Το πλήγμα των ΗΠΑ στο Ιράν έφερε την περιοχή στο χείλος μιας νέας κρίσης. Με την Τεχεράνη να υπόσχεται αντίποινα και δεκάδες χιλιάδες Αμερικανούς στρατιώτες να βρίσκονται εντός εμβέλειας, η διεθνής κοινότητα προετοιμάζεται για την επόμενη κίνηση της Ισλαμικής Δημοκρατίας, όποια και αν είναι αυτή.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι οι εγκαταστάσεις στο Φορντόου, τη Νατάνζ και το Ισφαχάν «εξουδετερώθηκαν πλήρως», παρά τις προειδοποιήσεις της Τεχεράνης για «ανεπανόρθωτες συνέπειες» σε περίπτωση αμερικανικής εμπλοκής στη σύγκρουση με το Ισραήλ.
Το ενδεχόμενο αντιποίνων παραμένει ανοιχτό, με αναλυτές να επισημαίνουν κινδύνους για επιθέσεις σε αμερικανικούς στόχους, κυβερνοεπιθέσεις ή παρεμβάσεις στις ενεργειακές ροές του Περσικού Κόλπου.
Που βρίσκονται οι πιθανοί στόχοι του Ιράν
Ο απόστρατος στρατηγός Τζόζεφ Βότελ, πρώην επικεφαλής της CENTCOM, εκτιμά ότι η στρατιωτική ηγεσία των ΗΠΑ ήδη προετοιμάζεται για το ενδεχόμενο αντίδρασης, με τους κινδύνους να είναι διάχυτοι σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Πιθανοί στόχοι θεωρούνται οι αμερικανικές βάσεις σε Κατάρ, Μπαχρέιν και Κουβέιτ, αλλά και σύμμαχες χώρες όπως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Η Ντάνα Στρούλ, πρώην αξιωματούχος του Πενταγώνου, σημειώνει ότι οι ιρανικές προθέσεις είναι ξεκάθαρες και πλέον το ερώτημα είναι αν ο Λευκός Οίκος είναι επαρκώς προετοιμασμένος.
Μέσα στις τελευταίες ημέρες, οι ΗΠΑ ενίσχυσαν την παρουσία τους στην περιοχή. Εκτός από τις υπάρχουσες δυνάμεις σε βάσεις της Μέσης Ανατολής, έχουν σταλεί επιπλέον ναυτικές μονάδες, ενώ το αεροπλανοφόρο USS Nimitz κινείται προς την περιοχή με πλήρη συνοδεία μάχης. Παράλληλα, όλες οι βάσεις που βρίσκονται εντός του βεληνεκούς ιρανικών όπλων έχουν τεθεί σε αυξημένη επιφυλακή.
The US is sending the USS #Nimitz carrier to the region. You never send ships within range of hypersonic weapons that can easily sink them
— Avrelij58 (@avrelij5848475) June 16, 2025
But it seems the US and Israel are preparing a false flag pic.twitter.com/gluelvyU9j
Ο Φρανκ Κένταλ, πρώην αξιωματούχος της Πολεμικής Αεροπορίας, επισήμανε ότι η Τεχεράνη διαθέτει σήμερα σημαντική ποικιλία στρατιωτικών μέσων, από πυραύλους διαφόρων τύπων και drones, μέχρι ανεπτυγμένες δυνατότητες επιθέσεων στον κυβερνοχώρο.
Στην τελευταία του δημόσια παρέμβαση, ο Τραμπ κάλεσε το Ιράν να μην απαντήσει και να επιδιώξει ειρήνη, προειδοποιώντας ότι νέα επίθεση από την Τεχεράνη θα προκαλούσε «πολύ σφοδρότερη και ευκολότερη» αμερικανική αντίδραση.
Ενεργειακές επιπτώσεις και ευρύτερο γεωπολιτικό ρίσκο
Η πιθανότητα να στοχοποιηθεί το Στενό του Ορμούζ απασχολεί ιδιαίτερα τις διεθνείς αγορές. Πρόκειται για μια θαλάσσια δίοδο ζωτικής σημασίας, από την οποία διέρχεται περίπου το ένα τρίτο του παγκόσμιου πετρελαίου που μεταφέρεται δια θαλάσσης.
