Ο Οντιλόν Ρεντόν, ο μυστηριακός κόσμος του και μια φιλία που σφράγισε την τέχνη Facebook Twitter

Ο Οντιλόν Ρεντόν, ο μυστηριακός κόσμος του και μια φιλία που σφράγισε την τέχνη

0

Μια έκθεση στο Mουσείο Bαν Γκογκ του Άμστερνταμ εξετάζει τη φιλία του Άντριες Μπόνγκερ (1861-1936), Ολλανδού συλλέκτη, με τον σημαντικό εκπρόσωπο του γαλλικού συμβολισμού Οντιλόν Ρεντόν (1840-1916), που συμμετείχε στην πρώτη άνθηση της μοντέρνας τέχνης στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα.

Η σχέση των δυο ανδρών ξεκίνησε με tη γνωριμία τους στο Παρίσι. Ο Άντριες ήταν αδελφός της Τζο Μπόνγκερ, συζύγου του Τεό Βαν Γκογκ, η οποία διαχειρίστηκε και το έργο του Βίνσεντ όταν o Τεό πέθανε έναν μόλις χρόνο μετά τον θάνατο του Βίνσεντ. 

Ο Άντριες Μπόνγκερ έζησε στο Παρίσι για αρκετά χρόνια, όπως και ο Βίνσεντ και ο Τεό Βαν Γκογκ. Εκεί γνώρισε τον Γάλλο καλλιτέχνη Οντιλόν Ρεντόν με τον οποίο έγιναν στενοί φίλοι. Μοιράζονταν το πάθος για τη μουσική, τη λογοτεχνία και την τέχνη.

Μεταξύ 1894 και 1908, ο Μπόνγκερ συγκέντρωσε μια εντυπωσιακή συλλογή έργων τέχνης του Ρεντόν: σκούρα σχέδια από κάρβουνο αλλά και πολύχρωμα παστέλ, πίνακες και διακοσμητικά τοίχων. Με αυτά τα έργα, μεταμόρφωσε το σπίτι του στο Άμστερνταμ σε ένα πραγματικό παριζιάνικο παλάτι.

Όπως και οι αδερφοί Βαν Γκογκ, Μπόνγκερ και Ρεντόν αλληλογραφούσαν τακτικά και έγραψαν τριακόσια και πλέον γράμματα που αποτέλεσαν την «κόλλα» της σχέσης τους, η οποία εξελίχθηκε σε μακροχρόνια και στενή φιλία. Αποσπάσματα των επιστολών τους υπάρχουν στην έκθεση του Μουσείου Βαν Γκογκ μαζί με τριάντα έργα του Ρεντόν από τη συλλογή του Μπόνγκερ, τα οποία σήμερα είναι πλέον μέρος της συλλογής του ολλανδικού μουσείου.

Ο Μπόνγκερ θεώρησε ότι το μυστηριώδες έργο του συμβολιστή καλλιτέχνη είναι η επιτομή της σύγχρονης τέχνης. Αντί να εστιάζει στην ορατή πραγματικότητα, ο Ρεντόν επικεντρώθηκε στο υποσυνείδητο και στον εννοιολογικό κόσμο. Όπως και οι αδερφοί Βαν Γκογκ, Μπόνγκερ και Ρεντόν αλληλογραφούσαν τακτικά και έγραψαν τριακόσια και πλέον γράμματα που αποτέλεσαν την «κόλλα» της σχέσης τους, η οποία εξελίχθηκε σε μακροχρόνια και στενή φιλία. Αποσπάσματα των επιστολών τους υπάρχουν στην έκθεση του Μουσείου Βαν Γκογκ μαζί με τριάντα έργα του Ρεντόν από τη συλλογή του Μπόνγκερ, τα οποία σήμερα είναι πλέον μέρος της συλλογής του ολλανδικού μουσείου.

Ρέντον
Ο Οντιλόν Ρεντόν.

