Μην κλαις, αγάπη μου, θα γίνεις άσxημη

Μην κλαις, αγάπη μου, θα γίνεις άσxημη Facebook Twitter
Η ομορφιά είναι μια μορφή δύναμης. Είναι μια εξουσία που μας δίνεται – σύμφωνες και με αυτό. Είναι μια εξουσία που λειτουργεί όμως με όρους που θέτουν άλλοι και όχι εμείς οι ίδιες. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0


ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΙΑ ΠΑΘΗΣΗ
που λέγεται ομορφιά. Είναι καταδικασμένη κατάσταση. Γεννιέσαι όμορφη και εντελώς άτυχη, γιατί σε όλα, από δω και πέρα, θα ακούς κάτι και για την ομορφιά σου. Θα είναι εσύ. Ένα με τον εαυτό σου, ένα με την ταυτότητά σου. Θα το ακούς παντού, σε μετρό και σούπερ-μάρκετ, από τις φίλες της μαμάς και του μπαμπά, στο πλοίο όταν παίρνεις μπισκότα νυσταγμένη, στη δουλειά. Είσαι όμορφη!

Είναι πρωί. Μπαίνει μια κοπέλα στο καφέ όπου διαβάζω και κάθεται στο διπλανό τραπέζι. Ε, τώρα θα τα ακούσω όλα. Δεν φταίει κανένας άλλος, εμείς φταίμε που βάζουμε τα τραπέζια τόσο κοντά, λες και είμαστε στο Παρίσι. Η κοπέλα, κούκλα. Τη βλέπεις και λιώνεις. Έχει αυτά τα στοιχεία που την κάνουν να είναι ελκυστική μόνο και μόνο επειδή κρατάει τον κατάλογο στα χέρια της. Ευχή και κατάρα. Ήθελα να της πω «αν έχεις διαβάσει Αριστοτέλη, μην τον ακούς». Αυτό που έγραψε πως «η ομορφιά είναι η καλύτερη συστατική επιστολή», ε, είναι ψέμα. Μην τον ακούς.

Μπαίνει ένα αγόρι λίγο μετά. Έχουν επαγγελματικό ραντεβού. Αυτός την έχει για χαζή πριν καν ανοίξει το στόμα της. Μπορείς να το καταλάβεις αυτό. Είναι κούκλα και έχει όλα τα προνόμια για να πάει καλά το ραντεβού της. Εγώ νευριάζω. Όχι με την κοπέλα, εκείνη έχει όλα τα δίκια του κόσμου. Και το πιστεύω αυτό. Αλήθεια. Τελικά έτσι και γίνεται, αυτός πιο πολλή σημασία δίνει στα έξυπνα μάτια της και στη γοητευτική φωνή της παρά σε όσα λέει για το πρότζεκτ που θα αναλάβει.

«Τα προνόμια της ομορφιάς είναι τεράστια», γράφει ο Κοκτό. Και είναι αλήθεια, το λυπηρό είναι ότι αποτελεί τη μόνη μορφή εξουσίας που οι περισσότερες γυναίκες ενθαρρύνονται να αναζητήσουν. «Γιατί δεν είναι η δύναμη του να κάνεις αλλά η δύναμη του να προσελκύεις».

Προσπαθώ να δω πού θα πάει η συζήτηση. Είμαι πολύ περίεργη. Μερικοί άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν ότι ακόμη και αν μοιάζεις με ζαχαρωτό που μόλις βγήκε από τον φούρνο, μπορείς να μιλήσεις, να ζητήσεις, να διεκδικήσεις.

