Η «Constantinopoliad» γεμίζει τις κενές σελίδες των ημερολογίων του Καβάφη

Η «Constantinopoliad» γεμίζει τις κενές σελίδες των ημερολογίων του Καβάφη Facebook Twitter
«Το να ονοματίζεις τα πράγματα είναι ένας ισχυρός τρόπος να υποστηρίζεις τις νέες πραγματικότητες, αλλά ταυτόχρονα βάζεις περιορισμούς». Φωτ.: Zachary Schulman
0

«Μια ώρα απόκοσμου, συνωμοτικού, λοξού, queer καλλιτεχνικού οργασμού»: έτσι περιέγραφα, ενθουσιασμένος, την «Κωνσταντινουπολιάδα» της Sister Sylvester που είχα την τύχη να παρακολουθήσω τον περασμένο Απρίλιο στη Νέα Υόρκη, στο χιπ National Sawdust του Μπρούκλιν, στο πλαίσιο του Archive of Desire, ενός δεκαημέρου καλλιτεχνικών δράσεων εμπνευσμένων από τον Καβάφη, που διοργάνωσε το Ίδρυμα Ωνάση.

Και κατά γενική ομολογία, απ’ όσους Έλληνες βρεθήκαμε στο φεστιβάλ, δημοσιογράφους, καλλιτέχνες και ανθρώπους του ιδρύματος, αυτή η περφόρμανς ήταν ένα από τα αδιαφιλονίκητα highlights του, μια αξέχαστη εμπειρία που ήταν εύλογο να παρουσιαστεί κάποια στιγμή και στην Αθήνα.

Ιδανική αφορμή τα εγκαίνια του νέου χώρου που στεγάζει το Αρχείο Καβάφη στη Φρυνίχου, όμως η περφόρμανς θα παρουσιαστεί στην επιβλητική Ωνάσειο Βιβλιοθήκη που μέχρι σήμερα φιλοξενούσε το αρχείο και έχει συνδεθεί με τη συλλογή, την παρουσίαση και τη μελέτη του τα προηγούμενα χρόνια, από τότε που το απέκτησε το ίδρυμα και ξεκίνησε το σπουδαίο έργο της οργάνωσης, ψηφιοποίησης και δωρεάν διαδικτυακής διάθεσής του.

«Ο εθνικισμός, η σεξουαλικότητα, σήμαιναν τότε εντελώς διαφορετικά πράγματα. Νομίζω πως αντί να τον μετατρέπουμε σε σύμβολο για τη δική μας εποχή, είναι καλύτερο να μαθαίνουμε από τη δική του».

Καθώς μιλώ με τη Sister Sylvester, καλλιτεχνικό nickname της περφόρμερ και new media artist Kathryn Karaoglu Hamilton, η οποία βρίσκεται στη Νέα Υόρκη, θυμάμαι ξανά σχεδόν κάθε στιγμή αυτής της περφόρμανς-καινοτόμας προσέγγισης στο καβαφικό έργο, θέλοντας να την αποκρυπτογραφήσουμε μαζί. Στον συναυλιακό χώρο του Μπρούκλιν ο φωτισμός ήταν υποβλητικός, είχαν στηθεί τραπεζάκια με τέσσερις θέσεις το καθένα και πάνω τους βρίσκονταν κάποια αινιγματικά βιβλία.

Η «Constantinopoliad» γεμίζει τις κενές σελίδες των ημερολογίων του Καβάφη Facebook Twitter
Στον συναυλιακό χώρο του Μπρούκλιν ο φωτισμός ήταν υποβλητικός, είχαν στηθεί τραπεζάκια με τέσσερις θέσεις το καθένα και πάνω τους βρίσκονταν κάποια αινιγματικά βιβλία. Φωτ.: Zachary Schulman

