ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΤΩΡΑ

Οι ολιγάρχες είναι πιο ορατοί από ποτέ, και αυτό τους καθιστά πιο ευάλωτους

Οι ολιγάρχες είναι πιο ορατοί από ποτέ κι αυτό τους κάνει πιο ευάλωτους Facebook Twitter
Η βιομηχανία υπεράσπισης του πλούτου είναι διακριτική – μέρος των υπηρεσιών που προσφέρει στους ολιγάρχες το offshore σύμπαν είναι η μυστικότητα. Φωτ.: Al Drago - Pool/Getty Images/Ideal Image
0


ΑΝ ΚΑΠΟΙΟΣ ΑΠΟΚΑΛΟΥΣΕ ΠΡΙΝ ΑΠΟ
είκοσι χρόνια τις Ηνωμένες Πολιτείες ολιγαρχία, πιθανότατα θα χαρακτηριζόταν «ακραίος» ή ακόμα και παράφρων. Κι όμως αυτό ακριβώς είπε στην αποχαιρετιστήρια ομιλία του ο Τζο Μπάιντεν, κάνοντας λόγο για τη «νέα Ολιγαρχία που σχηματίζεται», σε συνδυασμό με ένα ισχυρότατο τεχνολογικό – βιομηχανικό σύμπλεγμα. Δεν είναι πρωτοφανής φυσικά η άρση των εμποδίων στην εξαγορά πολιτικής εξουσίας από πάμπλουτους ιδιώτες. Τώρα πια όμως, ολιγάρχες όπως ο Μασκ θέτουν τον εαυτό τους στο επίκεντρο των πολιτικών εξελίξεων, φιλοδοξώντας να κυβερνήσουν οι ίδιοι. Αυτή όμως η νέα ορατότητα –που έγινε ολοφάνερη στον πλανήτη από το θέαμα των τεχνολογικών ηγετών που στάθηκαν μπροστά από το υπουργικό συμβούλιο του Τραμπ κατά την ορκωμοσία–  είναι εκείνη που θα μπορούσε να καταστήσει τους ολιγάρχες πολιτικά πιο ευάλωτους.

Ο «ολιγάρχης» δεν είναι απλώς μια σύγχρονη «βρισιά» για τους υπερπλούσιους ή ένα συνώνυμο των «ελίτ», ούτε σημαίνει απλώς την κυριαρχία των ολίγων. Αν ίσχυε το τελευταίο, όλες οι αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες θα έπρεπε να θεωρούνται λίγο-πολύ ολιγαρχίες. Αντιθέτως, ο Αριστοτέλης αντιλαμβανόταν την ολιγαρχία ως την κυριαρχία των πλουσίων. Ο Τζέφρι Γουίντερς, ο πιο οξυδερκής ίσως κοινωνικός επιστήμονας απ’ όσους μελετούν σήμερα το φαινόμενο, παρατηρεί ότι οι πολιτικές των σύγχρονων ολιγαρχών μπορούν να πάρουν πολύ διαφορετικές μορφές – δεν είναι όλες απαραίτητα συντηρητικές, αλλά έχουν πάντα ένα κοινό και απόλυτο κριτήριο: την προστασία του πλούτου τους.

Από τους διορισμένους αξιωματούχους του Τραμπ, 26 έχουν περιουσία που υπερβαίνει τα 100 εκατομμύρια δολάρια και 12 είναι δισεκατομμυριούχοι. Το υπουργικό του συμβούλιο είναι το «πλουσιότερο» στην ιστορία της χώρας. 

