Γιατί μας αφορά η τέχνη των Σαάμι;

Μια εγκατάσταση με οικολογικές ανησυχίες στο Turbine Hall της Tate Modern Facebook Twitter
Η Máret Ánne Sara με το έργο της στην έκθεση «Environmental Injustice - Indigenous Peoples' Alternatives» (2021-2022) στο Μουσείο Εθνογραφίας της Γενεύης στην Ελβετία 2021. Φωτ.: Johnathan Watts, MEG
0

Η καλλιτέχνιδα Máret Ánne Sara (γεν. 1983), γνωστή για την ανάδειξη οικολογικών ανησυχιών μέσω του έργου της, θα παρουσιάσει μία νέα εγκατάσταση στο Turbine Hall της Tate Modern το προσεχές φθινόπωρο. Η καταγωγή της είναι από τους αυτόχθονες Σαάμι που ζουν στο άκρο της Σκανδιναβικής χερσονήσου. 

Η εγκατάσταση που θα δημιουργήσει η Máret Ánne Sara θα διερευνά πολιτικά και περιβαλλοντικά ζητήματα που επηρεάζουν τις κοινότητες των Σαάμι και των αυτοχθόνων της βόρειας Νορβηγίας. Οι Σαάμι είναι ιστορικά γνωστοί στα ελληνικά ως Λάπωνες, ο όρος όμως σήμερα, θεωρείται προσβλητικός. Η ίδια ανήκει σε μια οικογένεια που ασχολείται με την εκτροφή ταράνδων στο Guovdageaidnu, την περιοχή όπου ζουν περίπου 50.000 Σαάμι και χωρίζεται μεταξύ των εθνικών κρατών της Νορβηγίας, της Σουηδίας, της Φινλανδίας και της Ρωσίας.

«Μέσω της διεπιστημονικής πρακτικής της, υπογραμμίζει τις επιπτώσεις της σκανδιναβικής αποικιοκρατίας στον τρόπο ζωής των Σαάμι, διερευνώντας τη σημασία της διαφύλαξης των αξιών των προγόνων τους για την προστασία του περιβάλλοντος για τις μελλοντικές γενιές», αναφέρει η Tate για την καλλιτέχνιδα. Η Máret Ánne Sara δημιουργεί γλυπτά και εγκαταστάσεις χρησιμοποιώντας υλικά και μεθόδους που προέρχονται από την παράδοση της εκτροφής ταράνδων.

Όπως δήλωσε η ίδια στον Guardian: «Υπάρχει ένας διαφορετικός τρόπος σκέψης και ζωής μεταξύ των αυτοχθόνων και του δυτικού πολιτισμού. Για εμάς, ο τάρανδος είναι στην πραγματικότητα ένας πολύ στενός συγγενής. Οι άνθρωποι, η φύση και τα ζώα είναι αλληλοεξαρτώμενα και ίσα» λέει. Το 2017, παρουσίασε μια «κουρτίνα» από 400 κρανία ταράνδων με σφαίρες έξω από το νορβηγικό κοινοβούλιο (το έργο Pile o´Sápmi Supreme) σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την κυβερνητική πολιτική υποχρεωτικής μείωσης του πληθυσμού των ταράνδων.

Μια εγκατάσταση με οικολογικές ανησυχίες στο Turbine Hall της Tate Modern Facebook Twitter
Máret Ánne Sara, Pile O’Sápmi-Supreme, 2017. Installation view: NeueNeue Galerie (Neue Hauptpost), Kassel, Documenta 14.

Το 2022, ήταν μία από τις τρεις αυτόχθονες καλλιτέχνες που εκπροσώπησαν τη Φινλανδία, τη Νορβηγία και τη Σουηδία σε μια άνευ προηγουμένου κατάληψη του περιπτέρου των Σαάμι στην Μπιενάλε της Βενετίας. 