Η ουσία της «Constantinopoliad» δύσκολα περιγράφεται, καθώς περιλαμβάνει μουσική, ηχητικό σχεδιασμό, περφόρμανς, ανάγνωση, σκίτσο, βιντεο-προβολή και τραγούδι – ο ορισμός της mixed media, πολυεπίπεδης καλλιτεχνικής προσέγγισης. Με την καθοδήγηση της Sister Sylvester και της Αιγύπτιας μουσικού Nadah El Shazly ξεφυλλίζαμε ανά ζευγάρια το παράξενο βιβλίο που περιλαμβάνει έξι ενότητες από τη ζωή του Καβάφη, βασισμένες στα ημερολόγια της εφηβείας και της νεότητάς του, ένα λαβυρινθώδες θαύμα χειροποίητης βιβλιοδεσίας γεμάτο κρυφά μηνύματα, σύγχρονα σχόλια, αναδιπλούμενες σελίδες και υπέροχα σκίτσα από την queer εικονογράφο efrîn nowar.

Η αφήγηση συνοδευόταν από εικαστικές λεπτομέρειες που προβάλλονταν σε video walls και μουσική της Αιγύπτου των αρχών του προηγούμενου αιώνα και ολοκληρώθηκε με ένα ανατριχιαστικό live από την El Shazly.

«Ζώντας στην Κωνσταντινούπολη, γνώριζα τον Καβάφη από την εγχώρια καλλιτεχνική σκηνή. Εκεί τον έχουν πολύ ψηλά, ειδικά η ελληνική κοινότητα τον θεωρεί Κωνσταντινουπολίτη ποιητή», ξεκινά να μου περιγράφει η Kathryn αναφορικά με το πώς ήρθε σε επαφή με τον ποιητή και τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα του έργου και του βίου του.

«Είναι ένα από τα στοιχεία που με συναρπάζουν σε αυτόν: η ιδέα ότι η ποίησή του υπερβαίνει την κλασική έννοια του έθνους. Παρά το γεγονός ότι σήμερα θεωρείται εθνικός ποιητής, ήταν κάποιος που δρούσε σε εντελώς διαφορετικό επίπεδο σε σχέση με τη χώρα και την ταυτότητα. Υπήρχε, νομίζω, ένα αντίτυπο των ποιημάτων του στα τουρκικά κάπου στα ράφια μας, οπότε εκεί τον γνώρισα πρώτη φορά».

Κοσμοπολίτισσα και η ίδια, καθώς μοιράζει τον χρόνο της και την καλλιτεχνική της δράση μεταξύ Νέας Υόρκης και Κωνσταντινούπολης, η Sister Sylvester βρίσκει ομοιότητες στη ζωή και στην καλλιτεχνική σκηνή των δύο μεγαλουπόλεων. «Είναι πολύ ζωντανές, με ισχυρό πολιτιστικό πυρήνα. Η Κωνσταντινούπολη μπορεί να είναι λιγότερο κοσμοπολίτικη από ό,τι πριν από δέκα χρόνια, αλλά όταν βρίσκομαι εκεί νιώθω κομμάτι της ιστορίας της. Περπατάς στον δρόμο και αισθάνεσαι όλες τις διαφορετικές εποχές».

Η «Constantinopoliad» γεμίζει τις κενές σελίδες των ημερολογίων του Καβάφη Facebook Twitter
(Από αριστερά:) Sister Sylvester, efrîn nowar, Nadah El Shazly. Φωτ.: Zachary Schulman

Φιλοξενούμενη καλλιτέχνις του Onassis ONX, του υβριδικού πρότζεκτ του Onassis Culture στη Νέα Υόρκη, που εστιάζει στην εκτεταμένη πραγματικότητα, η Kathryn βρέθηκε στην Αθήνα το 2021 για να ξεναγηθεί και να ερευνήσει το Αρχείο Καβάφη, όταν της ανατέθηκε να δημιουργήσει ένα σχετικό έργο. Η ιδέα ότι είχε βρεθεί κι εκείνος ξένος στην Κωνσταντινούπολη, όταν η οικογένειά του εγκατέλειψε εσπευσμένα την Αλεξάνδρεια, ήταν η πρώτη που τη συνεπήρε και από εκεί ξεκίνησε να χτίζει στο μυαλό της τη δική της «Constantinopoliad».

