπλάνο θα μπορούσε να είναι έτοιμο για χρήση από τον Τραμπ πριν από το τέλος της δεύτερης θητείας του στον
Λευκό Οίκο. Η συμφωνία που προέκυψε αν προκάλεσαν επίσης την καταδίκη τόσο των Δημοκρατικών όσο και των Ρεπουμπλικάνων στην Ουάσινγκτον, καθώς και δικηγόρων δεοντολογίας, οι οποίοι δήλωσαν ότι φαινόταν είτε ότι ο ίδιος ο κ. Τραμπ έπαιρνε το δώρο είτε ότι το Κατάρ το χρησιμοποιούσε για να κερδίσει την εύνοια της κυβέρνησης.
Και παραμένει ασαφές πώς ακριβώς ένα σχέδιο που οι αξιωματούχοι του Πενταγώνου και άλλοι εντός της κυβέρνησης υπέθεσαν αρχικά ότι θα περιελάμβανε την αγορά του αεροπλάνου από το Κατάρ μετατράπηκε σε προτεινόμενο δώρο από το κράτος της Μέσης Ανατολής.
Συνεντεύξεις με 14 άτομα που συμμετείχαν ή ενημερώθηκαν για την αναζήτηση του αεροσκάφους αντικατάστασης του Air Force One λένε ότι ξεκίνησε όταν το στρατιωτικό γραφείο του Λευκού Οίκου, το οποίο επιβλέπει τα προεδρικά ταξίδια, συνεργάστηκε με την Boeing και το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ για να καταρτίσει έναν κατάλογο με όλα τα 747 τελευταίου μοντέλου που κυκλοφορούν στην αγορά με διάταξη business-jet, τα οποία θα μπορούσαν πιο γρήγορα να μετατραπούν σε προεδρικό αεροπλάνο.
Το πολυτελές αεροσκάφος που ταίριαζε στην αισθητική Τραμπ
Υπήρχαν μόνο οκτώ αεροπλάνα στον κόσμο ταίριαζαν στην παραπάνω περιγραφή, συμπεριλαμβανομένου ενός φανταχτερού διώροφου τζετ που το Κατάρ προσπαθούσε να πουλήσει για αρκετά χρόνια, χωρίς επιτυχία. Ένα φυλλάδιο για το αεροσκάφος διαφήμιζε ακριβώς το είδος της χλιδής που προτιμά ο κ. Τραμπ. Υπήρχαν «μαλακά υφάσματα της υψηλότερης ποιότητας» στην κρεβατοκάμαρα, μαζί με «πολυτελές δέρμα και εξαιρετικές ξύλινες επενδύσεις» και ένα «πολυτελώς σχεδιασμένο» μπάνιο που είναι «σχεδόν έργο τέχνης».
Ο εμίρης του Κατάρ είχε δωρίσει την ίδια μάρκα και το ίδιο μοντέλο στην Τουρκία το 2018 ως χειρονομία υποστήριξης προς τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο Ερντογάν είχε σταθεί στο πλευρό της Ντόχα καθώς οι άσπονδοι αντίπαλοι της χώρας στην περιοχή διέκοψαν τις διπλωματικές και μεταφορικές σχέσεις με το Κατάρ, απομονώνοντάς το ουσιαστικά. Αλλά αυτό το δεύτερο 747 ήταν ακόμη διαθέσιμο προς πώληση.
Ο Στίβεν Γουίτκοφ, ένας παλιός φίλος από τις πρώτες ημέρες του Ντόναλντ Τραμπ στο real estate της Νέας Υόρκης, γνώριζε καλά τους Καταριανούς. Το κρατικό ταμείο πλούτου της χώρας τον είχε διασώσει το 2023, όταν μια συμφωνία ακινήτων στο Central Park South πήγε στραβά. Έτσι, ο Γουίτκοφ ήρθε σε επαφή με τους Καταριανούς για να ρωτήσει για το υπερπολυτελές τζετ.
Έρωτας με την πρώτη ματιά για τον Τραμπ
Στα μέσα Φεβρουαρίου, το Κατάρ συμφώνησε να στείλει το αεροσκάφος στη Φλόριντα, όταν ο Τραμπ βρισκόταν στο θέρετρό του στο Μαρ-α-Λάγκο, ώστε να μπορέσει να δει το αεροπλάνο από πρώτο χέρι.