Δεύτερο κύμα φεμινισμού. Τζούντιθ Μπάτλερ. Η ομορφιά αποτελεί μια μορφή καταπίεσης για τις γυναίκες. Είναι μια κοινωνική κατασκευή. Μπράβο στην κοπέλα του καφέ. Συμφωνώ μαζί της. Και εύχομαι να πάρει τη δουλειά. Κοινωνική κατασκευή που καθορίζεται από πολιτισμικούς κανόνες και πρότυπα της εκάστοτε κοινωνίας – σύμφωνες. Δεν έχουμε επιλογή, απλώς επιτελούμε τον ρόλο μας. Δύσκολα ξεφεύγουμε. Εξάλλου το παιχνίδι το έχουν στήσει χρόνια πριν. Στην πατριαρχία αυτό συμβαίνει καθημερινά, στα σπίτια, στις δουλειές, στις εξόδους, στα φλερτ. Οι όμορφοι άνθρωποι έχουν τις διπλάσιες πιθανότητες να γίνουν αντιληπτοί και να θελήσει ένα ολόκληρο πάρτι να γίνει μια τρίχα από τα μαλλιά τους.

Δύσκολα ξεφεύγουμε, γιατί η ομορφιά είναι μια μορφή δύναμης. Είναι μια εξουσία που μας δίνεται – σύμφωνες και με αυτό. Είναι μια εξουσία που λειτουργεί όμως με όρους που θέτουν άλλοι και όχι εμείς οι ίδιες. Οι κοινωνικές αξίες για την ομορφιά δεν βασίζονται παρά στην επαναλαμβανόμενη επιτέλεση των προτύπων και των ρόλων. Τζούντιθ Μπάτλερ. Σύμφωνες. Πώς θα ξεφύγουμε επιτέλους από αυτό; Αυτό σας ρωτάω.

Και δεν έχω τίποτα προσωπικό με την ομορφιά. Ίσα ίσα, τη χρησιμοποιώ. Τη χρησιμοποιώ και έχω καταλάβει από μικρή πως μάλλον είναι πολύ σημαντικό να είσαι όμορφη, γιατί είναι το πρώτο πράγμα που σου λένε όταν γεννιέσαι. Τα αγόρια, από την άλλη, ακούνε άλλου είδους κομπλιμέντα, δεν έχουν την κοινωνική προσδοκία να είναι ευχάριστα, μαθαίνουν να απαιτούν και να επιθυμούν. Δεν έχει και τόση σημασία αν είναι όμορφα, αρκεί να είναι έξυπνα. Το κορίτσι στο διπλανό τραπέζι, που θα μπορούσε να είναι οποιοδήποτε άλλο κορίτσι, η αδελφή μου, η κολλητή μου, η γειτόνισσα, έχει ακούσει τουλάχιστον 300 φορές τη φράση «μην κλαις, αγάπη μου, γιατί θα γίνεις άσχημη». Και το να γίνεις άσχημη είναι το χειρότερο πράγμα στον κόσμο που μπορεί να συμβεί σε μια κοπέλα, λένε...

Ίσως εγώ εκείνο το ωραίο πρωινό στην Αθήνα ήθελα να σηκωθεί αυτό το κορίτσι από την καρέκλα του, να πατήσει με τα παπούτσια στο τραπέζι και να ξεκινήσει έναν μονόλογο, και να μην το νοιάζει. Να μην το νοιάζει τίποτε απολύτως. Και όλοι εμείς να συνεχίζαμε τη ζωή μας, ξέροντας πως ένα όμορφο κορίτσι είπε αυτά που έπρεπε να πει. Επιτέλους.

Όπως γράφει η Σούζαν Σόνταγκ, «δεν είναι, ασφαλώς, αυτή καθαυτή η επιθυμία να είσαι όμορφος λανθασμένη αλλά η υποχρέωση να είσαι ή να προσπαθείς να είσαι». «Τα προνόμια της ομορφιάς είναι τεράστια», γράφει ο Κοκτό. Και είναι αλήθεια, το λυπηρό είναι ότι αποτελεί τη μόνη μορφή εξουσίας που οι περισσότερες γυναίκες ενθαρρύνονται να αναζητήσουν. «Γιατί δεν είναι η δύναμη του να κάνεις αλλά η δύναμη του να προσελκύεις».

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO. 