«Μου έδειξαν το απίστευτο ημερολόγιό του, την Κωνσταντινουπολιάδα, που κρατούσε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του από την Αλεξάνδρεια στην Κωνσταντινούπολη. Μέσα σε αυτές τις σελίδες βρίσκεται μεγάλη γενναιοδωρία και εφηβική αλήθεια. Η ιδέα των σελίδων που λείπουν από το ημερολόγιο με κινητοποίησε. Θέλησα να μάθω περισσότερα για τη ζωή και την ποίησή του».

Οι κενές ή κατεστραμμένες σελίδες του ημερολογίου που κρατούσε ο ποιητής αποπνέουν ένα μυστήριο. Γιατί αφαιρέθηκαν; Τι περιλάμβαναν; Ήταν μια μορφή αυτολογοκρισίας; Αυτές τις σελίδες επιχειρεί να «γεμίσει» η Sister Sylvester, μεταφέροντας τον συνωμοτικό και μυστηριακό χαρακτήρα τους στην αίθουσα όπου διεξάγεται η περφόρμανς.

«Ήθελα να νιώθει ο θεατής ότι περιηγείται ο ίδιος στο αρχείο, τη χαρά τού να καταδύεσαι σε ένα αρχείο, τις παράξενες μικρές ανακαλύψεις που μπορεί να κάνει. Είναι όντως μυστηριώδης αυτή η επικοινωνία με κάποιον από το παρελθόν. Είναι μικρό το Αρχείο του Καβάφη, πυκνό και όμορφο. Αυτό που επίσης έχει ενδιαφέρον είναι η σύνδεση των κενών σελίδων με τα queer αρχεία γενικότερα, που συχνά δεν είναι καταγεγραμμένα. Πώς τα φανταζόμαστε; Αυτές οι σελίδες, απ’ όσο γνωρίζουμε, συμπίπτουν με την περίοδο που ο Καβάφης ανακάλυπτε τη σεξουαλικότητά του, τον εαυτό του στην πόλη, πράγματα που δεν μπορούσε τότε να μεταφέρει σε λέξεις. Πάντα έχει ενδιαφέρον οτιδήποτε δεν μπορεί να περιγραφεί γραπτώς, όταν οι λέξεις δεν είναι αρκετές».

Η «Constantinopoliad» γεμίζει τις κενές σελίδες των ημερολογίων του Καβάφη Facebook Twitter
Φωτ.: Zachary Schulman
Η «Constantinopoliad» γεμίζει τις κενές σελίδες των ημερολογίων του Καβάφη Facebook Twitter
Φωτ.: Zachary Schulman

Καθώς μιλάμε γι’ αυτά τα αριστουργηματικά χειροποίητα βιβλία που οι επισκέπτες της περφόρμανς θα βρουν πάνω στα τραπέζια τους, σκέφτομαι πως όσο λιγότερα spoilers κάνω γι’ αυτά, τόσο το καλύτερο. Η Kathryn συμφωνεί, ενόσω μου περιγράφει πώς η αγάπη της για το διάβασμα και για τις βιβλιοθήκες, τους ναούς της μελέτης, οδήγησε σε αυτή την ιδέα.

«Με συναρπάζουν οι χώροι μελέτης και η διαδικασία της ανάγνωσης. Είναι τόσο loud ο κόσμος μας πλέον, τόσο άγριος, τόσο γεμάτος αντικρουόμενες απόψεις και σιγουριά, που αυτοί οι χώροι όπου μπορούμε να είμαστε μέλη ενός συνόλου, αλλά ταυτόχρονα να διατηρούμε μια ιδιωτικότητα, να καθόμαστε ήσυχα μελετώντας, είναι μαγικοί! Η efrîn είναι η μάγισσα της κατασκευής αυτού του βιβλίου. Εγώ προσπάθησα να το δω ως μια χορογραφία. Η efrîn το σκέφτηκε να ξεδιπλώνεται μέσα στον χρόνο, μέσα από τις εμπειρίες του ποιητή, γι’ αυτό δημιούργησε τα διαφορετικά layers, τις δομές, τα σχήματα και τους τρόπους αλληλεπίδρασης με αυτόν που το ξεφυλλίζει.

