Ρεμπέκα Σόλομον: Η διαφορετικότητα στα έργα της προραφαηλίτισσας ζωγράφου

Ρεμπέκα Σόλομον: Μια προραφαηλίτισσα ζωγράφος, η διαφορετικότητα στα έργα της και το άδοξο τέλος της Facebook Twitter
"Η νεαρή δασκάλα" (1861) της Ρεμπέκα Σόλομον, με μοντέλο τη Φάνι Ίτον, Courtesy the Princeton Museum of Art, Princeton, New Jersey.
0

Ένα νεαρό κορίτσι διδάσκει σε μια γυναίκα που ανήκει στο υπηρετικό προσωπικό της οικογένειάς της πώς να διαβάζει, ενώ εκείνη κρατά στην αγκαλιά της ένα ακόμα μικρό κορίτσι της οικογένειας. Η νεαρή υπηρέτρια που απεικονίζεται στον πίνακα δεν είναι άλλη από την Φάνι Ίτον, μια μαύρη καλλονή που έκανε το μοντέλο για πολλούς σημαντικούς ζωγράφους της εποχής.

Ο πίνακας του 1861 είναι έργο μιας από τις ελάχιστες γυναίκες του κινήματος των προραφαηλιτών ζωγράφων, της Ρεμπέκα Σόλομον. Με τίτλο «A Young Teacher» («Η νεαρή δασκάλα») (1861), το έργο αποκτήθηκε από το Μουσείο Τέχνης του Πανεπιστημίου Princeton.

Η Σόλομον ήταν μία από τις λίγες γυναίκες καλλιτέχνιδες της εποχής των οποίων το έργο παρουσιάστηκε στη Βασιλική Ακαδημία Τεχνών και θεωρείται η πρώτη επαγγελματίας Εβραία καλλιτέχνιδα της Αγγλίας. Ανήκε σε μια ομάδα γυναικών καλλιτεχνών που ζήτησας από τις σχολές της Βασιλικής Ακαδημίας να δεχτούν γυναίκες, κάτι που όντως συνέβη το 1860, μόλις έναν χρόνο πριν φιλοτεχνήσει αυτόν τον πίνακα.

Η Σόλομον ζωγράφισε μια άλλη γυναίκα και αυτό δείχνει ενσυναίσθηση για τις γυναίκες που δούλευαν χωρίς δικαιώματα στη βικτοριανή Αγγλία, αλλά ήταν πάντα και στο περιθώριο της κοινωνίας. Πιθανότατα είχε γνωρίσει την Ίτον από τον αδερφό της Σιμεόν Σόλομον, που ήταν επίσης ζωγράφος και ο οποίος την απασχολούσε ως μοντέλο.

Για την Ίτον, το μοντέλο του πίνακα, ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά. Γεννήθηκε στην Τζαμάικα το 1835, και μετακόμισε με τη μητέρα της, που ήταν πρώην σκλάβα, στην Αγγλία όταν ήταν έφηβη. Η Ίτον και ο σύζυγός της, που ήταν ταξιτζής, απέκτησαν μαζί δέκα παιδιά και εκείνη συμπλήρωνε το εισόδημά του με τη δουλειά της ως μοντέλο. Ήταν περιζήτητη στους κύκλους των προραφαηλιτών και πόζαρε για τον Ντάντε Γκάμπριελ Ροσέτι, τον Τζον Έβερετ Μιλέ, τον Άλμπερτ Μουρ.

Στα έργα της, που είναι στο  καλλιτεχνικό ύφος της ζωγραφικής του 19ου αιώνα, χρησιμοποιεί την οπτική της γλώσσα για να ασκήσει κριτική στις εθνοτικές, έμφυλες και ταξικές προκαταλήψεις της βικτοριανής Αγγλίας, με οξυδερκή και ευαίσθητη ματιά.

Η Ρεμπέκα Σόλομον γεννήθηκε το 1832 και ήταν ένα από τα οκτώ παιδιά μιας εβραϊκής οικογένειας εμπόρων με καλλιτεχνική κλίση στο ανατολικό Λονδίνο. Εκτός από την ίδια, ζωγράφοι ήταν και τα αδέρφια της, Συμεών Σόλομον και Αβραάμ Σόλομον, από τους οποίους διδάχθηκε αρχικά ζωγραφική. Παρακολούθησε μαθήματα στο Spitalfields School of Design. Η Σόλομον εξέθεσε στη Βασιλική Ακαδημία Τεχνών μεταξύ 1852 και 1868, καθώς και στην γκαλερί Dudley και στη Γαλλική Γκαλερί Gambart.

Συνεργάστηκε με δυο επιφανείς εκπροσώπους των προραφαηλιτών και ιδρυτές της ομώνυμης αδελφότητας, τον Τζον Έβερετ Μιλέ και τον Έντουαρντ Μπερν-Τζόουνς, καλλιτέχνη του δεύτερου κύματος των προραφαηλιτών.

