Η ιστορία του νεότερου ελληνικού πολιτισμού του ενδύματος σε μια έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη

Έκθεση ΔΙΑΣΜA: Το Περίτεχνο Πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου Facebook Twitter
Η μόδα είναι πολύ σοβαρή υπόθεση…Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
0

Το Ίδρυμα Βασίλη Παπαντωνίου (ΙΒΠ), γιορτάζοντας τα 50 χρόνια από την ίδρυσή του, σε συνδιοργάνωση με το Μουσείο Μπενάκη, παρουσιάζει την έκθεση «ΔΙΑΣΜA: Το περίτεχνο πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου», στο Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138, από 26 Σεπτεμβρίου 2024 έως 12 Ιανουαρίου 2025.

Πώς συμπυκνώνεται η 50χρονη δραστηριότητα του Ιδρύματος σε μια έκθεση; 

Πώς αποτυπώνεται σε λίγες εικόνες και λεζάντες το έργο μιας σπουδαίας ζωής;

Το νήμα της αφήγησης υφαίνει τα δύο μεγάλα κεφάλαια της έκθεσης.

Το πρώτο μέρος/κεφάλαιο «Το περίτεχνο πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου» αφηγείται την ιστορία του ΙΒΠ, καρπό της ζωής και του έργου της ενδυματολόγου και σκηνογράφου Ιωάννας Παπαντωνίου, και καλεί τις επισκέπτριες και τους επισκέπτες να γνωρίσουν πτυχές της δράσης του: 

• Τα πρώτα του βήματα στο Ναύπλιο στην αυγή της Μεταπολίτευσης και τη δημιουργία ενός πρωτοποριακού μουσείου μέσα από αρχιτεκτονικά σχέδια, μακέτες εκθέσεων, φωτογραφίες, καταλόγους και άλλα αναμνηστικά από τη λειτουργία του.

Η έκθεση περιλαμβάνει τα πολύτιμα αντικείμενα και ρούχα των συλλογών του ιδρύματος, σπάνιες τοπικές φορεσιές και μοναδικά ενδύματα της ελληνικής και διεθνούς μόδας, από το επετειακό τσαντάκι του οίκου Callista έως το ταρτάν αδιάβροχο της Vivienne Westwood, και άλλα πολλά. 

• Τα μηχανήματα καταγραφής εποχής, τα χειρόγραφα ημερολόγια των ερευνητών, φωτογραφίες και σχέδια από τις εθνογραφικές έρευνες, εντός και εκτός συνόρων της ελληνικής επικράτειας.

• Τις σπάνιες εκδόσεις του που οι επισκέπτες «ξεφυλλίζουν» με τη βοήθεια εφαρμογής τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ).

Έκθεση ΔΙΑΣΜA: Το Περίτεχνο Πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Έκθεση ΔΙΑΣΜA: Το Περίτεχνο Πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Έκθεση ΔΙΑΣΜA: Το Περίτεχνο Πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

• Τα ρετρό παιχνίδια, τις κατασκευές, τους φακέλους, τα έργα από τα εκπαιδευτικά προγράμματα του πρώτου στην Ελλάδα μουσείου παιδικής ηλικίας, του «Σταθμού».

• Τις αφίσες των blockbuster περιοδικών εκθέσεων που έχουν μείνει ανεξίτηλες στη μνήμη του κοινού – όλοι θυμόμαστε τις ΠΤΥΧΩΣΕΙΣ στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004.

• Τα ντοκουμέντα από τις ερευνητικές αποστολές στην αδερφή χώρα Κύπρο, λίγα μόλις χρόνια μετά την τουρκική εισβολή, που οι επισκέπτες ακούν και βλέπουν.

• Τα πολύτιμα αντικείμενα και ρούχα των συλλογών, σπάνιες τοπικές φορεσιές και μοναδικά ενδύματα της ελληνικής και διεθνούς μόδας, από το επετειακό τσαντάκι του οίκου Callista έως το ταρτάν αδιάβροχο της Vivienne Westwood, και άλλα πολλά.   