Ο Έλιοτ Άμπραμς, πρώην ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για το Ιράν, είχε προειδοποιήσει προτού ξεκινήσουν οι επιχειρήσεις ότι η Τεχεράνη ίσως επιδιώξει να απαντήσει πλήττοντας όχι μόνο αμερικανικούς στόχους, αλλά και κρίσιμες υποδομές συμμάχων στον Κόλπο. Ο ίδιος εκτίμησε ότι ακόμη και η προσπάθεια αποκλεισμού του Ορμούζ θα οδηγούσε σε άμεση άνοδο των τιμών του πετρελαίου.
Παρόμοιες ανησυχίες εξέφρασε και ο Μάικλ Αλφάρο, επικεφαλής επενδύσεων της ενεργειακής hedge fund Gall Partners, λέγοντας πως «οι γεωπολιτικές συνέπειες είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα συνεχίσουν να πιέζουν ανοδικά τις τιμές».
Σύμφωνα με τον Κένταλ, η Τεχεράνη μπορεί είτε να προχωρήσει με απλή παρενόχληση εμπορικών πλοίων με ταχύπλοα ή αντιαρματικά, αλλά δεν αποκλείεται και το ενδεχόμενο να τοποθετηθούν θαλάσσιες νάρκες. Αν και το ίδιο το Ιράν εξαρτάται εξίσου από την πρόσβαση στο Στενό για τις εξαγωγές πετρελαίου, η επιλογή μιας συμβολικής κίνησης δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Υποδομές, παραστρατιωτικές ομάδες και αβεβαιότητα
Ανησυχία υπάρχει και για την ασφάλεια κρίσιμων εγκαταστάσεων σε άλλες χώρες. Η Χελίμα Κροφτ, πρώην αναλύτρια της CIA και επικεφαλής στρατηγικής στη RBC Capital Markets, προειδοποίησε ότι η πετρελαϊκή παραγωγή του Ιράκ μπορεί να βρεθεί στο στόχαστρο. Όπως ανέφερε, πολιτοφυλακές που συνδέονται με το Ιράν δραστηριοποιούνται πολύ κοντά σε κρίσιμες εγκαταστάσεις στη Βασόρα.
Παράλληλα, πολιτοφύλακες στο Ιράκ ή οι Χούτι στην Υεμένη ενδέχεται να θεωρήσουν την αμερικανική επίθεση ως παραβίαση συμφωνιών αποκλιμάκωσης, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε χτυπήματα κατά στρατιωτικών ή ναυτικών στόχων.
Η Στρούλ υπενθυμίζει ότι η στρατιωτική τεχνογνωσία του Ιράν παραμένει σε υψηλό επίπεδο, ακόμα και μετά τις απώλειες που υπέστη το τελευταίο διάστημα. «Καμιά αεροπορική επιδρομή δεν μπορεί να σβήσει τη γνώση — κι ένα πρόγραμμα μπορεί πάντα να ανασυσταθεί», είπε χαρακτηριστικά.
Παρά τις επιτυχίες του Ισραήλ στο να αποδυναμώσει την ιρανική αεράμυνα και να περιορίσει τη δράση της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, το ενδεχόμενο περαιτέρω κλιμάκωσης παραμένει υπαρκτό.
Ο Έρικ Ρέιβεν, πρώην υφυπουργός Ναυτικού των ΗΠΑ, προειδοποίησε ότι μια πλήρης απάντηση της Τεχεράνης με πυραύλους και drones θα είχε μεγάλο πολιτικό κόστος και περιορισμένη αποτελεσματικότητα. «Τα αποθέματά τους εξαντλούνται, τα αμερικανικά αμυντικά συστήματα είναι εξαιρετικά αποδοτικά, και καμία τέτοια επίθεση δεν θα πετύχει τους πολιτικούς της στόχους», ανέφερε.
Με πληροφορίες από Financial Times
