Οι ολιγάρχες είναι πιο ορατοί από ποτέ, και αυτό τους καθιστά πιο ευάλωτους

Οι ολιγάρχες είναι πιο ορατοί από ποτέ κι αυτό τους κάνει πιο ευάλωτους Facebook Twitter
Η βιομηχανία υπεράσπισης του πλούτου είναι διακριτική – μέρος των υπηρεσιών που προσφέρει στους ολιγάρχες το offshore σύμπαν είναι η μυστικότητα. Φωτ.: Al Drago - Pool/Getty Images/Ideal Image
0


ΑΝ ΚΑΠΟΙΟΣ ΑΠΟΚΑΛΟΥΣΕ ΠΡΙΝ ΑΠΟ
είκοσι χρόνια τις Ηνωμένες Πολιτείες ολιγαρχία, πιθανότατα θα χαρακτηριζόταν «ακραίος» ή ακόμα και παράφρων. Κι όμως αυτό ακριβώς είπε στην αποχαιρετιστήρια ομιλία του ο Τζο Μπάιντεν, κάνοντας λόγο για τη «νέα Ολιγαρχία που σχηματίζεται», σε συνδυασμό με ένα ισχυρότατο τεχνολογικό – βιομηχανικό σύμπλεγμα. Δεν είναι πρωτοφανής φυσικά η άρση των εμποδίων στην εξαγορά πολιτικής εξουσίας από πάμπλουτους ιδιώτες. Τώρα πια όμως, ολιγάρχες όπως ο Μασκ θέτουν τον εαυτό τους στο επίκεντρο των πολιτικών εξελίξεων, φιλοδοξώντας να κυβερνήσουν οι ίδιοι. Αυτή όμως η νέα ορατότητα –που έγινε ολοφάνερη στον πλανήτη από το θέαμα των τεχνολογικών ηγετών που στάθηκαν μπροστά από το υπουργικό συμβούλιο του Τραμπ κατά την ορκωμοσία–  είναι εκείνη που θα μπορούσε να καταστήσει τους ολιγάρχες πολιτικά πιο ευάλωτους.

Ο «ολιγάρχης» δεν είναι απλώς μια σύγχρονη «βρισιά» για τους υπερπλούσιους ή ένα συνώνυμο των «ελίτ», ούτε σημαίνει απλώς την κυριαρχία των ολίγων. Αν ίσχυε το τελευταίο, όλες οι αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες θα έπρεπε να θεωρούνται λίγο-πολύ ολιγαρχίες. Αντιθέτως, ο Αριστοτέλης αντιλαμβανόταν την ολιγαρχία ως την κυριαρχία των πλουσίων. Ο Τζέφρι Γουίντερς, ο πιο οξυδερκής ίσως κοινωνικός επιστήμονας απ’ όσους μελετούν σήμερα το φαινόμενο, παρατηρεί ότι οι πολιτικές των σύγχρονων ολιγαρχών μπορούν να πάρουν πολύ διαφορετικές μορφές – δεν είναι όλες απαραίτητα συντηρητικές, αλλά έχουν πάντα ένα κοινό και απόλυτο κριτήριο: την προστασία του πλούτου τους.

Από τους διορισμένους αξιωματούχους του Τραμπ, 26 έχουν περιουσία που υπερβαίνει τα 100 εκατομμύρια δολάρια και 12 είναι δισεκατομμυριούχοι. Το υπουργικό του συμβούλιο είναι το «πλουσιότερο» στην ιστορία της χώρας. 

Ο Γουίντερς δείχνει ότι ο πραγματικός διαχωρισμός δεν είναι το 1% έναντι των υπολοίπων. Η κρίσιμη καμπή είναι ανάμεσα σ’ αυτούς που περνάει μεταξύ αυτών που οι λεγόμενοι διαχειριστές πλούτου (wealth managers) χαρακτηρίζουν «απλώς εύπορους» και των ολιγαρχών που μπορούν να πληρώσουν για τις υπηρεσίες αυτού που ο ίδιος αποκαλεί «βιομηχανία υπεράσπισης εισοδήματος» (income defense industry). Ακόμα και οι επαγγελματίες με πολύ υψηλά εισοδήματα δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά τον στρατό από δικηγόρους και λογιστές που χρειάζονται για να δημιουργήσουν εταιρείες βιτρίνας και να μεταφέρουν τεράστια ποσά σε φορολογικούς παραδείσους. Αυτοί που μπορούν –γύρω στο 1/10 του 1%– καταλήγουν να χρωστούν λιγότερους φόρους από τις γραμματείς τους, όπως είχε πει κάποτε ο Γουόρεν Μπάφετ.