Έκθεση ΔΙΑΣΜA: Το Περίτεχνο Πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Το δεύτερο μέρος/κεφάλαιο «Σκέψεις και ιδέες για το αυριανό Μουσείο Μόδας…» αναδεικνύει πτυχές του πλέγματος των διαδικασιών, των σχέσεων, των ιδεών που υφαίνεται αέναα γύρω από τη σημασία της ένδυσης στις ανθρώπινες κοινωνίες και διαρθρώνεται σε έξι ενότητες, παρουσιάζοντας όλα όσα χωρούν στο όραμα της Ιωάννας Παπαντωνίου για το αυριανό Μουσείο Μόδας της Ελλάδας:

• Μιλούν τα ρούχα μας; 

Ολόκληρες γκαρνταρόμπες επώνυμων ανθρώπων και προσώπων της διπλανής πόρτας, στολές στρατιωτικές, σχολικές και άλλες, μαγιό εποχής και σύγχρονα κουστούμια από αξέχαστες θεατρικές παραστάσεις, αποκαλύπτουν στοιχεία ταυτότητας, ρόλων, κοινωνικών συμβάσεων.

• Χειροτεχνία

Χειροποίητα υφάσματα και ενδύματα, φυσικές πρώτες ύλες, τέχνες και τεχνικές που διδάσκονται στις μέρες μας και εμπνέουν. Οι επισκέπτες ανακαλύπτουν πάνω σε μοντέρνα ρούχα σχέδια και μοτίβα που έρχονται από τα παλιά.

• Ο αέρας της αλλαγής

Μια ματιά στην περίφημη εθνική στολή που δημιούργησε η Βασίλισσα Αμαλία, τα ρούχα που ενέπνευσαν τη δημιουργία της, αλλά και η στολή της Βασίλισσας Όλγας και της Αυλής της, οι ραπτομηχανές που χάριζε στα άπορα κορίτσια, οι κορσέδες και η μόδα στην αυγή του 20ού αιώνα.

Έκθεση ΔΙΑΣΜA: Το Περίτεχνο Πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

• Η μόδα είναι πολύ σοβαρή υπόθεση…

Μοναδικά τεκμήρια για τη μόδα του 20ού και 21ου αιώνα, δημιουργίες της haute couture, Lanvin, Carvin, Mary Quant, Worth, Ευαγγελίδης, Μαυρόπουλος, Τσεκλένης και άλλα πολλά, ρούχα prêt-à-porter και fast fashion σαν τα δικά μας, εικονογραφούν πλευρές του σύνθετου φαινομένου της μόδας.

• Η μόδα μέσα στο περιβάλλον…

Πειραματισμοί της σύγχρονης μόδας, ενδύματα από μεταποίηση παλιών φορεμάτων και πουκαμίσων, ρούχα και αξεσουάρ από ανακύκλωση υλικών και παράξενα υφάσματα από τη φλούδα φρούτων και άλλα, ιδέες και προτάσεις που αφουγκράζονται την ανησυχία για το περιβάλλον.

Έκθεση ΔΙΑΣΜA: Το Περίτεχνο Πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Έκθεση ΔΙΑΣΜA: Το Περίτεχνο Πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Ίδρυμα Βασίλη Παπαντωνίου

Το Ίδρυμα Βασίλη Παπαντωνίου (www.bpf.gr) –πρώην Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα «Β. Παπαντωνίου» (ΠΛΙ)– είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, με έδρα το Ναύπλιο. 

Ιδρύθηκε το 1974 από την Ιωάννα Παπαντωνίου στη μνήμη του πατέρα της Βασιλείου. Σκοπός του Ιδρύματος είναι η έρευνα, καταγραφή, μελέτη, διάσωση και διάδοση του νεότερου ελληνικού και παγκόσμιου πολιτισμού εν γένει και σε όλες τις μορφές και τις εκφάνσεις του. Στεγάζεται στην οικία του Β. Παπαντωνίου, που τροποποιήθηκε σε μουσείο το 1981.