Ο Γουίντερς δείχνει ότι ο πραγματικός διαχωρισμός δεν είναι το 1% έναντι των υπολοίπων. Η κρίσιμη καμπή είναι ανάμεσα σ’ αυτούς που περνάει μεταξύ αυτών που οι λεγόμενοι διαχειριστές πλούτου (wealth managers) χαρακτηρίζουν «απλώς εύπορους» και των ολιγαρχών που μπορούν να πληρώσουν για τις υπηρεσίες αυτού που ο ίδιος αποκαλεί «βιομηχανία υπεράσπισης εισοδήματος» (income defense industry). Ακόμα και οι επαγγελματίες με πολύ υψηλά εισοδήματα δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά τον στρατό από δικηγόρους και λογιστές που χρειάζονται για να δημιουργήσουν εταιρείες βιτρίνας και να μεταφέρουν τεράστια ποσά σε φορολογικούς παραδείσους. Αυτοί που μπορούν –γύρω στο 1/10 του 1%– καταλήγουν να χρωστούν λιγότερους φόρους από τις γραμματείς τους, όπως είχε πει κάποτε ο Γουόρεν Μπάφετ.

Η βιομηχανία υπεράσπισης του πλούτου είναι διακριτική – μέρος των υπηρεσιών που προσφέρει στους ολιγάρχες το offshore σύμπαν είναι η μυστικότητα. Όπως έχει παρατηρήσει η κοινωνιολόγος Μπρουκ Χάρινγκτον, ορισμένοι από τους υπερπλούσιους πληρώνουν ακόμη και επαγγελματίες προκειμένου να μην εμφανίζεται το όνομά τους στη λίστα του Forbes. Ταυτόχρονα, οι ολιγάρχες έχουν σαφές ενδιαφέρον για τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Σε μια εποχή που τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες, έχει γίνει πολύ φθηνότερο να αγοράζουν εφημερίδες ή τηλεοπτικά κανάλια, όπως έκαναν ο αείμνηστος Σίλβιο Μπερλουσκόνι και ο επιχειρηματίας Βενσάν Μπολορέ, σημαντικός υποστηρικτής της ακροδεξιάς στη Γαλλία. Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης είναι λίγο πιο ακριβές, αλλά η παγκόσμια εμβέλειά τους προσφέρει επίσης μοναδικές δυνατότητες επηρεασμού της πολιτικής κατάστασης σε πολλές διαφορετικές χώρες.

Παραμένει, ωστόσο, ασυνήθιστο για τους ολιγάρχες να αρπάζουν οι ίδιοι τους κρατικούς μοχλούς, εκτός αν, όπως στην περίπτωση του Μπερλουσκόνι, η είσοδος στην πολιτική μοιάζει ο μοναδικός τρόπος να αποφύγεις τη φυλακή. Από τους διορισμένους αξιωματούχους του Τραμπ, 26 έχουν περιουσία που υπερβαίνει τα 100 εκατομμύρια δολάρια και 12 είναι δισεκατομμυριούχοι. Το υπουργικό του συμβούλιο είναι το «πλουσιότερο» στην ιστορία της χώρας. Επιπλέον, υπάρχει κι ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου σε έναν εν πολλοίς απροσδιόριστο (και εντελώς ακαταλόγιστο) ρόλο ως προαγωγός της «κυβερνητικής αποτελεσματικότητας».

Αυτό το περίεργο μείγμα ορατότητας και αορατότητας των ολιγαρχών δημιουργεί συνθήκες ευπάθειας. Υπάρχουν οι συγκρούσεις συμφερόντων και τα σκάνδαλα που θα προκύψουν από τη λεηλασία του κράτους –αν και, προς το παρόν, τόσο οι Δημοκρατικοί όσο και το ευρύ κοινό εμφανίζονται συμβιβασμένοι μ΄αυτό το καθεστώς κλεπτοκρατίας–  οι μεγάλες υποσχέσεις του Μασκ για «αποτελεσματικότητα» που μπορεί να μείνουν ανεκπλήρωτες, οι θεωρίες συνωμοσίας και η καθαρή μικροψυχία των ολιγαρχών που αποφάσισαν να στριμωχτούν στο άρμα του Τραμπ.