Στον Μπόνγκερ ο Ρεντόν βρήκε έναν έξυπνο και εξίσου καλά διαβασμένο φίλο, με τον οποίο μπορούσε να αλληλογραφεί επί ίσοις όροις. Ο κύριος όγκος της αλληλογραφίας αποτελείται από γράμματα εγκάρδια, που μιλούν για λογοτεχνία, ποίηση, φιλοσοφία και μουσική. Ακόμη και οι μακροσκελείς στοχασμοί τους για τον καιρό έχουν βάθος και λυρισμό. 

Αυτό που βρήκε ο Μπόνγκερ στην τέχνη του Ρεντόν ήταν ένα ισχυρό αντίδοτο στην κοινοτοπία της καθημερινής ζωής. «Δεν μπορείς να φανταστείς τον βαθμό στον οποίο απασχολείς το μυαλό μου μέσα στη δουλειά που, δυστυχώς, απορροφά σχεδόν όλη τη δύναμή μου», του γράφει, σε μια επιστολή που δείχνει την ψυχική επαφή του με το έργο του Γάλλου καλλιτέχνη.

Η ιστορία της τέχνης, η λογοτεχνία και η μουσική, η μυθολογία, η φιλοσοφία, η θρησκεία και οι φυσικές επιστήμες είναι οι πηγές έμπνευσης του Ρεντόν, που από τα πρώιμα σχέδιά του με κάρβουνο μέχρι την εκθαμβωτική πολυχρωμία των όψιμων παστέλ έργων του δεν έπαψε να ταλαντεύεται ανάμεσα στο απόκοσμο και το φανταστικό, ανάμεσα στον κόσμο των ονείρων και στο θαύμα του ορατού κόσμου, αναπαριστώντας από εφιάλτες και ζοφερές φαντασιώσεις μέχρι τη χαρά της ζωής. 

Ο Οντιλόν Ρεντόν, ο μυστηριακός κόσμος του και μια φιλία που σφράγισε την τέχνη Facebook Twitter
Ο Άντριες Μπόνγκερ στο σπίτι του στη Vossiusstraat του Άμστερνταμ, περ. 1908. Φωτο: Ιδιωτική συλλογή.

Για πολλά χρόνια οι μελετητές του έργου του Ρεντόν, σε μια προσπάθεια να κατανοήσουν καλύτερα τα έργα τέχνης του, έχουν διερευνήσει τη ζωή και το περιβάλλον του, τα γούστα του, τα υλικά του, τη διαδικασία εργασίας του, τα βιβλία που είχε και τις ιδέες που κυριαρχούσαν στην εποχή του. Είμαστε όμως πιο κοντά στο να ξετυλίξουμε το αίνιγμα της τέχνης του Ρεντόν; Αυτό είναι αμφίβολο. Το κλειδί για να ξεκλειδώσει το μυστικό του Ρεντόν βρίσκεται, στην πραγματικότητα, στις αδιαπέραστες εσοχές του μυαλού του. Δεν ήταν τυχαίο που έδωσε στα αυτοβιογραφικά του γραπτά τον τίτλο «Στον εαυτό μου» ξεκινώντας με τη φράση: «Έχω κάνει τέχνη σύμφωνα με τον εαυτό μου».

Ο Ρεντόν είχε την ευαισθησία και την ικανότητα να αφήσει το εσώτερό του είναι να μιλήσει μέσα από την τέχνη του, και το αποτέλεσμα είναι ένα έργο με ένα μοναδικό και απόλυτα ιδιότυπο ιδίωμα. Αυτή η διαδικασία δημιουργίας ξεκίνησε με την αποδοχή εικόνων που προέρχονταν από το υποσυνείδητό του και εμφανίζονταν στο μυαλό του ενώ έφταναν κοντά του μέσα από τις εικόνες που έβλεπε στη φύση.

Μια νεανική ανάμνηση που αφηγείται ο Ρέντον λέει: «Ο πατέρας μου συχνά μου έλεγε: "Κοίτα αυτά τα σύννεφα, μπορείς να δεις όσο μπορώ τα σχήματα που αλλάζουν;". Και μετά μου έδειχνε παράξενα όντα, φανταστικά και υπέροχα οράματα στον ουρανό που αλλάζει».