Την ίδια χρονιά το ΙΒΠ βραβεύθηκε με το European Museum of the Year Award (EMYA) για την έκθεση «Παραγωγή, επεξεργασία και εφαρμογή των φυσικών υφαντικών υλών στην Ελλάδα», η οποία αποτέλεσε την αφετηρία για μουσειολογικό προβληματισμό όλων των μικρών και πολλών μεγάλων μουσείων στην Ελλάδα, αλλά και για την προσφορά του στη μελέτη του νεότερου ελληνικού πολιτισμού, το μέγεθος και την ποιότητα των συλλογών του, την εκπαιδευτική και καινοτόμο –από αισθητικής πλευράς– έκθεση και την πρωτοτυπία των εκπαιδευτικών του προγραμμάτων.

Έκθεση ΔΙΑΣΜA: Το Περίτεχνο Πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Τον Οκτώβριο του 1989 το ΙΒΠ εγκαινίασε στον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό Ναυπλίου τον «Σταθμό», το πρώτο Μουσείο Παιδικής Ηλικίας στην Ελλάδα. Ο χώρος, που περιλαμβάνει το κτίριο του παλιού αμαξοστασίου του σταθμού και την πλατφόρμα του, παραχωρήθηκε από τον Δήμο Ναυπλιέων στο Ίδρυμα. Στον «Σταθμό» πραγματοποιούνται εκθέσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα. Το ΙΒΠ είχε σημαντική συμμετοχή στο πειραματικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα «ΜΕΛΙΝΑ – Εκπαίδευση και Πολιτισμός», που εφαρμόστηκε σε οκτώ σχολεία σε όλη την Ελλάδα.

Το 1989, η υπουργός Πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη ανέθεσε στο ΙΒΠ το Εθνικό Αρχείο Ενδυμασίας. Το 2003 η Ιωάννα Παπαντωνίου ίδρυσε την Ελληνική Εταιρεία Ενδυμασιολογίας, ως επέκταση του Αρχείου, με σκοπό την ίδρυση ενός Μουσείου Πολιτισμού του Ενδύματος στην Ελλάδα.

Το 2013 το Ίδρυμα βραβεύθηκε από την Ακαδημία Αθηνών για την προσφορά του στον ελληνικό πολιτισμό.

Οι συλλογές του ΙΒΠ αριθμούν σήμερα 50.000 αντικείμενα, που καλύπτουν όλους τους κλάδους μελέτης του νεότερου ελληνικού πολιτισμού.

Η βιβλιοθήκη του Ιδρύματος διαθέτει 12.000 περίπου τίτλους βιβλίων και 250 τίτλους περιοδικών, σε τομείς όπως η μουσειολογία-εθνολογία, η λαογραφία, η ενδυματολογία, η κοινωνιολογία, η ιστορία, οι τέχνες και οι τεχνικές, το θέατρο, ο χορός, η μουσική, το παιδικό βιβλίο κλπ.

Τα αρχεία του Ιδρύματος περιέχουν σπάνιο υλικό, κυρίως από επιτόπιες έρευνες για την ενδυμασία, τον χορό, το τραγούδι κ.ά.

Το Ίδρυμα Βασίλη Παπαντωνίου εκδίδει δυο περιοδικές επετηρίδες, τα Εθνογραφικά και τα Ενδυματολογικά.

Δείτε το slideshow:

Έκθεση ΔΙΑΣΜA: Το Περίτεχνο Πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Έκθεση ΔΙΑΣΜA: Το Περίτεχνο Πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Έκθεση ΔΙΑΣΜA: Το Περίτεχνο Πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Έκθεση ΔΙΑΣΜA: Το Περίτεχνο Πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Έκθεση ΔΙΑΣΜA: Το Περίτεχνο Πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Έκθεση ΔΙΑΣΜA: Το Περίτεχνο Πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Έκθεση ΔΙΑΣΜA: Το Περίτεχνο Πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Έκθεση ΔΙΑΣΜA: Το Περίτεχνο Πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Έκθεση ΔΙΑΣΜA: Το Περίτεχνο Πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Έκθεση ΔΙΑΣΜA: Το Περίτεχνο Πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Πολιτισμός
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Πέδρο Πασκάλ, Λίντσεϊ Λόχαν και Κριστιάν Κλαβιέ από αύριο στους κινηματογράφους