Κάθε κεφάλαιο εκτυλίσσεται διαφορετικά, με μια άλλη δραματουργία, ανάλογα με το κομμάτι ζωής του ποιητή που περιγράφει. Η κρυφή, η αποσιωπημένη ιστορία έρχεται μπροστά. Το ίδιο το βιβλίο είναι εμπνευσμένο από το αρχείο, που περιλαμβάνει τόσα διαφορετικά πράγματα: βιβλία, επιστολές, τις αυτοεκδόσεις του. Όταν ανακάλυψα ότι ο ίδιος έφτιαχνε τις ποιητικές του συλλογές ένιωσα αυτόματα να συνδέομαι μαζί του. “Α, τον ξέρω αυτόν τον τύπο, θα γινόμασταν φίλοι!”».

Σε ένα από τα κεφάλαια του βιβλίου γίνεται έμμεση αναφορά και στη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου. Της λέω πόσο με εξέπληξε αυτή η σύνδεση που επιχειρείται με τη ζωή του ποιητή. «Οι queer κοινότητες της Αθήνας και της Κωνσταντινούπολης βρίσκονται πολύ κοντά, συνδέονται. Είχα ακούσει για τη δολοφονία του, ήταν πολύ τραγικό γεγονός και για εμάς. Όταν βρέθηκα στην Αθήνα έβλεπα το πρόσωπό του σε αφίσες παντού. Φυσικά και έχει θέση ένα τέτοιο περιστατικό σε ένα έργο για τον Καβάφη. Η περφόρμανς διατρέχει τον χρόνο μπρος πίσω, η αφήγηση δεν είναι γραμμική. Η ιστορία της σεξουαλικότητας και της καταπίεσης της επιθυμίας, οι στρεβλώσεις γύρω από αυτά τα θέματα, όλη η προσπάθεια “κανονικοποίησης” των πραγμάτων έχουν προκαλέσει τόση βία και τόσο πόνο».

Η «Constantinopoliad» γεμίζει τις κενές σελίδες των ημερολογίων του Καβάφη Facebook Twitter
Το ίδιο το βιβλίο είναι εμπνευσμένο από το αρχείο, που περιλαμβάνει τόσα διαφορετικά πράγματα: βιβλία, επιστολές, τις αυτοεκδόσεις του. Φωτ.: Zachary Schulman

Τελικά, έχει εξελιχθεί σήμερα ο Καβάφης σε σύμβολο για τη διεθνή καλλιτεχνική queer κοινότητα; Ειδικά τα τελευταία χρόνια, με την εκ νέου συντηρητικοποίηση της κοινωνίας και την αντι-τρανς ρητορική, φαίνεται πως επιχειρείται –και μέσω των social media και της εύκολης κωδικοποίησης των νοημάτων του– μια ευρεία επαναπροσέγγιση του έργου του.

«Ο Καβάφης δεν ήταν γκέι γιατί ο όρος τότε δεν υπήρχε!» αναφέρει η Kathryn. «Το να ονοματίζεις τα πράγματα είναι ένας ισχυρός τρόπος να υποστηρίζεις τις νέες πραγματικότητες, αλλά ταυτόχρονα βάζεις περιορισμούς. Η ποίησή του είναι τόσο ρευστή. Είναι τελικά σύμβολο ή ένας τρόπος να μάθουμε από μια άλλη εποχή και από την ίδια του την ύπαρξη να ανακαλύψουμε άλλους, ρευστούς τρόπους δημιουργίας ταυτοτήτων; Ο εθνικισμός, η σεξουαλικότητα, σήμαιναν τότε εντελώς διαφορετικά πράγματα. Νομίζω πως αντί να τον μετατρέπουμε σε σύμβολο για τη δική μας εποχή, είναι καλύτερο να μαθαίνουμε από τη δική του».