Το αεροπλάνο έφτασε το πρωί του Σαββάτου, 15 Φεβρουαρίου, μετά από μια απευθείας πτήση από τη Ντόχα στο Γουέστ Παλμ Μπιτς της Φλόριντα, σύμφωνα με τα αρχεία παρακολούθησης της πτήσης. Ο Τραμπ έφυγε από το κλαμπ του για τη σύντομη διαδρομή προς το αεροδρόμιο και βγήκε από τη λιμουζίνα του περίπου στις 10 π.μ., τοπική ώρα, για να αντικρίσει ένα αεροπλάνο που κάποτε είχε χρησιμοποιηθεί από τη βασιλική οικογένεια του Κατάρ.
«Κάθε επιφάνεια και λεπτομέρεια σε αυτό το δωμάτιο αντικατοπτρίζει τον πλούσιο σχεδιασμό. Το υψηλότερο επίπεδο δεξιοτεχνίας και μηχανικής επιδεξιότητας εφαρμόστηκε για να εξοπλίσει σχολαστικά το εσωτερικό», ανέφερε το φυλλάδιο πωλήσεων.
Οι μεγάλες αεροπορικές εταιρείες δεν ενδιαφέρθηκαν να αγοράσουν το αεροπλάνο επειδή δεν ήταν διαμορφωμένο για εμπορική χρήση. Και τα 747 είναι λιγότερο δημοφιλή στις μέρες μας ακόμη και για αρχηγούς κρατών. Τα αεροπλάνα έχουν τέσσερις κινητήρες και είναι ακριβά στη συντήρηση και τη λειτουργία τους. Η απόκτηση ανταλλακτικών με την πάροδο του χρόνου θα γίνει επίσης πιο δύσκολη, επειδή τα αεροπλάνα δεν κατασκευάζονται πλέον.
Ακόμα και η πτήση του αεροπλάνου στις ΗΠΑ για να μπορέσει ο Τραμπ να κλωτσήσει τα λάστιχα ήταν ένα εξαιρετικά δαπανηρό εγχείρημα. Το κόστος λειτουργίας ενός τέτοιου τζετ υπολογίζεται σε 25.000 δολάρια ανά ώρα, σύμφωνα με ένα εμπορικό περιοδικό. Το ωριαίο κόστος για τη ναύλωση ενός τέτοιου αεροσκάφους είναι ακόμη υψηλότερο, περίπου 35.000 δολάρια. Αυτό σημαίνει ότι η πτήση μετ' επιστροφής από τη Ντόχα στη Φλόριντα, διάρκειας περίπου 30 ωρών στον αέρα -χωρίς να υπολογίζεται ο χρόνος στο έδαφος- θα μπορούσε να κοστίσει ίσως και 1 εκατομμύριο δολάρια για ναύλωση.
Ο Λευκός Οίκος υπέθεσε τότε ότι η ξενάγηση του Τραμπ στο αεροπλάνο του Κατάρ «είχε ως στόχο να ασκήσει πίεση στην Boeing να επιταχύνει τις εργασίες της για τα νέα προεδρικά αεροσκάφη της» αναφέρουν οι New York Times. Αφού ο Αμερικανός πρόεδρος κοίταξε το αεροπλάνο, ένα πράγμα ήταν σαφές: ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά, σύμφωνα με το δημοσίευμα.
Επιστρέφοντας στην Ουάσινγκτον με ένα από τα υπάρχοντα Air Force One 747, θαύμασε τα όσα είχε δει από το εσωτερικό του αεροσκάφους του Κατάρ και μίλησε για το αεροπλάνο σαν να ήταν τελειωμένη υπόθεση η απόκτησή του για δική του χρήση. Μια νέα βαφή, υπολόγισαν οι σύμμαχοί του στον Λευκό Οίκο, και μερικές άλλες γρήγορες αναβαθμίσεις, και θα μπορούσε να είναι έτοιμο μέσα στο έτος για να πετάξει ο Τραμπ.
Οι συζητήσεις για την απόκτησή του εντάθηκαν, ενώ τα αεροσκάφη της Boeing για τα οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν ήδη πληρώσει, έγιναν δευτερεύον θέμα για τον Λευκό Οίκο. Ο Έλον Μασκ είχε αναλάβει να πιέσει την Boeing να προχωρήσει ταχύτερα σε αυτά, αλλά οι αξιωματούχοι της Πολεμικής Αεροπορίας προέβλεπαν ότι τώρα θα ήταν το 2027, το νωρίτερο, πριν το πρώτο από τα δύο νέα αεροσκάφη να είναι έτοιμο για τον κ. Trump.
Αξιωματούχοι από το Κατάρ προσπαθούσαν να πουλήσουν το πλεονάζον 747 τουλάχιστον από το 2020, με την εκτιμώμενη αξία του σήμερα να ανέρχεται σε 150 έως 180 εκατ. δολάρια.
Με πληροφορίες από New York Times
