Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε ότι θα αξιολογήσει τη συμφωνία επιστροφής μεταναστών που υπέγραψαν ο Κιρ Στάρμερ και ο Εμανουέλ Μακρόν, προκειμένου να διαπιστωθεί αν είναι συμβατή «με το πνεύμα και το γράμμα του νόμου».
Παρά το γεγονός ότι το Ηνωμένο Βασίλειο εμφανίζεται βέβαιο ότι η συμφωνία θα εγκριθεί, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τόνισε πως απαιτείται περαιτέρω εξέταση της «ουσίας και της μορφής» της συμφωνίας πριν εκφραστεί επίσημη υποστήριξη.
Η συμφωνία, που επιτεύχθηκε την Πέμπτη μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Γαλλίας, στοχεύει στον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών μέσω της αγγλικής διώρυγας με ένα σύστημα «ένας μέσα, ένας έξω». Συγκεκριμένα, περίπου 50 μετανάστες την εβδομάδα θα επαναπροωθούνται στη Γαλλία, ενώ ισάριθμοι μετανάστες που έχουν νόμιμο δικαίωμα ασύλου και οικογενειακούς δεσμούς στο Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούν να αιτούνται άσυλο μέσω ασφαλών και νόμιμων οδών, χωρίς να επιχειρούν να περάσουν με μικρά σκάφη.
Σύμφωνα με τη συμφωνία του Brexit, η Γαλλία οφείλει να συμβουλεύεται την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τέτοιες διμερείς συμφωνίες, καθώς το ζήτημα της μετανάστευσης αποτελεί αρμοδιότητα σε επίπεδο ΕΕ. Η συμφωνία πρέπει να επικυρωθεί από την Επιτροπή και τα κράτη-μέλη της ΕΕ, μεταξύ των οποίων πέντε χώρες — Ιταλία, Ισπανία, Μάλτα, Κύπρος και Ελλάδα — έχουν εκφράσει αντιρρήσεις. Ο καθηγητής ευρωπαϊκού δικαίου Στιβ Πιρς εξήγησε ότι η Επιτροπή δεν μπορεί πρακτικά να ακυρώσει τη συμφωνία: "Η Γαλλία συμβουλεύεται, αλλά ακόμη και αν η Επιτροπή θεωρήσει ότι παραβιάζει το ευρωπαϊκό δίκαιο, δεν μπορεί να διατάξει τη Γαλλία να μην το κάνει. Η Γαλλία μπορεί να απαντήσει, ‘Αυτό είναι ενδιαφέρον, έχουμε διαφορετική άποψη και θα το κάνουμε ούτως ή άλλως’, και τότε η Επιτροπή θα πρέπει να προσφύγει στη Γαλλία."
Υπενθύμισε μάλιστα ότι η Επιτροπή έχει προσφύγει κατά κράτους-μέλους στο παρελθόν, όπως πριν από περίπου δέκα χρόνια με διμερείς αεροπορικές συμφωνίες ορισμένων χωρών με τις ΗΠΑ, αλλά γενικά η νομολογία καθιστά αβέβαιο το τι μπορεί ή θα πράξει η Επιτροπή σε τέτοιες περιπτώσεις.
Μεταναστευτικό: Τι αναφέρεται στην κοινή επιστολή των 5 χωρών
Οι πέντε χώρες που εξέφρασαν αντιρρήσεις απέστειλαν κοινή επιστολή στις Βρυξέλλες, εκφράζοντας ανησυχίες για τη συμφωνία, ειδικά τη στιγμή που η ΕΕ επιδιώκει να εφαρμόσει μια ολοκληρωμένη νομοθεσία για το άσυλο και τη μετανάστευση σε επίπεδο μπλοκ.
