Ένας κλεμμένος πίνακας του Νικολά Πουσέν και η περιπετειώδης ιστορία του

Ένας πίνακας του Νικολά Πουσέν, του σημαντικότερου ζωγράφου του κλασικού γαλλικού μπαρόκ, που πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της σταδιοδρομίας του και πέθανε στη Ρώμη το 1665, το οποίο λεηλατήθηκε από τους ναζί όταν τον πήραν από τους εβραίους ιδιοκτήτες του ανακαλύφθηκε στην Ιταλία.

Το έργο, με τίτλο Lot's daughters έχει ήδη επιστραφεί στους ιδιοκτήτες του σύμφωνα με την Ιταλική αστυνομία.

Η αναζήτηση του αγνοούμενου έργου ξεκίνησε ξανά πέρυσι, όταν οι κληρονόμοι του, μια 98χρονη Ελβετίδα και μια 65χρονη Αμερικανίδα, άρχισαν να αναζητούν το έργο μέσω μιας βάσης δεδομένων περιουσιακών στοιχείων που λεηλατήθηκαν στη Γαλλία κατά τη διάρκεια του δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Αφού βρήκαν τον πίνακα στον ιστότοπο, υπέβαλαν αίτημα για επιστροφή του μέσω της ιταλικής κυβέρνησης.

Μια ειδική μονάδα αφιερωμένη στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς κατάφερε να εδραιώσει την προέλευση του έργου που μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο έκανε ένα μεγάλο ταξίδι που μεγάλο μέρος του παραμένει μυστήριο.

Το 2017, ο πίνακας αγοράστηκε στη Γαλλία από έναν Ιταλό παλαιοπώλη, ο οποίος τον δάνεισε για μια έκθεση στο Βέλγιο. Στη συνέχεια, το έργο πωλήθηκε σε έναν έμπορο από το Μιλάνο, ο οποίος λίγο αργότερα το παρουσίασε το 2019 στο Μάαστριχτ στις Κάτω Χώρες. Κατά τη διάρκεια αυτής της έκθεσης ένας επισκέπτης, ένας Ολλανδός εμπειρογνώμονας αρχαιοτήτων, το αναγνώρισε ως λεηλατημένο Πουσέν.

Ένας κλεμμένος πίνακας του Νικολά Πουσέν και η περιπετειώδης ιστορία του

Πορτρέτο του Πουσέν σε γκραβούρα εποχής. Courtesy Royal Academy of Arts

Ακολουθώντας το μονοπάτι που είχαν αναδημιουργήσει, η ιταλική αστυνομική δύναμη παρακολούθησε τελικά το έργο στο σπίτι του αντικέρ κοντά στην Πάδοβα, στη βορειοανατολική Ιταλία. Ο πίνακας του Πουσέν κατασχέθηκε και επιστράφηκε στους κληρονόμους του.

Ο Νικολά Πουσέν γεννήθηκε σε μια φτωχή οικογένεια της Νορμανδίας το 1954. Στα 18 του βρέθηκε στη Ρουέν και αργότερα στο Παρίσι όπου γνώρισε την τέχνη της ώριμης Αναγέννησης και σύντομα, το 1624 βρέθηκε στη Ρώμη για να φιλοτεχνήσει απεικονίσεις για το έργο του Οβιδίου, «Μεταμορφώσεις». Ο Πουσέν αγάπησε τις αξίες του ρωμαϊκού και αρχαιοελληνικού πνεύματος και μετέφερε στο έργο του του αρχαιοελληνικούς μύθους και τις ιστορίες της Βίβλου.

Ο τότε μονάρχης της Γαλλίας, Λουδοβίκος ΙΓ’, καθώς και ο καρδινάλιος Ρισελιέ πιέζουν τον Πουσέν να φύγει από τη Ρώμη, να γυρίσει στο Παρίσι και να γίνει μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας Ζωγραφικής και Γλυπτικής. Στα τέλη του 1640 έφτασε στο Παρίσι, όπου η υποδοχή του ήταν θερμή, αλλά στο Παρίσι τα έργα του δε γνώρισαν την αποδοχή που περίμενε. Ο Πουσέν επέστρεψε στη Ρώμη και έμεινε εκεί μέχρι το θάνατό του. Πολλά από τα έργα του βρίσκονται στο μουσείο του Λούβρου.