Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι περικόπτουν τη βοήθεια ύψους 50 εκατ. δολαρίων (37 εκατ. λιρών) προς τον τομέα της υγείας της Ζάμπια, λόγω της αποτυχίας της χώρας να αντιμετωπίσει τη «συστηματική κλοπή» δωρεών φαρμάκων και ιατρικών προμηθειών.
Η «δύσκολη» αυτή απόφαση ελήφθη μετά από επανειλημμένες προειδοποιήσεις προς την κυβέρνηση της Ζάμπια να διαφυλάξει τα ζωτικής σημασίας φάρμακα που προορίζονται για τους πιο ευάλωτους ασθενείς της χώρας, δήλωσε ο πρέσβης των ΗΠΑ στη Ζάμπια, Μάικλ Γκονζάλες. «Δεν είμαστε πλέον πρόθυμοι να στηρίξουμε τον προσωπικό πλουτισμό απατεώνων ή διεφθαρμένων, όταν οι ασθενείς μένουν χωρίς φάρμακα ή πρέπει να αγοράσουν φάρμακα που σώζουν ζωές και τα οποία έχουμε παράσχει δωρεάν», πρόσθεσε.
Οι περικοπές είναι ξεχωριστές από το σαρωτικό πάγωμα της αμερικανικής βοήθειας στο εξωτερικό που ανακοίνωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, τον Ιανουάριο.
Ο τομέας της υγείας της Ζάμπια χρηματοδοτείται σε μεγάλο βαθμό από ξένους δωρητές, αλλά έχουν υπάρξει προηγούμενες αναφορές για εκτεταμένη υπεξαίρεση και διαφθορά με τη συμμετοχή ανώτερων αξιωματούχων του τομέα της υγείας. Σύμφωνα με δήλωση της πρεσβείας των ΗΠΑ στη χώρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες καλύπτουν περίπου το ένα τρίτο των δαπανών για τη δημόσια υγεία στη Ζάμπια.
Τα δωρεάν φάρμακα των ΗΠΑ πουλήθηκαν παράνομα στη Ζάμπια
Ωστόσο, αξιωματούχοι των ΗΠΑ δήλωσαν ότι ανακάλυψαν την «κλοπή σε ολόκληρη τη χώρα» ιατρικών προϊόντων που προορίζονταν να διανεμηθούν δωρεάν στο κοινό, αλλά τώρα πωλούνται από ιδιωτικά φαρμακεία. Περισσότερα από 2.000 φαρμακεία σε ολόκληρη τη Ζάμπια βρέθηκαν να πωλούν δωρεά φάρμακα και ιατρικό υλικό σε μια έρευνα που διήρκεσε ένα χρόνο και διεξήχθη από την πρεσβεία των ΗΠΑ. «Είναι σοκαριστικό ότι σε όλες αυτές τις επισκέψεις, το 95% των φαρμακείων που πωλούσαν τα είδη των προϊόντων που παρέχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες, πωλούσαν επίσης κλεμμένα αγαθά», αναφέρεται στην ανακοίνωση. Σχεδόν τα μισά από τα φαρμακεία που επισκέφθηκαν βρέθηκαν να πωλούν φάρμακα και προμήθειες που δωρίστηκαν από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, ανέφερε.
Άλλα φαρμακεία βρέθηκαν επίσης να πωλούν κλεμμένα ιατρικά αποθέματα που αγοράστηκαν από την κυβέρνηση της Ζάμπια, το Παγκόσμιο Ταμείο και άλλους εταίρους-χορηγούς της Ζάμπια, προστίθεται.
Η πρεσβεία των ΗΠΑ δήλωσε ότι είχε παρουσιάσει τα ευρήματά της και προσέφερε εμπειρογνώμονες για δράση ώστε να σταματήσει η περαιτέρω κλοπή και να προσαχθούν οι ένοχοι στη δικαιοσύνη τον περασμένο Απρίλιο, αλλά δεν ελήφθη καμία δράση. «Λυπούμαστε που μέχρι σήμερα, οι ενέργειες της κυβέρνησης υπολείπονται δραστικά από το να επιδείξουν δέσμευση για τη διασφάλιση της αμερικανικής βοήθειας και των ζωών που στοχεύουμε να σώσουμε», δήλωσε η αμερικανική πρεσβεία.
Οι επιχειρήσεις επιβολής του νόμου της Ζάμπια έχουν επικεντρωθεί σε «χαμηλού επιπέδου παράγοντες» και έχουν οδηγήσει στη σύλληψη «μόνο μερικών μεσαίου επιπέδου αξιωματούχων» αντί να διερευνήσουν τις πηγές προμήθειας και να καταδιώξουν τους εγκεφάλους πίσω από την κλοπή των φαρμάκων, σύμφωνα με την πρεσβεία των ΗΠΑ.
Ο Γκονζάλες δήλωσε ότι οι ΗΠΑ «δεν μπορούν πλέον να δικαιολογήσουν στον Αμερικανό φορολογούμενο τη συνέχιση της παροχής τέτοιων μαζικών επιπέδων βοήθειας», λέγοντας ότι οι περικοπές θα επηρεάσουν τα φάρμακα για τη θεραπεία της ελονοσίας, του HIV και της φυματίωσης. «Αυτή δεν είναι μια απόφαση που πήραμε ελαφρά τη καρδία» δήλωσε συγκινημένος ο Γκονζάλες, εξηγώντας πώς το μέτρο θα επηρεάσει τους ασθενείς της Ζάμπια.
Οι περικοπές της αμερικανικής βοήθειας θα τεθούν σε ισχύ τον Ιανουάριο του επόμενου έτους για να δοθεί χρόνος στην κυβέρνηση της Ζάμπια να αναπτύξει εναλλακτικές ρυθμίσεις, αλλά δήλωσε ότι «η απόφαση είχε ληφθεί».
ΗΠΑ: Το τέλος της βοήθειας στην Αφρική υπό την πολιτική «America First»
Από την ανάληψη των καθηκόντων της κυβέρνησης Τραμπ, έχει περικόψει δισεκατομμύρια δολάρια σε παγκόσμια προγράμματα υγείας, πλήττοντας αφρικανικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ζάμπια, όπου ο HIV παραμένει μια σημαντική απειλή, ιδίως για τους εφήβους και τους νεαρούς ενήλικες. Ο Τραμπ ανακοίνωσε το πάγωμα της αμερικανικής βοήθειας προς το εξωτερικό την πρώτη ημέρα της ανάληψης των καθηκόντων του τον Ιανουάριο, στο πλαίσιο της πολιτικής «America First» (Πρώτα η Αμερική).
Οι περικοπές της βοήθειας επηρέασαν τα προγράμματα υγείας σε ολόκληρη την Αφρική, συμπεριλαμβανομένων των αποστολών κρίσιμων ιατρικών προμηθειών, συμπεριλαμβανομένων των φαρμάκων για τον ιό HIV. Η πλειονότητα των προγραμμάτων της Υπηρεσίας Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ (USAID), τα οποία παρείχαν υγειονομική και ανθρωπιστική βοήθεια σε ευάλωτα έθνη, έχουν έκτοτε τερματιστεί.
Τον Μάρτιο, ο πρόεδρος της Ζάμπια, Χακαΐντε Χιτσιλέμα, δήλωσε ότι «ο Τραμπ μας χαστούκισε και στα δύο μάγουλα», λέγοντας ότι ήρθε η ώρα η χώρα του να ενισχύσει το ταμείο της για να προμηθεύεται τα δικά της φάρμακα.
Με πληροφορίες από BBC