Ένας διπλωμάτης από μία από αυτές τις χώρες σχολίασε ότι κατανοούν πως η Γαλλία «έπρεπε να δώσει κάτι στο Ηνωμένο Βασίλειο για να ικανοποιήσει τη δημόσια γνώμη», δεδομένου ότι ολόκληρη η ΕΕ επιθυμεί να διατηρήσει στενούς δεσμούς με τη βρετανική κυβέρνηση σε θέματα άμυνας και ασφάλειας, εν μέσω της συνεχιζόμενης ρωσικής επιθετικότητας.
Ωστόσο, εξέφρασε έκπληξη για το περιεχόμενο της συμφωνίας, που ξεκινά με την επιστροφή 50 ατόμων την εβδομάδα, αριθμός που αντιστοιχεί σε μόλις το 1/17 των μέσων εβδομαδιαίων αφίξεων με μικρά σκάφη φέτος.
"Είναι δύσκολο να κατανοήσουμε γιατί η Γαλλία υπερέβη τα όρια των ευρωπαϊκών συνθηκών χωρίς να προσφέρει κάτι πιο εντυπωσιακό," ανέφερε. "Θέλουμε να βοηθήσουμε τη βρετανική κυβέρνηση να παραμείνει δεσμευμένη στην Ευρώπη, που είναι προτεραιότητα, αλλά θεωρώ δύσκολο να περάσει ομαλά αυτή η συμφωνία επειδή η Γαλλία ξεπέρασε τα όρια." Άλλες χώρες χαρακτηρίζουν τη συμφωνία ως «καπνό και καθρέφτες», επισημαίνοντας ότι η Γαλλία ήδη έχει τη δυνατότητα να επιστρέφει μετανάστες στη χώρα πρώτης εισόδου μέσω των κανόνων του Δουβλίνου. Φέτος, περισσότεροι από 21.000 μετανάστες έχουν διασχίσει τη Διώρυγα της Μάγχης με πρόχειρα σκάφη.
Τα «θολά» σημεία του σχεδίου για τους μετανάστες
Η υπουργός Εσωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, Γιβέτ Κούπερ, δήλωσε την Παρασκευή ότι αναμένει η Επιτροπή να εγκρίνει το πιλοτικό πρόγραμμα. Ωστόσο, εκπρόσωπος της Επιτροπής τόνισε ότι θα «αξιολογήσει τις συγκεκριμένες λεπτομέρειες αυτής της συνεργασίας». "Συνεχίζουμε να εργαζόμαστε με τη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ για να υποστηρίξουμε λύσεις που είναι συμβατές με το πνεύμα και το γράμμα του ευρωπαϊκού δικαίου," πρόσθεσε. "Αυτή τη στιγμή έχουμε μια ανακοίνωση και μια πολιτική συμφωνία, κατ’ αρχήν, για ένα πιλοτικό πρόγραμμα. Μόλις μάθουμε περισσότερα για την ουσία και τη μορφή της, θα σας ενημερώσουμε, αλλά θα το εξετάσουμε από κοινού με το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία, συνεργαζόμενοι με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη."
Πολλές λεπτομέρειες του σχεδίου παραμένουν ασαφείς, όπως ο ακριβής αριθμός των επιστρεφόμενων, τα κριτήρια επιλογής και η ημερομηνία έναρξης.
Μιλώντας στο ραδιόφωνο LBC, η Κούπερ εξέφρασε την εκτίμηση ότι δεν θα υπάρξει καθυστέρηση στην εφαρμογή λόγω αντιδράσεων από την Ευρώπη, παρά τις ανησυχίες των μεσογειακών χωρών για το ενδεχόμενο οι επιστρεφόμενοι αιτούντες άσυλο να επιστρέψουν στη νότια Ευρώπη.
"Έχουμε συνομιλήσει με τους επιτρόπους της ΕΕ," δήλωσε.
"Έχουμε επίσης συνομιλήσει με άλλους υπουργούς Εσωτερικών και κυβερνήσεις στην Ευρώπη καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας."
Με πληροφορίες από The Guardian