Ο Οντιλόν Ρεντόν, ο μυστηριακός κόσμος του και μια φιλία που σφράγισε την τέχνη Facebook Twitter
Odilon Redon, "Κοχύλι", 1912. Musée d'Orsay

Αυτή η πρόσκληση «φανταστικών και θαυμαστών οραμάτων» προκάλεσε μια ενεργητική διαδικασία, με τον ζωγράφο να δίνει στα οράματα αυτά που προήλθαν από τη φύση και τις γνώσεις του για την επιστήμη, συμπεριλαμβανομένης της θεωρίας της εξέλιξης, της οστεολογίας και της μικροβιολογίας, ένα απτό σχήμα που συμμορφωνόταν με τους νόμους της φύσης, πετυχαίνοντας να προικίσει τη ρευστή ύλη με μια σταθερή και πειστική μορφή.

Τα υλικά του Ρεντόν, το κάρβουνο, η κιμωλία, το παστέλ ή το λάδι, δημιούργησαν πτυχές στα έργα του που ο ίδιος περιέγραψε ως εξής: το κάρβουνό του ήταν «σοβαρό και δυσάρεστο», τα παστέλ από κιμωλία ήταν «ευχάριστα» και «αναζωογονητικά», η λαδομπογιά ήταν «συναρπαστική» και «επίμονη». Σε όλα αυτά τα μέσα, ο τρόπος δουλειάς του Ρεντόν ήταν εμφατικά συνειρμικός: οι συνθέσεις γεννήθηκαν, λες, από τα ίδια τα υλικά, όπως η σκόνη του κάρβουνου και αργότερα το άγγιγμα του παστέλ. Ο καλλιτέχνης έγραψε: «Το υλικό αποκαλύπτει μυστικά, έχει την ιδιοφυΐα του, μέσα από αυτό θα μιλήσει ο χρησμός». Tο μυστήριο της τέχνης του Ρεντόν είναι συνδεδεμένο με την ύλη, με τα καλλιτεχνικά του υλικά, στα οποία έδωσε ζωή με τον δικό του ανεπανάληπτο τρόπο σε όλες τις δημιουργικές του περιόδους. Οι διαυγείς απεικονίσεις του υποσυνείδητου του Ρεντόν έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τις ουδέτερες ή ακόμα και αόριστες περιγραφές που έδωσε στα έργα του στα βιβλία του. Δεν ήθελε καμία αναφορά στον τρόπο με τον οποίο ανέπτυσσε τις ιδέες του, σαν να ήθελε να προστατεύσει την πηγή της δημιουργίας του, μια πηγή που βρισκόταν βαθιά μέσα του και την οποία ο ίδιος την ονόμαζε ιερή πηγή του έργου του – επειδή ήταν πολύ προσωπική και πολύ ευάλωτη.

Ο Οντιλόν Ρεντόν, ο μυστηριακός κόσμος του και μια φιλία που σφράγισε την τέχνη Facebook Twitter
Odilon Redon, "Οφηλία", 1900–1905. Συλλογή Dian Woodner

Ο κριτικός Αντρέ Μελέριο (1862-1943) γράφει σχετικά με το πώς μπορεί να βιώσει ή να κατανοήσει ένας θεατής το σύμπαν του Ρεντόν: «Η πρώτη αίσθηση που εμπνέει το έργο του είναι μια έκπληξη αναμεμειγμένη με έναν αόριστο φόβο και θαυμασμό. Εκπλήσσεται κανείς μπροστά σε μια σύλληψη τόσο διαφορετική από τη συνηθισμένη, που ξαφνικά μας κυριεύει και μας εκτοξεύει από την τάξη των ιδεών στην οποία έχουμε συνηθίσει να ζούμε. Τότε το μάτι γίνεται πιο σταθερό, ο νους λογίζει, τα συναισθήματα κινητοποιούνται. Αυτό βρίσκουμε σε αυτόν, αυτό που μας δίνουν τόσο λίγα έργα τέχνης, τη συγκίνηση ενός κόσμου πέρα από εμάς».

