Ο Ντόναλντ Τραμπ, εννέα μήνες μετά την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, διακηρύσσει πως έχει «τερματίσει οκτώ πολέμους» σε διάφορες περιοχές του πλανήτη. Ωστόσο, όλα δείχνουν ότι ανοίγει ένα νέο, πολύ πιο επικίνδυνο μέτωπο, αυτή τη φορά στη Λατινική Αμερική, και συγκεκριμένα στη Βενεζουέλα.
Με δεκάδες πολεμικά πλοία, αεροσκάφη και χιλιάδες στρατιώτες των ΗΠΑ να έχουν αναπτυχθεί στην Καραϊβική, ο Τραμπ κήρυξε «ένοπλη σύγκρουση» εναντίον των καρτέλ ναρκωτικών που χαρακτήρισε ως «διεθνείς τρομοκρατικές οργανώσεις». Οι αμερικανικές επιθέσεις έχουν ήδη καταστρέψει επτά πλοία που φέρονται να μετέφεραν ναρκωτικά από τη Βενεζουέλα προς τις ΗΠΑ, προκαλώντας δεκάδες θανάτους.
Την ίδια στιγμή, υπέγραψε μυστική «εντολή επιχειρήσεων» προς τη CIA για δράση στη Βενεζουέλα και κατηγόρησε τον πρόεδρο Νικολάς Μαδούρο ότι είναι «παράνομα εκλεγμένος» και αρχηγός ενός «ναρκοκαρτέλ». «Το έκανα για δύο λόγους», δήλωσε ο Τραμπ. «Η Βενεζουέλα είναι ο χειρότερος παραβάτης των ανοιχτών συνόρων και στέλνει εγκληματίες και ψυχικά ασθενείς στις ΗΠΑ. Και, φυσικά, υπάρχει και το θέμα των ναρκωτικών».
Σε ερώτηση αν έχει εξουσιοδοτήσει τη CIA να «εξουδετερώσει» τον Μαδούρο, ο Τραμπ απάντησε: «Θα ήταν γελοίο να απαντήσω σε αυτό. Αλλά νομίζω ότι η Βενεζουέλα νιώθει τη ζέστη». Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Άννα Κέλι, επιβεβαίωσε ότι «οι αποφασιστικές επιθέσεις στρέφονται εναντίον ναρκοτρομοκρατών που φέρνουν δηλητήριο στις ακτές μας» και τόνισε πως «ο πρόεδρος θα χρησιμοποιήσει κάθε στοιχείο της αμερικανικής ισχύος για να προστατεύσει τη χώρα».
Από τα θαλάσσια χτυπήματα… στις απειλές για εισβολή στη Βενεζουέλα
Πέρα από τις ναυτικές επιχειρήσεις, ο Τραμπ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ «θα τους σταματήσουν και στην ξηρά». Σύμφωνα με πηγές του Πενταγώνου, εξετάζονται περιορισμένες επιχειρήσεις σε στρατόπεδα διακινητών ή μυστικά αεροδρόμια της Βενεζουέλας. Άλλοι αξιωματούχοι θεωρούν πως πρόκειται για «ψυχολογικό πόλεμο», που αποσκοπεί στη δημιουργία ρήγματος στις ένοπλες δυνάμεις της χώρας ή στην πίεση προς τον Μαδούρο να παραιτηθεί.
Παρά ταύτα, ο Τραμπ δεν έχει διαψεύσει ανοιχτά το ενδεχόμενο μιας πλήρους στρατιωτικής επέμβασης. «Αφού έχεις την εντολή να εξουδετερώνεις τους διακινητές, μπορείς να φτάσεις και στον αρχηγό του καρτέλ», σχολίασε ανώτερος αξιωματούχος.
Οι ειδικοί, ωστόσο, επισημαίνουν πως τα περισσότερα ναρκωτικά που φτάνουν στις ΗΠΑ προέρχονται από το Μεξικό και όχι από την Καραϊβική. Παρ’ όλα αυτά, η Ουάσιγκτον θεωρεί τη Βενεζουέλα βασικό κόμβο για τη διακίνηση κοκαΐνης από την Κολομβία, μέσω των ανταρτών του ELN. Η κυβέρνηση Τραμπ υποστηρίζει ότι ο λεγόμενος «Cartel de los Soles», ομάδα που φέρεται να ελέγχεται από υψηλόβαθμους αξιωματικούς και στενούς συνεργάτες του Μαδούρο, λειτουργεί ως κύριο κανάλι μεταφοράς ναρκωτικών στη Βόρεια Αμερική.