Ανεξάρτητη και φεμινίστρια, υπήρξε ενεργή στα κοινωνικά μεταρρυθμιστικά κινήματα της εποχής της και το 1859 συμμετείχε σε μια ομάδα τριάντα οκτώ γυναικών καλλιτεχνών που ζητούσαν από τη Βασιλική Ακαδημία Τεχνών να ανοίξει τις σχολές της στις γυναίκες, γεγονός που οδήγησε στην εισαγωγή της πρώτης γυναίκας, της Λόρα Χέρφορντ, στην Ακαδημία το 1860. 

Μετά τον θάνατο του μεγαλύτερου αδελφού της, του Αβραάμ, το 1862, φρόντισε να βρει δουλειά εκτός του εργαστηρίου του και έτσι διεύρυνε τη χρήση των υλικών που χρησιμοποιούσε κατά την ανάπτυξη νέων έργων τέχνης, δημιουργώντας ακουαρέλες και εικονογραφήσεις.

Ρεμπέκα Σόλομον: Μια προραφαηλίτισσα ζωγράφος, η διαφορετικότητα στα έργα της και το άδοξο τέλος της Facebook Twitter
Ρεμπέκα Σόλομον, "Το αίτημα για καταφύγιο", γκραβούρα της Ρεμπέκα Σόλομον που δημοσιεύθηκε στο "The Art Journal", Ιούνιος 1869.

Στα έργα της, που είναι στο καλλιτεχνικό ύφος της ζωγραφικής του 19ου αιώνα, χρησιμοποιεί την οπτική της γλώσσα για να ασκήσει κριτική στις εθνοτικές, έμφυλες και ταξικές προκαταλήψεις της βικτοριανής Αγγλίας, με οξυδερκή και ευαίσθητη ματιά. Η δέσμευσή της σε ζητήματα κοινωνικής συνείδησης δεν υπάρχει στη ζωγραφική άλλων καλλιτεχνών του 19ου αιώνα.

Πιθανότατα, το γεγονός ότι ήταν Εβραία συνέβαλε καθοριστικά στην ανάπτυξη της κριτικής της συνείδησης για τη διαφορετικότητα και την προκατάληψη. Τα επόμενα δέκα με δεκαπέντε χρόνια, τα έργα της διερευνούσαν τη δυσχερή θέση των γυναικών και των μειονοτήτων, καθώς και την κυριαρχία των ταξικών διακρίσεων στην αγγλική κοινωνία. Θεωρείται από τις πρώτες γυναίκες με εβραϊκή καταγωγή που έκαναν σημαντική καριέρα ζωγράφου στη Βρετανία.

Το έργο της «A Young Teacher» εκτέθηκε για πρώτη φορά το 1861 στη Γαλλική Γκαλερί στο Λονδίνο, επαινέθηκε αλλά δεν πουλήθηκε. Εκτέθηκε στο Λίβερπουλ τον επόμενο χρόνο με τιμή 64 λίρες. Σύμφωνα με τον οίκο Sotheby's, το ιστορικό της ιδιοκτησίας χάνεται από εκείνη τη στιγμή μέχρι το 1964, που βρέθηκε στην κατοχή της οικογένειας του πιο πρόσφατου ιδιοκτήτη. 

Η καριέρα της Σόλομον έληξε άδοξα όταν το 1873 ο αδελφός της συνελήφθη για «ομοφυλοφιλικά αδικήματα» και το σκάνδαλο που ξέσπασε κυριολεκτικά την εξαφάνισε από τον κόσμο της τέχνης. Πέθανε 13 χρόνια αργότερα, σε ηλικία 54 ετών, όταν παρασύρθηκε από μια ιππήλατη άμαξα.

Ρεμπέκα Σόλομον: Μια προραφαηλίτισσα ζωγράφος, η διαφορετικότητα στα έργα της και το άδοξο τέλος της Facebook Twitter
Ρεμπέκα Σόλομον, "Το ραντεβού" (1861), Museum of the Home.
Ρεμπέκα Σόλομον: Μια προραφαηλίτισσα ζωγράφος, η διαφορετικότητα στα έργα της και το άδοξο τέλος της Facebook Twitter
Η Φάνι Ίτον ποζάρει ως μητέρα του Μωυσή στο έργο του αδελφού της Ρεμπέκα Σόλομον, Συμεών, 1860, Delaware Art Museum.
Ρεμπέκα Σόλομον: Μια προραφαηλίτισσα ζωγράφος, η διαφορετικότητα στα έργα της και το άδοξο τέλος της Facebook Twitter
Ρεμπέκα Σόλομον, "Η γκουβερνάντα" (1851).
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΚΥΡΙΑΚΗ Η Αρτεμίζια Τζεντιλέσκι και οι γυναίκες ζωγράφοι της Ιταλίας από το 1500 έως το 1800

