Μα καλά, γιατί οι νέοι μισούν την αστυνομία;

Μα καλά, γιατί οι νέοι μισούν την αστυνομία; Facebook Twitter
Οι νέοι δεν είναι αφελείς. Ακόμα κι αν δεν νιώθουν ότι απειλούνται οι ίδιοι, αντιλαμβάνονται ότι έχουν μπροστά τους μια ομάδα που σκοτώνει. Εικονογράφηση: bianka/LIFO
0

ΠΟΛΛΟΙ ΔΕΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΟΥΝ το μίσος των νέων για την αστυνομία. Δεν μπορούν να εξηγήσουν γιατί το 61% των Ελλήνων στην κατηγορία 17-24 δηλώνει αντιπάθεια προς τα Σώματα Ασφαλείας¹, γιατί οι νέοι ακούνε ραπ με αντιμπατσικό στίχο, πολιτικό hip hop, trap που δηλώνει «τρέχω σα λαγός στην πόλη, playboy / μπάτσοι από πίσω, είναι convoy», drill που γελάει «γίνατε τσάτσοι ρε βλάκες για να οδηγάτε καλή μηχανή» και αντι-ποίηση που λέει «είμαι απ’ τις περιοχές που κάνουνε προσευχές / να πέσουνε οι ΔΙΑΣ από τις μηχανές». Πολλοί προτιμούν να δουν αυτή την απέχθεια ως μόδα ή καπρίτσιο, ως αντιδραστικότητα μιας πλανημένης νιότης.

Μα ένας νέος στην Ελλάδα έχει απτούς λόγους να μισεί την αστυνομία, λόγους οι οποίοι βασίζονται στη βιωμένη εμπειρία: Απ’ τον μπάτσο που τον τραμπούκισε όταν την έπινε στο πάρκο, έως αυτόν που τον έψαξε τυχαία στο λιμάνι∙ από τον μπάτσο που της έκανε catcalling όταν περνούσε, μέχρι τη διμοιρία με τα ομοφοβικά σχόλια στη γωνία∙ απ’ τον μπάτσο που αγρίεψε βλέποντας χαρτιά απ’ άλλη χώρα, έως αυτόν που κλότσησε μια φίλη της στην πορεία – κάθε στιγμή και πρόσωπο, ένας ακόμη λόγος. 

Τι συμβαίνει με αυτές τις περιπτώσεις; Είναι όλοι οι μπάτσοι σεξιστές, βίαιοι και αυταρχικοί; Μια τέτοια προσέγγιση μοιάζει απλουστευτική. «Δεν είναι όλοι τους ναζί!», φωνάζει ο λάτρης της στολής και μάλλον έχει δίκιο.

Μα οι λόγοι πίσω από την ασχήμια της αστυνομίας δεν αφορούν (μόνο) τον χαρακτήρα του κάθε μέλους της. Απεναντίας, είναι η ίδια η δομή των Σωμάτων Ασφαλείας που τα ευλογεί με κάθε λογής καταπιεστική λειτουργία.

Όταν ως ένστολος αποκτάς απότομα εξουσία, κι όταν καταλαβαίνεις ότι η κατάχρησή της θα συγκαλυφθεί από ένα σύστημα που «προστατεύει τους δικούς του», τότε δεν έχεις και πολλούς λόγους για να περιοριστείς.

Αν ο ρόλος της αστυνομίας είναι να «κρατά την τάξη», να συντηρεί την υφιστάμενη κατάσταση των πραγμάτων, αν ο σκοπός της είναι να εγγυάται την «κοινωνική ειρήνη» –την τακτική βία δηλαδή εναντίον κάποιων σωμάτων–, αν η αστυνομία υπάρχει για να προστατέψει τον κόσμο όπως έχει, και αν ο κόσμος αυτός δεν έχει καλώς, αν είναι ταξικός, σεξιστικός, ρατσιστικός και βίαιος, τότε τα Σώματα Ασφαλείας είναι εκ φύσεως ενάντια στην πρόοδο, εξ ορισμού υπέρ των καταπιεστών².

Παράλληλα, ο αυταρχισμός της αστυνομίας είναι άμεσο αποτέλεσμα του κοινωνικού νόμου που λέει ότι η εξουσία χωρίς λογοδοσία διαβρώνει. Όταν ως ένστολος αποκτάς απότομα εξουσία, κι όταν καταλαβαίνεις ότι η κατάχρησή της θα συγκαλυφθεί από ένα σύστημα που «προστατεύει τους δικούς του», τότε δεν έχεις και πολλούς λόγους για να περιοριστείς. Τότε ίσως επιτρέπεις στον εαυτό σου μια ορισμένη ελευθερία, αντλώντας ευχαρίστηση απ’ την επιβολή στους άλλους. Και τότε μπορούν να βγουν στην επιφάνεια οι σκοτεινότερες πλευρές του ψυχισμού, πλευρές που στην περίπτωση της πλειονότητας των αστυνομικών –λευκοί, γηγενείς, cishet άντρες– περιλαμβάνουν ρατσισμό, σεξισμό και ομοφοβία.

