Ο απερχόμενος υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι αναφέρθηκε σήμερα στις παραμέτρους που θεωρεί απαραίτητες για τη διευθέτηση της ισραηλινοπαλαιστινιακής σύγκρουσης, σημειώνοντας ότι η αμερικανική κυβέρνηση δεν μπορεί να σιωπά ενώ βλέπει την πιθανότητα να υπάρξει ειρήνη να χάνεται.
Σε μια ομιλία λίγες εβδομάδες πριν η κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα παραδώσει την εξουσία στον Ρεπουμπλικάνο εκλεγμένο πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ο Κέρι υπεραμύνθηκε της απόφασης να επιτραπεί η έγκριση του ψηφίσματος από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, που απαιτεί τον τερματισμό της ισραηλινής εποικιστικής δραστηριότητας, λέγοντας πως ο στόχος ήταν να συνεχίσει να υπάρχει η πιθανότητα επίτευξης μιας λύσης δύο κρατών.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ υιοθέτησε την Παρασκευή την απόφαση που καταδικάζει την ισραηλινή εποικιστική δραστηριότητα σε παλαιστινιακά εδάφη και αξιώνει να σταματήσει. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν πρόβαλε βέτο, γεγονός που προκάλεσε την οργή της ισραηλινής κυβέρνησης. Κατά τον Κέρι, το Ισραήλ δεν θα εξασφαλίσει «ποτέ αληθινή ειρήνη» με τον αραβικό κόσμο εάν δεν καταλήξει σε μια συμφωνία η οποία θα βασίζεται στο ότι οι Ισραηλινοί και οι Παλαιστίνιοι θα ζουν στα δικά τους δύο κράτη.
Ο Κέρι επανέλαβε τη θέση του ότι η λύση των δύο κρατών είναι «η μοναδική οδός που είναι πιθανό να οδηγήσει σε μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη μεταξύ των Ισραηλινών και των Παλαιστινίων» και την προστασία της δημοκρατίας στο Ισραήλ.
«Παρά τις καλύτερές μας προσπάθειες επί σειρά ετών, η λύση των δύο κρατών διατρέχει τώρα σοβαρό κίνδυνο», τόνισε ο Κέρι στην ομιλία του στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Για λόγους «συνείδησης», πρόσθεσε, «δεν μπορούμε να μην κάνουμε τίποτε και να μην πούμε τίποτα όταν βλέπουμε την ελπίδα για την ειρήνη να απομακρύνεται».
«Η αλήθεια είναι ότι οι τάσεις επί του πεδίου—η βία, η τρομοκρατία, η υποκίνηση, η επέκταση των οικισμών και η κατά τα φαινόμενα ατέλειωτη κατοχή—εκμηδενίζουν τις ελπίδες για ειρήνη και στις δύο πλευρές και όλο και περισσότερο παγιώνουν μια αμετάκλητη πραγματικότητα ενός κράτους, την οποία δεν τη θέλουν οι περισσότεροι στην πραγματικότητα». Ο Κέρι καταδίκασε τη βία από μέρους των Παλαιστίνιων και τις «εκατοντάδες τρομοκρατικές ενέργειες της τελευταίας χρονιάς».
Πάντως η τελευταία ομιλία του Κέρι για το Μεσανατολικό πριν εγκαταλείψει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ θεωρείται εντελώς απίθανο να αλλάξει την κατάσταση επί του πεδίου, ή να βοηθήσει την υστεροφημία της κυβέρνησης του Μπαράκ Ομπάμα σε ό,τι αφορά τις προσπάθειές της να συμβάλει στη λύση του προβλήματος, οι οποίες απέτυχαν.
Η δεξιά κυβέρνηση του Ισραήλ περιμένει πιο ευνοϊκή μεταχείριση από τον Ντόναλντ Τραμπ, τον Ρεπουμπλικάνο εκλεγμένο πρόεδρο των ΗΠΑ, ο οποίος θα αναλάβει την εξουσία την 20ή Ιανουαρίου. Μέσω του λογαριασμού του στο Twitter ο μεγιστάνας κατήγγειλε τη στάση της κυβέρνησης Ομπάμα, καταδικάζοντας τόσο τη στάση της στα Ηνωμένα Έθνη, όσο και τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν, που συνήφθη πέρυσι.
«Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να αφήνουμε να αντιμετωπίζεται το Ισραήλ με τόσο πλήρη περιφρόνηση και ασέβεια. Κάποτε είχαν ένα μεγάλο φίλο στις ΗΠΑ, αλλά όχι πλέον», έγραψε ο Τραμπ στον λογαριασμό του στο Twitter και πρόσθεσε: «Η αρχή του τέλους ήταν η φρικτή συμφωνία με το Ιράν και τώρα αυτό (σ.σ. η ψηφοφορία στο ΣΑ του ΟΗΕ)! Ισραήλ, μείνε δυνατό, η 20ή Ιανουαρίου έρχεται γρήγορα!».
Ο Τραμπ απαίτησε δημόσια από το Λευκό Οίκο να ασκήσει βέτο για να αποτρέψει την έγκριση της απόφασης πριν από την ψηφοφορία. Έχει δεσμευθεί να μετακινήσει την αμερικανική πρεσβεία στο Ισραήλ από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ, ενώ ονόμασε επόμενο πρεσβευτή των ΗΠΑ έναν δικηγόρο ο οποίος έχει συγκεντρώσει χρήματα για έναν εβραϊκό οικισμό. Ακόμη ο Τραμπ έχει εγείρει σοβαρές αμφιβολίες για το κατά πόσον θα επιτρέψει να υπάρξει μια λύση δύο κρατών και έχει ταχθεί ακόμη και υπέρ της προσάρτησης της Δυτικής Όχθης—κάτι που πάει ακόμη πιο μακριά και από τις θέσεις του Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Η σχέση του Ομπάμα με τον Νετανιάχου σημαδεύτηκε από εντάσεις. Όμως ο Κέρι απέρριψε τις επικρίσεις ότι με τη στάση τους στον ΟΗΕ οι ΗΠΑ «εγκατέλειψαν» το Ισραήλ. Πολύ περισσότερο που φέτος οι ΗΠΑ αποφάσισαν να χορηγήσουν στο Ισραήλ στρατιωτική βοήθεια ύψους 38 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέσα στην επόμενη δεκαετία.
Ο Κέρι κατηγόρησε τη σημερινή Ισραήλ πως έχει αποδυθεί σε ένα «εξαντλητικό σχέδιο» να ιδιοποιηθεί εδάφη στη Δυτική Όχθη. Η πολιτική της ισραηλινής κυβέρνησης υπέρ των εποίκων οδεύει στο «να σφραγίσει το μέλλον του Ισραήλ», έκρινε ακόμη ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας.
Ανταπαντώντας, ο Νετανιάχου κατηγόρησε τον Κέρι για «προκατάληψη», είπε πως με την ομιλία του στράφηκε «εναντίον του Ισραήλ», ενώ έκρινε πως η απερχόμενη κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα έχει «εμμονή» με την εποικιστική δραστηριότητα στα κατεχόμενα, επαναλαμβάνοντας πάγιες θέσεις του.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
σχόλια