Ο πειραματικός πύραυλος «Oreshnik» του Βλαντιμίρ Πούτιν που εκτοξεύτηκε κατά της Ουκρανίας τον περασμένο μήνα κατασκευάστηκε από ρωσικές εταιρείες που εξακολουθούν να βασίζονται σε προηγμένο δυτικό εξοπλισμό κατασκευής, σύμφωνα με ανάλυση FT.
Δύο κορυφαία ρωσικά ινστιτούτα μηχανικής όπλων, που κατονομάζονται ως κατασκευαστές του πυραύλου Oreshnik από την ουκρανική υπηρεσία πληροφοριών, έχουν και οι δύο διαφημίσεις για εργάτες που γνωρίζουν τα συστήματα επεξεργασίας μετάλλων από γερμανικές και ιαπωνικές εταιρείες.
Οι θέσεις εργασίας για το Ινστιτούτο Θερμικής Τεχνολογίας της Μόσχας και το Sozvezdie, οι οποίες παρακολουθήθηκαν από τους Financial Times, δείχνουν πώς η πολεμική μηχανή του Κρεμλίνου παραμένει σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από την ξένη τεχνολογία που καλύπτεται από τις δυτικές κυρώσεις. Η εξάρτηση είναι ιδιαίτερα έντονη στον τομέα του αριθμητικού ελέγχου υπολογιστών (CNC), μια τεχνολογία ζωτικής σημασίας για την παραγωγή του Oreshnik που επιτρέπει στα εργοστάσια να διαμορφώνουν γρήγορα υλικά με υψηλή ακρίβεια χρησιμοποιώντας υπολογιστές για τον έλεγχο των εργαλείων.
Ο Πούτιν χρησιμοποίησε τον πύραυλο εδάφους, ο οποίος σύμφωνα με τους αναλυτές βασίζεται στον RS-26 Rubezh, έναν βαλλιστικό πύραυλο με ικανότητα να φέρει πυρηνική κεφαλή που έχει δοκιμαστεί αλλά δεν έχει αναπτυχθεί, ως απάντηση στους συμμάχους της Ουκρανίας που επιτρέπουν τη χρήση προηγμένων δυτικών όπλων εναντίον στόχων στο εσωτερικό της Ρωσίας. «Έχουμε ένα απόθεμα τέτοιων προϊόντων, ένα απόθεμα τέτοιων συστημάτων έτοιμο για χρήση», προειδοποίησε ο Πούτιν μετά την απεργία εναντίον ενός εργοστασίου στο Ντνίπρο, το οποίο ήταν παλαιότερα η άκρως απόρρητη εγκατάσταση κατασκευής πυραύλων της Σοβιετικής Ένωσης.
Η MITT, μια από τις εταιρείες που η ουκρανική υπηρεσία πληροφοριών ανέφερε ότι εμπλέκεται στην κατασκευή του Oreshnik, είναι το κορυφαίο ίδρυμα για την ανάπτυξη ρωσικών βαλλιστικών πυραύλων στερεού καυσίμου. Σε αγγελίες που δημοσιεύτηκαν το 2024, η εταιρεία σημειώνει «συμμορφωνόμαστε με τα συστήματα FANUC, SIEMENS, HAIDENHEIN». Η Fanuc είναι ιαπωνική, ενώ οι άλλες δύο γερμανικές. Και οι τρεις εταιρείες κατασκευάζουν συστήματα ελέγχου για μηχανές CNC υψηλής ακρίβειας. Οι ίδιες τρεις δυτικές εταιρείες κατονομάζονται σε διαφημίσεις που δημοσιεύονται από τη Sozvezdie, η οποία έχει καταχωρίσει μία από τις ειδικότητες της ως «αυτοματοποιημένα συστήματα ελέγχου και συστήματα επικοινωνίας» για στρατιωτική χρήση. Η ανάρτησή τους ζητά «γνώση συστημάτων CNC — Fanuc, Siemens, Haidenhain [sic] ».
Ένα βίντεο που δημοσιεύτηκε νωρίτερα φέτος από την Titan Barrikady, μια τρίτη αμυντική εταιρεία που ασχολείται με την παραγωγή του Oreshnik, δείχνει επίσης έναν εργαζόμενο να στέκεται μπροστά από μια συσκευή ελέγχου που φέρει το σήμα της Fanuc.
Η Ρωσία βασίζεται εδώ και πολύ καιρό σε ξένες εργαλειομηχανές, παρά τις προσπάθειες για την κατασκευή εγχώριων εναλλακτικών λύσεων. Ενώ το Κρεμλίνο προμηθεύεται μεγάλους όγκους μηχανημάτων επεξεργασίας μετάλλων υψηλής ακρίβειας από την Κίνα, οι έλεγχοι για τη λειτουργία τους συνεχίζουν να προέρχονται από τη Δύση. Το 2024, σε μια μεγάλη ρωσική εμπορική έκθεση, οκτώ κινεζικές εταιρείες παρουσίασαν 12 μοντέλα συσκευών CNC. Σύμφωνα με ανάλυση του Συμβουλίου Οικονομικής Ασφάλειας της Ουκρανίας, 11 από τα μοντέλα ήταν εξοπλισμένα με χειριστήρια κατασκευασμένα από ιαπωνικές ή γερμανικές εταιρείες.
