Ο ιδρυτής του Facebook, Μαρκ Ζούκερμπεργκ, κλήθηκε να καταθέσει σε μια δίκη-ορόσημο στις Ηνωμένες Πολιτείες, σχετικά με τον αντίκτυπο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στους νέους.
Η δικαστής του Ανώτερου Δικαστηρίου της κομητείας του Λος Άντζελες, Κάρολιν Κουλ, απέρριψε αυτή την εβδομάδα το επιχείρημα της εταιρείας του Μαρκ Ζούκερμπεργκ, της Meta Platforms, ότι η φυσική του παρουσία δεν ήταν αναγκαία.
Η εντολή της δικαστού αφορά επίσης τον διευθύνοντα σύμβουλο της Snap (μητρική του Snapchat), Έβαν Σπίγκελ, καθώς και τον Άνταμ Μοσέρι, επικεφαλής του Instagram, το οποίο ανήκει στη Meta.

Η δίκη συγκαταλέγεται στις πρώτες που προχωρούν από το κύμα αγωγών εναντίον των εταιρειών κοινωνικής δικτύωσης, με κατηγορίες ότι οι εφαρμογές τους είναι εθιστικές και επιβαρύνουν την ψυχική υγεία των νέων. Η Meta δεν απάντησε σε αίτημα του BBC για σχολιασμό.
Η δικηγορική εταιρεία Kirkland & Ellis, που εκπροσωπεί τη Snap, ανέφερε ότι η απόφαση δεν αφορά την ουσία των κατηγοριών. Πρόσθεσε ότι ανυπομονεί να παρουσιάσει ενώπιον του δικαστηρίου τους λόγους για τους οποίους θεωρεί ότι «οι κατηγορίες κατά του Snapchat είναι εσφαλμένες, τόσο ως προς τα γεγονότα όσο και ως προς το νόμο».
Τι υποστηρίζουν στις αγώγες τους οι γονείς
Εκατοντάδες αγωγές που κατέθεσαν γονείς και σχολικές περιφέρειες συγχωνεύθηκαν σε μία υπόθεση ενώπιον του Ανώτερου Δικαστηρίου του Λος Άντζελες το 2022. Οι ενάγοντες υποστηρίζουν ότι οι εταιρείες διαθέτουν ανεπαρκείς γονικούς ελέγχους και αδύναμα μέτρα ασφαλείας, ενώ επισημαίνουν ότι οι ειδοποιήσεις για «likes» και άλλες αντιδράσεις κρατούν τους νέους διαρκώς συνδεδεμένους στις πλατφόρμες.
Οι εταιρείες Meta και Snap έχουν απορρίψει τις κατηγορίες, οι οποίες μοιάζουν με εκείνες που εξετάζονται σε μια ξεχωριστή, αλλά εξίσου εκτεταμένη ομοσπονδιακή υπόθεση. Στις αγωγές κατονομάζονται επίσης το TikTok, που ανήκει στην ByteDance, και το YouTube, που ανήκει στην Alphabet, μητρική εταιρεία της Google.

Οι τεχνολογικοί κολοσσοί έχουν ζητήσει την απόρριψη και των δύο υποθέσεων, υποστηρίζοντας ότι η ομοσπονδιακή νομοθεσία τούς απαλλάσσει από κάθε ευθύνη για το περιεχόμενο που δημοσιεύουν οι χρήστες στις πλατφόρμες τους. Με βάση έναν νόμο της δεκαετίας του 1990, οι εταιρείες δεν θεωρούνται υπεύθυνες για όσα δημοσιεύονται από τρίτους.
Ωστόσο, η δικαστής του Λος Άντζελες έκρινε ότι οι εταιρείες πρέπει να αντιμετωπίσουν τις κατηγορίες για αμέλεια και σωματική βλάβη που απορρέουν από τον σχεδιασμό των εφαρμογών τους.
Οι δικηγόροι που εκπροσωπούν νέους και τους γονείς τους υποστηρίζουν ότι οι εταιρείες απέφυγαν να προχωρήσουν σε αλλαγές, επειδή ανησυχούσαν για πιθανές οικονομικές απώλειες.
Η Meta είχε επισημάνει ότι τόσο ο Ζούκερμπεργκ όσο και ο Μοσέρι είχαν ήδη απαντήσει σε ερωτήσεις στο πλαίσιο της υπόθεσης και ότι η αυτοπρόσωπη εμφάνισή τους θα αποτελούσε «σημαντική επιβάρυνση» που θα «παρεμπόδιζε τη λειτουργία της εταιρείας».
Η δικαστής Κουλ, ωστόσο, έγραψε ότι η απευθείας ακρόαση των επικεφαλής είναι κρίσιμη για την αξιολόγηση των ισχυρισμών. «Η κατάθεση ενός διευθύνοντος συμβούλου έχει ιδιαίτερη σημασία», σημείωσε, καθώς η γνώση που είχαν για τις βλάβες και η αποτυχία τους να λάβουν μέτρα «θα μπορούσαν να συμβάλουν στην απόδειξη της αμέλειας».

Η νομική εταιρεία Beasley Allen, μία από εκείνες που ηγούνται της συλλογικής αγωγής κατά των εταιρειών κοινωνικής δικτύωσης, εξέφρασε ικανοποίηση για την απόφαση. «Ανυπομονούμε να φέρουμε τις εταιρείες και τα στελέχη τους ενώπιον του δικαστηρίου, ώστε να λογοδοτήσουν για τις βλάβες που έχουν προκαλέσει σε αμέτρητα παιδιά», ανέφερε σε ανακοίνωσή της.
Αυξάνεται η πίεση στις εταιρείες social media
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δέχονται ολοένα μεγαλύτερη νομική και πολιτική πίεση για τις επιπτώσεις των εφαρμογών στην ψυχική υγεία των νέων.
Καταθέτοντας πέρυσι στο Κογκρέσο για το ίδιο ζήτημα, ο Ζούκερμπεργκ είχε υποστηρίξει ότι η εταιρεία του λαμβάνει το θέμα σοβαρά και υπερασπίστηκε τα μέτρα προστασίας που εφαρμόζει, αποστασιοποιούμενος παράλληλα από την ευθύνη. «Η υπάρχουσα επιστημονική έρευνα δεν έχει δείξει αιτιώδη σχέση ανάμεσα στη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και την επιδείνωση της ψυχικής υγείας των νέων», είχε δηλώσει.
Zuckerberg: “Research has not shown a causal link between using social media and young people having worse mental health outcomes“
— Jonathan Shedler (@JonathanShedler) February 1, 2024
Same vibe as tobacco execs in the 70s-80s saying research had not shown a causal link between smoking and lung cancer pic.twitter.com/t64s5abeI4
Το Instagram, ως απάντηση στις αυξανόμενες ανησυχίες, ξεκίνησε πέρυσι να διαθέτει ειδικούς «λογαριασμούς εφήβων». Το σύστημα αυτό αναβαθμίστηκε στις αρχές του μήνα, προσθέτοντας προεπιλεγμένη ρύθμιση που αποκλείει περιεχόμενο με βάση ένα σύστημα παρόμοιο με τις κινηματογραφικές γονικές σημάνσεις, ενώ δίνει τη δυνατότητα στους γονείς να επιλέγουν ακόμη αυστηρότερα φίλτρα.
Με πληροφορίες από BBC