Μένει ακόμα ένας λόγος για τον όποιο τόσοι νέοι μισούν την αστυνομία: οι φόνοι. Η αστυνομία δεν έχει σταματήσει να σκοτώνει νέους ανθρώπους. Αυτό το άρθρο παραδίδεται στις 04/12, δυο μέρες πριν από τη 15η επέτειο του φόνου του Αλέξη. Πολλοί έχουν προσπαθήσει να παρουσιάσουν το γεγονός ως εξαίρεση. Δεν είναι. Μόνο αυτό το καλοκαίρι είδαμε τον σκοτωμό του Κώστα Μανιουδάκη και του Καλάφ Ασάντ.

Σφοδρή είναι και η συχνότητα των αστυνομικών δολοφονιών νεαρών Ρομά: Οι φόνοι του 18χρονου Νίκου Σαμπάνη το ’21, του 16χρονου Κώστα Φραγκούλη το ’22 και του 17χρονου Χρήστου Μιχαλόπουλου πριν από έναν μήνα καταδεικνύουν τα ρατσιστικά κίνητρα τόσο της αστυνομίας όσο και της κοινωνίας που με την απάθειά της κανονικοποιεί τέτοιες πρακτικές. Οι νέοι δεν είναι αφελείς. Ακόμα κι αν δεν νιώθουν ότι απειλούνται οι ίδιοι, αντιλαμβάνονται ότι έχουν μπροστά τους μια ομάδα που σκοτώνει. Το μίσος τους είναι δικαιολογημένο.

Παρ’ όλα αυτά, η αστυνομία εξυπηρετεί έναν σαφή σκοπό και, ως εκ τούτου, παραμένει αναγκαία. Δεν επιβιώνει λόγω απλής επιβολής, δεν φοριέται από πάνω. Υπάρχει επειδή την έχουμε ανάγκη, επειδή ο καθένας μας θα χρειαστεί να βασιστεί σ’ εκείνη. Έτσι, η μάχη για την απο-διοργάνωση της αστυνομίας δεν στήνεται μόνο ανάμεσα «σε αυτούς που ήδη τη μισούν και αυτούς που τη χρειάζονται»³, αλλά, ακόμα πιο έντονα, μέσα σε κάθε άτομο, ανάμεσα στο κομμάτι του που τη μισεί και το κομμάτι του που τη χρειάζεται.

Αυτή η εξάρτησή μας από την αστυνομία σημαίνει, φυσικά, ότι δεν έχουμε καμία ελπίδα να την ξεφορτωθούμε αν δεν εφεύρουμε τρόπους να λύνουμε οι ίδιοι τα προβλήματά μας, να διευθετούμε τα ζητήματα που μας απασχολούν. Αυτό είναι ένα απ’ τα μεγαλύτερα στοιχήματα του σήμερα: Πώς θα ανακαλύψουμε διαφορετικές οικονομίες της βίας και νέες μεθόδους προστασίας που δεν βασίζονται στην προσφυγή σε κάποια εξωτερική αρχή. Δεν είναι κάτι απίθανο. Το έχουν κάνει κι άλλοι⁴.

Μπορούμε, ίσως, να μάθουμε απ’ τους δικούς τους τρόπους.


1. διαΝΕΟσις, «Τι πιστεύουν οι Έλληνες – 2022», σ. 35. https://www.dianeosis.org/wp-content/uploads/2022/05/tpe_2022_part-B_11.05.22.pdf

2. Φυσικά, αυτό δεν είναι τόσο απλό. Σε στιγμές όπου το κράτος χρησιμοποιείται «ρεφορμιστικά», ως εργαλείο ενάντια σε κάποιες μορφές καταπίεσης, η αστυνομία φαίνεται να δρα «προοδευτικά», συλλαμβάνοντας έναν κακοποιητή, έναν εργοδότη που κλέβει ή έναν χρυσαυγίτη που δέρνει. Συνήθως, όμως, αυτές οι περιπτώσεις σπανίζουν, με την αστυνομία να κινείται απρόθυμα, χωρίς μεγάλη ζέση και, σχεδόν πάντα, υπερβολικά αργά.

3. Ν. Χαραλαμπόπουλος. «Αστυνομία: επιλεκτικές γενεαλογίες σε αιματηρό πολιτικό νουάρ», στο Θ. Λάγιος, Σ. Παπασταθόπουλος, Ν. Χαραλαμπόπουλος, Γενεαλογίες Ασφάλειας, Ελέγχου, Αστυνόμευσης. Εκδόσεις Affect (υπό έκδοση).