Ο Ντένις Χούτικ, εκτελεστικός διευθυντής στο ESCU, δήλωσε: «Η ανάπτυξη του Oreshnik δείχνει πόσο εξαρτημένο εξακολουθεί να είναι το ρωσικό στρατιωτικό-βιομηχανικό συγκρότημα από δυτικό εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας. Οι δυτικές κυβερνήσεις θα πρέπει να πιέσουν για να σταματήσουν τη ροή αυτών των αγαθών, τα οποία είδαμε τον περασμένο μήνα στο Ντνίπρο να συμβάλλουν άμεσα στη ρωσική επίθεση στην ουκρανική ζωή».
Οι διαφημίσεις εργασίας δείχνουν ακόμη ότι η Stan, η εταιρεία που ηγείται των προσπαθειών της Ρωσίας να χτίσει μια εγχώρια βιομηχανία παραγωγής CNC, χρησιμοποιεί εξοπλισμό Heidenhain. Η διακοπή της ροής ελεγκτών και μηχανημάτων CNC προς τη Ρωσία ήταν προτεραιότητα για τους συμμάχους του Κιέβου. Οι συσκευές και τα εξαρτήματα CNC περιλαμβάνονται στη λεγόμενη «κοινή λίστα προϊόντων υψηλής προτεραιότητας» των ειδών που επιθυμούν ιδιαίτερα να αρνηθούν στη Μόσχα.
Ο Νίκ Πίνξτον, διευθύνων σύμβουλος της Volition, μιας εταιρείας βιομηχανικών ανταλλακτικών, και ειδικός στα αυτοματοποιημένα εργαλεία, είπε: «Εάν μπορούσατε να περιορίσετε την πρόσβαση σε αυτές τις δυτικές μονάδες ελέγχου CNC, ίσως να μπορέσετε να επιβραδύνετε τη ρωσική παραγωγή». «Μερικά από αυτά τα προηγμένα συστήματα ελέγχου σάς επιτρέπουν να κόβετε πιο γρήγορα διατηρώντας παράλληλα την ακρίβεια. Και αν έπρεπε να μεταβείτε σε ένα νέο σύστημα ελέγχου, θα έπρεπε να ρυθμίσετε εκ νέου το φυσικό υλικό και τα εργαλεία του μηχανήματος, καθώς και να επαναπρογραμματίσετε πλήρως κάθε εξάρτημα, κάτι που θα κοστίσει χρόνο και χρήμα και θα μπορούσε να μειώσει την ποιότητα του εξαρτήματος επίσης.»
Ενώ οι έλεγχοι των εξαγωγών έχουν επιβραδύνει τη ροή αυτών των αγαθών στη Ρωσία, η ανάλυση που έκαναν οι FT σε ρωσικές καταθέσεις δείχνει ότι αποστολές τουλάχιστον 3 εκατομμυρίων δολαρίων, που περιλαμβάνουν εξαρτήματα της Heidenhain, έχουν εισρεύσει στη Ρωσία από τις αρχές του 2024. Μερικοί από τους αγοραστές τους είναι βαθιά μπλεγμένοι στον στρατό παραγωγή.
Μία από τις αποστολές αναφέρθηκε ότι προοριζόταν για ένα σύστημα που περιελάμβανε μια νέα μονάδα ελέγχου Heidenhain TNC640, η οποία κατασκευάστηκε το 2023. Σύμφωνα με τον ιστότοπο της Heidenhain, το TNC640 «καθορίζει το high-end φάσμα της τεχνολογίας ελέγχου στον τομέα του» και «επιτρέπει συνδυασμένες εργασίες φρεζαρίσματος, τόρνευσης και λείανσης».
Με τιμή 345.000 $, η μονάδα στάλθηκε μέσω Κίνας στη Baltic Industrial Company, μια ρωσική εταιρεία που έχει κυρωθεί από τις ΗΠΑ και έχει ιστορικό προμήθειας μηχανημάτων CNC στην αμυντική βιομηχανία.
Η Νταϊάνα Καλεντίνα, η επικεφαλής της Βιομηχανικής Εταιρείας της Βαλτικής, συνελήφθη την εποχή της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022 με κατηγορίες για απάτη σε στρατιωτική σύμβαση. Κατηγορήθηκε ότι εισήγαγε μηχανές CNC από την Κίνα και στη συνέχεια τις παρέδωσε ως ρωσικής κατασκευής, ώστε να πληρούν τις προϋποθέσεις για χρηματοδότηση. Η υπόθεση εναντίον της Καλεντίνα αποσύρθηκε στα τέλη του 2022, αφού ένας διαμεσολαβητής έκρινε ότι η δίωξή της «θα μπορούσε να προκαλέσει αδικαιολόγητη ζημία στη ρωσική βιομηχανία εργαλειομηχανών», η οποία ήταν «κρίσιμης σημασίας για την οικονομία».
Η Heidenhain και η Baltic δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχολιασμό. Η Siemens είπε ότι «δεν συμβιβάζεται με τη συμμόρφωση [των κυρώσεων]» και διερευνά «οποιεσδήποτε ενδείξεις καταστρατήγησης... και τη συμμετοχή των αναγκαίων και αρμόδιων αρχών». Ο Fanuc αναγνώρισε ότι το μηχάνημα που φωτογραφήθηκε στο Titan Barrikady φαινόταν να είναι δικό τους, αλλά σημείωσε ότι φαινόταν παλιό. Είπαν ότι «ενίσχυσαν την επαγρύπνηση και τους ελέγχους στις διαδικασίες ελέγχου των εξαγωγών μας για να αποτρέψουν πιθανή εκτροπή τεχνολογίας ή εξοπλισμού σε ρωσικές οντότητες».
Με πληροφορίες από Financial Times