Ο Μπόνγκερ στην εισαγωγή του για μια έκθεση με έργα του Ρεντόν στο Άμστερνταμ το 1909 γράφει ότι «η πρώτη ματιά είναι τρομακτική», αλλά ότι μετά από επίμονη θέαση, θα άνοιγε «ένας αθέατος κόσμος ονειρικών εικόνων».

Ο Οντιλόν Ρεντόν πήρε το όνομά του ως υποκοριστικό του ονόματος της μητέρας Οντίλ, μιας Γαλλίδας Κρεολής που ο πατέρας του γνώρισε στη Λουιζιάνα τη δεκαετία του 1830, όπου έκανε και την περιουσία του ως δουλέμπορος. Ως νέος δεν μπορούσε να πάει σχολείο λόγω κακής υγείας και πέρασε τα πρώτα του χρόνια μόνος, στη φροντίδα ενός θείου, στο κτήμα της οικογένειας στη Γαλλία.

Άρχισε να ζωγραφίζει από παιδί και επίσημα πήρε μαθήματα από την ηλικία των 15 ετών, αλλά απέτυχε να γίνει αρχιτέκτονας όπως ήθελε ο πατέρας του. Δεν πέρασε στην École des Beaux-Arts του Παρισιού και τελικά μαθήτευσε δίπλα στον ακαδημαϊκό ζωγράφο Jean-Léon Gérôme. Όταν επέστρεψε στη γενέτειρά του, στο Μπορντό, ασχολήθηκε με τη γλυπτική, τη χαλκογραφία και τη λιθογραφία. Άρχισε να ανθίζει όταν βρήκε ομοϊδεάτες δασκάλους: τον ρομαντικό ζωγράφο Stanislas Gorin, τον βοτανολόγο Armand Clavaud και τον λιθογράφο Rodolphe Bresdin.

Ο Οντιλόν Ρεντόν, ο μυστηριακός κόσμος του και μια φιλία που σφράγισε την τέχνη Facebook Twitter
Odilon Redon, "Buddha", 1904. Credits: Van Gogh Museum, Amsterdam (State of the Netherlands)
Ο Οντιλόν Ρεντόν, ο μυστηριακός κόσμος του και μια φιλία που σφράγισε την τέχνη Facebook Twitter
Odilon Redon, "Arbres sur un fond jaune". Ένας από τους πίνακες που ζωγράφισε το 1901 για την τραπεζαρία του Château de Domecy-sur-le-Vault.

Τα πρώτα του έργα, που τα ονόμασε «νουάρ», ήταν φτιαγμένα από κάρβουνο. Το 1878 με το έργο του «Guardian Spirit of the Waters» κέρδισε αναγνώριση και την προσοχή του κόσμου της τέχνης και δυο χρόνια αργότερα δημοσίευσε το πρώτο του άλμπουμ με λιθογραφίες, με τίτλο «Dans le Rêve».

Λίγα χρόνια αργότερα, ο Ρεντόν έκανε τα παστέλ και τα λάδια αγαπημένα του μέσα. Μετά το 1900 δεν παρήγαγε άλλα «νουάρ» έργα, αλλά στα έργα του αρχίζουν να εμφανίζονται τόσο η φιγούρα του Βούδα όσο και οι επιρροές του ινδουισμού και του ιαπωνισμού. Τα διακοσμητικά έργα του Ρεντόν είχαν γίνει διάσημα και μια παραγγελία από τον βαρώνο Ρομπέρ ντε Ντομσί για 17 διακοσμητικά πάνελ για την τραπεζαρία του πύργου του κοντά στο Σερμιζέλ στη Βουργουνδία γίνονται οι πιο ριζοσπαστικές συνθέσεις του και σηματοδοτούν τη μετάβαση από τη διακοσμητική στην αφηρημένη ζωγραφική. Μέσα σε έναν ατέλειωτο ορίζοντα, σε ένα ασαφές τοπίο, ξεχωρίζουν λεπτομέρειες από δέντρα, κλαδιά με φύλλα και μικρά λουλούδια, και θυμίζουν τα γιαπωνέζικα πάνελ.

