Ιερουσαλήμ: Η πόλη των συγκρούσεων και της διπλωματίας του φαγητού

Η αρχαία πόλη της Ιερουσαλήμ, ιερή και σημαδεμένη από αντιπαραθέσεις, χωρίζεται χρόνια τώρα στα τρία: για τους Εβραίους είναι ο πρώτος άγιος τόπος της πίστης τους, για τους Χριστιανούς είναι ο τόπος του θείου μαρτυρίου του Ιησού και για τους Μουσουλμάνους είναι το μέρος, απ' όπου ο προφήτης Μωάμεθ αναδύθηκε στα ουράνια. 

Μέσα στην ομορφιά και την ιδιαιτερότητα της, η Ιερουσαλήμ είναι ταυτόχρονα μία τραγική πόλη, ο πυρήνας των χρόνιων αιματηρών συγκρούσεων μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων, με όσες πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις αυτές οι συγκρούσεις συνεπάγονται. Σε μία τέτοια πόλη, με αυτό το ιστορικό και θρησκευτικό υπόβαθρο, τι ρόλο μπορεί να παίξει το φαγητό; Πού οδηγεί και πώς η γαστρονομική κουλτούρα τη ζωή της πόλης και των ανθρώπων της; Βοηθά στον προσδιορισμό της ταυτότητας τους και της κατανόησης των συνανθρώπων τους ή γίνεται ένας ακόμη προμαχώνας μισαλλοδοξίας και διχασμού;  

Οι συμβολισμοί κάθε τροφίμου στην Ιερουσαλήμ είναι ισχυροί, τόσο για Παλαιστίνιους, όσο και για Ισραηλινούς, και ακόμη και μία ρίζα ή ένας καρπός μπορούν να γίνουν αφορμή για διαμάχες αναφορικά με την προέλευση, τη χρήση, ακόμη και το ποιος το ευλόγησε για να θρέψει τον "περιούσιο λαό" του Ισραήλ. Για παράδειγμα, το χούμους. Ως συνταγή υπάρχει στις κουζίνες της Δαμασκού, της Συρίας, της Παλαιστίνης, της Ιορδανίας, όμως, αντί να ενώνει, χωρίζει. Μαγειρεύεται με διαφορετικούς τρόπους, με πολύ ή λιγότερο λεμόνι, με πολύ ή λιγότερο σισαμέλαιο, ως απλώς ως διαφορετική εκδοχή του ίδιου φαγητού, αλλά με συμβολισμούς που μπορεί να προκαλέσουν έριδες σε ένα τραπέζι. Όμως, υπάρχει ένας μοναδικός τόπος, ένα σημείο στο οποίο Παλαιστίνιοι και Ισραηλινοί έχουν καταφέρει να μειώσουν, στο πλαίσιο του εφικτού, τη μεταξύ τους απόσταση. 

Στον Ευκάλυπτο, όπως λέγεται το εστιατόριο, μπορεί κανείς να βρει πιάτα παρασκευασμένα από έναν Ισραηλίτη Εβραίο, έναν Αρμένιο, έναν Χριστιανό Παλαιστίνιο και όλοι τους μαζί και ο καθένας ξεχωριστά πιστεύουν ότι είναι "Οι Σεφ της Ειρήνης". Δεν αρκούνται απλώς στην εκτέλεση παραδοσιακών συνταγών: είναι πεπεισμένοι ότι η αδιαφορία για την κουλτούρα και δη για τη γαστρονομία των θρησκευτικών πολιτισμών που συνυπάρχουν στην Ιερουσαλήμ είναι η αιτία και η καρδιά της σύγκρουσης. Γι' αυτό και προσπαθούν, μέσα από το φαγητό να εκπαιδεύσουν τους πάντες στην ιστορία, τα έθιμα και τα ήθη τους με μόνο μέσο και ειρηνικό όπλο το φαγητό.  

"Μαγειρεύουμε μαζί, γιατί ζούμε μαζί, εργαζόμαστε μαζί. Ο καθένας τις συνταγές που γνωρίζει ή μαθαίνοντας από τις συνταγές του άλλου", εξηγεί στο ντοκιμαντέρ ο Σουφιάν Αγιάς, ένας από τους σεφ και ο Παλαιστίνιος της παρέας. Ο Ναμπίλ, ο Σαλκίς και οι υπόλοιποι, χαμογελαστοί πάνω από τηγάνια, κατσαρόλες και σκεύη που κρύβουν κάθε πιθανή συνταγή της μίξης των πολιτισμών τους χαμογελούν στο πάντα γεμάτο εστιατόριο τους. Και όλοι τους μαζί, μέσα στην κουζίνα, είναι ένα μικρό μάθημα του τι μπορεί να πηγαίνει τόσα χρόνια λάθος στην Ιερουσαλήμ των αιματηρών συγκρούσεων και της ακατάπαυστης διχόνοιας.  

Αυτή είναι η ιστορία τους:

Με στοιχεία από το Al Jazeera