Η βιομηχανία υπεράσπισης του πλούτου είναι διακριτική – μέρος των υπηρεσιών που προσφέρει στους ολιγάρχες το offshore σύμπαν είναι η μυστικότητα. Όπως έχει παρατηρήσει η κοινωνιολόγος Μπρουκ Χάρινγκτον, ορισμένοι από τους υπερπλούσιους πληρώνουν ακόμη και επαγγελματίες προκειμένου να μην εμφανίζεται το όνομά τους στη λίστα του Forbes. Ταυτόχρονα, οι ολιγάρχες έχουν σαφές ενδιαφέρον για τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Σε μια εποχή που τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες, έχει γίνει πολύ φθηνότερο να αγοράζουν εφημερίδες ή τηλεοπτικά κανάλια, όπως έκαναν ο αείμνηστος Σίλβιο Μπερλουσκόνι και ο επιχειρηματίας Βενσάν Μπολορέ, σημαντικός υποστηρικτής της ακροδεξιάς στη Γαλλία. Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης είναι λίγο πιο ακριβές, αλλά η παγκόσμια εμβέλειά τους προσφέρει επίσης μοναδικές δυνατότητες επηρεασμού της πολιτικής κατάστασης σε πολλές διαφορετικές χώρες.

Παραμένει, ωστόσο, ασυνήθιστο για τους ολιγάρχες να αρπάζουν οι ίδιοι τους κρατικούς μοχλούς, εκτός αν, όπως στην περίπτωση του Μπερλουσκόνι, η είσοδος στην πολιτική μοιάζει ο μοναδικός τρόπος να αποφύγεις τη φυλακή. Από τους διορισμένους αξιωματούχους του Τραμπ, 26 έχουν περιουσία που υπερβαίνει τα 100 εκατομμύρια δολάρια και 12 είναι δισεκατομμυριούχοι. Το υπουργικό του συμβούλιο είναι το «πλουσιότερο» στην ιστορία της χώρας. Επιπλέον, υπάρχει κι ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου σε έναν εν πολλοίς απροσδιόριστο (και εντελώς ακαταλόγιστο) ρόλο ως προαγωγός της «κυβερνητικής αποτελεσματικότητας».

Αυτό το περίεργο μείγμα ορατότητας και αορατότητας των ολιγαρχών δημιουργεί συνθήκες ευπάθειας. Υπάρχουν οι συγκρούσεις συμφερόντων και τα σκάνδαλα που θα προκύψουν από τη λεηλασία του κράτους –αν και, προς το παρόν, τόσο οι Δημοκρατικοί όσο και το ευρύ κοινό εμφανίζονται συμβιβασμένοι μ΄αυτό το καθεστώς κλεπτοκρατίας–  οι μεγάλες υποσχέσεις του Μασκ για «αποτελεσματικότητα» που μπορεί να μείνουν ανεκπλήρωτες, οι θεωρίες συνωμοσίας και η καθαρή μικροψυχία των ολιγαρχών που αποφάσισαν να στριμωχτούν στο άρμα του Τραμπ.

Με στοιχεία από The Guardian

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ο Τραμπ, ο Μασκ και η νέα, «fascism friendly» τάξη πραγμάτων

Οπτική Γωνία / Ο Τραμπ, ο Μασκ και η νέα, «fascism friendly» τάξη πραγμάτων

«Ο σύγχρονος “φιλικός στον χρήστη φασισμός” δεν έχει την απροκάλυπτη βαρβαρότητα του φασισμού του 20ού αιώνα, έχει όμως στη ρίζα του την ίδια επιλεκτική άρνηση των ατομικών ελευθεριών, των δημοκρατικών δικαιωμάτων και των κοινωνικών κατακτήσεων προς όφελος των προνομιούχων και των ισχυρών. Όποιος νοιάζεται πραγματικά για το μέλλον της δημοκρατίας δεν γίνεται να αγνοήσει την τρομακτική αυτή πραγματικότητα».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Μόδα και μπίζνες στην τελετή ορκωμοσίας του Τραμπ

