H διάσημη παγκοσμίως για τις δεκαετίες σημαντικού έργου στη φιλοσοφία, τον φεμινισμό και την κοινωνική δράση (μέρος του οποίου έχει κυκλοφορήσει και στα ελληνικά) θεωρητικός και καθηγήτρια συγκριτικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Berkley, συνομίλησε υπό την αιγίδα της εφημερίδας με τον συνάδελφό της, Αμερικανό καθηγητή φιλοσοφίας Τζορτζ Γιάνσι, ο οποίος ξεκίνησε τη συζήτηση που είχε θέμα τη βία κατά των γυναικών, από το γυναικείο κίνημα "Ni Una Menos" (Ούτε Μία Λιγότερη) που έχει εξαπλωθεί στη Λατινική Αμερική. Ακολουθούν κάποια αποσπάσματα από τις απαντήσεις της Τζούντιθ Μπάτλερ σχετικά με τη διαφορά συλλογικής και ατομικής δράσης, με το #MeToo, με τους «πολλούς φεμινισμούς» και με τη θέση των αντρών στον αγώνα κατά της έμφυλης βίας.
Υπάρχουν τόσα πολλά μέρη στον κόσμο όπου η βία κατά των γυναικών, ακόμα κι ο φόνος, δεν εκλαμβάνονται ως εγκλήματα. Είναι «αυτό που γίνεται στον κόσμο» ή «πράξεις πάθους», φράσεις που κρύβουν βαθιά ριζωμένες συμπεριφορές που έχουν κανονικοποιήσει τη βία κατά των γυναικών κάνοντας τη να μοιάζει φυσιολογική, κομμάτι της καθημερινότητας.
Πρέπει να υπογραμμιστεί ότι υπάρχουν πολλοί φεμινισμοί σήμερα (όπως υπήρχαν ανέκαθεν) και διαφέρουν σε σχέση με το πού επικεντρώνονται και το πλαίσιο στο οποίο αναπτύσσονται. Το κίνημα "Ni Una Menos" έχει βγάλει εκατομμύρια γυναικών στο δρόμο σε όλη τη Λατινική Αμερική ενάντια στη βία κατά των γυναικών, των τρανς και των αυτόχθονων. Το σλόγκαν «ούτε μία λιγότερη» σημαίνει πως δεν επιτρέπεται να χαθεί ούτε μία γυναίκα ακόμη λόγω της έμφυλης βίας...
Tο κίνημα "#MeToo" αποδείχτηκε ισχυρό και αποτελεσματικό στον τρόπο που εξέθεσε τον διαβρωτικό χαρακτήρα της σεξουαλικής παρενόχλησης και επιθετικότητας σε κάθε είδος εργασιακού χώρου.
Το κίνημα "Ni Una Menos" δεν βασίζεται σε μία περιορισμένη ιδέα περί ταυτότητας, αλλά συνιστά μία ισχυρή συμμαχία της οποίας η δυναμική αυξάνει και που έχει την υποστήριξη γυναικών και τρανς ατόμων από τον κόσμο της εργασίας, που ανήκουν σε συνδικάτα κι εκκλησίες, που μπορεί να έχουν ή να μην έχουν σχέση με το πανεπιστήμιο... Διαχωρίζεται συνειδητά από μορφές φεμινισμού που βασίζονται αποκλειστικά σχεδόν στην ιδέα της προσωπικής ελευθερίας και στα ατομικά δικαιώματα...
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι προσωπικές ιστορίες και αφηγήσεις δεν μετράνε. Ασφαλώς και έχουν σημασία, αλλά μορφές του φεμινισμού που δεν περιλαμβάνουν μία κριτική του καπιταλισμού τείνουν να αναπαράγουν αντανακλαστικά τον ατομικισμό. Οι συλλογικότητες αναδύονται μέσα από τη συνειδητοποίηση μιας κοινής κοινωνικής συνθήκης κι ενός κοινωνικού δεσμού, που αναγνωρίζει ότι αυτό που συμβαίνει στη ζωή του ενός, είτε είναι βία είτε χρέος είτε καταπίεση από την πατριαρχική εξουσία, συμβαίνει και στις ζωές των άλλων. Και όταν ακόμη συμβαίνει με διαφορετικό τρόπο, τα μοτίβα είναι κοινά και αναγνωρίσιμα, και έτσι δημιουργούνται οι προϋποθέσεις της αλληλεγγύης.
Tο κίνημα "#MeToo" αποδείχτηκε ισχυρό και αποτελεσματικό στον τρόπο που εξέθεσε τον διαβρωτικό χαρακτήρα της σεξουαλικής παρενόχλησης και επιθετικότητας σε κάθε είδος εργασιακού χώρου. Δεν υπάρχει τρόπος να κλείσουμε τα μάτια μας στο πόσο πολύ και για πόσο καιρό έχουν υποστεί οι γυναίκες παρενόχληση, εκδικητική συμπεριφορά και πολλές φορές απώλεια καριέρας – και κυρίως απώλεια κάθε εμπιστοσύνης σε εκείνους από τους οποίους εξαρτάται η εργασίας τους, Αλλά το "me" [εγώ] στο #metoo, είναι, όπως και να το κάνουμε, διαφορετικό από το συλλογικό εμείς, και μια συλλογική δράση δεν είναι μόνο μια αλληλουχία από προσωπικές ιστορίες...
Πρόσφατα στη Βαρκελώνη, ένας καλοπροαίρετος άντρας μου είπε ότι ένιωθε ότι δεν έχει το δικαίωμα συμμετοχής σε μια φεμινιστική διαδήλωση κατά της βίας. Διαφώνησα μαζί του. Ίσως και να συμφωνώ όμως με την έννοια ότι η συμμετοχή δεν είναι δικαίωμα. Είναι υποχρέωση. Οι άντρες όμως που συμμετέχουν σ' αυτόν τον σημαντικό αγώνα ενάντια στη βία κατά των γυναικών και των τρανς ατόμων θα πρέπει να ακολουθήσουν την ηγεσία των γυναικών. Αν σταθούν ενάντια στο «θανάσιμο σύμφωνο της αδελφότητας» που επιτρέπει, εκτρέπει και αθωώνει, θα πρέπει να έρθουν σε αντιπαράθεση με άλλους άντρες, και να σχηματίσουν δικές τους ομάδες κατά της βίας και υπέρ της ριζικής ισότητας... Ο αγώνας κατά της βίας συνδέεται με τον αγώνα κατά της ανισότητας.
Για μένα, η βία δεν είναι αντρική ή αρσενική. Δε νομίζω ότι προέρχεται από τις εσοχές της αντρικής φύσης ούτε ότι αναγκαστικά αποτελεί έναν ορισμό της ανδρικότητας ή μια δικαιολογία που μπορούν να χρησιμοποιούν οι άντρες για συγκεκριμένες βίαιες συμπεριφορές... Είμαστε κοινωνικά όντα εν τέλει που ζούμε τις ζωές μας με βάση κοινωνικές δομές τις οποίες έχουμε τη δύναμη να τις αλλάζουμε. Δε νομίζω λοιπόν ότι μεμονωμένοι άντρες μπορούν να επικαλούνται τις «κοινωνικές δομές» ως δικαιολογία δηλώνοντας φερ' ειπείν «δεν φταίω, οι δομές της αντρικής κυριαρχίας με έκαναν να διαπράξω βία...»
Με στοιχεία από τους New York Times
σχόλια