Πολιτισμός / Πέδρο Πασκάλ, Λίντσεϊ Λόχαν και Κριστιάν Κλαβιέ από αύριο στους κινηματογράφους

Το «Μaterialists» της Σελίν Σονγκ, με τον ευφάνταστο ελληνικό τίτλο «Ταιριάζουμε;», το sequel «Freakier Friday», η αναβίωση των περιπετειών της «Red Sonja» και ο χιτσκοκικός κοσμοπολιτισμός του «To Catch a Thief» ξεχωρίζουν από το πρόγραμμα της εβδομάδας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Στο Σαράγεβο τιμάται ο Γουίλεμ Νταφόε για το σύνολο του έργου του στον κινηματογράφο

Πολιτισμός / Στο Σαράγεβο τιμάται ο Γουίλεμ Νταφόε για το σύνολο του έργου του στον κινηματογράφο

Το Ειδικό Βραβείο «Honorary Heart of Sarajevo» θα απονεμηθεί στον σπουδαίο ηθοποιό στο 31ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Σαράγεβο, όπου θα δώσει και masterclass για την τέχνη της υποκριτικής
LIFO NEWSROOM
Το Fondation Louis Vuitton υποδέχεται 270 έργα του Gerhard Richter σε μια μεγάλη αναδρομική έκθεση

Εικαστικά / Gerhard Richter: «Τώρα που δεν απέμειναν ιερείς ή φιλόσοφοι, οι καλλιτέχνες είναι οι σημαντικότεροι άνθρωποι στον κόσμο»

270 έργα ενός από τους σημαντικότερους εν ζωή ζωγράφους θα εκτεθούν το φθινόπωρο στο Fondation Louis Vuitton σε μια μεγάλη αναδρομική έκθεση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Εγκαινιάστηκε το αποκατεστημένο Αρχαιολογικό Μουσείο Λήμνου

Πολιτισμός / Εγκαινιάστηκε το αποκατεστημένο Αρχαιολογικό Μουσείο Λήμνου

Κατά την τελετή των εγκαινίων, η Λίνα Μενδώνη δήλωσε: «Η απόδοση ενός μουσείου σε μια τοπική κοινωνία δεν είναι απλώς ένα χαρμόσυνο γεγονός. Είναι μια πράξη με την οποία τιμάται η μακρά ιστορική διαχρονία του τόπου»
LIFO NEWSROOM
Λίαμ Νίσον, Νταρντέν και Όντρεϊ Χέπμπορν από αύριο στους κινηματογράφους

Πολιτισμός / Λίαμ Νίσον, Νταρντέν και Όντρεϊ Χέπμπορν από αύριο στους κινηματογράφους

Η σπαρταριστή επιστροφή των «Τρελών Σφαιρών», η νέα ταινία των αδερφών Νταρντέν, η horror-έκπληξη που λέγεται «Together» και το απολαυστικό «Ηow to Steal a Million» του Γουίλιαμ Γουάιλερ είναι μερικές από τις ταινίες που θα προβληθούν στις αίθουσες αυτή την εβδομάδα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Τερζόπουλος

Πολιτισμός / Η επιστροφή του Θεόδωρου Τερζόπουλου στους Δελφούς

Το κοινό παρακολούθησε με ευλαβική προσοχή την πρώτη συνεργασία του Τερζόπουλου με το Εθνικό Θέατρο, που χαρακτηρίστηκε ως μία από τις σημαντικότερες στιγμές στην ιστορία του ελληνικού θεάτρου.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Onassis Ready: «You are invited» - Η έκθεση που εγκαινιάζει τον νέο χώρο του Ιδρύματος στου Ρέντη

Πολιτισμός / «You are invited»: Με έκθεση του διάσημου φωτογράφου Γιούργκεν Τέλερ ξεκινάει το Onassis Ready

Στην καρδιά του Αγίου Ιωάννη Ρέντη το Ίδρυμα Ωνάση μεταμορφώνει ένα παλιό εργοστάσιο πλαστικών σε χώρο πολιτισμού και ξεκινά τη λειτουργία του με μια σπουδαία έκθεση
LIFO NEWSROOM