Μόδα & Στυλ / Μόδα και μπίζνες στην τελετή ορκωμοσίας του Τραμπ

Η εποχή της πρώτης προεδρίας του Τραμπ, όταν η Μελάνια είχε μαλλιά με μπούκλες και απαστράπτουσες ανταύγειες στο χρώμα του μελιού, ανήκει στο παρελθόν. Η δεύτερη ορκωμοσία του Τραμπ ήταν (κυρίως) μια επίδειξη αυστηρά συγκρατημένης επισημότητας.
THE LIFO TEAM
Μάικλ Μπλούμπεργκ: Ο δισεκατομμυριούχος δεσμεύεται να καλύψει το κενό της αποχώρησης των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού

Διεθνή / Μάικλ Μπλούμπεργκ: Ο δισεκατομμυριούχος δεσμεύεται να καλύψει το κενό της αποχώρησης των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού

Η Συμφωνία του Παρισιού, που υπογράφηκε πριν από δέκα χρόνια υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, έχει στόχο να περιορίσει την παγκόσμια άνοδο της θερμοκρασίας μέσω της μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου
LIFO NEWSROOM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ Οι ψαράδες της Αμοργού πέτυχαν κάτι που δεν έχει ξαναγίνει στην Ελλάδα

Οπτική Γωνία / Οι ψαράδες της Αμοργού πέτυχαν κάτι που δεν έχει ξαναγίνει στην Ελλάδα

Πήραν τη θάλασσα στα χέρια τους, πριν να είναι πολύ αργά και την χάσουν. Το «Αμοργόραμα» δεν είναι απλώς μια ιδέα, αλλά στοίχημα ζωής – και πρότυπο για την αλιεία όλης της χώρας.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Μετρό-φούρνος: Ως πότε θα λιώνουμε και υπογείως;

Ρεπορτάζ / Μετρό-φούρνος: Ως πότε θα λιώνουμε και υπογείως;

Είκοσι τρένα που εκτελούν δρομολόγια στην μπλε και την κόκκινη γραμμή δεν έχουν κλιματισμό, ενώ το air condition στους παλιούς συρμούς της πράσινης γραμμής θυμίζει λοταρία: ποτέ δεν ξέρεις αν θα πετύχεις δροσιά ή ζέστη.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Dr. Zeina Jallad: «Ονειρεύομαι ένα μέλλον όπου τη ζωή των παιδιών μας δεν θα την ορίζει το γεγονός ότι υποφέρουν αλλά ότι ευημερούν»

Οπτική Γωνία / Zeina Jallad: «Ονειρεύομαι έναν ουρανό χωρίς πυραύλους και drones»

Η διευθύντρια του Κέντρου Μελετών Παλαιστινιακής Γης και καθηγήτρια στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού μιλά στη LiFO για την αποτυχία του διεθνούς δικαίου και το «sumud» ως καθημερινή εξέγερση απέναντι στην εξόντωση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ποιοι θα πληρώσουν τις απάτες του ΟΠΕΚΕΠΕ

Ρεπορτάζ / Ποιοι θα πληρώσουν τις απάτες του ΟΠΕΚΕΠΕ

Η κυβέρνηση ομολόγησε την αποτυχία της στην αντιμετώπιση του πελατειακού κράτους, οι κανονικοί αγρότες όμως, που δεν συμμετείχαν στις απάτες, είναι αυτοί που κυρίως θα πληρώσουν το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
CHECK Κρήτη: καμιά δομή-χιλιάδες πρόσφυγες

Ρεπορτάζ / Κρήτη: Kαμiα δομή - χιλιάδες πρόσφυγες

Αντιμέτωπη με ένα πρωτόγνωρο κύμα μεταναστευτικών-προσφυγικών ροών βρίσκεται η Κρήτη. Και ενώ η συχνότητα και ο αριθμός των αφίξεων έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου δεν έχει δημιουργήσει καμία οργανωμένη δομή υποδοχής στο νησί για τους ανθρώπους αυτούς.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