Ο Οντιλόν Ρεντόν, ο μυστηριακός κόσμος του και μια φιλία που σφράγισε την τέχνη Facebook Twitter
Odilon Redon, "Το πλοίο", Παρίσι, 1898. Credits: Van Gogh Museum, Amsterdam (purchased with support from the Rembrandt Association, the Van Gogh Foundation and the Ministry of Health, Welfare and Culture)

Ο Ρεντόν γνώρισε μεγάλη φήμη, ειδικά μετά το 1900, με τις μυστηριώδεις ατμόσφαιρες, τα φανταστικά τέρατα και τα υβριδικά του πλάσματα, με το μοναδικό εικονογραφικό λεξιλόγιό του με το οποίο άνοιξε ένα παράθυρο στις απαρχές του μοντερνισμού. Ο ρόλος του ήταν σημαντικός σε ένα ευρύτερο και εξαιρετικά παραγωγικό πολιτιστικό περιβάλλον μέσα και γύρω από το Παρίσι στις τελευταίες δεκαετίες του δέκατου ένατου αιώνα και στον εικοστό, όπως και οι δεσμοί του με συγγραφείς και ποιητές, συγκεκριμένα με αυτούς που ταυτίστηκαν με τον συμβολισμό και την παρακμή. Το ενδιαφέρον για το φανταστικό, η καλλιέργεια του ονείρου, η εξερεύνηση του υπερφυσικού, του μυστικιστικού και του αποκρυφιστικού, και η γοητεία της λειτουργίας του εγκεφάλου –όλα ριζωμένα στον ρομαντισμό– ήταν κρίσιμα χαρακτηριστικά και των δύο αυτών κινημάτων. Ο Ρεντόν συνδύασε το αληθινό και το φανταστικό για να δώσει στα απίθανα όντα του συναισθηματική ζωή, ενώ στις νεκρές φύσεις του δίνει ζωηρές, αφύσικες αποχρώσεις και περίεργες χωρικές ασάφειες, σε έναν μοναδικό συνδυασμό της παρατήρησης με τη φαντασία, αψηφώντας την ταξινόμηση και αγνοώντας, ως επί το πλείστον, τους περιορισμούς της ζωγραφικής. Ο ίδιος περιγράφει το έργο του, μέσα στο οποίο ήθελε να θέσει το ορατό στην υπηρεσία του αόρατου, ως διφορούμενο και απροσδιόριστο: «Τα σχέδιά μου εμπνέουν και δεν πρέπει να ορίζονται. Μας τοποθετούν, όπως και η μουσική, στο διφορούμενο βασίλειο του απροσδιόριστου».