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τζούντιθ Μπάτλερ: Μιλώντας για το «φάντασμα του φύλου» χωρίς φόβο και πάθος

Βιβλίο / Τζούντιθ Μπάτλερ: Έρχεται στην Ελλάδα σε μια κρίσιμη συγκυρία

Το Τζούντιθ Μπάτλερ θα μιλήσει στις 22 Μαΐου στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης, σε μία επίκαιρη συζήτηση σχετικά με τα έμφυλα ζητήματα και την anti-gender στρατηγική της ακροδεξιάς - όσα πρέπει να γνωρίζετε για το έργο του.
EΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Ο αγώνας κατά της βίας συνδέεται με τον αγώνα κατά της ανισότητας»

Στήλες / Τζούντιθ Μπάτλερ: «Ο αγώνας κατά της βίας συνδέεται με τον αγώνα κατά της ανισότητας»

Η πιο σημαντική φιλόσοφος και θεωρητικός φύλου του καιρού μας μίλησε στους New York Times για τις αποχρώσεις του σύγχρονου φεμινιστικού κινήματος τονίζοντας τη σύνδεση ανάμεσα στον αγώνα ενάντια στη βία κατά των γυναικών και στον αγώνα κατά της ανθρώπινης ανισότητας

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Κι ύστερα γίναμε ωραία φωτογραφία…» που τη ζωντάνεψε το AI / Ποιος θα ήθελε να δει τους νεκρούς του να «ζωντανεύουν»; / AI, η αθανασία σού πάει πολύ / Ο θάνατος στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης 

Οπτική Γωνία / Ποιος θα ήθελε να δει τους νεκρούς του να «ζωντανεύουν»;

Οι φωτογραφίες νεκρών αγαπημένων μας αποκτούν «ζωή» μέσω εφαρμογών AI. Πώς αλλάζει η Τεχνητή Νοημοσύνη τον τρόπο που βλέπουμε τον θάνατο σήμερα και ποια διλήμματα και φιλοσοφικά ερωτήματα θέτει;
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Οι διακοπές που δεν κάναμε φέτος

Ρεπορτάζ / Οι διακοπές που δεν κάναμε φέτος

Με τους μισθούς καθηλωμένους και τα κόστη των διακοπών να έχουν ξεφύγει, οι μεγάλες καλοκαιρινές εξορμήσεις που συνηθίζαμε μέχρι πρόσφατα, κατέληξαν σε «long weekends» για πολλούς, ενώ για άλλους ούτε καν αυτό δεν είναι πια επιλογή.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Βέτο τριών υπουργείων για τη Βασιλίσσης Όλγας – Αμετακίνητος ο Χάρης Δούκας

Αθήνα / Βέτο τριών υπουργείων για τη Βασιλίσσης Όλγας – Αμετακίνητος ο Χάρης Δούκας

Σε τροχιά μετωπικής σύγκρουσης μεταξύ κεντρικής διοίκησης και Δήμου Αθηναίων βρίσκεται πλέον το θέμα της λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας, μετά την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου να προχωρήσει, κατά πλειοψηφία, στην επαναφορά της κυκλοφορίας οχημάτων και στη μετατροπή της σε δρόμο ήπιας κυκλοφορίας.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Η Νέα Δημοκρατία και οι δύο επιστροφές που θέλει

Ρεπορτάζ / Η Νέα Δημοκρατία και οι δύο επιστροφές που θέλει

Κάποιοι ελπίζουν στην επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και άλλοι ζητάνε την επιστροφή του Γρηγόρη Δημητριάδη. Οι πληροφορίες της LiFO επιβεβαιώνουν τις συζητήσεις για την επιστροφή του Δημητριάδη, αλλά στο κόμμα και όχι στο Μαξίμου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Μετανάστες, ΜΚΟ και δικαιώματα στο στόχαστρο – η κυβέρνηση νομοθετεί τον αποκλεισμό