Στο σημείο αυτό αναφέρω πως το έργο του έχουν το κατά καιρούς καπηλευτεί ακόμα και εθνικιστές. «Είχα ακούσει ότι ακόμα και η Χρυσή Αυγή χρησιμοποιούσε αποσπάσματά του. Αυτός είναι ο κίνδυνος των συμβόλων, ότι μπορούν να ερμηνευτούν με διαφορετικούς τρόπους», καταλήγει η Kathryn.

Λίγο πριν επιστρέψει στην Αθήνα για να παρουσιάσει τη δική της εκδοχή της «Κωνσταντινουπολιάδας», η Sister Sylvester δηλώνει ενθουσιασμένη και αγχωμένη ταυτόχρονα όταν της λέω ότι έχει ενδιαφέρον να δούμε πώς θα εκλάβει το έργο της ένα αμιγώς ελληνικό κοινό. Της εξηγώ πως δεν περίμενα ποτέ να δω μια τόσο ρηξικέλευθη προσέγγιση στο έργο ενός ποιητή που έχω διδαχθεί στα σχολικά μου χρόνια και που στην Ελλάδα αντιμετωπίζεται σε μεγάλο βαθμό ως «τοτέμ».

«Ακόμα και η παρουσίαση στη Νέα Υόρκη ήταν αρκετά τρομακτική γιατί ήταν μια βραδιά στην οποία οι περισσότεροι από το κοινό ήταν Έλληνες. Είναι περίεργο να λες “α, έφτιαξα ένα έργο για τον δικό σας εθνικό ποιητή”. Είναι σαν τον Σαίξπηρ για τους Βρετανούς, που τον διδάσκονται στο σχολείο, ίσως με βαρετό τρόπο, και είτε πρέπει να επιστρέψουν σε αυτόν ως ενήλικες και να τον ανακαλύψουν από την αρχή είτε να μείνουν σε αυτά που είχαν μάθει ως παιδιά. Άκουσα επίσης ότι χάνονται πολλά στις μεταφράσεις του Καβάφη, από τον τρόπο που χρησιμοποιεί τα ελληνικά και αναμειγνύει διαφορετικές μορφές τους.

Η «Constantinopoliad» γεμίζει τις κενές σελίδες των ημερολογίων του Καβάφη Facebook Twitter
Η ουσία της «Constantinopoliad» δύσκολα περιγράφεται, καθώς περιλαμβάνει μουσική, ηχητικό σχεδιασμό, περφόρμανς, ανάγνωση, σκίτσο, βιντεο-προβολή και τραγούδι – ο ορισμός της mixed media, πολυεπίπεδης καλλιτεχνικής προσέγγισης. Φωτ.: Zachary Schulman

Στη Νέα Υόρκη παρουσιάσαμε το έργο δύο φορές. Στην Αθήνα θα κάνουμε οκτώ παρουσιάσεις. Το να μπούμε σε ρυθμό θα είναι τέλειο, μαθαίνουμε από την επανάληψη. Θα είναι μεγαλύτερο και το μουσικό κομμάτι της Nadah – μου το ζητήσατε στη Νέα Υόρκη! Και η παρουσίαση στον χώρο όπου ήρθα για πρώτη φορά σε επαφή με το αρχείο θα είναι πολύ ξεχωριστή εμπειρία για μένα. Θα είναι πολύ διαφορετικά».

