«Προτιμώ να πεθάνω παρά να επιστρέψω στην Τουρκία», λέει ο Κούρδος Αλί (δεν είναι το πραγματικό του όνομα). «Αλλά η ζωή εδώ χειροτερεύει. Βλέπω ότι οι Ιάπωνες γείτονές μας είναι πολύ πιο ψυχροί απέναντί μας αυτές τις μέρες. Κάποιοι αρνούνται ακόμα και να μας χαιρετήσουν».
Περισσότερο από μια δεκαετία μετά την άφιξή του στην Ιαπωνία με τη γυναίκα του και τα δύο μεγαλύτερα παιδιά τους, ο Αλί μάχεται σε δύο μέτωπα – την αίτησή του για καθεστώς πρόσφυγα και την αυξανόμενη εχθρότητα απέναντι στην οικογένειά του και την κοινότητα των Κούρδων στη χώρα. «Τα παιδιά μας έχουν δεχθεί προσβολές στο σχολείο και άλλα παιδιά αρνούνται να παίξουν μαζί τους… Νομίζω ότι αυτό αντικατοπτρίζει την γενικότερη κατάσταση», λέει.
Τον Ιούλιο, ενώ τα παιδιά του Ali έπαιζαν σε πάρκο κοντά στο σπίτι τους στο Kawaguchi, κοντά στο Τόκιο, πλησίασε ένας άντρας. Σύμφωνα με δήλωση του Αλί στην αστυνομία, ο άντρας χτύπησε το μικρότερο παιδί στο πρόσωπο, ρίχνοντάς το στο έδαφος, φωνάζοντας στα ιαπωνικά: «Ξένοι, γυρίστε στη χώρα σας!». Εβδομάδες αργότερα, ο Ali αντιμετώπισε ξανά τον άντρα στο πάρκο, ζητώντας εξηγήσεις για την επίθεση. Ο άντρας αρνήθηκε ότι επιτέθηκε σκόπιμα, αλλά πρόσθεσε: «Αν δεν υπήρχε ο νόμος, θα σας σκότωνα».
Η φερόμενη επίθεση ήταν το πιο πρόσφατο περιστατικό με στόχο Κούρδους κατοίκους στις πόλεις Καβαγκούτσι και Χαράμπι, όπου μίνι μάρκετ halal και καταστήματα κεμπάπ συνυπάρχουν με εμπορικά κέντρα και εστιατόρια ράμεν, φέρνοντάς τις στο επίκεντρο μιας έντονης δημόσιας συζήτησης για τη μεγάλη αύξηση των αλλοδαπών στην Ιαπωνία. Η εχθρικότητα απέναντι σε μεταναστευτικές κοινότητες, ορατή ήδη σε ΗΒ, Ευρώπη και ΗΠΑ, φαίνεται να εξαπλώνεται και στην Ιαπωνία, όπου ο αριθμός των ξένων κατοίκων έφτασε τα 3,8 εκατομμύρια στις αρχές του έτους, περίπου το 3% του πληθυσμού. Το Εθνικό Ινστιτούτο Πληθυσμού προβλέπει ότι το ποσοστό μπορεί να φτάσει το 10% μέχρι το 2070.
Η μετανάστευση έχει γίνει καθοριστικό θέμα στις εκλογές, επηρεάζοντας ποιος θα αναδειχθεί νέος πρόεδρος του κυβερνώντος Συντηρητικού Κόμματος (LDP) – με τον νικητή σχεδόν βέβαιο να γίνει ο επόμενος πρωθυπουργός της Ιαπωνίας. Μετά από δύο κοπιαστικές εκλογές τον τελευταίο χρόνο, το LDP έχει υιοθετήσει αυστηρότερη στάση στην μετανάστευση, υποσχόμενο «μηδενική παράνομη μετανάστευση» και καλύτερη κοινωνική ένταξη.