Ο Οντιλόν Ρεντόν, ο μυστηριακός κόσμος του και μια φιλία που σφράγισε την τέχνη Facebook Twitter
Odilon Redon, "Caliban", 1881, Musée d'Orsay
Ο Οντιλόν Ρεντόν, ο μυστηριακός κόσμος του και μια φιλία που σφράγισε την τέχνη Facebook Twitter
Odilon Redon, "Τα δέντρα", περ. 1890s. Museum of Fine Arts, Houston
Ο Οντιλόν Ρεντόν, ο μυστηριακός κόσμος του και μια φιλία που σφράγισε την τέχνη Facebook Twitter
Odilon Redon, "Σύννεφα λουλουδιών", 1903. The Art Institute of Chicago
Ο Οντιλόν Ρεντόν, ο μυστηριακός κόσμος του και μια φιλία που σφράγισε την τέχνη Facebook Twitter
Odilon Redon, "Επίκληση". Ιδιωτική Συλλογή.
Ο Οντιλόν Ρεντόν, ο μυστηριακός κόσμος του και μια φιλία που σφράγισε την τέχνη Facebook Twitter
Odilon Redon, "Saint Sébastien", 1910. Musée des Beaux-Arts de Bordeaux
Ο Οντιλόν Ρεντόν, ο μυστηριακός κόσμος του και μια φιλία που σφράγισε την τέχνη Facebook Twitter
Odilon Redon, "Πορτρέτο της Violette Heymann", 1910. Cleveland Museum of Art.
Ο Οντιλόν Ρεντόν, ο μυστηριακός κόσμος του και μια φιλία που σφράγισε την τέχνη Facebook Twitter
Odilon Redon, "Το άρμα του Απόλλωνα", 1909. Musée des Beaux-Arts de Bordeaux
Ο Οντιλόν Ρεντόν, ο μυστηριακός κόσμος του και μια φιλία που σφράγισε την τέχνη Facebook Twitter
Odilon Redon, "Πεταλούδες", περ.1910. Museum of Modern Art
Ο Οντιλόν Ρεντόν, ο μυστηριακός κόσμος του και μια φιλία που σφράγισε την τέχνη Facebook Twitter
Odilon Redon, "Κύκλωπας", 1914. Kröller-Müller Museum
Ο Οντιλόν Ρεντόν, ο μυστηριακός κόσμος του και μια φιλία που σφράγισε την τέχνη Facebook Twitter
Odilon Redon, "Apparition", 1905–1910. Princeton University Art Museum.
Ο Οντιλόν Ρεντόν, ο μυστηριακός κόσμος του και μια φιλία που σφράγισε την τέχνη Facebook Twitter
Odilon Redon, "Βάζο με λουλούδια", περ. 1900–1910. Princeton University Art Museum.
Ο Οντιλόν Ρεντόν, ο μυστηριακός κόσμος του και μια φιλία που σφράγισε την τέχνη Facebook Twitter
Odilon Redon, "Το όνειρο των πεταλούδων", περ. 1910-15. The Muriel Bultman Francis Collection.
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τζόαν Μίτσελ, η μεγάλη προσωπικότητα των Αμερικάνων εξπρεσιονιστών

Εικαστικά / Τζόαν Μίτσελ, η μεγάλη προσωπικότητα των Αμερικανών εξπρεσιονιστών

Η ίδια απεχθανόταν την ιδέα ότι θα έπρεπε να θεωρείται ξεχωριστή από τους άνδρες συναδέλφους της ή να χρησιμοποιεί την ιδέα του φεμινισμού για να διακριθεί για την τέχνη της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι ρέγγες του Βαν Γκογκ και το μυστικό τους νόημα, ένα σκάνδαλο και μια σύρραξη καλλιτεχνών

Εικαστικά / Οι ρέγγες του Βαν Γκογκ και το μυστικό τους νόημα, ένα σκάνδαλο και μια σύρραξη καλλιτεχνών

Ο πίνακας «Νεκρή φύση με δυο καπνιστές ρέγγες» δημιουργήθηκε λίγες εβδομάδες αφότου ο Βαν Γκογκ έκοψε το μεγαλύτερο μέρος του αυτιού του και συμβολίζει κάτι απρόσμενο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Γύζης, Παρθένης, Τσαρούχης σε μια εξαιρετική έκθεση στα Χανιά

Εικαστικά / Γύζης, Παρθένης, Τσαρούχης σε μια εξαιρετική έκθεση στα Χανιά

Η έκθεση «Διαδρομές στην τέχνη. Έργα από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος» στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων ξεδιπλώνει 150 χρόνια εικαστικής δημιουργίας μέσα από 99 έργα εμβληματικών και σύγχρονων δημιουργών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Ρεπορτάζ / Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Στο βιβλίο του «Ο πλαστογράφος του Φράνκο», ένας ντετέκτιβ από τη Σεβίλλη ισχυρίζεται πως μεγάλα μουσεία, μεταξύ των οποίων και η ελληνική Εθνική Πινακοθήκη, έχουν αγοράσει πιστά αντίγραφα έργων του Ελ Γκρέκο.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Μέσα στο εργαστήριο του Χριστόφορου Κατσαδιώτη 