Οπτική Γωνία / Μετανάστες, ΜΚΟ και δικαιώματα στο στόχαστρο – η κυβέρνηση νομοθετεί τον αποκλεισμό

Η κυβέρνηση σκληραίνει ακόμα περισσότερο την αντιμεταναστευτική της πολιτική, στοχοποιώντας επιπλέον ξανά τις ΜΚΟ, ευτυχώς όμως όχι χωρίς «αντίλογο», παρά την απουσία ικανής αντιπολίτευσης και σε αυτό το πεδίο. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Με απειλούν από τις ΗΠΑ επειδή λέω “Free Palestine”»

Οπτική Γωνία / «Δέχομαι απειλές από τις ΗΠΑ επειδή λέω “Free Palestine”»

Η Ιωάννα Αλυγιζάκη μιλά για το γράμμα που έλαβε στο μαγαζί της στα Χανιά ενώ ο πρώην πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών Μίνος Μωυσής σχολιάζει τις συνέπειες του περιστατικού και περιγράφει την ανησυχία του για τη μισαλλοδοξία στην Ελλάδα. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δυο καράβια των παιδικών χρόνων

Οπτική Γωνία / Η αριστοκρατική Μαριλένα και η τραχιά Μυρτιδιώτισσα όργωσαν τις ελληνικές θάλασσες, αφήνοντας το στίγμα τους

Βίος και πολιτεία δυο καραβιών που έγραψαν τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στα όχι άγνωστα αλλά και όχι πάντοτε ήρεμα νερά της Ελλάδας.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
«Η μόνη καλλιέργεια που σώθηκε είναι της καταναλωτικής πλάνης»

Ρεπορτάζ / «Η μόνη καλλιέργεια που σώθηκε είναι της καταναλωτικής πλάνης»

Ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης, που ζει στη Χίο και καλλιεργεί εκεί ο ίδιος τη δική του γη, περιγράφει στη LiFo την καθημερινότητα, που έχει αλλάξει ριζικά μετά τις φωτιές, και την προσπάθεια των κατοίκων να σταθούν ξανά στα πόδια τους.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Θα λήξει τον πόλεμο στην Ουκρανία ο Τραμπ και με ποιους όρους;

Βασιλική Σιούτη / Θα λήξει τον πόλεμο στην Ουκρανία ο Τραμπ και με ποιους όρους;

Πώς θα τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία και πόσο κοντά βρισκόμαστε σε αυτό το τέλος; Τραμπ και Πούτιν μοιάζουν αποφασισμένοι, αλλά ο Ζελένσκι και οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν βιάζονται.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Μαζωνάκης: Το χρονικό μιας (ακόμα) διαπόμπευσης

Οπτική Γωνία / Μαζωνάκης: Το χρονικό μιας (ακόμα) διαπόμπευσης

Αν έβγαζε κάποιος ένα συμπέρασμα από τον χειρισμό της υπόθεσης αυτής, θα έλεγε πως «όλα ήταν ένα λάθος». Ένα λάθος το οποίο πολλοί δεν το βλέπουν ως τέτοιο, καθώς θεωρούν αυτονόητο να μαθαίνουν πληροφορίες για τις ζωές των άλλων, ακόμα και αν αυτές έχουν δυσκολίες και απαιτούν σεβασμό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Για τους «εμπρηστές της Πάτρας»: Ιδεολογικές καταχρήσεις μιας φωτογραφίας

Οπτική Γωνία / Για τους «εμπρηστές της Πάτρας»: Ιδεολογικές καταχρήσεις μιας φωτογραφίας

Από που προκύπτει το αναρχικό, πόσο μάλλον κάποιο «κομμουνιστικό» προφίλ των «εμπρηστών»; Από ένα σκουλαρίκι, την είδηση για το χασίς και τα τσίπουρα, τα ρούχα που είναι αυτά που συναντάς σε πλήθος εικοσάρηδων σε πλατείες και δρόμους της χώρας;
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