Η ζωή των Κούρδων στην Ιαπωνία
Ο Αλί και η οικογένειά του είναι ανάμεσα σε Κούρδους που έφυγαν λόγω καταπίεσης στην Τουρκία, το Ιράν και άλλες χώρες από τα μέσα της δεκαετίας του 1990. Πολλοί εγκαταστάθηκαν σε Kawaguchi και Warabi, όπου αρχικά ζούσαν αρμονικά με τους Ιάπωνες γείτονες. «Τα πηγαίνανε καλά για πολύ καιρό», λέει ο Βακάς Τσόλακ, γενικός γραμματέας της Πολιτιστικής Ένωσης Κούρδων Ιαπωνίας. «Οργάνωναν δραστηριότητες και προσπαθούσαν να μάθουν για τις κουλτούρες των άλλων. Υπήρχαν κάποιες πολιτιστικές διαφορές, όπως η διαλογή απορριμμάτων, αλλά η τοπική κυβέρνηση προσπαθούσε να διευκολύνει τη ζωή όλων».
Το 2023, ωστόσο, η κυβέρνηση τροποποίησε τον νόμο ελέγχου μετανάστευσης, επιτρέποντας την απέλαση μεταναστών που περιμένουν απόφαση για το καθεστώς πρόσφυγα μετά την τρίτη τους αίτηση. Η αλλαγή αυτή συνδυάστηκε με αύξηση ξένων εργατών μετά την πανδημία, κυρίως νεαρών από άλλες ασιατικές χώρες, για να καλύψουν κενά στην αγορά εργασίας.
Οι εξτρεμιστικές ομάδες εκμεταλλεύτηκαν την κατάσταση, με διαδηλώσεις μίσους στην Γουαράμπι να προσελκύουν περισσότερη αστυνομία από διαδηλωτές, δημιουργώντας την εντύπωση ότι οι μετανάστες αποτελούν απειλή για τον ιαπωνικό τρόπο ζωής.
Η έκρηξη του τουρισμού μετά την πανδημία (ρεκόρ 3,42 εκατ. επισκεπτών τον Αύγουστο) τροφοδοτεί προβλέψεις για μια «σιωπηλή εισβολή». Το πρόγραμμα συνεργασίας «hometown» μεταξύ ιαπωνικών πόλεων και αφρικανικών χωρών ακυρώθηκε μετά από ξενοφοβική αντίδραση κατοίκων. Σύμφωνα με το Υπουργείο Δικαιοσύνης, περίπου 7.700 Τούρκοι ζουν νόμιμα στην Ιαπωνία, ενώ 1.372 παραμένουν παράνομα, προκαλώντας «σοβαρή ανησυχία» από τον υπουργό Δικαιοσύνης.
Ανησυχίες για την κοινότητα των Κούρδων
Στις πόλεις Καβαγκούτσι και Γουαράμπι ζουν περίπου 3.000 Κούρδοι, αρκετοί για να ονομάζεται η περιοχή προσβλητικά «Γουαραμπιστάν». Οι περισσότεροι εργάζονται σε κατασκευές και εστίαση.
Η κακοποίηση της κουρδικής κοινότητας έχει αυξηθεί, λέει ο Τατσουχίρο Νουκούι, που διαχειρίζεται την ΜΚΟ «Zainichi Kurudojin to Tomoni». Οι απειλές περιλαμβάνουν φωνητικά μηνύματα για να «πεθάνουν» ή να «γυρίσουν σπίτι», ενώ τα κοινωνικά δίκτυα αναπαράγουν ψευδείς κατηγορίες για κλοπές.
Ο Αλί περιμένει την τρίτη απόφαση για καθεστώς πρόσφυγα. Μέχρι στιγμής, η Ιαπωνία έχει αναγνωρίσει μόνο έναν Κούρδο πρόσφυγα και συνολικά 190 πέρυσι, κυρίως από το Αφγανιστάν. Ο μικρότερος γιος του, γεννημένος στην Ιαπωνία, μπορεί να βοηθήσει την υπόθεση, αλλά η ανησυχία του Αλί παραμένει. Το παιδί του παραμένει τραυματισμένο και φοβάται να βγει έξω μετά την επίθεση.
Με πληροφορίες από Guardian
