Η Ρωσία θέλει να συμμετέχει σε οποιεσδήποτε διεθνείς συνομιλίες που αφορούν την ασφάλεια της Ουκρανίας.
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε την Τετάρτη (20/8) ότι η Μόσχα πρέπει να περιλαμβάνεται σε κάθε συζήτηση για τις εγγυήσεις ασφαλείας της Ουκρανίας, απορρίπτοντας τη διπλωματία της Ευρώπης ως «επιθετική κλιμάκωση» και μια «άτσαλη προσπάθεια να επηρεαστεί ο Τραμπ».
«Το να συζητάμε σοβαρά για εγγυήσεις ασφαλείας χωρίς τη Ρωσία είναι δρόμος προς το πουθενά», είπε ο Λαβρόφ κατά τη διάρκεια επίσκεψης στην Ιορδανία.
Ο Λαβρόφ ανέφερε επίσης ότι η Κίνα, σύμμαχος της Ρωσίας στον πόλεμο, θα πρέπει να συγκαταλέγεται στους εγγυητές ασφαλείας της Ουκρανίας – αναβιώνοντας μια πρόταση που είχαν προτείνει για πρώτη φορά οι Ρώσοι διαπραγματευτές κατά τις συνομιλίες στην Τουρκία την άνοιξη του 2022.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν αρχίσει να εξετάζουν εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία μετά τον πόλεμο, έπειτα από την υπόσχεση του Τραμπ να βοηθήσει στην προστασία της χώρας στο πλαίσιο οποιασδήποτε συμφωνίας για τον τερματισμό του πολέμου.
Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι η Μόσχα δεν θα δεχθεί την ανάπτυξη ευρωπαϊκών δυνάμεων στην Ουκρανία, που αποτελεί μία από τις βασικές εγγυήσεις ασφαλείας που συζητούνται.
Το Κίεβο πιθανότατα θα αντιμετωπίσει με σκεπτικισμό το ενδεχόμενο η Κίνα, που υποστήριξε τη Ρωσία στον πόλεμο, να λειτουργήσει ως εγγυήτρια δύναμη.
Ο Λαβρόφ, στο μεταξύ, απέφυγε οποιαδήποτε άμεση αναφορά σε μια πιθανή συνάντηση Πούτιν–Ζελένσκι, υπογραμμίζοντας τα φαινομενικά σχέδια του Κρεμλίνου να καθυστερήσει κάθε ουσιαστικό σχεδιασμό. Ο Τραμπ ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα ότι «ξεκίνησε τις προετοιμασίες» για την πρώτη συνάντηση των δύο ηγετών από την αρχή της πλήρους εισβολής της Ρωσίας.
Αργότερα, ο Τραμπ ισχυρίστηκε ότι είχε κανονίσει μια διμερή συνάντηση μεταξύ Πούτιν και Ζελένσκι, εξηγώντας: «Σκέφτηκα να τους αφήσω πρώτα να συναντηθούν».
Το «άνοιγμα» άμεσων συνομιλιών με τον Ζελένσκι θα πήγαινε κόντρα στην αφήγηση που έχει καλλιεργήσει ο Πούτιν από το 2022 – παρουσιάζοντας τον πρόεδρο της Ουκρανίας ως παράνομο και απλό «πιόνι» της Δύσης.
Ο Πούτιν, που σχεδόν ποτέ δεν αναφέρεται στον Ζελένσκι με το όνομά του και αντ’ αυτού μιλά για το «καθεστώς του Κιέβου», έχει επανειλημμένα αμφισβητήσει το αν ο Ουκρανός ομόλογός του έχει καν την εξουσία να υπογράψει ειρηνευτική συμφωνία. «Μπορείς να διαπραγματευτείς με οποιονδήποτε, αλλά λόγω της παρανομίας του, δεν έχει δικαίωμα να υπογράψει τίποτα», είπε σε Ρώσους αξιωματούχους νωρίτερα φέτος.
Η υπόσχεση όμως του Τραμπ για μια συνάντηση φέρνει τον Πούτιν σε δύσκολη θέση: η απόρριψή της θα μπορούσε να προκαλέσει ένταση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, ενώ η αποδοχή θα ανέβαζε τον Ζελένσκι στο ίδιο επίπεδο και θα έφερνε τον Πούτιν αντιμέτωπο με έναν αντίπαλο με ισχυρή παρουσία στα ΜΜΕ, πρόθυμο να συναντηθεί σχεδόν χωρίς προϋποθέσεις.
Η Μόσχα δείχνει ελάχιστα σημάδια προετοιμασίας για μια τέτοια συνάντηση.
Ο Λαβρόφ προειδοποίησε την Τετάρτη ότι οποιαδήποτε επαφή μεταξύ των δύο ηγετών θα έπρεπε να κανονιστεί «με τη μέγιστη προσοχή», ενώ άλλοι Ρώσοι αξιωματούχοι απέρριψαν τον Ζελένσκι ως ασήμαντη φιγούρα ανάξια σοβαρής προσοχής.