Απειλές προς τη Βενεζουέλα: Διεθνείς αντιδράσεις και φόβοι για αποσταθεροποίηση
Η νέα στρατηγική του Λευκού Οίκου έχει προκαλέσει τριγμούς τόσο στο εσωτερικό των ΗΠΑ όσο και διεθνώς. Πρώην αξιωματούχοι, όπως ο Τομ Σάνον, προειδοποιούν ότι η Ουάσιγκτον «κινδυνεύει να εμπλακεί σε έναν πόλεμο χωρίς σαφές τέλος». Ο ναύαρχος Άλβιν Χόλσεϊ, επικεφαλής της Διοίκησης Νοτίου Περιοχής (Southern Command), παραιτήθηκε πρόσφατα, κάτι που αποδόθηκε στη διαφωνία του με την επιχείρηση στην Καραϊβική.
Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι οι επιθέσεις ενδέχεται να παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και πως η κυβέρνηση δεν έχει παρουσιάσει επαρκή αποδεικτικά στοιχεία για τις κατηγορίες της.
Παράλληλα, ο Τραμπ χρησιμοποιεί τη «σκληρή γραμμή» του για πολιτικά οφέλη στη Λατινική Αμερική. Υποσχέθηκε 20 δισ. δολάρια βοήθεια στην Αργεντινή εφόσον ο πρόεδρος Χαβιέρ Μιλέι, στενός ιδεολογικός του σύμμαχος, επικρατήσει στις εκλογές. Την ίδια ώρα, επέβαλε τιμωρητικούς δασμούς στη Χιλή και στη Βραζιλία, ενώ απείλησε τον Κολομβιανό πρόεδρο Γκουστάβο Πέτρο με διακοπή στρατιωτικής βοήθειας.
Ο Πέτρο, απαντώντας, κατηγόρησε τον Τραμπ ότι εξαπέλυσε «στρατιωτική επίθεση σε κολομβιακό πλοίο» και σκοτώθηκε πολίτης της χώρας. Ο Τραμπ ανταπάντησε κόβοντας κάθε βοήθεια στη Μπογκοτά και χαρακτηρίζοντας τον Πέτρο «παράφρονα και αρχηγό καρτέλ».
Αναλυτές όπως ο Τζέοφ Ράμσεϊ του Atlantic Council θεωρούν ότι ο Τραμπ επιχειρεί να επαναπροσδιορίσει την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, εστιάζοντας στη «γειτονιά» της Αμερικής και εγκαταλείποντας πιο μακρινά μέτωπα όπως η Μέση Ανατολή. Ωστόσο, αυτή η μετατόπιση, προειδοποιούν, μπορεί να εγκυμονεί κινδύνους αποσταθεροποίησης στη Λατινική Αμερική και να ενισχύσει την επιρροή της Ρωσίας και της Κίνας στην περιοχή.
Η Βενεζουέλα, από την πλευρά της, έχει κινητοποιήσει στρατεύματα στις ακτές και οργανώνει πολιτοφυλακές. Ο Μαδούρο μίλησε για «ανοιχτή απειλή εισβολής» και κάλεσε τους πολίτες να προετοιμαστούν. «Η παραφροσύνη του αμερικανικού ιμπεριαλισμού δεν έχει όρια», είπε ο υπουργός Άμυνας, Βλαντίμιρ Παντρίνο.
Ειδικοί εκτιμούν πως, παρότι ο βενεζουελάνικος στρατός είναι ξεπερασμένος, η χώρα διαθέτει «ασύμμετρες ικανότητες» μέσω δικτύων πληροφοριών, παραπληροφόρησης και διαφθοράς, που θα μπορούσαν να περιπλέξουν μια αμερικανική επέμβαση.
Το σίγουρο είναι ότι ο «πόλεμος κατά των ναρκοτρομοκρατών» του Τραμπ, αν συνεχιστεί, απειλεί να εξελιχθεί σε μια νέα κρίση τύπου Ψυχρού Πολέμου στην αμερικανική ήπειρο, και ίσως στη μεγαλύτερη στρατιωτική περιπέτεια των ΗΠΑ στη Λατινική Αμερική από την εποχή του Παναμά.
Με πληροφορίες από Washington Post