Εικαστικά / Η Αρτεμίζια Τζεντιλέσκι και οι γυναίκες ζωγράφοι της Ιταλίας από το 1500 έως το 1800

Οι γυναίκες ζωγράφοι δεν μπορούσαν ούτε να συμμετάσχουν μαζί με άνδρες σε μαθήματα ζωγραφικής ούτε να εξασφαλίσουν μια αξιοπρεπή μαθητεία. Οι περισσότερες έμαθαν να ζωγραφίζουν από ένα μέλος της οικογένειάς τους ή σε κάποιο μοναστήρι.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το μουσείο Γκετί αποκτά έργο της Adélaïde Labille-Guiard μιας φεμινίστριας του 18ου αιώνα

Εικαστικά / Το μουσείο Γκετί απέκτησε έργο της Adélaïde Labille-Guiard, μιας φεμινίστριας του 18ου αιώνα

Στην εποχή της οι γυναίκες θεωρούνταν ανίκανες να ακολουθήσουν τις οδηγίες των δασκάλων ζωγραφικής μαζί με τους άνδρες, δεν είχαν πρόσβαση σε μοντέλα και φυσικά δεν μπορούσαν να μελετήσουν το σώμα ή το γυμνό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ Μαρίνα Ξενοφώντος: «Η μνήμη δεν είναι κάτι που απλώς κουβαλάμε – ενεργεί, αντιδρά και μεταβάλλεται συνεχώς»

Εικαστικά / Μαρίνα Ξενοφώντος: «Η μνήμη δεν είναι κάτι που απλώς κουβαλάμε»

Η εικαστικός μιλάει για την εγκατάσταση με την οποία θα εκπροσωπήσει στην Μπιενάλε της Βενετίας το 2026 την Κύπρο, για την επιρροή της χώρας στο έργο της και για τη θέση του καλλιτέχνη στη σύγχρονη κοινωνία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το μαγευτικό, υπερβατικό σύμπαν της Yayoi Kusama προσγειώνεται στην Ευρώπη

Εικαστικά / Tα πλοκάμια και οι κολοκύθες της Yayoi Kusama προσγειώνονται στην Ευρώπη

Από τη Βασιλεία ξεκίνησε η ευρωπαϊκή περιοδεία της μεγάλης αναδρομικής έκθεσης της πιο διάσημης και πιο επιτυχημένης εν ζωή εικαστικού στον κόσμο, με περισσότερα από 300 έργα που καλύπτουν επτά δεκαετίες.
THE LIFO TEAM
Τι μυστήριο κρύβει η ιστορία της αυτοπροσωπογραφίας του Κουρμπέ;

Εικαστικά / «Ο απελπισμένος»: Ο περίφημος πίνακας του Κουρμπέ εκτίθεται ξανά μετά από 20 χρόνια

Ίσως το πιο γνωστό έργο του μεγάλου Γάλλου ζωγράφου, «Ο απελπισμένος» θα εκτεθεί στο Μουσείο Ορσέ αρχικά και έπειτα στο Μουσείο Art Mill στη Ντόχα. Ποια είναι η ιστορία του; Σε ποιον ανήκει τώρα ο πίνακας;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα έκθεση αναδεικνύει τη συμβολή των γυναικών στην τέχνη της γεωμετρικής αφαίρεσης

Εικαστικά / Έξι γυναίκες. Έξι πρωτοποριακές καλλιτέχνιδες της γεωμετρικής αφαίρεσης

Έργα των Όπυ Ζούνη, Etel Adnan, Samia Halaby, Saloua Raouda Choucair, Ebtisam Abdulaziz και Lubna Chowdhary, αποτελούν το υλικό της έκθεσης του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη που ξεκίνησε μόλις.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Όταν ο Αντώνης Μπενάκης απέδειξε ότι οι Ελληνικές ενδυμασίες είναι Υψηλή Ραπτική

Εικαστικά / Όταν ο Αντώνης Μπενάκης απέδειξε ότι οι Ελληνικές ενδυμασίες είναι Υψηλή Ραπτική

Αμέτρητες είναι οι ιστορίες που κρύβονται πίσω από την έκδοση «Ελληνικαί Εθνικαί Ενδυμασίαι», φέρνοντας στο φως την επίδραση που άσκησε η ενδυμασία στη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης και στην κυρίαρχη μόδα του Μεσοπολέμου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Και λοιπόν τι;»: Μία έκθεση στον Ταύρο «φωτίζει» το θρυλικό άλμπουμ των Εν Πλω

Εικαστικά / «Οι Εν πλω άφησαν πίσω τραγούδια που συνδέουν όσους ονειρεύονται με παρόμοιο τρόπο»