Ωστόσο, όπως συχνά συμβαίνει, η Μόσχα απέφυγε να κλείσει εντελώς την πόρτα, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η συνάντηση Πούτιν–Ζελένσκι θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί, χωρίς όμως να δείχνει ότι βρίσκεται πραγματικά στον ορίζοντα.
Πολλές χώρες έχουν προσφερθεί να φιλοξενήσουν μια πιθανή συνάντηση, μεταξύ αυτών το Βατικανό, η Ελβετία και η Ουγγαρία. Ο Ρώσος ηγέτης φέρεται να πρότεινε στον Τραμπ ο ομόλογός του να ταξιδέψει στη Μόσχα για συνομιλίες – μια ιδέα που η Ρωσία γνώριζε ότι το Κίεβο θα απέρριπτε λόγω των προφανών κινδύνων για την ασφάλεια του Ζελένσκι. Αναλυτές εκτιμούν ότι ο Ρώσος ηγέτης θα συναντούσε τον Ζελένσκι μόνο για να επιβάλει τις μαξιμαλιστικές απαιτήσεις της Ρωσίας, που θα ισοδυναμούσαν με συνθηκολόγηση της Ουκρανίας.
«Ο Πούτιν δεν θα συναντήσει τον Ζελένσκι υπό τις τρέχουσες συνθήκες», είπε η Τατιάνα Στανοβάγια, ανώτερη ερευνήτρια στο Carnegie Russia Eurasia Center. «Έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι μια τέτοια συνάντηση θα ήταν δυνατή μόνο εφόσον υπήρχαν καλά προετοιμασμένες βάσεις, που στην πράξη σημαίνουν την αποδοχή από τον Ζελένσκι των όρων της Ρωσίας για τον τερματισμό του πολέμου».
Κύκλοι κοντά στο Κρεμλίνο τόνισαν ότι ο Πούτιν δεν βλέπει καμία ανάγκη να βιαστεί σε μια συνάντηση με τον Ζελένσκι.
«Με απλά λόγια, ο Πούτιν βλέπει αξία σε μια συνάντηση με τον Ζελένσκι μόνο αν καταλήξει σε συνθηκολόγηση», έγραψε ο εθνικιστής σχολιαστής Αλεξέι Μούχιν. «Αν ο Ζελένσκι δεν είναι διατεθειμένος να υπογράψει κάτι τέτοιο, το Κρεμλίνο θα συνεχίσει να “δουλεύει” την ιδέα της συνάντησης μέχρι να είναι», πρόσθεσε ο Μούχιν.
Ο Πούτιν τώρα αντιμετωπίζει μια κατάσταση που θυμίζει προηγούμενες στιγμές όταν ο Τραμπ τον πίεσε να συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός. Τότε κατάφερε να αποφύγει την πίεση, και οι αναλυτές πιστεύουν ότι πιθανότατα θα ακολουθήσει παρόμοια τακτική τώρα – υποβαθμίζοντας το ενδεχόμενο συνομιλιών χωρίς να το απορρίπτει πλήρως.
Το βασικό ερώτημα είναι αν ο Τραμπ θα προσπαθήσει να πιέσει το Κίεβο να δεχθεί κάποιες από τις απαιτήσεις της Ρωσίας ώστε να ανοίξει ο δρόμος για συνάντηση των δύο ηγετών.
Η ρωσική ηγεσία την Τετάρτη δεν έδειξε κανένα σημάδι συμβιβασμού. Ο Λαβρόφ είπε ότι οι ΗΠΑ αρχίζουν να αποκτούν σαφέστερη κατανόηση των «ριζικών αιτιών» του πολέμου – μια φράση που χρησιμοποιεί ο Πούτιν για να περιγράψει απαιτήσεις που κυμαίνονται από την επίσημη αποκήρυξη της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ μέχρι την «αποστρατιωτικοποίηση» και «αποναζιστικοποίηση», μια ασαφή διατύπωση που στην πράξη θα σήμαινε την απομάκρυνση του Ζελένσκι.
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών υπενθύμισε επίσης τις συνομιλίες του Απριλίου 2022 στην Τουρκία μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας ως πρότυπο. Οι αποτυχημένες εκείνες διαπραγματεύσεις επικεντρώθηκαν στις απαιτήσεις της Μόσχας για αφοπλισμό της Ουκρανίας, πολιτική ουδετερότητα και εγκατάλειψη της φιλοδοξίας ένταξης στο ΝΑΤΟ.
Στο μεταξύ, Ρώσοι αξιωματούχοι δήλωσαν στο Reuters ότι η Μόσχα ετοιμάζεται να αυξήσει τους φόρους και να μειώσει τις δαπάνες για να στηρίξει τις υψηλές στρατιωτικές δαπάνες και να συνεχίσει την πολεμική προσπάθεια.
Με πληροφορίες από Guardian