Με στοιχεία από The Guardian

Οπτική Γωνία
0

ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΤΩΡΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ο Τραμπ, ο Μασκ και η νέα, «fascism friendly» τάξη πραγμάτων

Οπτική Γωνία / Ο Τραμπ, ο Μασκ και η νέα, «fascism friendly» τάξη πραγμάτων

«Ο σύγχρονος “φιλικός στον χρήστη φασισμός” δεν έχει την απροκάλυπτη βαρβαρότητα του φασισμού του 20ού αιώνα, έχει όμως στη ρίζα του την ίδια επιλεκτική άρνηση των ατομικών ελευθεριών, των δημοκρατικών δικαιωμάτων και των κοινωνικών κατακτήσεων προς όφελος των προνομιούχων και των ισχυρών. Όποιος νοιάζεται πραγματικά για το μέλλον της δημοκρατίας δεν γίνεται να αγνοήσει την τρομακτική αυτή πραγματικότητα».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Μόδα και μπίζνες στην τελετή ορκωμοσίας του Τραμπ

Μόδα & Στυλ / Μόδα και μπίζνες στην τελετή ορκωμοσίας του Τραμπ

Η εποχή της πρώτης προεδρίας του Τραμπ, όταν η Μελάνια είχε μαλλιά με μπούκλες και απαστράπτουσες ανταύγειες στο χρώμα του μελιού, ανήκει στο παρελθόν. Η δεύτερη ορκωμοσία του Τραμπ ήταν (κυρίως) μια επίδειξη αυστηρά συγκρατημένης επισημότητας.
THE LIFO TEAM
Μάικλ Μπλούμπεργκ: Ο δισεκατομμυριούχος δεσμεύεται να καλύψει το κενό της αποχώρησης των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού

Διεθνή / Μάικλ Μπλούμπεργκ: Ο δισεκατομμυριούχος δεσμεύεται να καλύψει το κενό της αποχώρησης των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού

Η Συμφωνία του Παρισιού, που υπογράφηκε πριν από δέκα χρόνια υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, έχει στόχο να περιορίσει την παγκόσμια άνοδο της θερμοκρασίας μέσω της μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου
LIFO NEWSROOM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Βασιλική Σιούτη / Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Οι εκ των υστέρων αποκαλύψεις για τη συνάντηση Τραμπ - Ερντογάν κατέδειξαν τις πραγματικές ισορροπίες στο πεδίο των διεθνών σχέσεων: καμία πλευρά δεν κερδίζει άνευ ανταλλαγμάτων και οι διεθνείς σχέσεις δεν καθορίζονται από προσωπικές συμπάθειες.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Βασιλική Σιούτη / Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Την ώρα που η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τα Τέμπη και με την ακρίβεια, που προκαλεί κοινωνική δυσφορία, ο Νίκος Δένδιας εμφανίζεται ως μεταρρυθμιστής που θα οδηγήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις στη νέα εποχή.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Ακροβατώντας / Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Αξιολογώντας ως πιο σημαντικό ένα τροχαίο από τη συνάντηση Τραμπ - Νετανιάχου, τα κυρίαρχα μέσα αναδεικνύουν το ασήμαντο χάριν τηλεθέασης, εξυπηρετώντας συγκεκριμένες σκοπιμότητες που θα μετατοπίσουν το ενδιαφέρον της κοινωνίας από τα σημαντικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Joe Coughlin: «Η τρίτη ηλικία δεν είναι κρουαζιέρες ή πατερίτσες»

Οπτική Γωνία / Joe Coughlin: «Γηρατειά δεν είναι μόνο κρουαζιέρες, πατερίτσες και να είσαι με το ένα πόδι στον τάφο»

Ο φιλέλληνας καθηγητής εξετάζει τις όψεις της μακροζωίας, πιστεύει πως στην Ελλάδα αυτό το φαινόμενο μπορεί να συνδυαστεί άνετα με το lifestyle και μιλάει με τρόπο ασυνήθιστο για το γήρας.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Οπτική Γωνία / Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Ο δημιουργός του Greekonomics μιλά στη LiFO για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος αλλά και τις επιθέσεις που δέχτηκε πρόσφατα για κάποιες «άβολες αλήθειες» που επισήμανε αναφορικά με τα διαπλεκόμενα συμφέροντα πολιτικών, οικονομικών «καρτέλ» και ΜΜΕ στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Οπτική Γωνία / Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Από την Ουκρανία και την κρίση στη Γαλλία μέχρι τις αποφάσεις Τραμπ, η Ευρώπη περνάει κρίση ταυτότητας. Πώς επηρεάζεται η χώρα μας; Μιλά στη LiFO ο Σωτήρης Ντάλης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Χωρίς αναισθητικό, χωρίς δικαιώματα: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές στην Ελλάδα;