Εικαστικά / Ο Χριστόφορος Κατσαδιώτης αναδεικνύει το άχρηστο σε τέχνη

Το εργαστήριο του χαράκτη, όπου ξεδιπλώνεται ένα σύμπαν βγαλμένο από κάποιο σκοτεινό παραμύθι, μεταφέρεται προσωρινά σε μια σχεδόν κρυμμένη αίθουσα του μουσείου Μπενάκη, στην οδό Πειραιώς.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Άνοιξε το πολυαναμενόμενο πρώτο μουσείο μετανάστευσης

Εικαστικά / Fenix: Το πρώτο μουσείο μετανάστευσης άνοιξε στο Ρότερνταμ

Τι κοινό έχουν ένα πλοίο που κατασχέθηκε από τη Λαμπεντούζα, ένα κομμάτι του Τείχους του Βερολίνου και δύο γιγάντιες φωτεινές μπλε παντόφλες; Όλα βρίσκουν τη θέση τους στο νέο μουσείο της Ολλανδίας που επικεντρώνεται εξ ολοκλήρου στη μετανάστευση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

Εικαστικά / O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος είναι δυο νεαροί ζωγράφοι και δυο πολύ καλοί φίλοι. Τους έφερε κοντά η αγάπη για τη μυθολογία, την τέχνη και μια ανεξήγητη εμμονή με την Τζένη Χειλουδάκη. Τα έργα τους πραγματεύονται το τραύμα με τρόπο ωμό και βαθύ. Παρά τα όσα θα πίστευαν πολλοί, διαψεύδουν τις φήμες που τους θέλουν ζευγάρι…
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Εικαστικά / Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Η έκθεση με τίτλο «Κοσμική Σκόνη/Άγνωστες Γαίες» αντλεί έμπνευση από την προσωπικότητα και το έργο του Γερμανού αστρονόμου Ιούλιου Σμιτ, διευθυντή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών κατά τον 19ο αι., και μας προσκαλεί να περιηγηθούμε ανάμεσα σε μακρινούς πλανήτες και σε γήινα, απτά υλικά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Guest Editors / Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Η έκθεση «Caravaggio 2025» αποτελεί μια σπάνια ευκαιρία για τους λάτρεις της τέχνης να έρθουν σε επαφή με τον ρεαλισμό και τη συναισθηματική δύναμη του ανυπέρβλητου καλλιτέχνη του μπαρόκ, ο οποίος επαναπροσδιόρισε την εικαστική αφήγηση και έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης ζωγραφικής.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Ο Άγγελος Παπαδημητρίου ανάγει το κοινό γούστο σε καλλιτεχνική χειρονομία μεγάλης δυναμικής 

Εικαστικά / Το νέο έργο του Άγγελου Παπαδημητρίου είναι ένα εικονοστάσι για τα όνειρά μας

Ο αγαπημένος καλλιτέχνης επιστρέφει με ένα νέο έργο-εγκατάσταση στην Πινακοθήκη του Μουσείου Βορρέ, έναν χαιρετισμό στην Ελλάδα της Κάλλας και του Καβάφη, του Αττίκ και της Στέλλας Γκρέκα· μιας εποχής μεγάλης ευαισθησίας που έχει πια χαθεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή

Εικαστικά / Η πρώτη μεγάλη έκθεση για τα δικαιώματα των ζώων στο ΕΜΣΤ

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκθεση που έχει διοργανώσει το ΕΜΣΤ και για την πρώτη μεγάλη έκθεση με θέμα την ευημερία των ζώων διεθνώς, στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 60 καλλιτέχνες από 25 χώρες (από Ευρώπη, Ασία, Αφρική και Αμερική) – πάνω από 200 έργα καταλαμβάνουν όλους τους ορόφους του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Romaine Brooks: Συμφωνία σε γκρι από μια ξεχασμένη κυρία της ζωγραφικής

Εικαστικά / Romaine Brooks: Η ζωγράφος με το ανδρόγυνο στυλ που έσπασε όλα τα ταμπού της εποχής της