4. K. Williams, 2015. «Afterword: Making Police Obsolete» (συγκεκριμένα «Fight the Power, Serve the People: Deacons and Panthers» και «Feminist Interventions»), στο Our Enemies in Blue: Police and Power in America. https://theanarchistlibrary.org/library/kristian-williams-our-enemies-in-blue#toc127

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Οπτική Γωνία / Αμπντελά Ταϊά: «Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Ο Μαροκινός συγγραφέας και σκηνοθέτης, κάτοικος Γαλλίας πλέον και γνωστός στην Ελλάδα από το υπέροχο μυθιστόρημα «Η ζωή με το δικό σου φως», μιλά με θαυμασμό για την εξέγερση της νεολαίας που συνταράσσει την πατρίδα του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Συνέντευξη / Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Μετά από μισό αιώνα στο «Βήμα», ο Νίκος Χασαπόπουλος μιλά για πρώτη φορά για την πιο δύσκολη απόφαση της ζωής του, τις στιγμές που έζησε δίπλα σε Λαμπράκη, Ψυχάρη και πρωθυπουργούς, αλλά και για το μεγάλο λάθος του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Οπτική Γωνία / Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Έχουμε ένα καινούργιο συναίσθημα, όχι το κλασικό της εποχής των φασισμών, δηλαδή τον φόβο μη βρεθεί κανείς στη θέση των κατώτερων, όσων έμειναν πίσω ή «από κάτω». Πλέον βλέπει κανείς μένος για τα θύματα που μιλάνε.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Μποτιλιαρισμένοι στην Αθήνα: Δαπανούμε έναν μισθό στον δρόμο κάθε έτος

Οπτική Γωνία / Κάθε χρόνο χάνουμε 110 ώρες από τη ζωή μας κολλημένοι στο τιμόνι

Πώς μπορεί να μειωθεί άμεσα το μποτιλιάρισμα στους δρόμους της πρωτεύουσας; Γιατί η λεωφόρος Κηφισού δεν θα αδειάσει ποτέ; Ο συγκοινωνιολόγος και καθηγητής του ΕΜΠ, Κωνσταντίνος Κεπαπτσόγλου, εξηγεί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Βασιλική Σιούτη / Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Οι εκ των υστέρων αποκαλύψεις για τη συνάντηση Τραμπ - Ερντογάν κατέδειξαν τις πραγματικές ισορροπίες στο πεδίο των διεθνών σχέσεων: καμία πλευρά δεν κερδίζει άνευ ανταλλαγμάτων και οι διεθνείς σχέσεις δεν καθορίζονται από προσωπικές συμπάθειες.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Βασιλική Σιούτη / Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Την ώρα που η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τα Τέμπη και με την ακρίβεια, που προκαλεί κοινωνική δυσφορία, ο Νίκος Δένδιας εμφανίζεται ως μεταρρυθμιστής που θα οδηγήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις στη νέα εποχή.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Ακροβατώντας / Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Αξιολογώντας ως πιο σημαντικό ένα τροχαίο από τη συνάντηση Τραμπ - Νετανιάχου, τα κυρίαρχα μέσα αναδεικνύουν το ασήμαντο χάριν τηλεθέασης, εξυπηρετώντας συγκεκριμένες σκοπιμότητες που θα μετατοπίσουν το ενδιαφέρον της κοινωνίας από τα σημαντικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Joe Coughlin: «Η τρίτη ηλικία δεν είναι κρουαζιέρες ή πατερίτσες»

Οπτική Γωνία / Joe Coughlin: «Γηρατειά δεν είναι μόνο κρουαζιέρες, πατερίτσες και να είσαι με το ένα πόδι στον τάφο»

Ο φιλέλληνας καθηγητής εξετάζει τις όψεις της μακροζωίας, πιστεύει πως στην Ελλάδα αυτό το φαινόμενο μπορεί να συνδυαστεί άνετα με το lifestyle και μιλάει με τρόπο ασυνήθιστο για το γήρας.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Οπτική Γωνία / Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Ο δημιουργός του Greekonomics μιλά στη LiFO για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος αλλά και τις επιθέσεις που δέχτηκε πρόσφατα για κάποιες «άβολες αλήθειες» που επισήμανε αναφορικά με τα διαπλεκόμενα συμφέροντα πολιτικών, οικονομικών «καρτέλ» και ΜΜΕ στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Οπτική Γωνία / Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Από την Ουκρανία και την κρίση στη Γαλλία μέχρι τις αποφάσεις Τραμπ, η Ευρώπη περνάει κρίση ταυτότητας. Πώς επηρεάζεται η χώρα μας; Μιλά στη LiFO ο Σωτήρης Ντάλης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