Προτού κλείσουμε σχολιάζω μια φράση που διάβασα στο βιογραφικό της και μου κίνησε την περιέργεια: «Από το 2013 ως το 2015 ήμουν μεταμφιεσμένη σε Γαλλίδα διπλωμάτη στη Νέα Υόρκη». «Δεν είναι τόσο συναρπαστικό όσο ακούγεται. Προσπαθούσα να ασχοληθώ με την τέχνη, ώσπου βρήκα μια δουλειά για λογαριασμό της γαλλικής κυβέρνησης στην Αμερική, που ήταν περίεργο γιατί δεν είμαι ούτε Γαλλίδα ούτε Αμερικανίδα. Έμαθα πολλά για την ισχύ των δύο χωρών και μολονότι δεν είχα σκοπό να ασχοληθώ με τη διπλωματία, ένιωθα σαν μυστικός πράκτορας!»

Sister Sylvester & Nadah El Shazly - Constantinopoliad
Ωνάσειος Βιβλιοθήκη, λεωφόρος Αμαλίας 56
22-24/11, 20:30, 25-26/11, 18:30 & 21:30
Είσοδος ελεύθερη με δελτία εισόδου, απαραίτητη η προκράτηση θέσης
Η περφόρμανς είναι στα αγγλικά χωρίς ελληνικούς υπέρτιτλους

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Θέατρο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ο Καβάφης ταξίδεψε στη Νέα Υόρκη

Αποστολή / Μια συναρπαστική εβδομάδα με Καβάφη στη Νέα Υόρκη

Από την Πέμπτη Λεωφόρο και το Ιστ Βίλατζ μέχρι το Χάρλεμ και το Μπρούκλιν, το Φεστιβάλ Καβάφη του Ιδρύματος Ωνάση σάρωσε για μια βδομάδα τη Νέα Υόρκη, περιλαμβάνοντας εντελώς αναπάντεχες καλλιτεχνικές δράσεις και προσεγγίσεις στο έργο και τη ζωή του ποιητή.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
ΣΑΒΒΑΤΟ 26/11-Ο Καβάφης των καλλιτεχνών

Ο Καβάφης ανάμεσά μας / Ο Καβάφης των καλλιτεχνών

Η πρόσληψη της καβαφικής ποίησης αλλά και του κόσμου του Αλεξανδρινού ποιητή από δυο νέους καλλιτέχνες με διαφορετικές επιρροές και κατευθύνσεις: του συγγραφέα, ποιητή και σεναριογράφου Φοίβου Οικονομίδη και του περφόρμερ, εικαστικού, ηθοποιού και σκηνογράφου Ιώκο, στο πλαίσιο της σειράς Ο Καβάφης ανάμεσά μας που πραγματοποιείται σε συνεργασία με τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η διεθνής αίγλη και το μεγαλείο του Καβάφη

Βιβλίο / Η διεθνής αίγλη και το μεγαλείο του Καβάφη

Η καθηγήτρια Συγκριτικής Γραμματολογίας του Πρίνστον και μεταφράστρια Κάρεν Έμεριχ μιλά για την περίπτωση του Αλεξανδρινού ποιητή με αφορμή τη συμμετοχή της στο φετινό International Cavafy Summer School που διοργάνωσε η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν: από το «La Distance» του Ροντρίγκες έως τη μεγάλη επιτυχία του Μπανούσι

Θέατρο / Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν

Οι θερμές κριτικές της «Liberation» και της «Le Monde» για το «ΜΑΜΙ» του Μπανούσι σε παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση είναι απλώς μια λεπτομέρεια μέσα στις απανωτές εκπλήξεις που έκρυβε το πιο γνωστό θεατρικό φεστιβάλ στον κόσμο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Κωνσταντίνος Ζωγράφος: Ο «Ορέστης» του Τερζόπουλου

Θέατρο / Κωνσταντίνος Ζωγράφος: «Ο Τερζόπουλος σου βγάζει τον καλύτερό σου εαυτό»

Ο νεαρός ηθοποιός που πέρυσι ενσάρκωσε τον Πυλάδη επιστρέφει φέτος ως Ορέστης. Με μια ήδη πλούσια διαδρομή στο θέατρο δίπλα σε σημαντικούς δημιουργούς, ετοιμάζει ένα νέο έργο εμπνευσμένο από το Νεκρομαντείο του Αχέροντα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