Η διευθύντρια της Tate Modern, Karin Hindsbo, δήλωσε πέρυσι ότι «θα δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στις καλλιτεχνικές πρακτικές των αυτοχθόνων». Η επιλογή της Máret Ánne Sara για την Turbine Hall συνδυάζεται με τις υπάρχουσες τάσεις, καθώς όλο και περισσότερα μουσεία και Μπιενάλε σε όλο τον κόσμο επικεντρώνονται στην τέχνη και την κληρονομιά των αυτόχθονων πληθυσμών.

Η Hindsbo προσθέτει ότι «Αντιμετωπίζοντας μείζονα κοινωνικά, περιβαλλοντικά και πολιτικά ζητήματα της κοινότητάς της, η Sara ελπίζει όχι μόνο να αυξήσει το ενδιαφέρον και την ευαισθητοποίηση, αλλά και να πραγματοποιήσει πραγματική αλλαγή». Η Hindsbo ήταν προηγουμένως διευθύντρια του Εθνικού Μουσείου του Όσλο, στο οποίο ανήκει το έργο Pile o´Sápmi Supreme.

Πέρυσι, η Tate ξεκίνησε ένα ταμείο που στοχεύει στην αύξηση της εκπροσώπησης των έργων τέχνης αυτοχθόνων στη συλλογή της. Το ταμείο υποστηρίζεται από το ίδρυμα AKO, ένα φιλανθρωπικό καταπίστευμα που ιδρύθηκε το 2013 από τον Νορβηγό επιχειρηματία Nicolai Tangen.

Η Tate και η Hyundai Motor ανακοίνωσαν επίσης δεκαετή επέκταση της συνεργασίας τους ως χορηγοί, η οποία καλύπτει τόσο την ανάθεση Hyundai στην Turbine Hall όσο και το «Hyundai Tate Ερευνητικό Κέντρο: Υπερεθνικό» έως το 2036.

Το κέντρο μοιράζεται ιστορικές γνώσεις τέχνης σε παγκόσμια κλίμακα. «Η λέξη «υπερεθνικός» (transnational) μας ενθαρρύνει να αμφισβητήσουμε και να αναθεωρήσουμε κυρίαρχες αφηγήσεις στην ιστορία της τέχνης. Αναδεικνύει τις ανταλλαγές μεταξύ καλλιτεχνών και την ελεύθερη διάδοση των ιδεών», όπως αναφέρεται σε δήλωση του κέντρου.

Η εγκατάσταση της Máret Ánne Sara στο Turbine Hall της Tate Modern στο Λονδίνο θα διαρκέσει από τις 14 Οκτωβρίου 2025 έως τις 6 Απριλίου 2026

Με πληροφορίες από artnewspaper

Πολιτισμός
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Τζαφάρ Παναχί επέστρεψε χωρίς επεισόδια στο Ιράν μετά το βραβείο στις Κάννες

Πολιτισμός / Ο Τζαφάρ Παναχί επέστρεψε «χωρίς επεισόδια» στο Ιράν μετά το βραβείο στις Κάννες

«Στη χειρότερη, θα με ξαναβάλουν φυλακή», δήλωσε προ ολίγων ημερών από τις Κάννες ο Ιρανός σκηνοθέτης, αποδεχόμενος τις επιπτώσεις της κινηματογραφικής του αντίστασης
LIFO NEWSROOM
Plásmata 3: Υπό τους ήχους του stegi.radio για τρεις εβδομάδες το Πεδίον του Άρεως

Πολιτισμός / Plásmata 3: Υπό τους ήχους του stegi.radio για τρεις εβδομάδες το Πεδίον του Άρεως

Από τις 27 Μαΐου έως τις 15 Ιουνίου, πάνω από 70 παραγωγοί του διαδικτυακού ραδιοφώνου της Στέγης εμφανίζονται σε ένα ειδικά διαμορφωμένο booth προσφέροντας στο κοινό μία πρωτόγνωρη εμπειρία.
LIFO NEWSROOM