Ρεπορτάζ / Χωρίς αναισθητικό: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές για halal και kosher στην Ελλάδα;

Παρά τις προσπάθειες νομιμοποίησης του εβραϊκού και ισλαμικού τρόπου σφαγής των ζώων χωρίς αναισθητοποίηση, το νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα δεν έχει αλλάξει. Η σχεδιαζόμενη Εθνική Στρατηγική Halal επαναφέρει το θέμα.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Κάποτε στην Αμερική…

Ακροβατώντας / Η αμερικανική δημοκρατία οδεύει προς το τέλος της

Η κυβέρνηση Τραμπ έχει επιδοθεί σε ανελέητο κυνηγητό όσων αμφισβητούν την αλήθεια της. Κυνηγάει δημοσιογράφους, παρουσιαστές, ακτιβιστές, αντιφρονούντες, δικαστές, όποιον τολμήσει να την αμφισβητήσει.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
H εξέγερση της «κανονικότητας»

Οπτική Γωνία / H εξέγερση της «κανονικότητας»

Μια τάση που θέλει να προσελκύσει μετριοπαθή ακροατήρια, αντλώντας από μια ψευδή εκδοχή της Ιστορίας, η οποία θέλει τον δυτικό πολιτισμό να υποφέρει ή να παρακμάζει γιατί τάχα έπεσε θύμα του ανθρωπισμού του.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
EPEJERGAS HIV/AIDS: Σύντομα θα αποτελεί παρελθόν;

Οπτική Γωνία / HIV/AIDS: Σύντομα θα αποτελεί παρελθόν;

Οι κρίσιμοι σταθμοί μιας δύσκολης πορείας που ξεκίνησε το 1981, οπότε πιστοποιήθηκαν τα πρώτα κρούσματα HIV, μέχρι σήμερα, που στόχος πια είναι η πλήρης ύφεση της νόσου, με ορίζοντα την επίτευξη της ίασης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Πάνος Ρούτσι: Ο απεργός πείνας που συγκλονίζει την Ελλάδα

Οπτική Γωνία / Πάνος Ρούτσι: Ο απεργός πείνας που συγκλονίζει την Ελλάδα

Επιστρατεύοντας το ύστατο μέσο πίεσης, ο Πάνος Ρούτσι ζητά δικαιοσύνη για τα Τέμπη και άδεια για να ξεθάψει το παιδί που έχασε στο μοιραίο τρένο, ώστε να ταυτοποιηθεί και να γίνουν τοξικολογικές εξετάσεις.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Από τα drones μέχρι την τεχνητή νοημοσύνη: Η Κίνα αλλάζει την παγκόσμια ασφάλεια

Οπτική Γωνία / Από τα drones μέχρι το AI: Η Κίνα αλλάζει την παγκόσμια ασφάλεια

Πώς η στρατιωτική άνοδος της Κίνας και η στρατηγική σύμπλευση με τη Ρωσία διαμορφώνουν τις ευρωπαϊκές και παγκόσμιες προκλήσεις για την ασφάλεια; Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τζέφρι Σακς: «Ο Τραμπ είναι διχαστικός και επικίνδυνος»

Οπτική Γωνία / Τζέφρι Σακς: «Ο Τραμπ είναι διχαστικός και επικίνδυνος»

Γιατί οι Ηνωμένες Πολιτείες μοιάζουν πιο διχασμένες από ποτέ; Και πού οφείλεται η άνοδος της πολιτικής βίας; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Οικονομικών και διευθυντής του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