The Review / «Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

Με αφορμή την παράσταση γι’ αυτόν τον αυθεντικό δημιουργό που τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 μεσουρανούσε, ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου σχολιάζουν τον αντίκτυπό του στο κοινό σήμερα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, πτώση και η αποθέωση

Αρχαίο Δράμα Explained / «Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, η πτώση και η αποθέωση

Τι μας μαθαίνει η ιστορία του Οιδίποδα, ενός ανθρώπου που έχει τα πάντα και τα χάνει εν ριπή οφθαλμού; Η κριτικός θεάτρου Λουίζα Αρκουμανέα επιχειρεί μια θεωρητική ανάλυση του έργου του Σοφοκλή.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Αλίκη Βουγιουκλάκη: Στη ζωή έσπαγε τα ταμπού, στο θέατρο τα ταμεία

Θέατρο / Αλίκη Βουγιουκλάκη: Πώς έσπαγε τα ταμεία στο θέατρο επί 35 χρόνια

Για δεκαετίες έχτισε, με το αλάνθαστο επιχειρηματικό της ένστικτο, μια σχέση με το θεατρικό κοινό που ακολουθούσε υπνωτισμένο τον μύθο της εθνικής σταρ. Η πορεία της ως θιασάρχισσας μέσα από παραστάσεις-σταθμούς και τις μαρτυρίες συνεργατών της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Θέατρο / Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Στον πολυαναμενόμενο «Οιδίποδα» του Γιάννη Χουβαρδά, ο Νίκος Καραθάνος επιστρέφει, 23 χρόνια μετά, στον ομώνυμο ρόλο, ακολουθώντας την ιστορία από το τέλος προς την αρχή και φωτίζοντας το ανθρώπινο βάθος μιας τραγωδίας πιο οικείας απ’ όσο νομίζουμε.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα δώρο που άργησε να φτάσει

Θέατρο / «Κοιτάξτε πώς φέρονταν οι αρχαίοι στους ξένους! Έτσι πρέπει να κάνουμε κι εμείς»

Ένα δώρο που έφτασε καθυστερημένα, μόλις είκοσι λεπτά πριν το τέλος της παράστασης - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για το «ζ-η-θ, ο Ξένος» σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε το φετινό καλοκαίρι

Θέατρο / Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε την «Ορέστεια»

Η «Ορέστεια» του Θεόδωρου Τερζόπουλου συζητήθηκε όσο λίγες παραστάσεις: ενθουσίασε, προκάλεσε ποικίλα σχόλια και ανέδειξε ερμηνείες υψηλής έντασης και ακρίβειας. Ξεχώρισε εκείνη της Έβελυν Ασουάντ, η οποία, ως Κασσάνδρα, ερμήνευσε ένα αραβικό μοιρολόι που έκανε πολλούς να αναζητήσουν το όνομά της. Το φετινό καλοκαίρι, η παράσταση επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη, στους Δελφούς και στο αρχαίο θέατρο Φιλίππων.
M. HULOT
Η Λίνα Νικολακοπούλου υπογράφει και σκηνοθετεί τη μουσικοθεατρική παράσταση «Χορικά Ύδατα»

Θέατρο / «Χορικά Ύδατα»: Ο έμμετρος κόσμος της Λίνας Νικολακοπούλου επιστρέφει στη σκηνή

Τραγούδια που αποσπάστηκαν από το θεατρικό τους περιβάλλον επιστρέφουν στην πηγή τους, σε μια σκηνική τελετουργία γεμάτη εκπλήξεις που φωτίζει την τεράστια καλλιτεχνική παρακαταθήκη της στιχουργού.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

The Review / «Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

Γιατί εξακολουθεί να κερδίζει το σύγχρονο κοινό η διάσημη κωμωδία του Άγγλου βάρδου κάθε φορά που ανεβαίνει στη σκηνή; Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου συζητούν με αφορμή την παράσταση που σκηνοθετεί η Εύα Βλασσοπούλου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Darkest White»: Ένα σύμπαν που εξερευνά την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναίκας 