Έγιναν θρύλοι της εγχώριας μουσικής σκηνής με την κυκλοφορία ενός μόνο άλμπουμ. Μετά, εξαφανίστηκαν. Ο Κωνσταντίνος Χατζηνικολάου, ο Απόστολος Βασιλόπουλος και η Μαρία-Θάλεια Καρρά επιμελήθηκαν, μετά από δεκαετή έρευνα, μια έκθεση για ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της ελληνικής δισκογραφίας. Mίλησαν στη LifO.
M. HULOT
Με Chryssa και Iannis Xenakis η μεγάλη έκθεση για τον μινιμαλισμό στο Παρίσι

Εικαστικά / Με Chryssa και Ιάννη Ξενάκη η μεγάλη έκθεση για τον μινιμαλισμό στο Παρίσι

Μέσα από 100 έργα και 40 καλλιτέχνες επιχειρείται η διερεύνηση της διεθνούς εξέλιξης του κινήματος το οποίο από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 επαναπροσδιόρισε ριζικά την έννοια του καλλιτεχνικού έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πολλές, πάρα πολλές εκθέσεις τον Οκτώβριο στην Αθήνα. Και καλές μάλιστα

Εικαστικά / Πολλές, πάρα πολλές εκθέσεις τον Οκτώβριο στην Αθήνα. Και καλές μάλιστα

Από την έκθεση του Juergen Teller στο ολοκαίνουργιο Onassis Ready, στην ποιητική αρχιτεκτονική του Πικιώνη και στις έξι πρωτοποριακές γυναικείες φωνές της γεωμετρικής αφαίρεσης. Αυτόν τον μήνα οι λέξεις «μουσείο» και «γκαλερί» θα ακούγονται πολύ συχνά.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

Εικαστικά / Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

H έκθεση στο Μουσείο Ορσέ συγκεντρώνει 90 έργα του Αμερικανού στυλίστα ζωγράφου, εστιάζοντας στην πιο καθοριστική περίοδο του έργου του. Aνάμεσά τους και η περίφημη «Madame X», το πιο διάσημο έργο του.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Εικαστικά / Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Η έκθεση «Beato Angelico», συγκεντρώνει στο Palazzo Strozzi και στο Mουσείο του Αγίου Μάρκου στη Φλωρεντία περισσότερα από 140 έργα με δάνεια από 70 συλλογές ιδιωτών και μουσείων και φιλοδοξεί να εδραιώσει τη φήμη του Φρα Αντζέλικο ως κορυφαίου δασκάλου της Αναγέννησης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Εικαστικά / Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1669 ο φλαμανδός ζωγράφος Ρέμπραντ φαν Ράιν. Αυτός ο πίνακας υπήρξε η πραγματική αιτία της οικονομικής καταστροφής του καλλιτέχνη ή πρόκειται περί θεωρίας συνωμοσίας;
THE LIFO TEAM
«Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Εικαστικά / «Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Η νέα έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, χαρτογραφεί την πορεία έντεκα Ελλήνων και Ελληνίδων εικαστικών και θέτει ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα: «Σε μια πορεία πλούσια, γεμάτη ανατροπές αλλά και επαναλήψεις, ποιες ήταν οι πρωτόλειες αναζητήσεις τους, στις οποίες επέτρεψαν ακολούθως να εισχωρήσουν στις ώριμες αποφάσεις τους»
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Εικαστικά / Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Μια έκθεση στο Μουσείο Γουίτνεϊ ενώνει διαφορετικές φωνές και αποκαλύπτει την άγνωστη ως τώρα τάση Αμερικανών καλλιτεχνών που στράφηκαν στον σουρεαλισμό για να εκφράσουν την ταραχώδη δεκαετία του '60.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
"Η κούνια" του Φραγκονάρ: Στο φως τα ζουμερά μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Εικαστικά / «Η Κούνια» του Φραγκονάρ: Τα μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Η περίφημη «Κούνια» με τη σκηνοθεσία της συνεύρεσης των σωμάτων και των ψυχών με τρόπο ακόλαστο, πονηρό ή ανοιχτό σε μια νέα ηθική, έργο – σταρ της περίφημης συλλογής Wallace στο Λονδίνο, αποκαταστάθηκε φέρνοντας στο φως άτακτες λεπτομέρειες που ενισχύουν την αυθάδεια του έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ειρήνη Παναγοπούλου

Εικαστικά / Ειρήνη Παναγοπούλου: Η μεγάλη Ελληνίδα συλλέκτρια Τέχνης μιλά στη LIFO

Η γνωστή συλλέκτρια μιλά στη LiFO για το ταξίδι της στην τέχνη μέσα από τη συγκρότηση της μεγάλης και σπάνιας συλλογής της, μέρος της οποίας θα δούμε με αφορμή την έκθεση «Fernweh ή νοσταλγία για άγνωστους τόπους».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