Μια πρωτοπόρος καλλιτέχνιδα που έζησε μια συναρπαστική και αντισυμβατική ζωή, μέσα στη δίνη των «Roaring Twenties», δημιουργώντας τέχνη πέρα από τα κυρίαρχα ρεύματα του καιρού της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Εικαστικά / «Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Ο Michael Rakowitz, χρησιμοποιώντας αντισυμβατικές προσεγγίσεις, ανοίγει έναν διάλογο με έργα συγκινητικά, φανερά πολιτικά, υπενθυμίζοντάς μας την επανάληψη οδυνηρών γεγονότων της Ιστορίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κατερίνα Βαγενά: «Δεν καταλαβαίνω γιατί φερόμαστε λες και το να μεγαλώνεις είναι αρρώστια»

Οι Αθηναίοι / «Δεν έκανα την Κιμωλία για τα λεφτά αλλά για να δείξω αυτό που είμαι»

Eίναι η ιδιοκτήτρια της Κιμωλίας, του art café που έγινε σημείο αναφοράς στην Πλάκα. Δηλώνει αυτοδίδακτη στα πάντα και πιστεύει στη δύναμη των ανθρώπων να ξαναγεννιούνται. Η Κατερίνα Βαγενά είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
CHECK ANTISOCIAL

Εικαστικά / Antisocial: Η Φρόσω Πίνη έφερε την τέχνη σε ένα θρυλικό αθηναϊκό αφτεράδικο

Στη στοά της Λεωκορίου, στου Ψυρρή, η Φρόσω με αφοσίωση δίνει ζωή σε έναν χώρο τέχνης που κάνει τους Αθηναίους να φτάνουν στην Cantina Social πιο νωρίς απ’ ό,τι είχαν συνηθίσει — και έτσι, τουλάχιστον, έχουν μαζί τους τα γυαλιά ηλίου· just in case.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Ximena Maldonado Sánchez: «cardón, carmín y ola»

Εικαστικά / «Τα έργα μου δεν είναι φωτογραφίες, ούτε καρτ ποστάλ»

Η 26χρονη Μεξικανή ζωγράφος Ximena Maldonado Sánchez παρουσιάζει σε μία νέα έκθεση στην γκαλερί Bernier/Eliades στην Αθήνα μια τοπιογραφία με κάκτους, υπόγεια νερά και το κόκκινο του πάθους, που θυμίζει έντονα την πατρίδα της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: Όλες οι εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις

Εικαστικά / Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: 24 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Οικολογία, αποικιοκρατία, εξουσία, η σχέση μας με τα ζώα, μετανάστευση, ρατσισμός: Η εικαστική κίνηση της Αθήνας σήμερα αναδεικνύει τα φλέγοντα και επίκαιρα θέματα που απασχολούν τους σύγχρονους εικαστικούς.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπάμπης Ρετζεπόπουλος: Ένας ανένταχτος, εκλεκτικός και ασυμβίβαστος καλλιτέχνης

Εικαστικά / Η αθώα, ανόθευτη, παιδική ματιά στο έργο του Μπάμπη Ρετζεπόπουλου

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων τιμά με μία αναδρομική έκθεση τον, γνωστό και ως Babis R., ζωγράφο και χαράκτη, έναν ανένταχτο καλλιτέχνη που, πέρα από το πολύτιμο εικαστικό του έργο, μάς άφησε παρακαταθήκη την ακεραιότητά του και την απροκατάληπτη στάση του απέναντι στην τέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H εκρηκτική συνάντηση του Francis Bacon με τον Peter Beard

Σαν σήμερα / Φράνσις Μπέικον: «Σιχαίνομαι εννιά στις δέκα ζωγραφιές που βλέπω, ανάμεσά τους και τις δικές μου»

Σαν σήμερα το 1992 πεθαίνει ο σπουδαίος αιρετικός Βρετανός ζωγράφος και ανατόμος της ανθρώπινης υπαρξιακής αγωνίας. Ο Βασίλης Κιμούλης είχε μεταφράσει αποκλειστικά για τη LIFO αποσπάσματα από τις εκρηκτικές συνομιλίες του Μπέικον με τον φωτογράφο Peter Beard.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