Θέατρο / «Darkest White»: Ο εμφύλιος από την πλευρά των χαμένων

Το έργο της Δαφίν Αντωνιάδου που θα δούμε στο Φεστιβάλ Αθηνών, εξερευνά μέσω προσωπικών και ιστορικών αναμνήσεων και μέσα από την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναικείας παρουσίας, ιστορίες εκτοπισμού και επιβίωσης. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσια ένα τραπέζι με φίλους

Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας / Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσία ένα τραπέζι με φίλους

Ο σπουδαίος λιβανέζος χορευτής και χορογράφος Omar Rajeh, επιστρέφει με την «Beytna», μια ιδιαίτερη περφόρμανς με κοινωνικό όσο και γαστριμαργικό αποτύπωμα, που θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του φετινού 31ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η νύφη και το «Καληνύχτα, Σταχτοπούτα»

Θέατρο / Η Καρολίνα Μπιάνκι παίρνει το ναρκωτικό του βιασμού επί σκηνής. Τι γίνεται μετά;

Μια παράσταση-περφόρμανς που μέσα από έναν εξαιρετικά πυκνό και γοητευτικό λόγο, ένα κολάζ από εικόνες, αναφορές, εξομολογήσεις, όνειρα και εφιάλτες μάς κάνει κοινωνούς μιας ακραίας εμπειρίας, χωρίς να σοκάρει.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ακούγεσαι Λυδία, Ακούγεσαι ίσαμε το στάδιο

Επίδαυρος / «Ακούγεσαι, Λυδία, ίσαμε το στάδιο ακούγεσαι»

Κορυφαίο πρόσωπο του αρχαίου δράματος, συνδεδεμένη με εμβληματικές παραστάσεις, ανατρέχει σε δεκαπέντε σταθμούς της καλλιτεχνικής της ζωής στην Επίδαυρο και αφηγείται προσωπικές ιστορίες, επιτυχίες και ματαιώσεις, εξαιρετικές συναντήσεις και συνεργασίες, σε μια πορεία που αγγίζει τις πέντε δεκαετίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Ούρλιχ Ράσε και το παρασκήνιο της ιστορίας της Ισμήνης

Θέατρο / Η σκηνή του Ούρλιχ Ράσε στριφογύριζε - και πέταξε έξω την Ισμήνη

Στην παράσταση που άνοιξε την Επίδαυρο, ο Γερμανός σκηνοθέτης επέλεξε να ανεβάσει μια Αντιγόνη χωρίς Ισμήνη. Η απομάκρυνση της Κίττυς Παϊταζόγλου φωτίζει τις λεπτές –και άνισες– ισορροπίες εξουσίας στον χώρο του θεάτρου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου μέσα στη γοητεία και στον τρόμο του Δράκουλα

Πρώτες Εικόνες / Dracula: Η υπερπαραγωγή που έρχεται το φθινόπωρο στην Αθήνα

Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου μιλά αποκλειστικά στη LiFO για την πιο αναμενόμενη παράσταση της επερχόμενης σεζόν, για τη διαχρονική γοητεία του μύθου που φαντάστηκε ο Μπραμ Στόκερ στα τέλη του 19ου αιώνα, για το απόλυτο και το αιώνιο μιας ιστορίας που, όπως λέει, τον «διαλύει».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ερωτευμένος με τον Κρέοντα

Θέατρο / Ο Rasche αγάπησε τον Κρέοντα περισσότερο από την Αντιγόνη

«Η εκφορά του λόγου παραδίδεται αμαχητί σε μια άκρατη δραματικότητα, σε ένα υπερπαίξιμο, σε μια βεβιασμένη εμφατικότητα, σε έναν στόμφο παλιακό που θα νόμιζε κανείς πως έχει εξαλειφθεί πλέον. Η σοβαροφάνεια σε όλο το (γοερό) μεγαλείο της». Έτσι ξεκίνησε φέτος η Επίδαυρος.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